Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - 01.03.1996, Blaðsíða 30
30 FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 MORGUNBLAÐIÐ MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. MARZ 1996 31 STOFNAÐ 1913 ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík. FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson. RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. FRÁLEITUR STUÐNINGUR RÍKISSJÓÐUR greiðir 400-500 milljónir króna á ári vegna leiðbeiningarþjónustu landbúnaðarins. Magnús Pétursson, ráðuneytisstjóri í fjármálaráðuneytinu, fjallaði um þetta á ráðu- nautafundi fyrir skömmu. Telur hann, að leiðbeiningarþjónust- an eigi fremur að vera í höndum bænda sjálfra en á vegum ríkisins. Ráðuneytisstjórinn álítur það skilvirkara auk þess sem meiri sátt náist við skattgreiðendur beri bændur kostnaðinn. Magnús Pétursson beindi athygli manna á fundinum einkum að þeim þáttum leiðþeiningarþjónustunnar þar sem bændur hafa mestra hagsmuna að gæta og eðlilegt sé að færist til búgreinarinnar sjálfrar. Nefndi hann störf héraðsdýralækna, héraðsráðunauta, kynbótastarf, starfsemi Bændasamtakanna að miklu leyti, vissar hagnýtar rannsóknir, fræðslu- og eftirlits- starf skólanna og Rannsóknarstofnun landbúnaðarins. Ríkið gæti á móti flutningi þessara verkefna til bænda sjálfra lagt landbúnaðinum lið á öðrum sviðum eins ogt.d. vegna skipulags- breytinga. Magnús varpaði fram þeirri hugmynd að flytja 300 milljón króna kostnað við leiðbeinirigarþjónustuna af fjárlögum og inn í verðmyndun búvara í áföngum á 3-4 árum. Að sjálfsögðu eiga þessar ábendingar og hugmyndir ráðu- neytisstjórans fullan rétt á sér, enda algerlega fráleitt að rík- ið, þ.e. skattgreiðendur, borgi 400-500 milljónir á ári til leið- beiningarþjónustu við bændur. Þetta er kostnaður við búrekstur- inn, sem þeir eiga að sjálfsögðu að bera sjálfir, og hlýtur að koma inn í dæmið við verðlagningu búvara. Bændur verða að meta, hvort markaðsaðstæður séu þannig, að óhætt sé að hækka verðið, eða hvort gripið verði til hagræðingar eða ann- arra aðgerða til að mæta kostnaðinum. Þetta útstreymi úr ríkissjóði hlýtur hins vegar að undir- strika, að markaðsmál landbúnaðarins komast ekki í eðlilegt og fullnægjandi horf fyrr en innflutningur og sala á búvörum verður frjáls. HVAR ER ERLENDA FJÁRFESTINGIN? TÖLUR þær, sem iðnaðarráðherra birti á Alþingi í vikunni um erlenda fjárfestingu í íslenzku atvinnulífi í fyrra, eru sláandi, en koma þó ekki á óvart vegna þess að þær hafa ver- ið svipaðar undanfarin ár. Fjárfesting útlendinga á íslandi var 477 milljónir króna í fyrra. Þetta eru smápeningar, sama hvort miðað er við hlutfall af landsframleiðslu eða við önnur ríki eða þá staðreynd að á seinasta ári fjárfestu íslendingar sjálfir 3.256 milljónir króna í útlöndum. Nærri helmingur fjárfestingarinnar á síðasta ári er vegna kaupa bandarísks banka á hlutafé í íslenzka útvarpsfélaginu. Árið 1994 var erlenda fjárfestingin 351 milljón. Árið áður var hún heldur meiri, eða 1.269 milljónir, að stærstum hluta vegna hlutafjáraukningar í Járnblendiverksmiðjunni á Grundartanga. Árið 1992 fjárfestu útlendingar hér 814 milljónir og þar af var langmestur hluti vegna framlags Alusuisse til ÍSAL. '\ nánast öllum ríkjum, þar sem hagvöxtur er einhver að ráði, er erlend fjárfesting mikiu meiri en hér. Hún er ekki aðeins uppspretta áhættufjár í stað lánsfjár fyrir atvinnulífið, heldur fyigja henni einnig nýjar hugmyndir og viðhorf í fyrir- tækjarekstri. Erlend