Morgunblaðið - 30.12.1995, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 1995 11
Ráðgjöf og efna-
hagsspár hf.
Spá 4,2%
hagvexti
1996
HAGVÖXTUR verður heldur
meiri á næsta ári en Þjóð-
hagsstofnun hefur spáð, sam-
kvæmt spá Gjaldeyrísmála,
fréttabréfs Ráðgjafar og
Efnahagsspáa. Þar er reiknað
með að hagvöxtur á næsta
ári verði 4,2%, eða 1% meiri
en spá Þjóðhagsstofnunar frá
14. desember s.l. gerir ráð
fyrir.
Spá meiri útflutningi á
árinu 1996
Mismunurinn felst fyrst og
fremst í því að Gjaldeyrismál
reikna með mun meiri aukn-
ingu í útflutningi á næsta ári
en Þjóðhagsstofnun. Spá
Þjóðhagsstofnunar gerir ráð
fyrir um 0,4% aukningu í út-
flutningi en í spá Gjaldeyris-
mála er aftur á móti reiknað
með 5,5% aukningu. Þar er
m.a. gert ráð fyrir leiðrétt-
ingu á þeim samdrætti sem
varð í útflutningi sjávaraf-
urða í ár, þrátt fyrir ágæt
aflabrögð.
Þá er gert ráð fyrir því að
viðskiptajöfnuður verði í járn-
um á næsta ári, en Þjóðhags-
stofnun spáir því að hann
verði neikvæður um 7,3 millj-
arða króna.
Aukin neysla á þessu ári kemur fram í versnandi lausafjárstöðu banka
hmlán niinnkn en útlán aukast
ÍSLENDINGAR hafa að undanförnu gengið á
innstæður sínar í bönkum á sama tíma og eftir-
spurn eftir útlánum hefur aukist. Þessi þróun á
að hluta rætur sínar að rækja til aukinnar neyslu
og hefur leitt til versnandi lausafjárstöðu bank-
anna.
Samkvæmt nýju yfirliti Seðlabankans drógust
innlán banka og sparisjóða saman á fyrstu 11
mánuðum ársins um 0,2% eða röskar 300 milljón-
ir króna. Á sama tíma jukust almenn útlán um
nær 4,4% eða nær 7,7 milljarða. Bankarnir hafa
því þurft að afla sér verulegs nýs ráðstöfunar-
fjár á verðbréfamarkaði og jókst verðbréfaút-
gáfa þeirra á tímabilinu um tæp 18% sem jafn-
gildir tæpum 4 milljörðum. Þar er eingöngu um
sölu á skammtímabréfum að ræða því útgáfa
bankavíxla jókst úr 1,7 milljörðum í 7,4 millj-
arða á tímabilinu eða um 5,7 milljarða.
„Fram að miðju ári sáum við að það hægði
á eftirspurn heimila eftir lánsfé í bönkunum,"
sagði Yngvi Örn Kristinsson, framkvæmdastjóri
peningamálasviðs Seðlabankans. „Sama gilti um
fyrirtækin þó það eigi sér lengri sögu. Núna
sjáum við vaxandi eftirspurn eftir lánum á sama
tíma og innlánamyndun er að minnka. Þetta rím-
ar við innflutningstölurnar sem sýna rúmlega
10% aukningu á innflutningi á neysluvörum.
„Ofmat á álversframkvæmdum“
Samdráttur innlánanna virðist eiga rætur sín-
ar í heimila- og fyrirtækjageiranum, en á móti
kemur að bankarnir virðast hafa fengið stofn-
anafjárfesta til að kaupa bankavíxla. Þar er
aðallega um að ræða lífeyrissjóði sem eru með
stöðugt framboð á fé. Þessi þróun er nokkurt
áhyggjuefni og er í samræmi við nýja þjóðhagsá-
ætlun. Þar sést að hagvöxturinn á þessu ári er
að mestu fjármagnaður með neyslu og fjárfest-
ingu. Útflutningurinn leiðir ekki hagvöxtinn eins
og á síðasta ári heldur neyslan.
Það er ágætt að fjárfestingin aukist en hins
vegar veldur áætluð 5,5% raunaukning neyslu á
þessu ári áhyggjum. Launaþróunin stendur ekki
undir 5,5% neysluaukningu. Hluti af henni er
því fjármagnaður með lánsfé eða með því að
ganga á innstæður í bönkunum. Okkur sýnist
að álversframkvæmdin hafi hleypt einhverri
bylgju af stað og greinilegt að um ofmat er að
ræða í þjóðarsálinni á þeim áformum. Þetta er
ekki eins stór framkvæmd og fólk virðist telja
þar sem virkjanaframkvæmdunum er lokið.“
Yngvi Örn bendir á, að vegna vaxandi misvæg-
is í þjóðarbúskapnum hafi Seðlabankinn beitt
sér fyrir aðhaldi í peningamálum. „Við höfum
látið 0,2-0,3% hækkun á ávöxtun ríkisvíxla
koma fram á eftirmarkaðnum undanfarna daga
til að draga úr fjármagnsútstreymi."
• •
Ossur Kristinsson valinn maður ársins í viðskiptalífinu af Frjálsri verslun og Stöð 2
ÖSSUR Kristinsson, maður ársins í viðskiptalífinu, og Magnús
Hreggviðsson, formaður dómnefndar.
Framúrskarandi
árangur í útflutningi
TÍMARITIÐ Frjáls verslun og
Stöð 2 hafa valið Össur Kristins-
son, stoðtækjafræðing og aðal-
eiganda Össurar hf., mann ársins
1995 í íslensku viðskiptalífi.
Hann hlýtur þessa viðurkenn-
ingu fyrir að flytja út íslenskt
hugvit með framúrskarandi ár-
angri, segir í Fijálsri verslun.
Fram kemur að Össur hf. er
orðið alþjóðlegt fyrirtæki með
dótturfyrirtæki í Bandaríkjun-
um, Bretlandi og Lúxemborg.
Fyrir sex árum nam útflutningur
um 5 milljónum króna en á þessu
ári verður hann um 420 miHjónir.
Aðalsöluvara fyrirtækisins er
svokölhið sílikonhulsa sem sett
er á útlimastúfa þegar festa á
gervilimi við þá. Þá framleiðir
fyrirtækið gerviökklalið og sér-
stakt mótatæki. í tímaritinu seg-
ir m.a. að gervifætur séu oftast
óþægilegir fyrir notandann með
tilkomu Icecross sílikonhulsunn-
ar hafi það breyst mikið.
Á næsta ári mun fyrirtækið
enn kynna nýja vöru. Þar er um
að ræða nýja tegund af harðri
hulsu sem stúfurinn með sílíkon-
hulsunni fer ofan i. Þessi tækni
mun stytta framleiðslutímann.
Skjóttu stoðum undir björgunarstarfið
Með því að kaupa flugelda af Hjálparsveit skáta í Reykjavík
styrkirðu björgunarstarf sem getur skfpt sköpum á neyðarstund.
Hjálparsveit skáta í Reykjavík