Morgunblaðið - 09.11.1995, Síða 4

4 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Heilbrigðis- og tryggingaráðherra
Tryggingaráð endurskoði
niðurfellingu bílakaupalána
INGIBJÖRG Pálmadóttir, heilbrigð-
is- og tryggingaráðherra, segist
munu beina því til tryggingaráðs að
það endurskoði ákvörðun sína um
að hætta að veita öryrkjum lán til
bílakaupa og vísa þeim þess í stað á
almennan lánamarkað, en ýmis
tryggingafélög bjóða bílakaupalán.
Þetta kom fram í máli ráðherrans
í fyrirspumatíma á Alþingi í gær,
þar sem hún rakti reyndar einnig
rökstuðning Tryggingastofnunar
fyrir ákvörðun tryggingaráðs. Þann-
ig benti ráðherrann á að bílakaupal-
ánin hefðu verið tekin upp árið 1947,
en þá hafi aðgangur almennings að
lánsfé verið takmarkaður. Ríkisend-
urskoðun hafi gert athugasemdir við
bílakaupalánin, bent á að þau eigi
sér ekki lagastoð og samræmist tæp-
lega hiutverki Tryggingastofnunar.
Ráðherra sagði að rök Trygginga-
ráðs væru jafnframt þau að aðstæð-
ur á lánamarkaði hefðu breytzt.
„Lánveitingum Tryggingastofnunar
var fyrst og fremst ætlað að gera
fötluðum kleift að fá lán, þegar erf-
itt var að fá lán á.almennum mark-
aði. Nú er framboð lána á fjármagns-
markaði mun meira og mörg fyrir-
tæki bjóða hagstæðari lán en Trygg-
ingastofnun hvað varðar lánstíma,
upphæð lána, aldur bifreiða og
ábyrgðir," sagði ráðherrann.
Ráðherra greindi frá því að und-
anfarin ár hefðu talsvert á fjórða
hundrað manns fengið bílalán frá
Tryggingastofnun á ári hveiju.
„Ég hef áður sagt það, og segi
hér, að ég mun fara þess á leit við
tryggingaráð að það endurskoði
ákvörðun sína, þannig að lánafyrir-
greiðslan verði ekki skorin niður með
einu pennastriki," sagði Ingibjörg
Pálmadóttir.
Erfiðara að sækja til
einkafyrirtækja
Guðrún Helgadóttir, varaþing-
maður Alþýðubandalagsins, bar fram
fyrirspurn um bílalánin fyrir hönd
Svavars Gestssonar, sem er staddur
erlendis. „Okkur er ljóst að ekki eru
bein ákvæði í lögum um almanna-
tryggingar um lán þessi, en við töld-
um þau eiga svo langa hefð í sögu
stofnunarinnar, og skipta fatlað fólk
svo mikiu máli, að fráleitt væri að
svipta þáð þessari fyrirgreiðslu. Við
töldum ljóst vera að því yrði gert
erfiðara um vik með því að eiga að
sækja lánafyrirgreiðslu til lánastofn-
ana og tryggingafyrirtækja í einka-
eign,“ sagði Guðrún.
Þingmaðurinn sagði að Trygg-
ingastofnun gæti dregið afborganir
af bílakaupalánunum af bótum, sem
greiddar væru til öryrkja, og þannig
tryggt bæði stofnuninni og lánþeg-
unum að staðið væri í skilum. „Eng-
inn annar hefur leyfi til að taka af-
borganir af tryggingabótum og það
getur auðvitað ekkert tryggingafélag
í bænum vaðið inn í Tryggingastofn-
un ríkisins og tekið greiðslur af bót-
um,“ sagði Guðrún.
Ossur boðar frumvarp
Össur Skarphéðinsson, þingmaður
Alþýðuflokks, sagði að breytingin,
sem tryggingaráð hefði samþykkt,
væri þáttur í að vega að kjörum fatl-
aðra. Hann boðaði að flytti ráðherra
ekki frumvarp til að bílakaupalánin
fengju lagastoð, myndi hann sjálfur
beita sér fyrir því að stjórnarandstað-
an gerði það.
Sýn hefur
útsending-
ar 16. nóv.
SJÓNVARPSSTÖÐIN Sýn . hefur
ákveðið að hefja útsendingar 16.
nóvember nk. Dagskráin verður send
út í opinni dagskrá fram til 21. nóv-
ember, en síðan verður hún eingöngu
opin áskrifendum Stöðvar tvö. Að
sögn Páls Magnússonar, sjónvarps-
stjóra Sýnar, er áformað að senda
út efni í u.þ.b. 10 klukkutíma á dag.
Hann sagði að útsendingar kæmu
til með að hefjast eigi síðar en kl.
