Morgunblaðið - 22.08.1995, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 22. ÁGÚST 1995-
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Móðir tekur til
sinna ráða
KVIKMYNPIR
R c g n b « g i n n
DOLORES CLAIBORNE ★ ★ ★
Leikstjóri: Taylor Hackford. Aðalhlutverk:
Kathy Bates, Jennifer Jason Leigh, Chri-
stopher Plummer, David Strathairn og Judy
Parfítt. Columbia Pictures. 1995.
Dolores Claiborne er nýjasta
spennumyndin sem gerð er eftir sög-
um hrollvekjumeistarans Stephens
Kings og í henni koma ekki fyrir
nein skrýmsli úr grárri forneskju eða
rauðglóandi kölski eða grænleitir
uppvakningar heldur segir hún sögu
af fullorðinni konu, Dolores Clai-
borne, sem má þola fyrirlitningu og
útilokun samfélagsins og hatur dótt-
ur sinnar vegna atburðar sem gerð-
ist 18 árum fyrr og virðist hafa end-
ÚR MYND Hilmars Oddsson-
ar Tár úr steini sem verður
frumsýnd 15. september.
Fimm
íslenskar
kvikmyndir
frumsýndar
FIMM íslenskar kvikmyndir verða
frumsýndar í haust. Hilmar Oddsson
mun ríða á vaðið með mynd sína,
Tár úr steini, 15. september. Myndin
segir frá dvöl Jóns Leifs tónskálds
í Þýskalandi nasismans á fjórða ára-
tugnum. Jón Leifs sem var giftur
stúlku af Gyðingaættum stóð
frammi fyrir því að þurfa að velja
milli ástar sinnar á tónlist og ástar
á fjölskyldu sinni - vali sem kostaði
baráttu upp á líf og dauða. í aðal-
hlutverkum eru Þröstur Leó Gunn-
arsson,_ sem leikur Jón Leifs og
Ruth Ólafsdóttir, sem leikur eig-
inkonu hans.
í september verður einnig frum-
sýnd mynd Jóns Tryggva^onar sem
ber nafnið, Nei er ekkert svar. Er
það svart/hvít mynd sem fjallar um
unga sveitastúlku sem kemur til
Reykjavíkur í ævintýraleit.
I byrjun október verður svo frum-
sýnd mynd Gísla Snæs Erlingsson-
ar, Benjamín dúfa, sem byggð er á
samnefndri verðlaunasögu eftir
Friðrik Erlingsson. Fjallar hún um
árekstur ævintýris og veruleika.
Fjórir drengir ætla að vinna gegn
óréttlæti í hverfi sínu en komast að
því að hinn raunverulegi heimur á
lítið skylt við hinn ímyndaða heim
riddarasagnanna. Aðalhlutverk leika
Sturla Sighvatsson, Gunnar Atli
Cauthery, Sigfús Sturluson og Hjör-
leifur Björnsson.
Um jólin verða svo tvær myndir
frumsýndar. Agnes í leikstjórn Egils
Eðvarðssonar sem fjallar um þá at-
burði sem leiddu til síðustu opinberu
aftökunnar hér á landi á 19. öld.
Agnes er saga ,um ástríður, svik og
hefndir eins og segir í kynningu.
Einnig verður frumsýnd um áramót-
in mynd Ásdísar Thorodsen,
Draumadísir, þar sem fjallað er um
ungt fólk í Reykjavík samtímans.
Sagan segir af tveimur vinkonum
sem verða ástfangnar af sama
manninum, ungum og spennandi
athafnamanni.
urtekið sig. í gamla daga var hún
grunuð um að hafa drepið eiginmann
sinn, nú á hún að hafa inyrt vinnu-
veitanda sinn, veiklaða heldri konu.
Flestar bestu Kingssögurnar, sem
kvikmyndaðar hafa verið, eru lausar
við yfirnáttúruleg skrýmsli og drýsil-
djöfla, eins og t.d. „The Dead Zone“,
„Stand By Me“, Eymd og Rita Hayw-
orth og Shawshank-fangelsið sanna.
FT'ásagnarháttur Dolores Claibornes
et' í þeim stílnum og þótt hún standi
hinum myndunum nokkuð að baki
er sagan athyglisverð og leikurinn,
sérstaklega Kathy Bates í titilhlut-
verkinu, mjög góður.
Leikstjórinn, Taylor Haekford, sér
til þess að útlit myndarinnar sé mjög
í takt við hugai'ástand persónanna.
