Morgunblaðið - 29.09.1995, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 29.09.1995, Blaðsíða 34
34 FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1995 AÐSENDAR GREINAR MORGUNBLAÐIÐ Hagblindan í HVERT sinn sem ég heyri orðið „Þróunarsjóður sjávarútvegsins“ fæ ég hnút í magann. Sú starfsemi að ginna blanka útgerðarmenn með opinberum fjármunum til að eyði- leggja, eða láta ijarlægja gömul eða ný fiskiskip er furðuleg starfsemi. Fýrir mistök alþingismanna stuðlar opinber sjóður að því að eyðileggja nothæf atvinnufyrirtæki í frum- vinnslu. Þetta virkar svo keðjuverk- andi á iðnað og þjónustu með auknu atvinnuieysi í heild. Það var rökrétt að stöðva fjölgun fiskiskipa og þar átti afskiptum stjórnvalda að ljúka hvað varðar fjölda fiskiskipa. Skal þetta rökstutt nánar: 1. Það er skaði fyrir þjóðina þeg- ar atvinnutækifæri eru íjarlægð, atvinnutækifærum fækkar, atvinnu- leysi eykst og þjóðartekjur minnka. Allar fullyrðingar um hugsanlegan „árangur" þessarar starfsemi er af- skaplega barnalegt hugarflug. 2. Næg verkefni eru fyrir flest stærri og miðlungsstór fiskiskip, t.d. á úthafskarfa, í Smugunni, á Flæmska hattinum og víðar. Til frekari rökstuðnings á því hafa ís- iendingar verið að kaupa skip og skrá erlendis og setja m.a. í ný verk- efni utan 20 mílnanna. 3. Við þurfum svo fiskiskip til þess að veiða norsk-íslensku síldina þegar þar að kemur og ekki er flot- inn of stór í nótaveiðum þar sem síldar- og loðnukvótar hafa ekki náðst árum saman! Ástæða er líklega að minna á grálúðumið við Jan Mayen. Skv. ákvæðum í Jan Mayen samkomulaginu eigum við rétt til samnýtingar á flökkustofnum. Grá- lúða er flökkustofn. 4. Fjöldi fískiskipa var einungis Ijárhagslegt einkamál viðkomandi fjárfestingalánasjóða, viðskipta- banka og útgerðar. Stjórnvöldum kom málið alls ekkert við frekar en fjöldi verslana eða bíla í Reykjavík!! 5. Þótt þorskstofninn sé í tíma- bundinni lægð þá er fráleitt að gera ekki ráð fyrir stækkun hans! Fiski- skip veiðir ekki þorsk í Smugunni og Halamiðum á sama augnabliki. HUGBUNAÐUR FYRIR WINDOWS ALHLIÐA TÖLVUKERFI W\ KERFISÞRÓUN HF. Fákafeni 11 - Sími 568 8055 VALLS gifsplötur passa i öll niðurhengd loftakerfi VALLS þolir 100% raka VALLS er eldtraust VALLS er trefjastyrkt VALLS veldur ekki ofnæmi VALLS fæst í 10 mynstrum gataðar eða ógataðar og sléttar Hringiö eftir frekari upplýsingum Ef þú býrð úti á landi þá sendum viö þér ókeypis sýnishorn og bækling ^Eir.kaumboö á íslandi: t>. ÞORGRÍMSSON & CO ÁRMÚLA 29 • PÓSTHÓLF 8360 • 128 REYKJAVÍK SÍMI 553 8640'568 6100 Hagblinda er, að mati Kristins Péturssonar, sæmileg orðskýring á fiskihagfræði og úreldingu fiskiskipa. Sæmileg orðskýring á svokallaðri fiskihagfræði, sem er aðalforsenda úreldingar fiskiskipa, er hagblinda, eins og vitur maður komst eitt sinn að orði. Nánari útskýring á orðinu er „sósíalismi andskotans". Hag- blindan virðist hafa komið öjlu á kalda klaka í þorskveiðimálum í Kanada og á Grænlandi og hálfa leið á íslandi, Færeyjum og í Nor- egi. (sbr. grein í Mbl. í júní s.l.) Það er alveg furðulegt hvernig íslenskir útgerðarmenn hafa látið draga sig á asnaeyrunum í að vera „sammála" niðurskurði þorskveiða eins og sumir þeira hafa verið, þótt þeir hafi nánast ekkert kynnt sér í alvöru forsendur niðurskurðarins. Flestir sem stunda sjómennsku vita