Morgunblaðið - 10.02.1996, Blaðsíða 28

28 LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
- MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1996 29
flurgmiiMaliií
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
NORÐMENN
í VANDA
DEILA íslendinga og Norðmanna um fiskveiðar í
Barentshafi og síldarkvóta hefur valdið streitu í
samskiptum þessara tveggja vinaþjóða. Afstaða Norð-
manna hefur einkennst af stífni og þvergirðingshætti
og fátt bendir til að ágreiningurinn verði leystur í bráð.
Þessi fiskveiðideila er hins vegar ekki einangrað
fyrirbæri. Norðmenn hafa komið sér í þá stöðu að eiga
í karpi við flestar nágranna- og samstarfsþjóðir sínar
í Norður-Evrópu. Þeir deila við Færeyinga um síldark-
vóta og Svía um fiskveiðikvóta og tolla á unnar land-
búnaðarafurðir. Þá er uppi ágreiningur við Evrópu-
sambandið um tolla og veiðar í Síldarsmugunni og
Rússa um fiskveiðimál.
Stefna Noregsstjórnar sætir nú sívaxandi gagnrýni
heima fyrir og hafa nokkur af helstu dagblöðum Nor-
egs gagnrýnt stjórnina harðlega á síðustu dögum.
Hver höndin er sögð upp á móti annarri innan stjórnar-
innar og hún sögð einblína á skammtímahagsmuni í
stað langtímahagsmuna Noregs.
Blaðið Stavanger Aftenblad segir að það sé „sér-
staklega skammarlegt að við skulum vera svo smánar-
legir gagnvart Færeyingum og Islendingum" og að
Norðmenn séu að taka á sig mynd „nirfils Norðurhafs-
ins“.
Þá segir Aftenposten að orðstír Norðmanna sé í
veði vegna hinna fjölmörgu deilumála.
Líklega má að miklu leyti rekja stífni norsku stjórn-
arinnar til pólitískra erfiðleika innanlands. Svo virðist
einnig sem Norðmenn eigi erfitt með að fóta sig í
samskiptum við nágrannaríkin eftir að aðild að Evr-
ópusambandinu var hafnað í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Núverandi staða er engum til góðs. Það er löngu
orðið tímabært að Norðmenn og þau ríki sem þeir
deila við reyni að finna skynsamlegar lausnir á þeim
vandamálum sem uppi eru þannig að tryggja megi
aðra og meiri hagsmuni, s.s. varðandi veiðistýringu í
Norður-Atlantshafi. Eigi það að gerast verða Norð-
menn aftur á móti að sýna meiri samningsvilja en til
þessa.
FRAMFARIR í INN-
HEIMTU GJALDA
TÍMABÆRAR framfarir eru að verða í innheimtu
á ýmsum gjöldum sveitarfélaga. Breytingarnar
eru bæði til hagsbóta fyrir sveitarfélögin og greiðend-
ur, en þær felast í því að einfalda innheimtu og færa
sér í nyt þjónustu banka og sparisjóða. Tölvutæknin
gerir kleift að fækka innheimtukerfum og draga úr
kostnaði. Nýjasta dæmið er samningur bæjaryfirvalda
á Neskaupstað og Landsbankans um innheimtu fast-
eignagjalda. Bankinn innheimtir öll fasteignagjöld
ársins í ár og annast uppgjör við bæjarsjóð. Hann fær
greiðslurnar strax, en bankinn býður skattgreiðendum
að dreifa greiðslum á 12 mánuði. Jafnframt mun
bæjarsjóður spara sér útgjöld vegna innheimtukostn-
aðar. Bankar og sparisjóðir bjóða nú þegar viðskipta-
vinum sínum greiðsluþjónustu vegna innheimtu hvers
konar reikninga og því er rökrétt, að sveitarfélögin
og fyrirtæki þeirra nýti sér hana.
Komið hefur fram, að viðræður standa yfir við
bankastofnanir um sameiginlega innheimtu á reikn-
ingum Hitaveitu og Rafmagnsveitu Reykjavíkur. Út-
boð á innheimtunni mun fara fram með haustinu.
