Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 27
Sá, sem af allri
sálu sinni...
LEIKOST
Flcnsborgarskólinn
í Ilafnarfiröi
GALDRA-LOFTUR
eftir Jóhann Sigurjónsson.
Leikstjóri Stefán Sturla Sigurjóns-
son. Aðalleikarar Þorbjöm Emil
Kjærbo, Elísabet Ýr Sigurðar-
dóttir, Sigurgeir Gíslason,
Laufey Elíasdóttir.
Frumsýnt þriðjudaginn
27. febrúar í Bæjarbíói.
ÉG hélt ég væri að villast þegar
ég ráfaði eftir illa upplýstri götu
í Hafnarfirði og leitaði að Bæjar-
bíói. Þegar ég var að gefast upp
kom ég auga á svarta stafi á gráum
húsvegg í myrkrinu: Bæjarbíó. Ég
fann dyr, læstar, ég fann aðrar,
opnar, og fór inn.
Astæðan fyrir því að ég var í
Hafnarfirði var sú að ég var að
fara á frumsýningu á Galdra-Lofti
Jóhanns Siguijónssonar.
Jóhann var allur í nýrómantík-
inni, sem leggur áherzlu á dauða
Guðinn og ofurmennið sem komið
er í hans stað, nautn augnabliksins
og frelsi einstaklingsins.
Loftur er maður í alvarlegri til-
vistarkreppu; hann neitar því sem
var en sér ekkert framundan, trúir
ekki á ástina og þorir ekki fyrir
sitt litla iíf að elska. Efni ieikrits-
ins er m.a. sótt í Þjóðsögur Jóns
Arnasonar og margir vilja halda
fram að Loftur þessi hafi verið
raunverulegur.
Ég er viss um að það megi víkka
máltækið „bókin er oft betri en
spjöidin" yfir í „uppsetningin er
oft betri en umgjörðin", þó stuðlun-
in sé svolítið vafasöm. Þetta illa
upplýsta hús hýsti illa auglýsta
sýningu sem var þó betri en fyrr-
nefnd umgjörð.
Flensborgararnir voru ekkert að
hengja sig í neinn sérstakan tíma,
búningarnir voru frá seinni hluta
20. aldar á körlunum, þ.e. kven-
búningarnir voru eilítið eldri, en
ölmusumennirnir sem héngu á
tröppum biskupsins voru 17. aldar
ómagar. Tilraunin til að gera verk-
ið tímalaust mistókst, það varð
„tímaskortur" í því. Ég átti heldur
bágt með að kyngja því að fólk í
gallabuxum væri að lofa einhvern
Guð; það orð er ekki til í orðaforða
þeirra sem klæðast slíkum fötum,
nema sem upphrópun.
Mjög vel var farið með öll hljóð
sem voru á bandi þó mér hafi fund-
ist klukkurnar þagna helzt til of
fljótt.
Það var sama hvernig ég las
leikskrána eða sneri henni, ég fann
ekki þann sem valdi tónlistina. Ég
verð að segja það umbúðalaust:
Mér fannst frábært að heyra
Adagio for Strings, lokalagið úr
kvikmyndinni Platoon, og jafnvel
enn frábærara hvenær ég heyrði
það.
Leikurinn var yfirhöfuð nokkuð
góður, þó sérstaklega hjá Þorbirni
Emil Kjærbo sem lék Loft. Hann
gerði það að verkum að ég er bú-
inn að mynda mér skoðun á Lofti.
Hann er pínulítið, kolklikkað smá-
peð með rosalega mikilmennsku-
drauma, drauma sem á endanum
tortímdu honum. Farið hefur fé
betra, segi ég nú bara.
Semsagt, í stuttu máli, mjög góð
sýning í ljótu húsi.
Heimir Viðarsson
Spilavítið
KVIKMYNPm
Stjörnubíó
„JUMANJI“ ★ ★ ★
Leikstjóri: Joe Johnston. Handrit:
Jonathan Hensleigh, Greg Taylor
og Jim Strain eftir sögu Chris Van
Allsburg. Aðalhlutverk: Robin
Williams, Bonnie Hunt, David
Alan Grier, Kirsten Dunst.
Columbia. 1995.
