Morgunblaðið - 21.09.1995, Blaðsíða 52

SYSTEMAX
Kapalkerfi
fyrir öll kerfi
hússins.
<Ö>
NÝHERJI
SKIPHOLTI 37 - SÍMI 588 8070
Alllaf skrefi á undan
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRVM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Riða hefur greinst
áníubæjumíár
Endur-
meta þarf
aðgerðir
Heimsþekktur skurðlæknir gerir
aðgerðir á íslenskum börnum
Kemur gagngert
í verkefni hér
SÆNSKUR bæklunarskurðlæknir,
Stig Aaro, kemur hingað til lands
í næstu viku, til að gera tvær að-
gerðir á börnum með meðfædda
hryggskekkju. Hann hefur áður
gert aðgerðir hér og þá á þremur
börnum.
Halldór Jónsson, yfirlæknir
bæklunarskurðdeildar Landspítal-
ans, segir að ástæða komu Svíans
hingað til lands sé einföld, hann
þekki engan lækni hæfari til að
gera aðgerðir af þessum toga, enda
sé Aaro heimsþekktur fyrir aðgerð-
ir sínar. Stig Aaro, sem starfar við
sjúkrahús í Linköping, kom hingað
í vor og gerði aðgerðir á þremur
börnum, 1-4 ára, en í næstu viku
gerir hann aðgerðir á 4 ára dreng
og 8 ára stúlku.
„Þessi böm eru með meðfædda
hryggskekkju og þarf að spengja
hrygginn til að bakið skemmist
ekki enn meir og þau fái lungna-
og taugaeinkenni út frá skekkj-
unni,“ sagði Halldór Jónsson.
„Hryggjarbolirnir eru svo aflag-
aðir, þegar í fæðingu, að aðeins
er hægt að koma í veg fyrir að
þeir aflagist enn meira.“
Aukin sérhæfing
Halldór sagði að koma Svíans
væri enn eitt merki aukinnar sér-
hæfíngar lækna. Nú væri ekki
lengur aðeins um verkaskiptingu
innan sjúkrahúsa að ræða, heldur
skiptust lönd á færustu sérfræðing-
um á hveiju sviði. „Stig Aaro hefur
sérhæft sig í aðgerðum á börnum
með meðfædda hryggskekkju, sem
eru alveg sérstök tilvik. Slíkar að-
gerðir eru mjög vandmeðfarnar og
læknar þurfa að vera í stöðugri
æfingu."
Halldór kvaðst þekkja Stig Aaro
persónulega. „Hann er heims-
þekktur fyrir þessar aðgerðir og
ég leitaði til hans vegna þess að
ég vildi að sjúklingar mínir væru
í eins góðum höndum og hægt er.
Hann kemur hingað til lands á
miðvikudag og við gerum aðgerð-
imar á fimmtudag og föstudag."
Um 9.000 veiðikort

Sll§*s8|pi
I
#

Morgunblaðið/Sigurður Sigurmundsson
Forystusauðurinn Fjarki
EMBÆTTI veiðistjóra á Akureyri
hefur gefið út samtals 8.950 veiði-
kort frá því að útgáfa þeirra hófst
hinn 1. júní sl. Skotveiðimenn greiða
1.500 krónur fyrir kortið og eru tekj-
ur af útgáfu þeirra því orðnar rúmar
13,4 milljónir króna.
Ásbjöm Dagbjartsson, veiðistjóri,
segir að fjöldi veiðikorta sé mun
meiri en hann hafi átt von á í upp-
hafi. Alls eru um 20.000 byssuleyfi
i landinu og svo virðist sem um helm-
ingur skotveiðimanna sé virkur.
Gæsaveiðitímabiiið hófst þann 20.
ágúst sl. og fyrir þann tíma varð
Morgunblaðið/Þorkell
Haustlægð-
ir á leiðinni
SEPTEMBER hefur verið góð-
viðrasamur um mestallt land
og tækifæri gefist til að sinna
haustverkum af margvíslegu
tagi. Haustlægðirnar eru þó
farnar að gera vart við sig og
í dag er spáð roki og rigningu.
algjör sprenging í útgáfu veiðikorta,
að sögn Ásbjöms.
