Morgunblaðið - 12.01.1996, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Borað eftir heitu vatni í Mýrdal eftir tilsögn pijóna
110-115
metrar niður
á 90 stiga
heitt vatn
Fagradal. Morgunblaðið.
Á DYRHÓLUM í Mýrdal eru
Stefán Gunnarsson og Sigur-
björg Jónsdóttir að láta bora
eftir heitu vatni. Borað er eftir
tilsögn Þorsteins Guðlaugsson-
ar sem telur sig geta fundið
vatn, hitastig, vatnsmagn og
dýpt niður á það, með því að
nota prjóna.
Þetta eru samskonar prjónar
og þeir sem notaðir eru til að
kanna rafsegulsvið og jarðárur
í húsum. Bora á 120 m en sam-
kvæmt mælingum Þorsteins
eiga að vera 110-115 m niður
á 90° heitt vatn og vatnsmagn
kringum 101 á sek. Þegar
fréttaritari Morgunblaðsins var
á ferð á Dyrhólum var búið að
bora 80 metra en þá var búið
að steypa 4 sinnum í holuna, til
að loka fyrir mikið af köldu
vatni ofar í henni. Eftir er að
bora 40 m og bíða því margir
spenntir eftir árangrinum.
Aður borað
í Fagradal
í haust var boruð hola í Iandi
Fagradals einnig eftir tilsögn
RÆKTUNARSAMBAND Flóa
og Skeiða bora eftir heitu
vatni á Dyrhólum. Þorsteinn
finnur vatn með prjónum.
Þorsteins en þar eiga að vera
110 m niður á 87° heitt vatn, 9
lítrar á sekúndu. Þegar borinn
var kominn í tæpa 90 m komu
inn í holuna 30-40 lítrar á sek-
úndu af 7° heitu vatni. Svo
hægt væri að halda áfram, varð
að fóðra þetta vatn frá holunni
því skápur myndaðist þar sem
vatnið kom inn. Ábúendur voru
ekki tilbúnir að leggja í þann
kostnað að fóðra holuna niður
í 90 m enda ánægð með þann
árangur sem kominn var. 7 °
heita vatnið hentar mjög vel til
bleikjueldis sem rekið er á bæn-
um.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Prentverk Aust-
urlands úrskurð-
að gjaldþrota
PRENTVERK Austurlands hf. á
Egilsstöðum hefur verið úrskurðað
gjaldþrota að kröfu sýslumannsins
á Seyðisfirði, sem lýsti 8,3 milljóna
króna kröfu í búið vegna vangoldins
virðisaukaskatts og staðgreiðslu-
skatta.
Að sögn Bernharðs Bogasonar
lögfræðings, skiptastjóra þrotabús-
ins, eru skuldir fyrirtækisins a.m.k.
27 milljónir króna og er þá miðað
við gögn frá því í maí sl. er fyrirtæk-
inu var veitt heimild til greiðslu-
stöðvunar. Kröfuhafar felldu frum-
varp fyrirtækisins til nauðasamn-
inga á fundi í desember en þá var
þeim boðin greiðsla á 40% af höfuð-
stóli krafna.
Fimm manns starfa hjá Prent-
verki Austurlands og hefur megin-
verkefni þeirra verið útgáfa vikurits
sem dreift er á Austurlandi. Ritið
kom út í gær þrátt fyrir gjaldþrotið
og að sögn skiptastjórans verður
ákveðið næstu daga hvort starfsemi
fyrirtækisins verður fram haldið,
annaðhvort á ábyrgð búsins eða
nýrra eignaraðila.
Eignir búsins eru í prentbúnaði
sem það á.
Columbia bíður
gagna frá Venezuela
ÁKVÖRÐUN bandaríska fyrirtæk-
isins Columbia Aluminum um stað-
setningu álvers liggur enn ekki
fyrir, en valið stendur milli íslands
og Venezuela. Jim Hensel, sem sér
um stjórn nýrra verkefna hjá Col-
umbia, sagði í gær að ástæðan
væri sú að gögn vantaði frá
Venezuela.
„Þeir eru ekki eins vel skipulagð-
ir hvað varðar efnahagsþróun og
fslendingar," sagði Hensel. „Málið
er í höndum skrifstofumanna í
Venezuela, en þar í landi eru jólin
tekin alvarlega. Þeir fagna alla
tólf dagana.“
Hensel sagði að reynt hefði ver-
ið að beita stjórnvöld í Venezuela
þrýstingi með því að benda á að
öll gögn lægju fyrir frá íslandi.