Það er haustlegt um að lítast, hi-
minninn er þungbúinn og dimmt er
ATRIÐI úr kvikmyndinni Dolores
Claiborne.
yfir söguslóðum og persónum,. sér-
staklega Jennifei' Jason Leigh, sem
leikut' dóttur Dolores, og klæðist
svörtu frá toppi til táar. Dolores Clai-
borne er eiginlega frekar fjöl-
skyldudrama en spennumynd; frá-
sögnin reiðit' sig meira á persónu-
sköpun og hægan stíganda en
spennuatriði og Taylor. skiptir
skemmtilega yfir úr nútíð í fortíð svo
smátt og smátt raðast bútarnir sam-
an í heildstæða mynd. Haekford fjall-
ar urn konur í karlrembusamfélagi
og feminískar athuganir í handritinu
eru bæði skemmtilegar og safaríkar.
Fyrir þá sem finnst glæpa-
sagan full fyrirsjáanleg —
spurningin hvort Dolores sé
skelfilegur morðingi eða
misskilið góðmenni liggur
nokkuð ljós fyrir — er annað
sorglegt drama í forgrunni
milli móður og .dóttur, sem
heldur mjög kthyglinni, en
báðar þurfa að takast á við
drauga fortíðar áður en get-
ur gróið um heilt.
Leikarahópurinn er hinn
kræsilegasti nema Leigh
virðist aldrei komast al-
mennilega inn í hlutverk
dótturinnar og er veikasti hlekkur
myndarinnar. Bates er glimrandi fín
og lýsir vel sorginni sem býr í Dolor-
es, Plummer er skoplegur rannsókn-
arlögreglumaður, Strathairn er góð-
ur sem fyllibytta og breska leikkonan
Judy Parfitt er frábær sem yfirstétt-
arkonan sem Dolores vinnur hjá.
Myndin er prýðileg afþreying fyrir
þá sem hafa mæ.tur á King þegar
hann tekur sér frí frá hinu yfirnátt-
úrulega. Og líka þá fáu sem aldrei
hafa heyrt um þennan King.
Arnaldur Indriðason
Nýtt
þjóðleik-
húsráð
MENNTAMÁLARÁÐ-
HERRA hefur skipað nýtt
þjóðleikhúsráð: Hilmar Jóns-
son, leikari, tilnefndur af
Félagi íslenskra leikara,
Pálmi Gestsson, leikari, til-
nefndur af þingflokki Al-
þýðuflokks, Guðrún Helga-
dóttir, rithöfundur, tilnefnd
af þingflokki Alþýðubanda-
lags og óháðra, Haraldur
Ólafsson, dósent, tilnefndur
af þingflokki Framsóknar-
flokks og Þuríður Pálsdóttir,
söngkona, tilnefnd af þing-
flokki Sjálfstæðisflokks.
Þuríður Pálsdóttir hefur
verið skipuð formaður þjóð-
leikhúsráðs.
Kalli skilur mig
best af öllum
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
KARL Júlíusson búninga- og
sviðsmyndahönnuður vinnur um
þessar mundir við sviðsmynd í
nýrri kvikmynd danska leikstjór-
ans Lars von Triers. í samtali við
Morgunblaðið sagðist von Trier
mjög ánægður með samstarfið og
kannski væri Karl sá eini sem
skyldi sig að fullu.
Kvikmyndin heitir „Breaking
the Waves“ og er eins og nafnið
bendir til á ensku. Sagan gerist á
skosku eyjunum og er tilfinninga-
þrungin ástarsaga. Myndin hefur
verið fréttaefni danskra blaða, þar
sem Helena Bonham Carter hafði
hug á að leika aðalkvenhlutverkið.
Hún hætti þó við, að sögn vegna
djarfra ástaratriða í myndinni. Á
blaðamannafundi um myndina
sagði aðalkarlleikarinn Stellan
Skarsg&rd hins vegar að hún hefði
haft slæma ráðunauta og því hafn-
að hlutverkinu. Skarsgárd og
þekktur fyrir leik sinn í „Einfalda
morðingjanum", „Óbærilegum
léttleika tilverunnar" og „The
Hunt for Red October".
Von Trier þykir einn athyglis-
verðasti kvikmyndaleikstjóri
Dana, en hefur ekki notið alþýðu-
hylli fyrr en með framhaldsþáttun-
um um „Ríkið“, draugalegum
spennuþáttum fyrir sjónvarp, sem
gerast á Ríkisspítalanum. Þá þætti
vann hann með Tómasi Gíslasyni
kvikmyndatökumanni og _ verða
þeir væntanlega sýndir á íslandi
í vetur. Tökumaður nýju myndar- '
innar er Robby Múller, sem meðal
annars hefut' unnið með Wim
Wenders, Andrzej Wajda og Jim
Jarmusch.