Vafalaust munu veitustofnanir borgarinnar spara tals-
vert fé með þessum hætti, auk þess sem innheimtan
verður þægilegri fyrir gjaldendur. Mikilvægt er í við-
ræðum veitustofnana við bankakerfið að hugsa ekki
aðeins um peningalegan sparnað þeirra heldur verði
hagsmunir gjaldenda og hafðir í huga, eins og gert
var í samningum bæjaryfirvalda og Landsbankans á
Neskaupstað.
Mikill skortur í írak vegna refsiaðgerða Sameinuðu þjóðanna
Víðtækar hugmyndir um rekstrarhagræðingu hjá veitustofnunum
Reuter
UNG írösk stúlka selur heimatilbúið sælgæti fyrir framan heimili sitt. Mjög hefur færst í vöxt að börn mæti ekki til skóla en freisti þess
heldur að drýgja tekjur heimilisins. Nú er svo komið að algengt er að börn þjáist af næringarskorti og ungbarnadauði hefur fimmfaldast frá
því að Persaflóastríðinu lauk.
Búist við erfið-
um viðræðum
um olíusölu
Ástandið í írak versnar með degi hveijum
vegna refsiaðgerða Sameinuðu þjóðanna, sem
kallað hafa miklar hörmungar yfír þjóðina.
Nú eru hafnar viðræður um fyrirkomulag tak-
markaðrar olíusölu og segir Jóhanna Krist-
jónsdóttir í Kairó menn velta vöngum yfír
því hvort Saddam Hussein vilji með þessu
bæta ímynd sína.
HAFNAR eru viðræður full-
trúa íraka og Sameinuðu
þjóðanna um samþykkt
sem Öryggisráðið gerði
fyrir næstum ári, þar sem írökum er
leyft að selja olíu fyrir um 2 milljaða
dollara, um 130 milljarða króna, tvisv-
ar á ári. í samþykktinni, sem er núm-
er 986, er kveðið á um að þeir megi
kaupa matvæli, lyf og aðrar brýnar
nauðsynjar en hafi að öðru leyti ekki
áhrif á efnahagsþvinganirnar sem
settar voru á landið eftir innrásina í
Kúveit 1990.
Fyrstu þreifingarnar hófust á
þriðjudag og er búist við að viðræður
muni standa í nokkrar vikur. Þegar
spurðist af því að þessar viðræður
stæðu fyrir dyrum var fagnað ákaft
í Bagdad og óbreyttir borgarar fóru
ekki dult með þær vonir að þetta
væri upphafið að því að leysa þá und-
an núverandi hörmungum. A1 Thawra,
málgagn Baathflokksins sagði einnig
í leiðara að viðræðumar væru „upphaf
endaloka efnahagsþvingananna".
Líkur á því að írakar hefji olíusölu
- þó takmörkuð sé - á ný hafa einn-
ig styrkt íraska dínarinn síðustu dag-
ana og náði hann þúsund gagnvart
dollar en fyrir fáeinum vikum var
staða hans slík að fyrir hvem dollar
fengust 3.000 dínarar.
Þrátt fyrir nokkra bjartsýni um nið-
urstöðu viðræðnanna, sem Irakar hafa
fram að þessu hafnað mjög eindregið,
er mat manna að þær geti orðið mjög
erfiðar og ekki sé rétt að ganga út
frá því sem gefnu að samkomulag
takist.
Á hinn bóginn er sjálfsagt að líta
á það jákvætt að írakar eru þó a.m.k.
loksins fáanlegir til að tala á þessum
nótum. Írakar hafa sagt um samþykkt
986 að hún sé í reynd gróf aðför að
írösku sjálfræði og sjálfstæði.
írökum gremst að tveir þriðju
hlutar renna til Kúveita og
Kúrda
Sahdi Mehdi Saleh þingforseti tjáði
sig við mig um það í Bagdad í apríl
í fyrra, rétt eftir að samþykkt Öryggis-
ráðsins var gerð og Nabil Nejm, sendi-
herra íraks hér í Kairó, segir að sú
afstaða hafi ekki breyst.
En Nejm segir líka að meginmark-
miðið með þessum viðræðum sé að
gera tilraun til að ná samkomulagi sem
tryggi Irökum leyfi til olíusölu af
mannúðarástæðum.