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra um skattameðferð lífeyristekna
Fyrst og fremst að kröfu ASÍ
í GREIN í blaðinu í gær um að eldri borgarar
hyggi á aðgerðir vegna tvísköttunar lífeyris-
greiðslna er haft eftir Benedikt Davíðssyni, for-
seta ASÍ, að það sé alrangt hjá Friðrik Sophus-
syni fjármálaráðherra að 15% skattaafsláttur
vegna lífeyristekna hafi verið felldur niður að
kröfu ASÍ. Af því tilefni vildi Friðrik Sophusson
koma eftirfarandi á framfæri, sem haft var eft-
ir Benedikt Davíðssyni í Morgunblaðinu, 14.
desember 1994, bls. 11:
„Ég endurtek það sem ég hef sagt áður. Það
var fyrst og fremst að kröfu ASÍ að sú leið var
valin sem nú er farin, að undanþyggja iðgjöld
í lífeyrissjóði skatti, og horfið frá hinni, það er
að veita 15% skattaafslátt af lífeyrisgreiðslum,
enda geta þessar tvær leiðir ekki farið saman.
Til stuðnings orðum mínum bendi ég á yfirlýs-
ingu ASÍ frá 14. desember 1994 þar sem bent
var á að hægt væri að fara tvær leiðir í þessu
efni. Einnig minni ég á orð Benedikts Davíðsson-
ar í Morgunblaðinu sama dag, er hann sagði:
„Við höfum talið að taka ætti upp þá reglu sem
um þetta gilti, áður en staðgreiðsla skatta kom
til, þ.e. að 4% iðgjaldshluti launþega til lífeyris-
sjóða yrði frádráttarbær frá skatti. Þetta hefur
verið krafa alveg frá því að skattalögunum var
breytt 1988, en það sem ríkisstjómin hyggst
gera nú [að veita 15% skattafslátt af lífeyris-
greiðslum, aths. FS] virkar í gjörsamlega öfuga
átt. Þarna er verið að festa í sessi undanslátt
frá skatti fyrir þá sem búa við best lífeyriskjör,
eða skattaafslátt fyrir „hátekjulífeyrisþega" ef
einhverjir eru til sem kalla má slíkt,“ sagði Bene-
dikt og kveðst telja boðað fyrirkomulag ankanna-
legt.“
Ég vil enn ítreka að það var gert að skilyrði
við undirskrift kjarasamninga í febrúar síðastlið-
inn að þessi leið ASÍ yrði valin í stað hinnar,"
sagði Friðrik Sopusson.
Kirkjuklukka finnst á Narfastöðum í Reykjadal
Kirkja eða bænhús hef-
ur verið á Narfastöðum
LITIL kirkjuklukka úr kaþólskum
sið fannst á Narfastöðum í
Reykjadal í sumar. Þór Magnús-
son, þjóðminjavörður, telur að
kirkjuklukkan geti verið frá fyrri
hluta miðalda eða frá því fyrir
1200. Hann segist hafa nýfregnað
að mannabein hafi fundist á
Narfastöðum á fyrrihluta aldar-
innar. Samkvæmt þeim fundi hafí
kirkja eða bænhús verið á Narfa-
stöðum.
Þór sagði fundinn óvæntan og
skemmtilegan. „Ingi Tryggvason,
fyrrum alþingismaður, býr á
Narfastöðum. Hann var að jafna
jarðveg með skóflu eftir að unnið
hafði verið með traktorsskóflu á
hlaðinu þegar hann kom skyndi-
lega auga á grænan hlut. Fyrst
hélt hann að hluturinn væri steinn
en svo gerði hann sér grein fyrir
því að hann var lítil klukka eða
réttara sagt bjalla. Bjallan er 14,5
sm löng og álíka við,“ sagði Þór.