Rjúpnaveiðitímabilið hefst þann
15. október nk. og era ijúpnaskyttur
þegar famar að leita eftir veiðikort-
um, þótt í flestum tilfellum sé um
sömu veiðimenn að ræða, sem skjóta
gæs og ganga til ijúpna.
Ásbjörn segir að gæsaveiðin hafi
farið heldur rólega af stað, enda
gæsin haldið sig að mestu til fjalla.
Um helgina er gert ráð fyrir kóln-
andi veðri, sérstaklega norðanlands,
og þá er líkiegt að gæsin færi sig
niður á láglendið.
SKAGSTRENDINGUR hf. hefur
átt í óformlegum viðræðum við
Utgerðarfélag Akureyringa um
samstarf, en að sögn Gunnars
Ragnars, framkvæmdastjóra ÚA,
er ekki hægt að orða það svo að
rætt hafi verið um samruna fyrir-
tækjanna, en menn hefðu verið að
velta fyrir sér í þessu og öðru hvort
hagræðingarmöguleikar væru fyr-
ir hendi. „Það er bara ekki neitt á
því stigi að það sé tii umfjöllun-
ar,“ sagði hann.
Skagstrendingur hf. hefur fest
kaup á grænlenskum skuttogara
sem hannaður er með rækjuvinnslu
í huga og er skipið væntanlegt til
landsins í desember næstkomandi.
Óskar Þórðarson, framkvæmda-
stjóri fyrirtækisins, sagðist í sam-
tali við Morgunblaðið ekki vilja
gefa upp hvert kaupverð skipsins
væri, en sagði að skuldir fyrirtæk-
MEÐAL þeirra átta þúsunda sauð-
fjár sem komu af fjalli af Hruna-
mannaafrétti fyrir nokkru var
ferhyrndur forystusauður arn-
höfðóttur á lit. Hann er í eigu
félagsbúsins í Bryðjuholti en þar
er til forystufé eins og á allmörg-
um bæjum hér í sveit.
Forystufé er talið vitrara en
annað sauðfé og er oftast mislitt
og hyrnt en þó sjaldan ferhymt.
Á meðan fé var haldið til beitar
I rysjóttum vetrarveðrum höfðu
forystusauðirnir iðulega vit fyrir
allri hjörðinni og mörg dæmi eru
isins myndu ekki aukast vegna
kaupanna þegar tekið væri tillit til
sölunnar á Arnari gamla HU 101
til Samheija hf. á Akureyri í byij-
un september.
Á höttunum eftir þriðja
skipinu
Skagstrendingur hf. hefur gert
út þrjú skip, en auk gamla Arnars
seldi fyrirtækið í júlí flaggskip sitt,
Arnar HU 1, til Royal Greenland
A/S á Grænlandi.
Skipið kom nýtt til landsins í
desember 1992, og er Skagstrend-
ingur hf. enn með það í rekstri.
Skagstrendingur hf. gerir út Örvar
HU 21 og til viðbótar skipinu, sem
keypt hefur verið frá Grænlandi,
sagði Óskar að fyrirtækið væri á
höttunum eftir þriðja skipinu. Með-
al annars hefði verið rætt við Út-
gerðarfélag Akureyringa hf. um
til að þeir vissu á sig veður og
björguðu allri hjörðinni undan ill-
viðmm. Nú er vetrarbeit viðast
úr sögunni en menn eiga forystufé
sér til gamans og rækta það sér-
staklega. Að sögn Ólafs Dýr-
mundssonar, ráðunauts hjá
Bændasamtökunum, er mest um
forystufé í Þingeyjarsýslum og
Árnessýslu en það hefur þó breiðst
út allvíða um landið á síðustu
ámm í gegnum sæðingar. Eftir
því sem næst verður komist er
ekki vitað um að ræktað sé for-
ystufé annars staðar í heiminum.
einhverskonar samvinnu í því sam-
bandi.
