Morgunblaðið - 21.09.1995, Qupperneq 22

22 FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Sinfóníuhljómsveit íslands
Verk eftir Þorkel, Mozart og
Prokofiev á tónleikunum í kvöld
í KVÖLD kl. 20 hefjast hinir eigin-
legu áskriftartónleikar Sinfóníu-
hljómsveitar íslands í Rauðri áskrift-
arröð. Tónsprotinn verður í höndum
aðalhljómsveitarstjóra Sinfóníu-
hljómsveitarinnar Osmo Vanska, en
hann er nú að hefja sitt síðasta ár
sem aðalhljómsveitarstjóri hijóm-
sveitarinnar. Á efnisskránni verður
Ríma eftir Þorkel Sigurbjörnsson,
Píanókonsert nr. 24, K491 í c-moll
eftir Wolfgang A. Mozart og Rómeó
og Júlía, þættir úr svítum nr. 1&2
eftir Sergej Prokofiev. Einleikari er
Kalle Randalu.
Osmo Vanska lagði stund á klari-
nettuleik og hljómsveitarstjórn við
Sibeliusar-akademíuna í Helsinki.
Framan af starfaði Osmo sem klari-
nettuleikari. Árið 1982 má segja að
þáttaskii hafi orðið í lífi hans en þá
vann hann til fyrstu verðlauna í al-
þjóðlegu Besngon hijómsveitarstjóra-
keppninni, en
uppfrá því hófst
alþjóðlegur ferill
hans. Osmo hefur
verið aðalhljóm-
sveitarstjórí Sin-
fóníuhljómsveitar
íslands frá 1993
jafnframt því sem
hann hefur verið
aðalhlj óms veitar-
stjóri sinfóníu-
hljómsveitarinnar í
Lathi í Finnlandi en með þeirri hljóm-
sveit hefur hann hljóðritað margar
geislaplötur fyrir fyrirtækið BIS og
unnið þar til margra viðurkenninga.
Einleikarinn Kalle Randalu er
fæddur í Tallinn í Eistlandi og hóf
þar ungur sitt tónlistamám. Síðar
nam hann við Tónlistarháskólann í
Moskvu. Hann vann til fjölda verð-
launa fyrir leik sinn m.a. í Tsja-
ikovskíj-keppn-
inni í Moskvu árið
1982. Randaiu
býr nú í Þýska-
landi og er pró-
fessor við tónlist-
arháskólana í
Karlsruhe og í
Freiburg. Kalle
Randalu hefur
komið fram víða
um heim, bæði
sem. einleikari og
kammermúsíkleikari.
Það er nýbreytni hjá Sinfóníu-
hljómsveit íslands að beina sérstak-
lega kastljósi að einu íslensku tón-
skáldi á hverju starfsári. Tónskáld
ársins verður Þorkell Sigurbjömsson.
I vetur verða leikin þijú af verkum
hans, þar á meðal verður framfluttur
á Islandi nýr konsert fyrir hom og
hijómsveit. Konsert þessi var fram-
fluttur í Svíþjóð í fyrra ög var einleik-
ari dansk-íslensk-sænski hornleikar-
inn Ib Lansky Otto, en hann mun
einnig flytja konsertinn hér. Tón-
verkið RIMA var samið hið sólríka
þjóðhátíðarsumar 1974. Um verkið,
sem frumflutt var árið 1977, segir
tónskáldið „Þetta er' stutt ríma.
Stemman er fyrst kveðin af óbói og
sellói og síðan endurtekin í 10 vísum.
Stemman verður ávallt stórstígari
eftir því sem meiri hiti færist í sögu-
mann. Þegar aliar raunir era að baki,
snýr söguhetjan heim, „harmonisk"
á kurteisum fáki, með kurteist sverð
og kurteisan lúður — og að líkindum
reiðir hann kurteisa frú á hnakknef-
inu“. Þorkell mun kynna verk sitt
og önnur verk á efniskrá tónleikanna
í tónleikasal á undan tónleikunum á
fimmtudag og hefst kynningin kl.