STEVEN Spielberg hefði haft
gaman af að gera ævintýramyndina
„Jumanji" og hefur reyndar gert
hana nokkrum sinnum. Frumskóg-
arhættur, tölvugrafík og munaðar-
lausir krakkar, já, og fornt og dular-
fullt spil sem er ekki bara þetta
venjulega Lúdó, minnir talsvert á
verk meistarans. Úr þessu þrennu
býr leikstjórinn Joe Johnston til bráð-
skemmtilega ævintýramynd sem
krakkar ættu ekki að missa af og
fullorðnir því síður.
Eigi einhver mynd skilið að heita
Spilavítið þá er það þessi. Ef þú legg-
ur í að spila með áttu á hættu að
sogast inní spilið og hafast við í villt-
um frumskógi í 26 ár eins og kemur
fyrir Robin Williams. Tryllt hjörð fíla
og njishyrninga bijótast í gegnum
húsið þitt, tryllingslegt ljón læðist að
þér, gólfið verður að kviksyndi, risa-
kóngulær umkringja þig, mannætu-
blóm draga þig til sín, apar stela bíln-
um þínum. Sumsé: Húsið þitt verður
að frumskógi með öllu sem fylgir,
meira að segja ötulum veiðimanni sem
vill engan skjóta nema þig sjálfan.
Það þarf ekki að kvarta yfir has-
arnum í „Jumanji“, hann kemur á
færibandi, hvert spennuatriðið á fæt-
ur öðru eftir því hvernig tengingun-
um er kastað. Allt er það vel útfært
af Johnston en tölvugrafíkin fer með
stærsta hlutverkið í myndinni. Tölv-
urnar hafa sýnt og sannað að ekkert
er ómögulegt lengur í kvikmynda-
gerð og kvikmyndagerðin er tekin
að fella sig mjög að þeim. Þannig
verður „Jumanji" fyrst og fremst til
vegr.a möguleikanna sem ævintýrið
býður uppá í gerð tölvuteikninga
fremur en að það hafi eitthvað sér-
stakt fram að færa. Tölvugrafíkin
veitir ekki annað en stundarskemmt-
un hvernig sem hún á annars eftir
að þróast.
Og myndin er að sönnu frábær
skemmtun. Robin Williams er í essinu
sínu sem maðurinn er best þekkir
kynngimagnaða krafta spilsins og
tekur treglega þátt í leiknum. Will-
iams er Spielbergskrakkinn í okkur
öllum; hann lék áður Pétur Pan fyrir
meistarann og neitar enn að fullorðn-
ast. Bonnie Hunt er æskuástin sem
sér hann hverfa og birtast aftur sem
miðaldra maður og Kirsten Dunst
er stelpan sem vill ljúka spilinu
hvernig sem það fer. Ef einhver boð-
skapur er í sögunni er hann sá að
maður á að ljúka því sem maður
byijar á, hvað sem það kostar. Það
er lítið mál að fylgja þeim boðskap
þegar maður er kominn á „Jumanji".
Arnaldur Indriðason
-----♦ ♦ ♦-----
Sænsk
teiknimynd
SÆNSKA teiknimyndin Agaton Sax
og Byköpings Gástebud verður sýnd
í Norræna húsinu á sunnudag kl. 14.
Myndin segir frá þjófum sem flýja
frá fangelsi og eru með Scotland
Yard á hælunum. Málin flækjast
þegar það kemur í Ijós að þjófarnir
eiga tvífara.
Myndin er með sænsku tali og er
75 mín. að lengd. Allir eru velkomn-
ir og aðgangur er ókeypis.
LISTIR
JÓN Bergmann Kjartansson
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gráar myndir o g bláar
MYNPLIST
Listhúsiö Grcip
MÁLVERK
Jón Bergmann Kjartansson.
Opið alla daga frá 14-18.
Lokað mánudaga. Til 10 marz.
Aðgangur ókeypis.
HIN sérstaka þróun meðal yngri
kynslóða, að líta á sjálfar sig sem
landkönnuði og myndflötinn sem
landnám, virðist fara stigmagn-
andi. Slíkir sjá næsta lítinn mun á
hlutlægri list og óhlutbundinni, telja
hið myndræna innihald aðalatriði.