„Við hyggjumst vera með þijú
skip í gangi og erum að leita að
minna og ódýrara skipi í stað nýja
Arnars,“ sagði Óskar. Aðspurður
um hvort leitað hefði verið eftir
víðtækari samvinnu við önnur út-
gerðarfyrirtæki, sagði hann að
Skagstrendingur hf. væri opið fyr-
ir öllum möguleikum, en hann
reiknaði þó með því að fyrirtækið
myndi leysa málið á eigin spýtur.
Óformlegar viðræður um
hagræðingu
Gunnar Ragnars, framkvæmda-
stjóri ÚA, staðfesti í samtali við
Morgunblaðið að óformlegar við-
ræður hefðu átt sér stað við Skag-
strending hf. um samstarf.
„Menn eru alltaf að velta fýrir
sér allskonar möguleikum en það
RIÐA hefur greinst á níu bæjum það
sem af er þessu ári. Þar af eru sex
bæir sem veikin hefur áður gert vart
við sig. Sigurður Sigurðarson dýra-
læknir segir ástæðu til að end-
urskoða aðgerðir gegn riðuveiki.
Hann telur koma til greina að
lengja þann tíma sem bæir verða að
vera fjárlausir eftir að riða greinist
og eins komi til greina að breyta
hreinsunaraðferðum.
Sigurður sagði það áfall að veikin
skuli stinga sér aftur niður á sömu
bæjum aftur þrátt fyrir margvíslegar
aðgerðir til varnar.'Þó að erfiðlega
gangi að útrýma riðuveiki hefði tek-
ist að stöðva útbreiðslu veikinnar,
en um tíma hefði hún breiðst hratt
út. Ennfremur hefði tekist að koma
í veg fyrir að veikin bærist í annað
búfé.
„Ég býst við að þurfi að skoða að
nýju þær reglur sem gilda um varnir
við riðuveiki. Það kemur til greina
að lengja tímann sem bæir verða að
vera fjárlausir eftir að riða greinist.
Eins þarf að skoða hvort þörf er að
stilla betur saman hreinsunaraðgerð-
ir, e.t.v. þarf að breyta þeim og auka
nákvæmni. Þá tel ég koma til greina
að gera mönnum að kaupa ásetn-
ingslömb frá öðrum bæjum fyrstu
árin í stað þess að setja á eigin ásetn-
ingslömb," sagði Sigurður.
Erfitt að brenna hræ
Sigurður sagðist telja ólíklegt að
riðuveikin á Stóra-Giljá væri komin
frá urðunarstað, sem er í nágrenni
við bæinn. Hann sagðist þó viður-
kenna að óheppilegt væri að hafa
urðunarstaðinn þetta nálægt fjárbæ.
Hann sagði að rætt hefði verið
um að brenna hræ af kindum frá
riðuveikibæjum, en það væri erfitt í
framkvæmd.
er ekkert sem hönd er á festandi
og ekkert sem er ástæða til að
vera að tala um. I þau sjö ár sem
ég hef verið í þessu hafa menn
alltaf á öllum tímum verið að velta
fyrir sér möguleikum til hagræð-
ingar og framdráttar og eru að
því enn og verða vonandi," sagði
Gunnar.
Smíðað í Noregi 1977
Rækjuskipið sem Skagstrend-
ingur hf. kaupir frá Grænlandi er
1.955 rúmlestir og 49,5 metra
langt. Það var smíðað í Noregi
1977, en 1986 voru gerðar um-
fangsmiklar endurbætur á skipinu.
Það var lengt um 5 metra, sett
niður ný aðalvél ásamt báðum
ljósavélum, nýjar togvindur voru
settar í skipið og rækjuverksmiðjan
um borð endurnýjuð, en síðast voru
gerðar endurbætur á henni 1993.
Skagstrendingur hf. kaupir rækjuskip frá Grænlandi
Samstarfs leitað við
önnur útgerðarfyrirtæki