Morgunblaðið - 15.03.1996, Qupperneq 20

20 FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Ringulreið og gripdeildir í Sarajevo
Hópar múslima
ræna eigum
Serba í Ilidza
Sarajevo. Reuter.
HÓPAR múslima hafa látið greip-
ar sópa um hús Serba, sem flúðu
frá Ilidza, úthverfi í Sarajevo,
eftir að hverfið komst undir yfir-
ráð Bosníustjórnar. Þeir fáu Serb-
ar sem ákváðu að búa áfram í
hverfinu segja múslima hafa rænt
eigum þeirra og ógnað þeim.
Meðan Serbarnir kvarta yfir
árásum og yfirgangi múslima
deila múslimskir og króatískir
lögreglumenn um hvernig bún-
ingur sameiginlegra sveita þeirra
eigi að vera á litinn. Króatar vilja
ekki að búningurinn verði grænn
þar sem þeir tengja þann lit íslam.
Þeir vilja bláa búninga, en
múslimar leggjast gegn þeim lit
þar sem hann minnir þá á bún-
inga Króata sem börðust gegn
þeim árið 1993 og í byijun 1994.
Ástandið í Ilidza hafði skánað
í gær en lögreglusveitir Samein-
uðu þjóðanna fengu þó enn hjálp-
arbeiðnir frá Serbum sem kvört-
uðu yfir árásum múslima.
Spenna í Grbavica
Mikil spenna er einnig í
Grbavica, eina hverfinu í Sarajevo
sem er enn undir yfirráðum
Serba, en það á að heyra undir
stjórn Bosníu frá og með næsta
þriðjudegi. Flestir serbnesku íbú-
anna í hverfinu ætla að flýja og
nokkrir þeirra hafa kveikt í hús-
um sínum til að koma í veg fyrir
að múslimar geti notað þau.
Serbnesk yfirvöld hafa beint
tugum þúsunda flóttamanna frá
Sarajevo til bæja í austurhluta
Bosníu sern' múslimar hafa flúið
vegna „þjóðernishreinsana"
Serba. Embættismenn Samein-
uðu þjóðanna hafa varað við því
að setjist fólkið að í þessum bæj-
um, oft í húsum múslima og Kró-
ata, verði ógjörningur að fram-
fylgja því ákvæði friðarsamning-
anna sem kveður á um að flótta-
menn geti snúið aftur til fyrri
heimkynna sinna.
Evrópuráðherra
Þýskalands
Bretar
vonlausir
Bonn. The Daily Telegraph.
ÞJÓÐVERJAR virðast hafa gefið
upp alla von um samstarf við Breta
í Evrópumálum. Einn æðsti samn-
ingamaður Þjóðveija innan ESB,
Werner Hoyer Evrópuráðherra, segir
ágreininginn við Breta vera „óleys-
anlegan".
Hoyer hleypur reglulega í skarðið
fyrir utanríkisráðherra Þýskalands á
ráðherraráðsfundum Evrópusam-
bandsins og hellir hann úr skálum
reiði sinnar í garð Breta í langri
grein í Siiddeutsche Zeitung á mið-
vikudag. Segir hann eðlismun á
ágreiningnum við Breta og önnur
ríki.
„Hin praktísku vandamál sem
koma upp í samskiptum við hlutlaus
ríki snúast ekki um grundvallará-
greining, líkt og raunin er í deilum
við Breta, og hægt er að leysa þau,“
segir hann.
Þolinmæði á þrotum
„Ég ítreka það stöðugt við Breta
að við viljum hafa þá með um borð
og að við viljum ekki byggja upp
Evrópu án þeirra. Ef þeir hins vegar
neita því staðfastlega að koma um
borð er ég sannfærður um að þeir
muni ekki tefja ferðina mikið leng-
ur.“
Hoyer segir að koma muni að því
að Bretar verði að gera það upp við
sig hvort að þeir vilji í raun ekki
taka þátt í sameiginlegum ákvörðun-
um um utanríkis- og öryggismál.