fjárfesting er þess vegna lífsnauðsynleg fyrir þjóðarbúið. Tölurnar hér að ofan sýna að mest af því erlenda fé, sem kemur hér inn í atvinnurekstur, rennur til fyrirtækja sem eru nú þegar í rekstri, en fjárfesting í nýsköpun er hverfandi. Það er heldur ekki rétt að einblína á stóra samninga eða „happ- drættisvinninga“ þegar rætt er um erlenda fjárfestingu. Víða í nágrannaríkjunum byggist hagvöxtur ekki sízt á litlum og meðalstórum fyrirtækjum, sem eru sett á laggirnar með er- lendu áhættufé og alþjóðlegu hugviti. Spyrja má hvernig standi á því að íslendingum hefur mistek- izt að laða hingað erienda fjárfestingu. Neikvætt viðhorf til þátttöku útlendinga í atvinnulífínu karin að vera grundvallar- þáttur í skýringunni. En framhjá því má heldur ekki horfa að fjárfestingar útlendinga í aðalatvinnuvegi landsmanna, sjávar- útveginum, hafa verið bannaðar. Aðild Islands að EES-samn- ingnum átti að stuðla að erlendri fjárfestingu með því að sam- ræma fjárfestingarumhverfið því, sem gerist í Evrópusambands- ríkjunum. Sú staðreynd virðist ekki hafa komizt til skila til erlendra fjárfesta. Skortur á samræmdri stefnumótun og lítil kynning á íslandi sem fjárfestingarkosti eru eflaust einhverjar helztu ástæður þess hvernig komið er. Sú starfsemi, sem fram fer á þessu sviði, er undirmönnuð og fær lágar fjárveitingar. Eins og öll nágrannaríkin þurfum við að leggja nokkurt fé til kynningar- starfsemi — með öðrum orðum þarf að fjárfesta til þess að fjárfestingin skili sér. FRUMVARP til laga um rétt- indi sjúklinga staðfestir áherslubreytingu í sam- skiptum heilbrigðisstarfs- manna og sjúklinga. Með öðrum orð- um er vikið frá svokallaðri forsjár- hyggju heilbrigðisstarfsmannanna til samráðs þeirra og sjúklings. Heil- brigðisstarfsmaðurinn er ekki jafn leiðandi í meðferðinni og hann var áður. Honum er hins vegar skylt að gefa sjúklingnum skýrar upplýsingar um sjúkdóminn, hvaða leiðir séu færar til lækningar og veita honum stuðning óháð því hvaða leið hann velur. Ólafur Ólafsson, landlæknir, fagn- aði frumvarpinu en tók fram að ný- mæli þess væru ekki eins mörg og látið hefði verið í veðri vaka því að margar greinar hefðu með stuðningi í læknalögum, siðareglum lækna og öðrum lögum í raun verið í gildi svo áratugum skipti. „Ég get t.a.m. sagt frá því að fram kemur að ekki megi veita sjúklingi meðferð án hans sam- þykkis í læknalögum, siðareglum lækna og tilmælum landlæknis um réttindi sjúklinga frá árinu 1994. Að því hefur verið farið og embætt- ið hefur aðeins einu sinni, fyrir 15 árum, þurft að úrskurða í samræmi við lögin. Algengast er hins vegar að sjúklingar vilji að ailt sé gert til að lengja líf þeirra,“ sagði Ólafur. Sú undantekning er gerð á sam- þykki sjúklings í frumvarpinu að ef hann er meðvitundarlaus er sam- þykki hans vegna bráðnauðsynlegrar meðferðar tekið sem gefið. Hér er að því er Ólafur segir ekki heldur um breytingu að ræða. „Ef sjúkling- ur er meðvitundarlaus hefur læknir í samráði við aðstandendur tekið ákvörðun um viðeigandi meðferð enda er fyrsta skylda hans að vernda líf. Yfirlýsing um að endurlífgun verði ekki reynd hefur heldur ekki verið bindandi fyrir lækninn því yfir- lýsingin kann að hafa verið samin við aðrar aðstæður," sagði hann og nefndi að fleiri atriði væru ekki ný af nálinni, t.d. að þagnarskylda næði til allra heilbrigðisstarfsmanna og jafnvel aðstoðarmanna og foreldrar væru sviptir forræði vegna bráð- nauðsynlegrar læknismeðferðar barna. Ólafur sagðist á hinn bóginn vera mjög ánægður með ýmsar nýjungar í frumvarpinu. „Ég er auðvitað fyrst og fremst ánægður með að réttindi sjúklinga skuli vera komin á einn stað,“ sagði hann. „Af einstökum ákvæðum er ég sérstaklega ánægður með að sjúklingum skuli tryggður réttur til að lesa sjúkraskýrslur um sig og að rétturinn sé afturvirkur," bætti hann við. Þverfaglegt siðaráð Þverfaglegt siðaráð tveggja lækna, þriggja hjúkrunarfræðinga, siðfræðings og lögfræðings hefur starfað á vegum landlæknisembætt- isins í u.