að það er verulega mikið meira af þorski í sjónum en tölfræðilegur útreikningur segir til um. Lág- markskrafa væri að stjórnvöld tækju gagnrýni skipstjórnarmanna með því að feia t.d. Hafrannsóknar- stofnun að láta bergmálsmæla þorskstofninn nú strax. I Noregi var þorsk- stofninn bergmáls- mældur af Hafrannsók- arstofnun þar fyrir um þrem árum og kom þá í ijós að þorskstofninn í Barentshafi var helm- ingi stærri en hann „átti“ að vera sam- kvæmt tölfræðilega framreiknuðum for- sendum. Veiðiráðgjafar í Noregi ætiuðu að þegja yfir þessu fyrst í stað, en blaðamaður frá Fiskaren komst í málið og allt sprakk þetta framan í menn. Viður- kenning kom svo, með semingi, að stofninn væri umtalsvert stærri en gert hafði verið ráð fyrir. Veiðiráð- gjafar á ísiandi vita þetta og það hefði verið heiðarlegt af þeim að ráðleggja stjómvöldum að láta nú bergmálsmæla þorskstofninn hér við land til samanburðar við framreikn- uðu mælinguna. Þróunarsjóður sjávarútvegsins hefði eftir sem áður getað haft þann starfa að hvetja til nýtingar á van- nýttum fisktegundum og vöruþró- unar með einhverri fjárhagslegri aðstoð þar sem veiðar og vinnsla hafa enn ekki verið þróuð þannig að nægileg arðsemi hafi náðst. I dag er fjármunum ráðstafað til eyði- leggingar en ekki til uppbyggingar. (!) Þróun við veiðar og vöruþróun eru bara spurning um tímabundna aðstoð sem hjálp við að þróa nýjar atvinnugreinar. Fjárfesting í slíkri þekkingaröflun skilar sér margfalt Kristinn Pétursson aftur þegar þekking- unni er náð (sbr. Jap- an). Nefna má sem möguleika t.d. veiðar og vinnslu á gulllaxi, kolmunna, búra, tún- fiski, smokkfiski og kúffiski, svo dæmi séu nefnd. Þessar auðlindir bíða eftir því að við brettum upp ermar og hefjumst handa í stað- inn fyrir að láta menn á fuilu kaupi vera að reikna skrattann á veginn með hagblindu. Nýlegar fréttir um tún- fiskvöður á 600 þús.- 2 millj. tonnið syndandi suður af landinu eru enn frekari staðfesting á hverskonar mistök er verið að framkvæma. Á sama tíma og túnfiskurinn gerir grín að okkur með því að sletta sporðunum hér suður af landinu, er það fréttaefni í fjölmiðlum á íslandi, að búið sé að ginna blanka útgerðarmenn til að íjarlægja og eyðileggja fiskiskip (aðallega nýleg) fyrir þijá milljarða (!!!) Enn virðist eiga að þijóskast áfram með hagblinduna að leiðar- ljósi og gera tilraun til að sauma það rækilega að trillukörlum að þeir biðji náðarsamlegast um „úreldingu“ þegar líður á veturinn. Enginn getur sýnt fram á minnstu líkur á því að frjálsar krókaveiðar með svipuðu sniði og verið hefur undanfarin ár, geti á einhvern hátt ógnað viðgangi þorskstofnsins. Þess vegna er fyrir- hugað framferði stjórnvalda mann- réttindabrot skv. 69 gr. stjórnar- Búvörusamningur fyrir byggingarmeistara? Hugsanleg röksemdafærsla Nú sverfur að bygg- ingarmeisturum um land allt og vandi þeirra er varla minni en sauðfjárbænda. Margt er líkt með þessum starfsgreinum, þær eru of fjölmennar, búa við offramleiðslu og eru með of mörg mislítil fyrirtæki, sem margir tengjast. Svo mætti ætla að vel hafi tekist tii með langvarandi stuðning við landbúnað og nú síð- ustum árin með búvöru- samning, sem væntanlega vegna góðrar reynslu á að endurnýja. Bygg- ingarmeisturum þótti tiiefni til að kanna möguleika á hliðstæðum föst- um fjárframiögum frá ríkinu og