Irakar hafa einkum tvennt við sam-
þykkt 986 að athuga. í fyrsta lagi er
kveðið svo á um að þriðjungur fjár-
hæðarinnar renni til norðursvæða
landsins sem eru undir stjóm Kúrda.
Þetta mætti túlka sem viðurkenningu
íraka á stjórn Kúrda þarna. í öðru
lagi er áskilið að annar þriðjungur
fari til að greiða Kúrveitum stríðs-
skaðabætur og getur þá hver miðlungs
reikningsmaður séð hvað verður eftir
til að kaupa lyf og matvæli handa 15
milljónum íbúa íraks.
Nejm sendiherra segir að það verði
undir skilningi fulltrúa SÞ í viðræð-
unum komið hvort þær skili árangri.
Ef þeir séu ekki fáanlegir til að átta
sig á hversu lág upphæð er eftir og að
í reynd megi enn halda áfram að
reikna og útkoman sé sú að matvæli
og lyf mætti kaupa tvisvar á ári fyrir
sem svarar um 7 dollurum á mann á
mánuði.
Hvers vegna féllust Irakar á
viðræður nú?
Ýmsir eru þeirrar skoðunar að írak-
ar ætli sér alls ekki að ganga að nein-
um kostum Sameinuðu
þjóðanna í þessum viðræð-
um nema þær fáist til að
láta meginhluta upphæð-
arinnar ganga óskipta til
íraka. Og ýmsir eru á því
að Saddam Hussein hafí
fallist á þessar viðræður nú til að reyna
að bæta ímynd sína á alþjóðavettvangi
og sýna að hann er fús til að hjálpa
þjóð sinni að losna undan þjáningarok-
inu.
í ræðu sem Saddam Hussein hélt
nýlega sagði hann að sú ákvörðun
Jórdaníustjómar að minnka um helm-
ing útflutning til íraks væri ein af
ástæðunum fyrir að hann hefði sam-
þykkt að tala við fulltrúa SÞ. Hann
vildi ekki að írakar þyrftu að treysta
jafnmikið á Jórdani og þeir hefðu gert
síðustu ár.
Eins og margoft hefur komið fram
voru Jórdanir meðal dyggustu stuðn-
ingsmanna íraka lengi vel og öfluðu
sér andúðar Flóaríkjanna fyrir vikið.
En stuðningur Jórdaníukonungs við
Saddam hefur farið þverrandi og kon-
ungur hefur ekki legið á þeirri skoðun
síðustu mánuði að breytingar á stjórn-
arfarinu í írak væru mjög æskilegar.
Ákvörðun íraka að ganga til þessara
viðræðna nú kann einnig að tengjast
fréttum af ýmsum pólitískum endurbót-
um sem Saddam Hussein hefur boðað.
Hann lýsti í sl. viku yfir því að þing-
kosningar yrðu haldnar í landinu í
mars nk. enda hefði hann heitið þing-
kosningum eftir „sigurinn" í forseta-
kosningum í írak um miðjan október sl.
Þá hefur forsetinn kunngert að
komið verði upp bæjarstjórnum og
ráðum. Borgarar muni kjósa tvo þriðju
fulltrúa en þriðjungur verði skipaður
af stjórnvöldum. „Með þessu er tryggt
að sú lýðræðisþróun í írak
sem stefnt hefur verið að,
haldi áfram,“ var haft eftir
dómsmálaráðherra íraks,
Shabib A1 Malki. Hann sagði
að írakar hefðu ákveðið að
fella úr gildi nokkrar af
Shariarefsingum, svo sem að brenni-
merkja menn á ennið eða skera af
eyru fyrir glæpi.
Skýrsla Rauða hálfmánans
gefur ömurlega mynd
Menn geta endalaust velt vöngum
yfir því hvað vakir fyrir Saddam Huss-
ein með því að senda fulltrúa til að
ræða við SÞ. Hvað sem líður allri
gagnrýni á grimmd og miskunnarleysi
forsetans, er ekki útilokað að nýjasta
skýrsla Rauða hálfmánans háfi ein-
hver áhrif haft.
Þar kom m.a. fram að ástandið
meðal almennings versni dag frá degi,
ungbarnadauði hafi fimmfaldast síðan
Flóastríðið var og 4 milljónir íraka
svelti og næringarsjúkdómar herji á
nær hveiju heimili. Ástandinu er líkt
við það sem verst hefur orðið í sumum
hungursneyðum í Afríkulöndum.