þ.b. 10 ár. Sigurður Guð- mundsson, læknir, hefur verið for- maður siðaráðsins í um 2 ár. „Við höfum verið að taka fýrir og vinna að leiðbeiningum fyrir heilbrigðis- starfsmenn um ýmis siðfræðileg at- riði. Ekki alls fyrir löngu skiluðum við frá okkur til umsagnar leiðbein- ingum vegna meðferðar við lok lífs og annars vegar um upplýst sam- þykki fýrir skurðaðgerðir og hins vegar fyrir vísindarannsóknir," sagði hann og tók fram að hugmyndin væri að með leiðbeiningunum yrðu vinnureglur samræmdar á spítölun- um. Hann sagði að leiðbeiningar um meðferð við lok lífs gerðu ráð fyrir að virkri meðferð dauðvona sjúklings, t.d. vegna krabbameins eða alnæmis, væri hætt enda bæri meðferðin ekki lengur árangur. „í leiðbeiningunum er gert ráð fyrir þremur stigum. Fyrsta stigið er full, eðlileg meðferð. Annað stigið er svo full meðferð að endurlífgun. Sú meðferð felst í venju- legri meðferð að því undanskildu að sjúklingur er ekki endurlífgaður við hjartastopp. Þetta kemur til greina að íhuga við fólk með alvarlega langt gengna hjartasjúkdóma þar sem þekking og fyrri reynsla hefur sýnt að endurlífgun ber aldrei tilætlaðan Frumvarp til laga um réttindi sjúklinga Frá forsjárhyggju tílsamráðs Frumvarp til laga um réttindi sjúklinga hefur verið kynnt í ríkis- stjóm. Frumvarpið felur í sér ýmis nýmæli og staðfestir áherslu- breytingu í samskiptum sjúklinga og heilbrigðisstarfsfólks. Anna G. Olafsdóttir leitaði álits heilbrigðisstarfsfólks ogfulltrúa sjúklingafélaga á frumvarpinu. árangur. í þessum flokki má líka taka fram að ekki sé siðfræðilega og lækn- isfræðilega rétt að beita hátæknimeð- ferð þar sem ljóst er að hún hvorki læknar sjúkdóm né bætir líf,“ sagði Sigurður. Hann sagði að þriðja stigið fæli eingöngu í sér líknandi meðferð. „Líknandi meðferð er beitt við sjúkl- inga með ólæknandi sjúkdóma á ioka- stigi á borð við langt gengið krabba- mein, alnæmi eða aðra slíka sjúk- dóma. Þar er megináhersla lögð á vellíðan sjúklingsins og byggir fyrst og fremst á líkn og verkjameðferð," sagði Sigurður og tók fram að ákvarðanir um meðferðarstig væru aðeins teknar í samráði við annað heilbrigðisstarfsfólk, sjúklinginn og nánustu ættingja hans. Sigurður sagði að afar þarft verk hefði verið unnið með frumvarpinu. Sr. Bragi Skúlason, sjúkrahús- prestur á Landspítalanum, sagðist þekkja afar fá dæmi um að sjúkling- ur afþakkaði nauðsynlega meðferð en sá réttur væri alltaf virtur, t.d. þegar vottar Jehóva neituðu blóð- gjöf. „Oftast er hins vegar sameigin- legt mat læknis og sjúklings að ákveðin meðferð skili ekki lengur árangri heldur framlengi aðeins þjáningu sjúklingsins. í framhaldi af því er tekin ákvörðun um að fram fari líknandi meðferð. F'erillinn getur tekið nokkra daga. Önnur hlið á því sama er þegar foreldrar þurfa að taka ákvörðun fyrir barn. Ég held að sú staða kalli á meiri umræðu Sjúklingurnn hvattur til ábyrgðar og virkni því tilhneiging er til að halda læknis- meðferðinni lengur áfram þegar börn eiga í hlut enda hafa börn meiri