Morgunblaðið - 13.09.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 1995 17
ERLENT
Colin Powell íhugar forsetaframboð á næsta ári
Utilokar ekki að bjóða
sig fram sem demókrati
New York. Reuter.
COLIN Powell, fyrrverandi forseti
bandaríska herráðsins, kveðst ekki
útiloka að hann bjóði sig fram í for-
setakosningum sem demókrati, þótt
hann segi framboð á vegum Repú-
blikanaflokksins auðveldari leið í
Hvíta húsið.
Powell lætur þessi orð falla í við-
tali við Barbara Walters, sem ABC-
sjónvarpið sýnir á föstudag. Hann
kveðst þar „óánægður með báða
flokkana“ en geti átt heima í þeim
báðum með nokkrum málamiðlunum.
Powell skýrir ennfremur frá því
að hann hafi kosið repúblikanann
George Bush í síðustu kosningum.
Powell var forseti herráðsins á valda-
tíma Bush og einn af stjórnendum
hersins í stríðinu gegn írak. Hann
lýsir sér sem íhaldssömum í ijármál-
um, en er hlynntur rétti kvenna til
fóstureyðinga, vopnaeftirliti og for-
gangi minnihlutahópa til starfa á
vegum hins opinbera. Hann kveðst
sjálfur hafa notið góðs af hinu síðast
nefnda sem blökkumaður innan hers-
ins.
Hafnaði ráðherraembætti
Powell segir að auðveldast yrði
fyrir hann að bjóða sig fram sem
repúblikani, þótt hann yrði þá að
fallast á nokkrar málamiðlanir. Hann
útilokar þó ekki framboð sem demó-
krati gegn Bill Clinton eða utan
flokka ákveði hann að gefa kost á
FJÖLSKYLDUR þeirra, sem
misstu einhvern ástvin sinn
þegar stórverslun í Seoul í
Suður-Kóreu hrundi til
grunna, hafa krafist þess, að
þeir, sem báru ábyrgð á slys-
sér. Hann taki ákvörðun um framboð
eftir að kynningarherferð á nýrri bók
hans lýkur í lok næsta mánaðar.
Powell kveðst hafa hafnað tilboði
um að gerast utanríkisráðherra í
stjórn Clintons í desember þar sem
hann telur utanríkisstefnu forsetans
skorta „visst samhengi". „Ég tel að
menn séu of oft að taka ákvarðanir
um markmið frá degi til dags, frá
viku til viku. Og ég tel að þetta skaði
okkur.“
inu, verði dæmdir til dauða.
Hafa þær einnig sýnt hug sinn
til þeirra með öðrum hætti, til
dæmis með því að brenna
brúður í líki verslunareigend-
anna.
Þjóðarat-
kvæði um
framtíð
Quebec
Quebec-borg. Reuter.
JACQUES Parizeau, forsætisráð-
herra Quebec, hefur tilkynnt að
efnt verði til þjóðaratkvæðis um
framtíð fylkisins 30. október.
Qubec-búar eiga að greiða at-
kvæði um hvort fylkið eigi að verða
fullvalda ríki eftir að hafa boðið
Kanada efnahagslegt og pólitískt
bandalag. í síðasta þjóðaratkvæði
um framtíð Quebec, árið 1980,
höfnuðu 60% kjósenda fullveldi og
bandalagi við Kanada.
Jean Chretien, forsætisráðherra
Kanada, varaði við því að fullveldi
myndi óhjákvæmilega leiða til að-
skilnaðar frá Kanada og kvaðst
vongóður um að Quebec-búar
myndu hafna því.
Flestir andvígir aðskilnaði
Samkvæmt nýjustu skoðana-
könnun, sem var birt á laugardag,
eru flestir Quebec-búar andvígir
aðskilnaði en stuðningurinn við full-
veldi og tengsl við Kanada er meiri.
í þjóðaratkvæðinu verður spurt:
„Ertu sammála því að Quebec eigi
að verða fullvalda ríki, eftir að hafa
lagt fram formlegt tilboð um nýtt
efnahagslegt og pólitískt bandalag
við Kanada?" Samkvæmt könnun-
inni ætla 50,2% að svara spurning-
unni játandi, en 49,8% neitandi.
-----------♦ ♦ ♦-----
Óttast ekki
geislamengun
í Kyrrahafi
Genf. Reuter.
WHO, Alþjóðaheilbrigðisstofnunin,
lýsti í gær andstöðu sinni við kjarn-
orkuvopnatilraunir Frakka en sagði
jafnframt, að ekkert benti til, að
hætta væri á geislamengun af
þeirra völdum,
Dr. Wilfried Kreisel, forstöðu-
maður heilsu- og umhverfisdeildar
WHO, sagði á blaðamannafundi,
að þótt ekkert benti til, að geisla-
virk efni kæmust út í sjó vegna
sprenginganna, þá væri ekki unnt
að útiloka, að það gerðist síðar og
því þyrfti að fylgjast náið með. ít-
rekaði hann, að WHO væri andvíg
framleiðslu og tilraunum með
kjarnorkuvopn.
Krossabannið
virt að vettugi
í Bæjaralandi
Nittenau. Reuter.
RÚM milljón nemenda hóf
skólanám í Bæjaralandi að nýju
í gær eftir sumarleyfi og skól-
arnir virtu að vettugi bann
stjórnlagadómstóls Þýskalands
við líkneskjum af Kristi á kross-
inum í stofunum nema allir nem-
endur, kennarar og foreldrar
skólans samþykktu þau.