Sú tíð er menn skiptust í tvær fylk-
ingar eftir því hvorri stefnunni þeir
fylgdu virðist löngu liðin, þótt
tryggir og eldheitir áhangendur
afmarkaðra viðhorfa séu enn til,
sem er að sjálfsögðu eins gott. Það
muna þó ýmsir hinar stríðandi fylk-
ingar, sem töluðust helst ekki við
á fimmta og sjötta áratugnum, og
þótt mjög beri á slíkum krossfara-
riddurum í dag eru hugsjónirnar
aðrar, ágreiningsefnin önnur.
Hinn ungi Jón Bergmann Kjart-
ansson hefur sótt allt sitt nám út
fyrir landsteinana, eða til myndlist-
arskólans í Enschede í Hollandi
árin 1990-95, auk þess að vera á
tímabili skiptinemi í Dublin á ír-
landi. Hann þreifaði upprunalega
fyrir sér í fjöltæknideild, en söðlaði
yfir í málun að ári liðnu.
Listspíran gengur út frá einföld-
um formum og sparlegum meðölum
enda er hann mjög sáttur við naum-
hyggjuna, án þess þó að hann hafi
ánetjast henni. Verk hans sjálfs
hafa vegið salt á milli hreinnar flat-
armálsfræði og hlutbundins mynd-
heims, og þannig sjáum við á sýn-
ingu hans hvort tveggja málaða
andlitsmynd í grátónum og þijár
jafn stórar grátóna einingar við
hlið hennar. Hugmyndin er fullgild,
en útfærslan fylgir henni ekki nægi-
lega eftir í tæknilegri úrvinnslu sem
hér skiptir öllu. Mun betur er stað-
ið að ýmsum hinna 40 eininga í
myndaröðinni „Halló, við hittumst
aftur“, sem er af margs konar tijáa-
formunum með bláu sem grunnlit.
Ekki veit ég fullkomlega hvernig
staðið er að málunarnámi í hol-
lenskum listaskólum í dag, en ef
þessi vinnubrögð geta talist dæmi-
gerð, eru þau ósköp svipuð og fyrir
aldarfjórðungi og með takmarkaðri
áherslu á grunnmenntunina.
Þá bera sum myndverkanna svip
af áhrifum úr fjöltækni, en þar er
glímt við önnur vandamál en marka
hin sígildu lögmál myndflatarins.
Bláa myndaröðin gefur vissulega
fyrirheit um upprennandi málara
og lítil nafnlaus mynd við dyrnar,
sem eins og beinir sjónum skoðand-
ans að víddum himingeimsins, und-
irstrikar það mat.
Bragi Ásgeirsson
FERÐASTYRKIR FYRIR UNGA
NORRÆNA LISTAMENN
Norræna ráðherranefndin auglýsir eftir umsóknum urn styrki fyrir tímabilið 1. júlí-31. desember 1996
úr ferðastyrkjasjóði fyrir norræna listamenn, 35 ára og yngri. Styrkirnir eru veittir í þeim tilgangi að
auka möguleika ungra norrænna listamanna til að kynnast listalífi og starfsfélögum á öðrum
Norðurlöndum og til að efla norræn tengsl innan og milli listgreina.
Styrkirnir eru veittir einstaklingum og ber að skila umsóknum á sérstöku eyðublaði sjóðsins.
Umsóknarfrestur er til 1. apríl 1996.
Heimilisfang sjóðsins er:
SLEIPNIR
Nordisk ministerráds sekretariat
Store Strandstræde 18
DK- 1255 Kobenhavn K, Danmörk.
Umsóknareyðublöð fást hjá menntamáiaráðuneytinu og einnig hjá eftirtöldum aðilum:
Norræna lista- og listiðnaðarnefndin, Norræna leikhús- og dansnefndin,
Nordisk kunst- og kunstindustrikomité NKKK. Teater og Dans í Norden.
Sími: 00 358 0 668143. Fax: 00 358 0 668594. Sími: 00 45 31224555. Fax: 00 45 31240157.
Norræni kvikmynda- og sjónvarpssjóðurinn,
Nordisk film- og TV-fond.
Sími: 00 47 22 560123. Fax: 00 47 22 561223.
Norræna tónlistarnefndin,
Nordisk musikkomité NOMUS.
Sími: 00 46 8 7914680. Fax: 00 46 8 213468.
Norræna bókmennta- og bókasafnsnefndin,
Nordisk litteratur- og bibliotekskomité NORD-
BOK.
Sírni: 00 45 33960200. Fáx: 00 45 33936251.