endurnýjunarhæfileika svo ekki sé minnst á vonina um lengra líf,“ sagði sr. Bragi. Sjálfræði virt Ólöf Ásta Ólafsdóttir, formaður siðanefndar hjúkrunarfræðinga og fulltrúi í siðaráði landlæknisembætt- isins, sagði greinilegt að með lögun- um væri farið úr forsjárhyggju yfir í meira samráð. „Heilbrigðisstarfs- maðurinn er ekki eins leiðandi og áður og áhersla er lögð á að virða sjálfræði sjúklingsins og dómgreind. Sjúklingurinn er hvattur til að sýna meiri ábyrgð og virkni í eigin með- ferð. Frumvarpið auðveldar heil- brigðisstofnunum að setja skýrar reglur um samskipti við sjúklinga. Ég tek fram í því sambandi að skýrt er kveðið á um aðgang sjúklings að upplýsingum, samþykki vegna meðferð- ar, vísindarannsókna og kennslu og ákvæði um að sjúklingur eigi að vita hvaða heilbrigðisstarfs- maður beri ábyrgð á meðferð hans,“ sagði Ólöf Ásta og sagðist í fljótu bragði ekki sjá áberandi galla á frumvarpinu enda virtist áhersla vera lögð á hag sjúklingsins. Nefnd um réttindi sjúklinga leitaði til 45 sjúklingahópa, hópa vanda- manna og stuðningshópa sjúklinga vegna samningar frumvarpsins. Nið- urstaða fundanna var sú að íslensk heilbrigðisþjónusta væri í meginat- riðum mjög góð. Flestar athuga- semdanna lutu hins vegar að fram- komu heilbrigðisstarfsmanna í garð sjúklinganna. Má í því sambandi nefna að fram komu ábendingar um að ákveðinnar firringar gætti hjá starfsliði heilbrigðisþjónustunnar og tilhneiging til að koma fram við sjúklinga sem tilfelli fremur en ein- staklinga. Ólöf Ásta sagði að sér fyndist afar sorglegt að svona ábendingar skyldu koma fram. „Hér er greini- lega pottur brotinn,“ sagði hún og játti því að niðurskurður í heilbrigðis- kerfinu gæti haft áhrif á framkomu heilbrigðisstarfsmanna vegna aukins vinnuálags. „Niðurskurðurinn einn sér er hins vegar alltof auðveld skýr- ing. Ég held að við þurfum að huga betúr að samskiptum í námi og starfi allra heilbrigðisstétta. Mér finnst ekki að nauðsynlegt ætti að vera að taka sérstaklega fram að koma eigi fram við sjúkl- inga af virðingu eins og gert er í 17. greininni eða kynna sig. Sú spurning vaknar hjá manni hvort einn þáttur í þessu sé að íslendingar séu almennt svona ókurteisir og kunni ekki menn samskipti," sagði hún. Umboðsmaður sjúklinga Ekki er gert ráð fyrir skipun umboðsmanns sjúklinga í frumvarp- inu enda er þingsályktunartillaga fimm alþýðuflokksþingmanna til umræðu í heilbrigðisnefnd Alþingis. Þingsályktunartillagan gerir ráð fyr- ir að rfkisstjórnin undirbúi ráðningu umboðsmanna sjúklinga að öllum stærri sjúkrahúsum og í hveiju heil- sugæsluumdæmi sem gæti hags- muna og réttinda sjúklinga. Ásta B. Þorsteinsdóttir, fyrsti flutningsmaður tillögunnar, er fyrr- verandi formaður Þroskahjálpar og sótti fund með nefndinni fyrir hönd samtakanna. „Frumvarpið hefur sína kosti og galla. Ég ligg t.a.m. ekki á þeirri skoðun minni að mér finnst ekki nægilega mikil áhersla lögð á réttinn til að bera fram kvartanir og sú gagnrýni mín tengist að sjálf- sögðu hugmyndinni um umboðs- mann sjúklinga. Mér fínnst að í upp- talningu í fyrstu grein hefði mátt taka fram að ekki megi mismuna sjúklingum vegna fötlunar en upp- talningin er nánast orðrétt upp úr jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar. Eins er mér spurn hvort ákvæði um að veita eigi sjúklingi eins fullkomna meðferð og völ er á innan fjárhags- ramma heilbrigðisþjónustunar geti stangast á við þær skyldur sem heil- brigðislöggjöfin leggur á heilbrigðis- starfsmenn,“ sagði Asta og