Og ef ekki kæmi til annað en sú
ástæða að það er harla lítils virði fyr-
ir Saddam Hussein að ríkja yfir 15
milljón manns ef bróðurpartur þess
fjölda er að deyja úr sulti og skorti.
Amman-fundurinn áfall fyrir
Saddam eða andstæðinga hans?
í lok janúar var haldinn tveggja
daga fundur í Amman og sóttu hann
íraskir stjórnarandstæðingar og and-
ófsmenn sem eru búsettir erlendis,
flestir J Bretlandi.
Þegar spurðist út að þessi fundur
stæði fyrir dyrum þótti flestum það
merki um að Hussein Jórdaníukonung-
ur hefði nú endanlega sagt skilið við
sinn forna vin, Saddam, með því að
leggja blessun sína yfir - og sumir
sögðu hafa frumkvæði að - því að
fundur andstæðinga hans skyldi hald-
inn í Jórdaníu.
Hins vegar var ekki mikið sagt frá
þessum fundi fyrr en hann var um
garð genginn og menn farnir til síns
heima á ný. Sumir fréttaskýrendur
segja að það hafi verið gert til að espa
Saddam ekki um of og Hussein kon-
ungur hafi um hríð verið á báðum
áttum hvort hann ætti að gera alvöru
úr að leyfa fundinn.
Því hann mæltist þrátt fyrir allt
misjafnlega fyrir í ýmsum arabalönd-
um. Jafnvel Sýrlendingar, sem þekktir
eru að öðru en vinsemd við Saddam
Hussein, töldu Jórdaníukonung ganga
þarna of langt.
Nokkuð erfíðlega hefur gengið að
afla frétta af þessum fundi. Þar komu
vitanlega saman ýmsir heitir andstæð-
ingar Saddams en mér sýnist ekki að
þeir telji þennan fund marka sú þátta-
skil sem að var líklega stefnt; því að
íraksforseta verði velt úr sessi. Tals-
maður fundarins, Poland A1 Haidari,
íraskur rithöfundur, taldi af og frá að
fyrir Jórdaníukonungi vekti að sameina
írak og Jórdaníu undir sinni stjórn.
Annar sem fundinn sótti, Saad Abd-
ul Razak, fyrrv. stjórnmálamaður,
sagði að til greina kæmi að halda fleiri
fundi um málefni íraks og þá ógnar-
stjórn sem þar væri og hvernig mætti
koma Saddam Hussein frá.
Hvorugur þessara manna virtist í
frásögnum trúaður á að slíkt tækist.
En báðir lögðu áherslu á að það væri
afskaplega gagnlegt að halda slíka
fundi til að menn gætu borið saman
bækur sínar og reynt að samræma
skoðanir sínar með framtíðarhug-
myndir að leiðarljósi.
Þá viðurkenndi íraki, sem sótti
fundinn og er búsettur í Kairó og vildi
ekki að nafn hans kæmi fram, að djúp-
stæður ágreiningur sem lengst af hef-
ur verið milli andstæðinga Saddams,
hefði endurspeglast á fundinum og
dregið úr mikilvægi hans.
„Þessi hópur getur komið saman
hundrað sinnum og talað og talað og
deilt og rifist. Ég er afar vonsvikinn
yfír því hversu takmarkaður vilji
manna til málamiðlana og samstöðu
er. Hafi Saddam Hussein verið argur
yfir fundinum hlakkar ábyggilega í
honum núna,“ sagði hann. Samkomu-
lag hefði ekki náðst um næsta fund.
„Ég held að ég sleppi að mæta á
fleiri fundi af þessu tagi,“ sagði hann.
4 milljónir
svelta og nær-
ingarsjúk-
dómar herja
Til umræðu að flokka
notendur eftir áhættu
Heildarkostnaður Rafmagns- og Hitaveitu
Reykjavíkur við gíróseðla, umslög og póstburð-
-----------------------*-------------------
argjöld nemur um 50 milljónum króna á ári.
Með samvinnu fyrirtækjanna um útboð á inn-
heimtu meðal bankastofnana teija veitustofn-
anir að ná megi verulegum spamaði og fleiri
samvinnuverkefni eru til umræðu.