17 dag hvem.
Páll sagði að dagskrá Sýnar væri
ekki fullmótuð,- en kvikmyndir
myndu skipa veglegan sess í dag-
skránni. Eins yrði lögð áhersla á
íþróttir og vandaða framhaldsþætti.
Páll sagði að ekkert samstarf yrði
milli Sýnar og Stöðvar tvö um dag-
skrárefni. Hins vegar myndu stöðv-
arnar hafa samstarf um tæknileg
atriði, útsendingarbúnað, myndlykla
og innheimtu.
Páll sagði að engin ákvörðun hefði
verið tekin um hve lengi Sýn yrði
opin áskrifendum Stöðvar tvö.
Nýting eldri húsa skoðuð
Flateyri. Morgunblaðið.
I GÆR var gengið frá kaupum á
tveimur sumarbústöðum sem til-
búnir eru til flutnings til Flateyr-
ar, auk þess sem þrír bústaðir
aðrir verða keyptir á næstu dög-
um, að sögn Magneu Guðmunds-
dóttur, oddvita á Flateyri. Hún
segist reikna með að bústaðirnir
komi í þessari viku og næstu, að
öllu óbreyttu.
Einnig er unnið að því að fá
hús að láni frá Landsvirkjun.
Magnea segir kostnaðinn við þessi
kaup talsverðan en hann greiðist
af ríkinu.
10-15 hús nýtanleg
„Mér sýnist full þörf á þessu
húsnæði, 5-6 húsum til að byrja
með, en síðan kemur þörfin betur
í b'ós eftir því sem fólk gerir upp
hug sinn um frekari búsetu eða
búferlaflutninga. Þó nokkrir hafa
tilkynnt að þeir ætli að vera áfram
á nýjum stað, bæði fólk sem missti
húsin sín og fólk sem treystir sér
ekki til að búa í námunda við flóð-
ið. Hins vegar er mjög eðlilegt
að fólk sem lenti illa í þessum
hörmungum treysti sér ekki allt
til að koma beint til baka,“ segir
Magnea.
Hópur iðnaðarmanna frá
ísafirði vinnur nú að viðgerð á
gömlu húsi við Hafnarstræti 19 á
Flateyri en þar hefur verið rekinn
veitingástaðurinn Vagninn. Er
ætlunin að gera efri hæð hússins
þannig úr garði að þar geti verið
bústaður fyrir níu manns sem
taka þátt í uppbyggingarstarfinu
á Flateyri.
Magnea segist telja að 10-15
hús séu nýtanleg til búsetu á Flat-
eyri, öll á öruggu svæði. Með
endurbótum á þessum húsakosti
væri hægt að anna að stórum
hluta eftirspurn eftir húsnæði
vegna eignamissis eða tilflutn-
ings.
Þórarinn V. Þórarínsson, framkvæmdastjóri VSÍ, segir verðlagsforsendur samninga hafa staðist
Vísitala neysluverðs
lækkar um 0,3%
Ekki raunveruleg’ lækkun, segir Benedikt Davíðsson, forseti ASÍ
Visitala neysluverðs ínóv.i995(i74,3stig)
Breyting
frá fyrri
mánuði
0 Matvörur (16,1%)
01 Kjöt og kjötvörur (3,6%) -5,8% [
05 Grænmeti, ávextir og ber (2,4%) -6,4% £[
-3,8% [
06 Kartðflur og vömr úr þeim (0,3%) -42,8%
07 Sykur (0,2%)
08 Kaffi, te, kakó og súkkul. (0,6%)
09 Aðrar matvörur (1,8%)
1 Drykkjarvörur og tóbak (4,4%)
2 Föt og skófatnaður (5,8%)
3 Húsnæði, rafmagn og hiti (17,9%)
4 Húsgögn og heimilisbúnaður (6,7%)
5 Heilsuvernd (2)8%)
6 Ferðir og flutningar (20,3%)
7 Tómstundaiðkun og menntun (11,8%)
73 Tómstundaiðkanir (5,5%)
8 Aörar vörur og þjónusta (14,3%)
83 Veitingahúsa- og hótelþjónusta (3,5%)
84 Orlofsferðir (3,4%)

-1,2% r~i
□ +0,9% |
I 0,0%
D +0,2% |
10,0% |
D +0,2% E
10,0%
10,0% I
0+1,3%
I +2,7%]
0+0,5%
□ +0,9%
I +1,3%
VISITALA NEYSLUVERÐS (100,0%)
-0,33% |
VÍSITALA neysluverðs fyrir nóv-
embermánuð er 0,3% lægri, en hún
var í október samkvæmt tölum, sem
Hagstofa íslands sendi frá sér í
gær. Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitendasam-
bands íslands, fagnaði þessum tíð-
indum í gær, en Benedikt Davíðsson,
forseti Alþýðusambands Íslands,
sagði að hér væri aðeins um tíma-
bundna lækkun að ræða.