19.00. Óllum tónleikagestum er
heimill ókeypis aðgangur.
Kór-
söngur að
hausti
Laxamýri. Morgunblaðið
KVENNAKORINN Lissý
heldur tvenna tónleika um
helgina. Á laugardag syngur
kórinn í Borgarhólsskóla á
Húsavík kl. 15 og á sunnu-
dagskvöld verða tónleikarnir
endurteknir í Glerárkirkju og
hefjast þeir kl. 20.30.
Gestir Lissýjarkvenna á
þessum tónleikum eru stúlkna-
kór Húsavíkur og barna- og
unglingakór Akureyrarkirkju.
Einnig koma fram nokkir fyrr-
verandi og núverandi söng-
nemendur Hóimfríðar Bene-
diktsdóttur sem er stjórnandi
kóranna þriggja, en hún hefur
haldið uppi miklu sönglífi í
Þingeyjarsýslum um árabil.
Píanóleikarar eru Helga
Bryndís Magnúsdóttir og Guð-
rún Anna Kristinsdóttir og er
efnisskráin fjölbreytt.
Baksýnis-
spegill
sögnnnar
Nýtt íslenskt leikrít, Þrek og tár, verður
frumsýnt á Stóra sviði Þjóðleikhússins annað
kvöld. Orri Páll Ormarsson leit inn á æf-
Morgunblaðið/Ásdís
EÐALVAGNAR og húllahopp-hringir settu svip sinn á sjöunda áratuginn í vesturbænum og víðar.
„Ég held að Þrek og tár sé fyrst og
fremst saga fólksins sem kemur við
sögu í verkinu,“ segir Þórhallur.
„Menn segja hins vegar marga
skemmtilega hluti og hafa skoðanir.
Ætli ádeilan felist ekki helst í því
að menn deili hvorir á aðra.“
Tónlist setur sterkan svip á sýning-
una og gamlar dægurflugur óma í
margvíslegum myndum. „Fjölskyidan
sem segir frá í leikritinu er á kafi í
tónlist þannig að það lá eiginlega
beint við að grípa til tónlistar sjöunda
áratugarins," segir Ólafur Haukur.
Ást á náttúrunni
Hann heldur síðan áfram: „Þegar
ég fór að hlusta á þessa tónlist og
kippa henni úr farvegi vanans kom
það mér afskaplega mikið á óvart
hvað hún er góð. I textunum er líka
einhver ást á náttúranni og tilfínning
fyrir einfaldleika og rómantík Sem
við virðumst hafa glutrað. Ég held
því að við getum lært af þessari
tónlist."
Áhorfendur fá tónlistina beint í
æð fyrir atbeina Tamlasveitarinnar
en fyrir henni fer Egill Ólafsson.
Er hann jafnframt tónlistarstjóri
sýningarinnar. Hljóðstjórn annast
hins vegar Sigurður Bjóla.
Leikendur í sýningunni eru Hilmir
Snær Guðnason, Edda Heiðrún
Backman, Jóhann Sigurðarson,
Edda Arnljótsdóttir, Gunnar Eyjólfs-
son, Anna Kristín Arngrímsdóttir,
Bessi Bjarnason, Þóra Friðriksdóttir,
Örn Árnason, Vigdís Gunnarsdóttir,
Elva Ósk Ólafsdóttir, Stefán Jóns-
son, Egill Ólafsson, Magnús Ragn-
arsson, Sigríður Þorvaldsdóttir og
Sveinn Þórir Geirsson.
Lýsingu gerir Páll Ragnarsson,
dansstjórn annast Ástrós Gunnars-
dóttir og leikmynd er eftir Axel H.
Jóhannesson. María Ólafsdóttir sér
um búninga og aðstoðarmaður leik-
stjóra er Ásdís Þórhallsdóttir.
ingu og gægðist í baksýnisspegil sögunnar
ásamt höfundinum, Ólafi Hauki Símonarsyni
og leikstjóranum, Þórhalli Sigurðssyni.