UM 16 manns vinna við mælaálestur hjá Hitaveitu Reykjavíkur
og Rafmagnsveitu Reykjavíkur, en talið er hægt að ná fram um-
talsverðum sparnaði með því að sama manneskja lesi bæði á raf-
magns- og hitaveitumæli.
HUGMYNDIR um hagræð-
ingu í rekstri sem nú eru
í skoðun hjá Rafmagns-
veitu Reykjavíkur og Hita-
veitu Reykjavíkur gætu skilað að
minnsta kosti 35-40 milljóna króna
sparnaði á ári, hljóti þær samþykki
stjómar veitustofnana. Áuk áforma um
útboð hita- og rafmagnsreikninga með-
al bankastofnana, sem greint var frá
í Morgunblaðinu á fímmtudag, er m.a.
í athugun að umbuna notendum enn
frekar er nú er gert fyrir að taka upp
sjálfvirka greiðslumáta, flokka notend-
ur eftir áhættu viðskiptanna, gera
kröfu um fyrirframgreiðslu eða trygg-
ingu þegar áhættan er talin mikil og
sameina mælaaflestur eða virkja not-
endur frekar.
Hitaveita Reykjavíkur og Rafmagns-
veita Reykjavíkur skiluðu um 1,4 millj-
örðum króna í arð til borgarsjóðs á
seinasta ári. Rafmagnsveita Reykjavík-
ur annaðist innheimtu reikninga fyrir
Hitaveitu Reykjavíkur til ársins 1987,
þegar síðamefnda stofnunin ákvað að
draga sig úr samstarfinu.
Eysteinn Jónsson fjármálastjóri
Hitaveitu Reykjavíkur segir að stofn-
unin hafí á sínum tíma ekki talið sig
fá nægjanlega þjónustu miðað við
kostnað og viljað komast í nánari tengsl
við viðskiptavini sína.
Breyttar forsendur
„Þegar við slitum samstarfínu voru
ekki sömu möguleikar fyrir hendi hvað
varðar tölvuskráningu upplýsinga auk
þess sem samkeppni bankanna var
vart til staðar. Við emm því þeirrar
skoðunar að aðskilnaður innheimtu
hafí verið rétt skref þegar það var tek-
ið. Við verðum hins vegar að fylgjast
með tímanum og með breyttum að-
stæðum,“ segir hann.
Að sögn Eysteins telur stofnunin að
kostnaður samfara aðskilnaði hafí eng-
inn verið. Öðm máli gegnir um RR því
í úttekt sem gerð var fyrir nokkra var
áætlaður kostnaðarauki vegna þessa
talinn hafa numið 15 milljónum króna
á ári. Ein forsenda RR við endumýjun
samvinnu um innheimtu er að ná þess-
um kostnaði að einhvetju leyti til baka.
Einn reikningur í stað margra
Heildarkostnaður veitustofnananna
tveggja við gíróseðla, umslög og póst-
burðargjöld nemur um 50 milljónum
króna að sögn Eysteins og gera menn
sér vonir um að fyrmefnt útboð lækki
þennan kostnað til muna. „Við teljum
hægt að ná niður kostnaði með sam-
keppni milli bankanna, auk þess sem
þessi aðférð bæti í framtíðinni þjónustu
við notandann sem fái meiri upplýs-
ingar en áður,“ segir Eysteinn.
Stofnanirnar senda nú A-gíróseðla
hvor í sínu lagi en með því að sameina
reikninga á greiðsluseðli næst m.a.
fram spamaður við A-gírógjaldið sem
er stærsti kostnaðarþátturinn, auk
burðargjalds og pappírskostnaðar.
Á móti kemur að í athugun er að
innheimta gjöldin mánaðarlega í stað
þess að gera það á tveggja mánaða
fresti, eins og verið hefur í flestum til-
vikum, til að minnka vanskil og af-
skriftir. Nokkur hópur not-
enda, aðallega stærri fyrir-
tæki, greiðir þessa reikninga
þó mánaðarlega nú að sögn
Guðjóns Ólafs Sigurbjarts-
sonar ijármálastjóra Raf-
magnsveitu Reykjavíkur.