Breskir fjölmiðlar hafa túlkað
grein Hoyers sem svo að þolinmæði
Þjóðveija í garð Breta sé brátt á
þrotum. Greinin sé einnig til marks
um að Þjóðveijar hyggist knýja fram
frekari samruna á ýmsum sviðum
og að Bretar verði að gera það upp
við sig hvort að þeir vilji vera með
eða ekki.
Stjórnarerindrekar segja að Hoyer
hafi ritað greinina eftir margra mán-
aða undirbúningsviðræður vegna
ríkjaráðstefnunnar. Telji hann að
Bretar hafi reynt að stöðva tillögur
hans í nær hverju einasta máli.
Um milljón
Afgana
send heim
STJÓRNVÖLD í íran hafa ákveð-
ið að nema dvalarleyfi rúmrar
milljónar afganskra flóttamanna
í landinu úr gildi í næstu viku.
Fólkinu verður gert að snúa til
heimalandsins innan árs. Iranir
ætla að flytja 250.000 flóttamenn
til Afganistans um Túrkmenistan
í apríl, samkvæmt samkomulagi
ríkjanna þriggja fyrir milligöngu
Sameinuðu þjóðanna.
Þingmenn
fjarlægðir
með valdi?
FORSETI neðri deildar japanska
þingsins, Takako Doi, var í gær
komin á fremsta hlunn með að
beita valdi til að stöðva setuverk-
fall þingmanna er hindra at-
kvæðagreiðslu í nefnd um fjárlög.
Helsti stjórnarandstöðuflokk-
urinn, Shinshinto, neitaði að
senda fulltrúa á sáttafund hennar
í gær. Verkfallið hafði staðið í
11 daga og eru áhyggjur vegna
fjárlagadeiiunnar farnar að valda
verðfalli á ljármálamörkuðum.
Clinton með
nógu marga
kjörmenn
BILL Clinton Bandaríkjaforseti
hefur ekki enn tilkynnt með form-
legum hætti að hann gefi kost á
sér til endur-
kjörs. Nafn
hans hefur á
hinn bóginn
verið á kjörseðl-
um í forkosn-
ingum demó-
krata og raun-
verulegir mót-
frambjóðendur eru engir. Á
þriðjudag var forsetinn búinn að
fá nógu marga kjörmenn á lands-
þingi flokksins, sem verður í ág-
úst, fil að tryggja sér að verða
kosinn frambjóðandi demókrata í
haust.
700 N-Kóreu-
menn hafa
flúið land
UM 700 Norður-Kóreumenn hafa
flúið til Kína, Rússlands og fleiri
landa að undanförnu vegna efna-
hagsþrenginga og skorts á brýn-
um nauðsynjum í heimalandinu,
að sögn suður-kóreskra embætt-
ismanna í gær. Fólkið hefur flest
beðið um landvist í Suður-Kóreu.
Talsmaður stjórnvalda í Seoul
hafði eftir forseta landsins, Kim
Young-sam, að ekki væri hægt
að veita öllum flóttamönnunum
hæli, velja yrði og hafna. Um 550
n-kóreskir flóttaménn búa fyrir í
Suður-Kóreu.
Reuter
TVEIR vopnaðir serbneskir hermenn í Sarajevo bera kross úr
kirkju í hverfinu Grbavica. Kirkjunni var lokað í gær þar sem
Serbar undirbúa flótta úr hverfinu, sem verður undir yfirráðum
Bosníustjórnar í næstu viku.
Jóhannes Páll
páfi veikur
TALSMAÐUR Páfagarðs, Joaqu-
in Navarro-Valls, sagði í gær að
Jóhannes Páll
II. páfi væri
með nokkurn
hita en ekki al-
varlega veikur.