Stjórn Bæjaralands kom sam-
an til að ræða ný lög sem skylda
skólana til að hafa krossana
áfram í skólastofunum. „Við
munum í framtíðinni finna leiðir
til að leysa deilur sem geta risið
vegna andstöðu einstaklinga,“
sagði Hans Zehetmair, mennta-
málaráðherra Bæjaralands.
„Hins vegar verður að taka tillit
til vilja meirihlutans."
Áður hafði þýski stjórnlaga-
dómstóllinn úrskurðað að slík
lög samræmdust ekki ákvæði
stjórnarskrárinnar um trúfrelsi.
Jóhannes Páll páfi, Helmut
Kohl, kanslari Þýskalands, fleiri
atkvæðamiklir stjórnmálamenn
og hreyfingar kristinna manna
hafa einnig gagnrýnt úrskurð-
inn.
Viðbrögðin í Bæjaralandi við
úrskurðinum eru einsdæmi, því
Þjóðverjar hafa borið nær ótak-
markaða virðingu fyrir stjórn-
lagadómstólnum eftir síðari
heimsstyjöldina.
Morðhótanir og
hatursbréf
Hjónin Ernst og Renate Sel-
ers leituðu til dómstólsins eftir
tíu ára baráttu gegn krossum í
skólastofunum. „Eg efast um
að krossarnir verði teknir í burtu
strax, þar sem skólarnir þurfa
fyrst að fá fyrirmæli frá
fræðsluyfirvöidum," sagði Ernst
Selers. „Ef þeir fá ekki fyrir-
mælin á næstu vikum leitum við
aftur til Stjórnlagadómstólsins."
Seles-hjónin hófu baráttuna
eftir að dóttir þeirra kom heim
fyrsta skóladaginn í miklu upp-
námi vegna „líks“ í skólastof-
unni, eins og þau orða það. Þau
hafa fengið um 30 morðhótanir
og 100 hatursbréf frá kristnum
foreldrum.
Ekki kom til mótmæla við
skólana vegna bannsins í gær.
Reuter
Brúðubrenna í Seoul
Suðurskautið
Ósongatið
aldrei ver-
ið stærra
Genf. Reuter.
GATIÐ á ósonlaginu yfir suður-
skauti jarðar er nú á stærð við
Evrópu og hættan á skaðlegri,
útfjólublárri geislun hefur því auk-
,ist verulega. Kom þetta fram hjá
veðurfræðistofnun Sameinuðu
þjóðanna, WMO, í gær.
Þegar vorar á suðurskauti
þynnist ósonlagið mikið en þynn-
ingin hefur aldrei verið jafn hröð
og nú. Mælist gatið 10 milljónir
ferkm eða helmingi stærra en það
var á sama tíma 1993.
Ósonlagið ver jörðina fyrir út-
fjólublárri geislun frá sólu og
minnki það mikið er aukin hætta
á krabbameini í mönnum og dýr-
um, minni uppskeru og almennt
minni fæðuframleiðslu.
Innanhússskjal í breska Verkamannaflokknum segir hann
ekki tilbúinn til að axla ríkisslj órnarábyrgð
Birtingin kemur á slæm-
um tíma fyrir Tony Blair
London. Reuter.
ÞVÍ ER haldið fram í innanhússskjali í breska
Verkamannaflokknum, að þótt flest bendi til,
að hann muni vinna næstu kosningar, þá sé
hann ekki tilbúinn til að axla þá ábyrgð, sem
stjórnarmyndun fylgir. Var skjalinu lekið til
fjölmiðla og þykir koma á versta tírna fyrir
Tony Blair, leiðtoga Verkamannaflokksins.
Það voru nánustu ráðgjafar Blairs, sem
skýrsluna sömdu, en henni var komið til dag-
blaðsins Gunrdian, sem er vinstrisinnað, og
birti það hana í gær, sama dag og Blair flutti
mikilvæga ræðu á þingi breska alþýðusam-
bandsins.
í skýrslunni, sem kallast „Ófullgerða bylt-
ingin“, segir, að stefnumál Verkamannaflokks-
ins dugi ekki til að breyta miklu í Bretlandi
og vanti „sveigjanleika og hugmyndaauðgi".
„Verkamannaflokkurinn er ekki tilbúinn til að
taka við stjórnartaumunum, hann þarf að ljúka
við byltinguna," sagði þar.
Erfitt sumar
Sumarið hefur verið heldur erfitt Verka-
mannaflokknum og nokkrir þingmenn hans
hafa gagnrýnt Blairharðlega fyrir einræðisleg-
ar tilhneigingar. Segja þeir, að í ákafa sínum
við að biðla til millistéttarinnar hafí hann
gleymt hinum fátæku, sem ávallt hafi þó stutt
Verkamannaflokkinn hvað dyggilegast.
Ýmsir framámenn í Verkamannaflokknum
gerðu lítið úr þessari skýrslu í gær og bentu
á, að hún væri orðin sjö mánaða gömul, hefði
verið samin áður en flokkurinn kastaði fyrir
róða 90 ára gömlu ákvæði um þjóðnýtingu
atvinnufyrirtækja.
Færra fólk en hæfara
Skýrslubirtingin kemur sér samt illa fyrir
Tony Blair, sem flutti í gær ávarp á þingi
breska aiþýðusambandsins, TUC, en verkalýðs-
félögin standa undir fjármögnun flokksins og
eru mjög viðkvæm fyrir öllum breytingum á
ímynd hans.
I skýrslunni segir ennfremur, að Verka-
mannaflokkurinn sé ekki enn nógu samstæður
hugsjónalega og sagt er, að flokksvélin þurfi
„á færra fólki að halda en hæfara".