tók fram að huga hefði mátt að því að setja reglur um hámarksbið sjúklinga eft- ir meðferð. Hvað kosti frumvarpsins varðaði sagðist Ásta sérstaklega ánægð með ákvæði um að heilbrigðisstofnanir gerðu aðgang sjúklinga að upplýs- ingum greiðari með túlkaþjónustu o.fl., meðferð sjúkraskráa og þagn- arskyldu. „Mér finnst ánægjulegt að sjá að aðeins er gert ráð fyrir for- gangsröðun út frá læknisfræðilegum sjónarmiðum og túlka það þannig að allir eigi jafnan rétt og komið sé í veg fyrir mismunun. Eins er ég ánægð með að gert er ráð fyrir að sjúklingar fái sambærilega þjónustu en það kann hins vegar að vekja upp spurningar um aðgengi, t.d. vegna fjarlægðar," sagði Ásta og tók fram að ánægjulegt væri að frumvarpið gerði ráð fyrir að gengið væri frá heima- þjónustu fyrir útskrift. „Að lokum legg ég áherslu á að mér finnst til mikillar —— fyrirmyndar að nefndin leggur til við dómsmálaráðherra að hægt verði að skipa sjúklingi tilsjón- armann svo ekki þurfi að svipta hann sjálfsforræði eins og stundum hefur þurft að gera, t.d. þegar þroskaheft fólk hefur þurft að undirgangast læknisaðgerðir." Langt í land Þorsteinn Ólafsson, framkvæmda- stjóri Styrktarfélags krabbameins- sjúkra barna, sagði að frumvarpinu væri fagnað af aðstandendum lang- veikra barna. „Frumvarpið hefur verið unnið af vandvirkni og er að mörgu leyti mjög gott. Gallinn við lög er hins vegar oft hvað ákvæðin eru teygjanleg, t.d. þegar talað er um að veita eins góða þjónustu og aðstæður leyfi o.s.frv. Frumvarpið nær heldur ekki yfir allt sviðið en snýr fyrst og fremst að heilbrigðis- þjónustunni í þröngum skilningi læknisfræðinnar. Sálfélagsleg þjón- usta á borð við áfallahjálp, t.d. vegna alvarlegra veikinda barna, verður útundan. Mín skoðun er sú að þverfaglegt teymi þurfi til að veita barninu og fjölskyldu barnsins stuðn- ing og styrkja samskipti skóla, heim- ilis og sjúkrahúss meðan á meðferð barnsins stendur. Núna fá börnin kennslu á spítalanum en engin sjálf- krafa tengsl eru við bekkinn sem er mjög slæmt. Eins er að- staðan á fjölmennustu barnadeild landsins á Landspítalanum auðvitað fyrir neðan allar hellur en velvild, dugnaður og þekk- ing starfsmannanna virð- ast vega upp á móti þvi. al- Að minnsta kosti líkar foreldrum Þingsályktun um umboðs- mann í heil- brigðisnefnd yfirleitt vel á barnadeildinni," sagði Þorsteinn og lagði áherslu á að af ofansögðu væri ljóst að þrátt fyrir frumvarpið væri að mörgu leyti langt í land til að réttindi sjúkra barna væru tryggð. Meðalhófs gætt Dögg Pálsdóttir, formaður nefnd- arinnar sem samdi frumvarpið, sagði að reynt hefði verið að gæta meðal- hófs til að tryggja framgang frum- varpsins. „Við komum víða við í vinnu okkar og nokkrar huginyndir fóru aldrei inn í frumvarpið. Ég get nefnt að nefndin ákvað að koma ekki með tillögu um skipun umboðs- manns sjúklinga að svo stöddu. Hins vegar var ákveðið að setja skýrari reglur um skyldur heilbrigðisstarfs- manna til að liðsinna og styðja sjúkl- inga og vandamenn þeirra. Ékki var heldur tekin ákvörðun um að setja tímamörk um hvað sjúklingur þyrfti að bíða lengi eftir að komast í með- ferð eða ganga lengra varðandi for- gangsröðun enda hefur ráðherra skipað nefnd til að fjalla um for- gangsröðun. Við vildum ekki ganga of langt og koma hugsanlega í veg fyrir að um frumvarpið næðist sam- staða á þingi,“ sagði Dögg og lagði áherslu á að þyngst myndi vega fyr- ir sjúklinga að fá öll sín réttindi við- urkennd á einum stað. Evrópuráðstefna Norðurlanda- ráðs í