„Mánaðarlegar greiðslur myndu jafna
útgjöld heimilanna, auk þess sem sumir
notendur kaupa rafmagn og hita á fleiri
en einum stað, en þetta yrði sameinað
á seðil þannig að hann geymdi allt að
sex reikningum. Þetta þýðir t.d. að hús-
eigandi sem borgar rafmagn og hita
fyrir skrifstofuhúsnæði annars staðar
og hesthús á þriðja staðnum, fengi einn
greiðsluseðil í stað þriggja.
Nú em 32 þúsund notendur með
annaðhvort rafmagn eða hita og 22
þúsund með annaðhvort tvo rafmagns-
mæla, tvo hitaveitumæla eða einn af
hvom tagi. Síðan eru 4.500 notendur
með þijá mæla og loks em enn önnur
dæmi, en mun færri þó, um notendur
með fleiri mæla,“ segir Guðjón.
Kostnaður við gíróreikninga er nú
hluti af sk. fastagjaldi þessara stofn-
ana, og segir Guðjón í athugun að taka
út þennan kostnað við greiðsluseðlana
og hafa í staðinn sérstakt greiðsluseð-
ilsgjald.
„Nú stendur öllum neytendum til
boða að greiða reikninga sína með sjálf-
virkum greiðslumáta, annars vegar
boðgreiðslu krítarkortafyrirtækja og
hins vegar beingreiðslu
banka og sparisjóða. Við vilj-
um athuga hvort ekki er
hægt að gefa notendum kost
á að spara sér greiðsluseðils-
kostnaðinn algjörlega ef þeir
nota sjálfvirkan greiðslu-
máta.
í dag er afsláttur til staðar, en munur-
inn yrði enn meiri því að notandinn
myndi sleppa við greiðsluseðilskostnað-
inn. Þeir sem kysu hins vegar að not-
ast áfram við greiðsluseðil, myndu borga
sama og þeir hafa gert,“ segir hann.
Skyldugir til að selja öllum
Rafmagnsveita Reykjavíkur óg Hita-
veita Reykjavíkur afskrifa um 50 millj-
ónir króna á ári í töpuðum gjöldum,
eða um 1% af tekjum sem þykir al-
mennt séð ekki hátt hlutfall. Guðjón
segir varlegar áætlanir gera ráð fyrir
að mánaðarleg innheimta lækki þá
upphæð um 5-6 milljónir.
Eysteinn segir að tillögumar eigi
m.a. að taka á þeim mönnum sem
augljóslega séu að leika á stofnanimar
og gangi ítrekað á lagið.
„Við emm tilbúnir með tillögur sem
snerta þá aðila sem stöðugt em að hefja
rekstur undir nýrri kennitölu og greiða
ekki skuld sína við veitustofnanimar
áður en þeir fara í þrot. Þetta er ekki
mjög stór hópur en við emm vamarlaus-
ir gagnvart þessum aðilum, vegna þess
að við höfum einkasölurétt
og emm því einnig skyldugir
til að selja öllum.
Meðal annars kemur til
greina að þessir aðilar borgi
greiðslutryggingu sem sam-
svarar t.d. þriggja mánaða notkun og
við endurgreiðum síðan þegar við telj-
um óhætt, eða að taka upp fyrirfram-
greiðslur i þessum tilvikum. í ná-
grannalöndum okkar hefur þetta verið
reynt, þar sem í ljós hefur komið að
óvíst sé að stofnanir megi halda
greiðslutryggingum ef til gjaldþrots
kemur og krafa verður gerð um að þær
renni inn í þrotabúið. Við myndum
ekki taka upp svartan lista, heldur
meta hversu mikið eigið fé stendur á
bak við fyrirtækið, í hvaða atvinnu-
grein fyrirtækið starfar og hveijir
stjómendur þess em,“ segir Guðjón.
Heildarkostnaður Rafmagnsveitu
Reykjavíkur við innheimtu er um 100
milljónir króna á ári fyrir utan afskrift-
ir, en á móti koma tekjur af dráttar-
vöxtum og innheimtugjöldum, þannig
að raunupphæðin er öllu lægri. Heildar-
kostnaður hjá Hitaveitu Reykjavíkur
miðað við sömu forsendur er 65 milljón-
ir króna.