Páfi er 75 ára
gamall. Fyrr
um daginn
hafði opinber- páll II.
um skyldustörfum hans verið af-
lýst vegna veikindanna.
EVRÓPUÞINGMENN eru reiðir yfir að verða útilokaðir frá ríkjaráðstefnu ESB.
Evrópuþingmenn gagn-
rýna Frakka og Breta
Strassborg. Reuter.
ÞINGMENN á Evrópuþinginu í
Strassborg gagnrýna Bretland og
Frakkland harkalega fyrir að
hindra þátttöku þingsins í ríkjaráð-
stefnu ESB, sem hefst í lok mánað-
arins. „Almenningur mun ekki
sætta sig við að umræður fari fram
fyrir luktum dyrum,“ sagði Klaus
Hánsch, forseti þingsins, í umræð-
um á miðvikudag.
Ríkisstjórnir Bretlands og
Frakklands telja að fulltrúár þings-
ins, sem almenningur í aðildarríkj-
um ESB kýs beinni kosningum,
eigi ekki heima á ríkjaráðstefn-
unni, enda sé hún einvörðungu
samkunda ríkisstjórna aðildarríkj-
anna.
Pauline Green, leiðtogi flokka-
hóps sósíalista á EÞ, sagði í um-
ræðunum að það væri ótrúlegt að
tvö af elztu lýðræðisríkjum Evrópu
neituðu að samþykkja að lýðræðis-
lega kjörnir fulltrúar yrðu áheyrn-
arfulltrúar á ráðstefnunni. „Skilja
þeir ekki að þeir hætta á að stað-
festa efasemdir almennings um að
Evrópa sé ekki fyrir hann eða snú-
ist um hann?“ sagði Green.
.★★★*
EVRÓPA^
„Fjarlæg og
óaðgengileg stofnun"
„Hvernig vill Evrópusambandið
láta líta á sig?“ spurði leiðtogi
flokkahóps fijálslyndra, Gijs de
Vries, á blaðamannafundi. „Sem
stofnun, sem vill ekki hlusta á rök?
Síðan hvenær hefur lýðræðið
hræðzt röksemdir? Ef aðildarríkin
sýna hroka og kjósa að semja fyrir
luktum dyrum, styrkir það ímynd
Evrópusambandsins sem fjarlægrar
og óaðgengilegrar stofnunar.“
Evrópuþingið samþykkti á mið-
vikudag með 267 atkvæðum gegn
170 ályktun um þær breytingar,
sem þingið telur að ríkjaráðstefnan
eigi að gera á stofnsáttmála Evr-
ópusambandsins.
Þingið vill meðal annars að í sátt-
málanum verði stefnt að því að
draga úr atvinnuleysisvandanum og
að þar verði að finna markmið um
að stuðla að umhverfisvemd með
því að tillit sé tekið til umhverfisins
við mótun flutninga-, viðskipta-,
orku- og landbúnaðarstefnu.
Þingið vill að neitunarvald ein-
stakra aðildarríkja í ráðherraráðinu
verði takmarkað við meiriháttar
breytingar á stjórnskipan banda-
lagsins, til dæmis breytingar á sátt-
málanum og inngöngu nýrra aðild-
arríkja.
Evrópuþingið telur að styrkja eigi
vald sameiginlegra stofnana ESB í
baráttunni gegn eiturlyfjum og í
innflytjenda- og flóttamannamál-
um. Þá vill þingið að ESB styrki
utanríkis- og varnarstefnu sína og
að Vestur-Evrópusambándið verði
hluti af Evrópusambandinu.
Síðast en ekki sízt vill þingið
auka eigin völd, meðal annars með
því að það kjósi forseta fram-
kvæmdastjómar ESB. Frakkland
og Bretland munu væntanlega beij-
ast gegn auknum völdum þingsins
á ríkjaráðstefnunni, en Þýzkaland
er hins vegar bandamaður þess.