um gerð samnings um aðgerðir til lækk- unar á þeim fjárframlögum, með 'skerðingu framleiðslu og fækkun fyrirtækja að markmiði. Gera yrði ráð fyrir að ríkissjóður greiddi nú þegar niður verulegan hluta framleiðslukostnaðar við hús- byggingar, húseiningar og innrétt- ingar, sem framleitt er hjá fyrirtækj- um löggiltra byggingarmeistara. — ’Að notuð verði heimild í GATT- samningi til að leggja jöfnunargjald á innflutt hús, húshluta og innrétt- ingar svo tryggt sé að innflutningur verði ekki á lægra verði en innlend framleiðsla, þótt hann yrði eftir sem áður fijáls. Árni Brynjólfsson Samningsuppkast Iðnaðarráðherra, f.h. ríkisstjómar íslands og Samband byggingar- meistara gera með sér eftirfarandi samning um byggingarfram- kvæmdir og smíði hús- hluta og innréttinga, sem héfur það að mark- miði: * að stuðla að því að í landinu geti þróast hag- kvæmur og öflugur byggingariðnaður. * að lækka verð til kaupenda án þess að slaka á gæðakröfum sem gerðar eru til þess- arar framleiðslu og án þess að það komi niður á afkomu bygginga- meistara. * að kom á og viðhalda jafnvægi í framleiðslu og sölu húsa og hús- hluta. * að lækka opinber útgjöld til þess- arar framleiðslu. * að stuðla að því að byggingariðn- aður verði í sem mestu samræmi við æskilega þróun iðngreinarinn- ar og í sátt við umhverfíð. Heildargreiðsiumark er sú heild- arupphæð, sem ríkissjóður leggur árlega til vegna framleiðslu næsta árs, byggð á heildarsölu síðasta árs og verður henni varið til að kaupa framleiðsluheimild þeirra bygging- armeistara sem draga úr framleiðslu og til kaupa á framleiðslutækjum þeirra sem vilja leggja niður rekstur. Öll upphæðin skiptist á löggilta \ W i « V 1 | Eitt blab fyrir alla! - kjarni málsins! Byggingarmeisturum þykir ástæða til að kanna eins konar bú- vörusamning fyrir byggingariðnaðinn, segir Arni Brynjólfs- son, vegna samdráttar. greiðslumarkshafa í byggingariðnaði. Greiðslumark er í upphafi sú fjár- hæð sem ákveðin er fyrir hvert íög- gilt byggingarfyrirtæki, miðað við sölu síðasta árs og veitir rétt til beinnar greiðslu úr ríkissjóði. — Við- skipti með greiðslumark eru heimil milli lögaðila. Skráning viðskipta með greiðslu- mark. Framleiðsluráð byggingar- manna skal, í umboði iðnaðarráðu- nejdis, halda skrá yfir rétthafa greiðslumarks og færa jafnóðum breytingar. Einnig ber að skrá hjá meistarafélögum í héraði. Framleiðsluverð miðast við gild- andi ákvæði laga. Bein greiðsla er greiðsla ríkissjóð til byggingarmeistara, sem skráðir eru fyrir greiðslumarki og skal nema 50% grundvallarverðs. — Heimilt er að skerða eða fella niður beinar greiðslur ef byggingarmeist- ari verður uppvís að sölu framhjá kerfinu. Greiðslur fasteignasala til bygg- ingarmeistara skulu nema 50% grundvallarverðs, eins og það er skráð á hveijum tíma. Ríkissjóður greiðir fasteignasölum vaxta- og geymslugjald. — Fasteignasölur kaupi og selji fasteignir. Sala og birgðahald Með samkomulagi er heimilt að ákveða sérstaka lækkun á heildar- greiðslumarki til að vega upp á móti birgðaukningu og til að koma birgða- stöðu í jafnvægi. Fjármunum sem sparast skal varið til markaðsátaks innanlands. Ríkissjóður ábyrgist að birgðir, að ári liðnu frá undirskrift samnings, verði ekki umfram áætl- aða 3ja vikna sölu. skrárinnar um „að engin bönd megi leggja á atvinnufrelsi manna