Fágætar klukkur
Hann sagði að bjallan væri úr
kopar og sennilega frá fyrri hluta
miðalda. „Mjög svipuð bjalla en
aðeins stærri fannst norður á
Öngulstöðum í Eyjafírði fyrir all-
mörgum árum. Hér á Þjóðminja-
safninu eru fornar klukkur frá
Tröllatungu í Steingrímsfírði,
Hálsi í Fnjóskadal, Kirkjubóli í
Langadal í ísafjarðardjúpi og enn
eru tvær mjög fornar kirkjuklukk-
ur, líklega frá því um 1100, í kirkj-
unni í Tungufelli í Hreppum. Þó
víða sé leitað eru mjög fáar svo
fornar klukkur enn til. Mér er
sagt að einsdæmi sé að í Tungu-
fellskirkju séu til tvær klukkur
jafn fornar,“ sagði Þór. Hann
sagði að ástæðan fyrir því hversu
fáar kirkjuklukkur væru varð-
veittar væri að klukkurnar væru
afar brothættar.
Bjallan er miklu minni en venju-
legar kirkjuklukkur. „Upp úr
bjöllunni er svokölluð króna.
Krónan hefur verið fest við ram:
böld, sem er eins konar kefli. I
ramböldin var fest sveif og spotti,
er hringt var með, bundinn í hana.
Þegar togað er í spottann velta
ramböldin fram og aftur og klukk-
an hringir. Þó lítil sé hefur bjallan
því ekki verið handbjalla heldur
verið fest við ramböld. Bjallan er
því kannski lítil kórbjalla úr kaþ-
ólskum sið enda gegna bjöllar
miklu hlutverki í kaþólskri
messu," sagði Þór.
Mannabein fundust
snemma á öldinni
Hann sagðist ekki hafa þekkt
heimildir um kirkjustað á Narfa-
stöðum fram til gærdagsins. „En
Sigurður Pétur Bjömsson á Húsa-
vík, sem safnað hefur saman
heimildum um kirkjugarða í Þing-
eyjarsýslu, hafði samband við mig
„ Morgunblaðið/Þorkell
ÞOR með bjölluna góðu.
Bjallan er 14,5 sm löng og
álíka víð.
í dag [miðvikudag] og sagði mér
að fyrir allmörgum árum hefði
kona sagt sér að á Narfastöðum
hefðu komið upp mannabein
snemma á öldinni. Samkvæmt
þeim fundi hefur verið kirkja eða
bænhús á Narfastöðum en senni-
lega lagst snemma af,“ sagði Þór.
Hann sagði að staðurinn væri
nokkurn veginn þekktur.
Bjallan verður rannsökuð frek-
ar og sýnd almenningi í Þjóð-
minjasafninu.
Nýttlyf
fyrir MS-
sjúklinga
LYFJANEFND ríkisins hefur
samþykkt nokkrar undanþáguum-
sóknir um innflutning og notkun
lyfsins Interferon beta fyrir MS-
sjúklinga, en lyfíð er ekki skráð
hér á landi og kostar hver með-
ferðarskammtur um eina milljón
króna. Lyfið er í mörgum tilfellum
talið geta hægt verulega á fram-
gangi MS-sjúkdómsins, en það
læknar hann hins vegar ekki. Að
sögn Ingibjargar Pálmadóttur,
heilbrigðis- og tryggingaráðherra,
verður kostnaður vegna lyfsins
greiddur með hluta sparnaðar sem
náðst hefur með sparnaði í lyfja-
kaupum.
Að sögn Eggerts Sigfússonar í
lyfjamáladeild heilbrigðisráðu-
neytisins er lyfið tiltölulega nýtt á
markaðnum og ekki margar rann-
sóknir fyrirliggjandi um hvern
árangur það gefur. „Þær rann-
sóknir sem liggja fyrir og lyfja-
nefnd ríkisins hefur haft til athug-
unar í sambandi við þessar undan-
þáguumsóknir um innflutning
benda til þess að viss hluti af
MS-sjúklingum geti haft eitthvað
gagn af þessu. Þetta er ekki lækn-
ing en þetta er eina Iyfið sem
hefur komið fram í mörg ár sem
hefur gefið einhvem árangur, og
þá aðallega í því að hefta fram-
gang sjúkdómsins hjá þeim sem
eru með hann.“
Tryggingastofnun ákveður end-
anlega hvernig staðið verður að
greiðslu fyrir lyfið. Ekki var gert
ráð fyrir kostnaði vegna lyfsins í
þeirri upphæð sem Trygginga-
stofnun er aetlað á þessu ári.
Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðherra segir að innflutningur
lyfsins hafi verið kynntur í ríkis-
stjórninni og að kostnaður verði
greiddur með hluta þess sparnaðar
sem náðst hefur í lyfjakaupum.
Sagðist ráðherra eiga von á að
lyfið yrði tekið í notkun á árinu.