Kaupmannahöfn EVRÓPURÁÐSTEFNA Norðurlandaráðs verður haldin í húsa- kynnum Þjóðþingsins í Kristjánsborgarhöll. Tengir saman aðila sem ann- ars hittast ekki Norðurlandaráð gengst í næstu viku fyrir ráðstefnu um Evrópumál í Kaupmannahöfn. Sigrún Davíðsdóttir ræddi við Knud Eng- gaard, forseta Norðurlandaráðs, sem segir að ísland og Noregur eigi möguleika á að hafa áhrif á ákvarðanir innan Evrópusam- bandsins í gegnum Norðurlandasamstarfíð. son og Gro Harlem Brundtland einn- ig þátt í umræðunni. Ráðstefnunni lýkur um hádegi á þriðjudaginn. Áhrif aðeins möguleg ef vel er fylgst með Enggaard segist eiga von á að ráðstefnan leiði til uppbyggilegra umræðna milli aðila sem annars hitt- ist ekki, því þarna verða auk fulltrúa í Norðurlandaráði þingmenn frá Evr- ópuþinginu og norrænir þingmenn, sem sýsla við Evrópumál heima fyr- ir. Hann segist eiga von á að ráðið geti með þessum hætti tengt starf- semi sína Evrópumálunum, en þau séu einmitt eitt af þremur meginvið- fangsefnum ráðsins og mikilvægt sé að starfsemin einangrist ekki. Um möguleika íslands og Noregs á að fylgjast með gangi mála innan ESB og hafa áhrif á hann á norræn- um vettvangi sagði Enggaard að mikilvægt væri að vestur-norræná svæðið mjakaðist ekki í burtu frá hinum Norðurlöndunum. EES-samn- ingurinn tryggði aðildarlöndunum, og þá einnig Islandi, markaðsaðild og setti löndunum einnig ákveðnar reglur. Á norrænum vettvangi hittust bæði ráðherrar og þingmenn og þar sem Evrópiimálin væru þá fastur lið- ur hefðu íslendingar og Norðmenn tækifæri til að fylgjast þar með ein- stökum málurn. Ef EES-löndin hefðu síðan einhverjar kröfur og óskir væri hægt að koma þeim á framfæri d þessum vettvangi, en það væri aðeins hægt ef löndin fylgdust vel með. Það vekur athygli hve margir norskir embættismenn sækja ráð- stefnuna. Ellefu danskir embættis- menn eru skráðir á ráðstefnuna, sjö finnskir, þrír íslenskir, fjórtán sænsk- ir en 45 norskir. NORÐURLANDARÁÐ gengst í byijun næstu viku fyrir Evrópuráð- stefnu í Kaupmannahöfn. Ráðstefnan kemur í stað Norður- landaráðsþings, sem hingað til hefur verið haldið um þetta leyti. Með ný- skipan ráðsins eru teknir upp nýir starfshættir og í samtali við Morgun- blaðið sagði Knud Enggaard forseti Norðurlandaráðs að með nýjum hátt- um væri nauðsynlegt að hugsa starf- semina upp á nýtt og finna starfs- svið, sem skipti máli og kæmi í veg fyrir einangrun ráðsins. Davíð Odds- son forsætisráðherra og Halldór Ás- grímsson utanríkisráðherra sækja ráðstefnuna, auk sjö þingmanna og nokkurra embættismanna. Knud Enggaard setur ráðstefnuna á mánudagsmorguninn, en síðan verður rætt um ríkjáráðstefnu Evr- ópusambandsins, sem hefst síðar í mánuðinum. Þar munu Erkki Liikan- en, fulltrúi Finna í framkvæmda- stjórn ESB, og Niels Ersböll, sendi- herra og aðalsanmingamaður Dana á ríkjaráðstefnunni, halda framsögu- erindi. Síðar um daginn verður at- vinnustefna ESB á dagskrá og þá mun Jacques Delors fyrrutn formað- ur framkvæmdastjórnar ESB halda framsöguerindi en Geir H. Haarde, fyrrum forseti Norðurlandaráðs, stýrir umræðum. Einnig verður rætt lýðræði í stjórn ESB, Káre Willoch, fyrrverandi forsætisráðherra Norð- manna, hefur framsögu um það en um neytenda- og umhverfismál hefur Svend Auken, umhverfisráðherra Dana, framsögu._ Forsætisráðherrar Norðurlanda munu ræða hveijar væntingar og kröfur þeir hafi um ríkjaráðstefnuna og auk forsætisráðherra norrænu ESB-landanna taka þau Davíð Odds-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.