nema almannaheill krefgi“. Almannaheill í trillubyggðum stafar um þessar mundir meiri ógnun af framferði stjórnvalda en þorskstofninum af triliuútgerð, svo mikið er víst. Starfsemi Þróunarsjóðs sjávarút- vegsins mun að öllum líkindum valda tvenns konar kreppu í íslensku at- vinnulífí. Kreppu með keðjuverkandi samdrætti í frumvinnslu og tengdum iðngreinum og - þar með auknu at- vinnuleysi, - svo og kreppu þegar kemur að því að borga endaleysuna - því meiningin er að láta sjávarút- vegsfyrirtæki sem lifa hagblinduna af - borga brúsann - einhverntímann síðar - með „hagnaðinum“ af starf- seminni (!!??). Stærri útgerðarfyrir- tæki geta þannig búið sig undir að borga eins og 300-500 milljónir á fyrirtæki og annað eins í vexti! Sé stjórnvöldum alvara með því að láta sjávarútvegsfyrirtæki borga allt gamla og nýja sjóðasukkið, er spurn- ing hvort ekki væri réttara að hætta þá feluleiknum strax og láta sjávar- útvegsfyrirtæki yfirtaka heildar- sukkið með t.d. 15 ára þinglýstum sukkskuldabréfum. Þá yrði eiginijár- staða í sjávarútvegi a.m.k. rétt skráð. Það er ekki þægilegur bú- skapur fyrir íslenskan sjávarútveg að burðast með risavaxinn dulbúinn skuldadraug í farteskinu upp á marga milljarða sem á innheimta „einhverntíma síðar" (??!!) Ef öll þessi hagblinda er ekki hneyksli þá hef ég algjörlega misskilið merkingu þessa orðs. Höfundur er fiskvcrkandi. 1. hluti aðlögunar. Næstu 4 mán- uði skuldbindur ríkissjóður sig til að kaupa fullvirðisrétt allt að umsa- a minni hámarksupphæð, á umsömdu föstu verðlagi. Stuðningsaðgerðir Hér á eftir mun gerð grein fyrir þeim stuðningi sem ríkisvaldið mun grípa til í sambandi við samning þennan. Allar fjárhæðir eru í millj- ónum króna og miðast við bygging- arvísitölu: Framleiðnisjóður byggingariðn- aðarins fái árlega á fjárlögum til atvinnuuppbyggingar og til verkefna sem stuðla að aukinni framleiðni: 1996 1997 1998 1999 2000 340 285 285 225 225 Fyrirtækjasjóður byggingariðn- aðarins fær í upphafi samnings- tímans, til viðbótar árlegum framlög- um, ákveðið fjármagn til kaupa á fyrirtækjum sem afsalað hafa sér fullvirðisrétti og fyrirtækjum sem ekki seljast á fijálsum markaði: 1996 1997 1998 1999 2000 85 85 Byggðastofnun fái fjármagn til að greiða fyrir annarri atvinnuuppbygg- ingu á þeim stöðum sem viðkvæm- astir eru fyrir samdrætti í byggingar- starfsemi: 1996 1997 1998 1999 2000 115 115 58 58 58 Lífeyrissjóður byggingarmeistara fái aukalega út samningstímann: 1996 1997 1998 1999 2000 12 12 12 12 12 Vegna minni ríkisútgjalda, þegar til lengri tíma er litið, verði 2,3 millj- örðum varið, út samningstímann, til viðbótar við önnur verkefni. Þetta gæti mildað samdrátt í greininni, enda byggingameisturum tryggður forgangur að þeim verkefnum.. Áður en kom að fullnaðarfrágangi samningsins varð fulltrúum í samn- inganefnd byggingarmeistara ljóst, að samningnum fylgdi of mikil mið- stýring og skriffinnska, að hann væri framtaksletjandi og myndi leiða til hnignunar starfsgreinarinnar. Ákveðið var því að leita annarra leiða tii lausnar vandamála bygging- armeistara. Þetta er hugarsmíð byggð á stytt- um atriðum gildandi búvörusamn- ings, sem ætti að vekja efasemdir um stefnuna í landbúnaði og spurn- inguna um Jón og séra Jón. Höfundur er framkvæmdasljóri.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.