í samtali við Morgunblaðið
sagði von Trier að sér hefði verið
bent á Karl Júlíusson sem slyngan
sviðshönnuð. Hann sæi ekki eftir
valinu, því Karl miðlaði myndinni
svolítilli bijáls.emi, sem hentaði
veF. „Og Kalli skilur mig best af
öllum," bætti von Trier við. „Hann
talar ekki mikið og helst bara
þegar hann er heltekinn af ákefð,
en það sem hann segir hittir alltaf
beint í mark.“
Hvernig von Trier, Karli og fé-
lögum tekst til kemur í ljós næsta
vor þegar myndin verður frum-
sýnd á Cannes-kvikmyndahátíð-
inni og svo í Danmörku og Svíþjóð
að hausti. Sýningarrétturinn hefur
þegar verið seldur til Bandaríkj-
anna, Frakklands og Italíu, sem
er óvanalegt fyrir norræna kvik-
mynd. Myndin mun kosta rúmar
40 milljónir danskra króna eða um
450 milljónir íslenskra króna og
er langdýrsta mynd von Triers.
West End á erfitt
uppdráttar í London
ER MIKILVÆGI Vest End í
London að minnka? Blaðamaður
The New York Times telur að
þótt sýningar á West End séu
töluvert fleiri en á Broadway
og Bandaríkjamenn sjálfir sæki
leikrit þar í stórum stíl þá standi
þessi Broadway Bretaveldis
höllum fæti. Þrátt fyrir allan
þann fjölda sýninga sem settar
eru upp á West End virðist hann
ekki geta haldið uppi sömu
stemmningu og Broadway, and-
rúmsloftið þar er ekki eins
skemmtilegt og spennandi. Að
auki virðast fáar sýningar á
West End bera sig fjárhagslega.
í samkeppni
Nefndar eru fleiri ástæður
fyrir því að West End kunni að
riða til falls í The New York
Times. Hann er t.d. ekki eins
mikilvægur í leikhúslífi London
og Broadway er í leikhúslífi
New York-borgar. Ef Broadway
dytti upp fyrir væri bróðurpart-
ur lífkerfis leiklistar í New York
þar með hruninn. West End hef-
ur hins vegar engu slíku hlut-
verki að gegna í London þar sem
fyrir er fjöldi ríkisstyrktra leik-
húsa af öllum stærðum og gerð-
um sem geta lifað af hvers kon-
ar þrengingar. Gildi leiklistar í
London hefur heldur aldrei ver-
ið metið af sýningum á West
End heldur af sýningum
hinna stóru ríkisstyrktu
húsa.
Einnig virðist sem West End
hafi ekki lengur jafnmikið að-
dráttarafl fyrir leikhússtörnur
og áður. Setja margar þeirra
það fyrir sig að þurfa að leika
í sömu sýningunni átta sinnum
í viku eins og tíðkast þar. Að
þessu leyti geta einkareknu hús-
in ekki keppt við ríkisstyrktu
húsin sem þykja vinsæl á meðal
stjarnanna. Þannig mun Kon-
unglega leikliúsið í London setja
upp John Gabríel Borkmann
eftir Ibsen næsta sumar með
Vanessu Redgrave, Paul Scofi-
eld og Eileen Atkins í aðalhlut-
verkum.
West End frumsýnir heldur
ekki mörg ný verk, frekar en
Broadway. Broadway hefur þó
sennilega meira aðdráttarafl
fyrir höfunda; mun meiri pen-
ingar eru í boði þar fyrir verk
sem ganga vel. Undanfarin ár
hafa bresk leikskáld reyndar
leitað í auknum mæli vestur yfir
haf með ný verk sín. Það er
ekki lengur talið nauðsynlegt
fyrir þau að sýna fyrst á West
End.
Hvað er til ráða?
En hvernig er hægt að hleypa
meira lífi i West End? Ýmsar til-
lögur hafa verið settar fram.
Sumir telja nóg að efla loftkæl-
ingarkerfi leikhúsanna og fjölga
bílastæðum í miðbæ London.
Aðrir segja að eigendur þeirra
ættu að fara að einbeita sér
meira að því að setja upp sýning-
ar sjálfir í stað þess að leigja
húsin út í öllum tilfellum, gæti
það hleypt meira lífi í starfsemi
leikhúsanna. Best væri þó senni-
lega að leikhúsmenn á West End
myndu horfast í augu við þá
staðreynd að áhugaverðustu
verkin í London eru ekki
sýnd í þeirra húsum. Þeir
myndu þá kannski herða róð-
urinn í samkeppninni við rík-
isstyrktu húsin í fram-
haldi af því.
LEIKHÚSMENN á West End í London þurfa að herða róðurinn í samkeppninni við ríkisstyrktu leikhúsin þar í borg.
I
I
í
I
l
i
t
[
i
l.
I
í
t
L
1
i
C-
i
k
(
!
f
f
(1