„ÉG HEF ekki skrifað svona ljóð-
rænt leikrit áður og finnst þetta
vera skref fram á við á mínum ferli.
Ætli þetta sé ekki tilraun til að nálg-
ast ljóðræna skopun á sögu einstakl-
ingsins," segir Ólafur Haukur Sím-
onarson rithöfundur og leikritaskáld
en nýjasta leikrit hans, Þrek og tár,
verður frumsýnt á Stóra sviði Þjóð-
leikhússins annað kvöld.
í leikritinu leggur maður nokkur
upp í ferðalag um land ljúfsárra
minninga — vesturbæ Reykjavíkur
á árunum áður en Bítlaöldin gekk í
garð. Fjölskyldan, vinimir og ná-
grannamir spretta ljóslifandi fram á
sjónarsviðið og sagan rekur sig í
tali og tónum, sorg og gleði. Allt
getur gerst á breyttum tímum og
ótai spumingar vakna — um ást,
hatur, tryggð, fyrirgefningu og um-
burðarlyndi.
Þótt leiktjöldum tímans sé bragð-
ið upp í verkinu kveðst höfundurinn
ekki endilega vera að rifja upp
mannlífíð í vesturbænum á sjöunda
áratugnum. „Tíminn skiptir í raun
ekki máli. Þetta er öðra fremur saga
um fólk sem hefur ekki verið fyrir-
ferðarmikið í íslenskum leikritum til
þessa; fólk sem veldur ekki stórtíð-
indum en er engu að síður drifskaft
KRISTÍN kaupkona I Ameríku (Edda Arnljótsdóttir) lýsir
draumalandinu fyrir Davíð systursyni sínum og Helgu systur
sinni (Edda Heiðrún Backman).
í samfélaginu. Það verð-
ur hvorki mjög ríkt né
átakanlega fátækt en
hefur hins vegar það
mikið fyrir sig að leggja
að það getur sinnt
áhugamálum fyrir utan
vinnuna."
Tími, mannlíf,
minningar
Oft hefur verið sagt
að leikrit og önnur hug-
verk spretti að einhveiju
leyti úr reynsluheimi
höfundarins. Á þetta
fellst Ólafur Haukur en
hann óx einmitt úr grasi
í vesturbænum á sjötta
og sjöunda áratugnum.
„Tíminn, minningarnar
og það mannlíf sem höf-
undurinn hefur komist
í tæri við hafa alltaf
áhrif. Hlutirnir breytast
hins vegar oft í baksýn-
isspegli sögunnar.“
Ólafur Haukur hefur
um langt árabil fengist
við leikritun og önnur
ritstörf. Hafa nokkur
verka hans verið sett
upp í Þjóðleikhúsinu og
skemmst er að minnast
Hafsins og Gauragangs.
Kveðst hann jafnan
vera viðriðinn æfinga-
ferlið eftir að hann fær
leikstjóranum handritið
í hendur. „Mér finnst nauðsynlegt
að fylgja þessu eftir en verkin taka
yfírleitt talsvert miklum breytingum
á æfingatímanum. Það eru að mínu
viti hin eðlilegu leikhúsvinnubrögð.“
Leikstjóri sýningarinnar er Þór-
hailur Sigurðsson en þeir Ólafur
Haukur hafa áður starfað saman á
vettvangi Þjóðleikhússins. Að mati
Þórhalls er það nauðsynlegt fyrir
DAVIÐ menntaskólanemi (Hilmir Snær
Guðnason) rennir hýru auga til Sigríðar
húsmóður (Vigdís Gunnarsdóttir).
íslenskt leikhúslíf að verk eftir inn-
lenda höfunda séu sett upp annað
veifíð. „Síðan er það alltaf spenn-
andi fyrir leikstjóra að fá eitthvað
nýtt upp í hendurnar. Það veitir
honum aukna möguleika til að
skapa.“
Höfundurinn og leikstjórinn taka
ekki afdráttarlausa afstöðu til þess
hvort ádeila felist í þessu nýja verki.