Samtals starfa 62 manns hjá inn-
heimtudeildum stofnananna tveggja,
þar af 35 hjá RR enda era rafmagns-
mælar um helmingi fleiri en hitaveitu-
mælar og innheimtan talin flóknari.
Dæmi um þetta er m.a. að í sambýlis-
húsum er yfirleitt einn mælir fyrir hita
en rafmagnsmælar fylgja hverri íbúð.
Þetta fyrirkomulag leiðir til þess að
meiri líkur em á að hitareikningur sé
greiddur en rafmagnsreikningur, því
húsfélög greiða yfírleitt hitann, óháð
hugsanlegum vanskilum eins íbúðar-
eiganda. •
Sparað með álestrum
Breytingar á fyrirkomulagi mælaá- 3
lestrar em taldar geta haft 10-15
milljóna króna spamað í för með sér.
Guðjón segir ekki gert ráð fyrir að
fækka starfsfólki í þessum deildum hjá
stofnunum þrátt fyrir þróun í samein-
ingarátt, að minnsta kosti ekki í bráð.
Að undanfömu hefur verið unnið að
því að sameina álestur á mælum, en
um 8 manns hjá hvorri stofnun vinna
við álestur.
Guðjón segir ljóst að hægt verði að
fækka stöðugildum á því sviði, og sé
bæði tilfærsla á starfsfólki og aðrir
kostir í athugun. Einnig komi til greina
að hefja sjálfsálestur notenda, í sam-
ræmi við það sem viðgengst víða í
nágrarinalöndum okkar.
„Þá er notendum sent spjald þar sem
á stendur númer á mæli og seinasta ’
staða mælis, og þeir beðnir að lesa á
sjálfír. Þá myndi nútímatækni vera
notuð á þann hátt að þeir myndu
hringja eitt símtal og slá inn niðurstöðu
álestrarins, á svipaðan hátt og menn
notfæra sér þjónustu bankalína. Tölva
hjá veitustofnunum myndi meta eðli-
lega notkun og hvort álesturinn stand-
ist, en síðan yrði haft reglulegt eftirlit
með þvi að rétt sé farið með auk slembi-
úrtaka, sem myndi þýða minni þörf
fyrir álesara ef af yrði,“ segir Guðjón.
Enn einn möguleikinn sem er til ;
skoðunar er eingöngu bundinn RR, eða
svokallaðir greiðslumælar, sem em
mikið notaðir í Bretlandi og í vaxandi
mæli í Noregi og Svíþjóð. Þá fær not-
andi sérstakan kortamæli og kort í
hendur, en inn á kortið er hlaðið ákveð-
inni upphæð sem mælirinn les og veit
fyrir vikið hversu miklu rafmagni hann
má hleypa í gegnum sig.
Báðum aðilum til hagsbóta
Ef viðkomandi notandi skuldar
stofnuninni, er unnt að nota mælinn ,
til að bjóða upp á rýmri greiðsludreif- 1
ingu, þar sem ömggt er að notandinn
þarf að leita aftur "til stofnunarinnar
og hann verður að staðgreiða öll við- *
skipti á meðan hann lækkar skuldir •
sínar.
„Segjum sem svo að notandi skuldi
svo háa fjárhæð að okkur
lítist ekki á blikuna og við
gemm kröfu um greiðslu,
sem hann á erfitt með að
inna af hendi vegna þröngs
fjárhags. Þá gæfum við hon-
um kost á að taka við greiðslumæli,
sér að kostnaðarlausu, og heíja á sama
tíma að greiða niður skuldina innan
ákveðins tíma. - Með þessum hætti
myndi viðskiptavinurinn losna við
áframhaldandi innheimtuaðgerðir og
lokanir á sama tíma og hann stæði í '
skilum við okkur.“
Eysteinn kveðst vonast til að þessar
tillögur verði að vemleika í árslok, fái
þær brautargengi hjá stjóm veitustofn-
ana, en þó verði að hafa í huga að
menn stígi varlega til jarðar, sökum
þess að innheimtukerfín séu stór í snið-
um og viðskiptavinir margir.
Kostnaður við
innheimtu 160
milljónir
Notendur
flokkaðir eftir
áhættu