Samkvæmt fréttatilkynningu frá
Hagstofu voru meginástæðumar fyr-
ir þessari lækkun vísitölu neysluverðs
útsala dilkakjöts og lækkað verð á
kartöflum, agúrkum og tómötum. Á
móti vó fjórðungs hækkun verðs á
lottómiðum. v
Þórarinn V. Þórarinsson hjá VSÍ
kvaðst halda að þessi lækkun vísi-
tölunnar myndi hafa áhrif á viðræður
launanefnda ASÍ og VSÍ um launalið
þeirra samninga, sem gerðir voru í
febúrar.
„Það þarf enginn að efast um að
verðlagsforsendur samninganna
hafa staðist," sagði Þórarinn. „Verð-
bólga verður samkvæmt þessu undir
2% á þessu ári og innan viðmiðunar-
marka næsta ár. Verðiagsþróun er
hagfelldari en búist hafði verið við.“
Þórarinn sagði að þessi lækkun
væri að hluta tímabundin vegna þess
að hún byggðist meðal annars á út-
sölu á kindakjöti. Fólk myndi hins
vegar vera að borða þetta gamla
kindakjöt á næstunni og það myndi
draga úr sölu á því nýja. „Það hefur
myndast sérkennilegur vítahringur í
þessum málum,“ sagði Þórarinn.
Þórarinn sagði að ekki væri víst
að þessi lækkun gengi til baka vegna
þess að þáttur kjötútsölunnar í henni
væri aðeins 0,15% og nú væri ekki
lengur von á hækkunum vegna inn-
lends grænmetis. Næstu mánuði
myndu nevtendur njóta ódýrs inn-
flutts grænmetis, en gætu hins vegar
haft áhyggjur af verðlagi næsta sum-
ar yrðu ekki gerðar breytingar.
Þórarinn sagði að hægt væri að
ná meiri árangri, til dæmis með því
að breyta rekstrarskilyrðum í
eggjaframleiðslu og e.t.v. í svína- og
kjúklingarækt. í þessum greinum
væru aðföng dýr, en það er ekki sjálf-
gefíð að sú þurfi að vera raunin.
Benedikt Davíðsson sagði að ekki
væri mikið um vísitölulækkunina að
segja. „Meginhluturinn er vegna
kjötútsölu og kemur aftur til baka,“
sagði Benedikt. „Þetta er ekki raun-
veruleg lækkun, en það er jákvætt
að vísitalan skuli lækka.“ Þegar
Benedikt var spurður um þau um-
mæli Þórarins að lækkunin sýndi að
verðlagsforsendur samninganna
hefðu í raun staðist, sagði hann að
ekki hefði verið lagt mat á það enn.
Ætlunin væri að setjast niður til við-
ræðna um launamál, meðal annars
í ljósi þessara upplýsinga.
Agúrkur lækkuðu um 40%
Vísitala neysluverðs hefur hækkað
um 2,1% síðustu tólf mánuði og und-
anfarna þijá mánuði hefur vísitalan
hækkað um 0,5% sem jafngildir um
1,9% verðbólgu á heilu ári.
Af breytingum á einstökum liðum
vísitölunnar frá októbermánuði má
nefna að kartöflur lækkuðu um 66%
sem olli 0,25% lækkun vísitölunnar
og grænmeti og ávextir lækkuðu um
6,4% að meðalatali sem olii 0,16%
lækkun vísitölunnar. Af einstökum
verðbreytingum á grænmeti má
nefna að agúrkur lækkuðu um 40,4%
sem olli 0,11% lækkun vísitölunnar
og tómatar lækkuðu um 38,6% sem
olli 0,05% lækkun vísitölunnar. Þá
iækkaði dilkakjöt um 17,8% sem
hafði í för með sér 0,20% vísitölu-
iækkun, en lottómiðar hækkuðu hins
vegar um 25% og olli það 0,13%
hækkun vísitölunnar.
Samkvæmt upplýsingum Hagstof-
unnar var verðbólga í ríkjum Evrópu-
sambandsins 3,1% að meðaltali fra
september 1994 til sama tíma 1995.
Verðbólga á íslandi var á sama tíma
1,8%. í einstökum ríkjum Evrópu-
sambandsins var verðbólga lægst 1
Finnlandi 0,3%, 1,2% í Belgíu og
1,5% í Hollandi. í Noregi og Kanada
var hún 2,3%, en 2,5% í Bandaríkjun-
um, Svíþjóð og írlandi.
r
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
\
i
*
i-