Morgunblaðið - 19.05.1996, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 19. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
A _ ... . Morgunblaðið/Þorkell
Omar Benediktsson
FENGU 7 000ÞÝSKA
FERÐAMENN TIL ÍSLANDS
VIÐSKIPTIAIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
►ÓMAR Benediktsson er fæddur og uppalinn í Bolungarvík,
sonur Benedikts Bjarnasonar og Hildar Einarsdóttur. Hann varð
viðskiptafræðingur frá Háskóla íslands 1984. Þá hélt hann til
Hamborgar til starfa á landkynningarskrifstofu Ferðamálaráðs,
Flugleiða o.fl. Þegar skrifstofan var flutt til Frankfurt 1986 stofn-
aði Omar, ásamt Skúla Þ.orvaldssyni og Böðvari Valgeirssyni
Island Tours ehf. í Hamborg, sem hann veitti forstöðu. Á árinu
1989 flutti hann til Frankfurt er þeir stofnuðu skrifstofu þar.
Síðan hefur fyrirtækið opnað skrifstofur og fengið umboðsmenn
víða erlendis, nú síðast í Mtinchen. Er Ómar flutti heim 1991
gerðust Flugleiðir hluthafar og síðan hefur hann verið sljórnar-
formaður Island Tours. Þá er hann sljórnarformaður íslands-
flugs hf., sem hann stofnaði 1991 ásamt Gunnari Þorvaldssyni
og Höldi á Akureyri. í vetur keypti Ómar svo City Hótel og tók
á leigu Hótel Lind ásamt sínum samstarfsaðilum í Safaríferðum
í Borgartúni. Ómar er kvæntur Guðrúnu Þorvaldsdóttur, húsmóð-
ur og háskólanema og eiga þau þijú börn.
eftir Elínu Pólmadóttur
OMAR Benediktsson hittum
við á skrifstofu Island
Tours í Listhúsinu, þar
sem hann var að undirbúa
væntanlega móttöku starfsfólks af
skrifstofum fyrirtækisins erlendis í
tilefni af 10 ára afmæli Island To-
urs. Svo sem af meðfylgjandi kynn-
ingu má sjá kemur Omar víða við,
enda er hann á fullu hjá öllum þess-
um fyrirtækjum, sem eru mistengd
og sum óskyld. Málið er því nokkuð
flókið. En við byijum á að spyija
hann um Island Tours, sem hefur á
fáum árum náð ótrúlega miklum
árangri í að fá þýskumælandi ferða-
menn til íslands.
Fyrsta íslenska
ferðaheildsalan
í fyrra komu um 7.000 farþegar
á vegum fyrirtækisins til íslands,
þar af tveir þriðju frá Þýskalandi.
Og ársveltan er orðin 7-800 milljón-
ir króna.
„Þetta er ferðaheildsölufyrirtæki,
fyrsta sinnar tegundar, þar sem Is-
lendingar fara sjálfir út í að mark-
aðssetja beint til neytandans. Fara
alla leið út og sækja viðskiptavinina
í stað þess að ná til þeirra í gegn
um útlendinga. íslenskar ferðaskrif-
stofur höfðu áður komið sínum ferð-
um inn á erlenda ferðaheildsala. Við
fórum þannig skrefi lengra og rudd-
um brautina," útskýrir Omar. „Þeg-
ar við vorum að stofna okkar fyrir-
tæki höfðu menn litla trú á fyrirtæk-
inu. Þeir börðust á móti og vildu
ekki fá sínar ferðir í okkar bækl-
inga. Töldu að markaðurinn væri
ekki nógu stór fyrir svo sérhæfða
íslenska aðila. Það mundi eyðileggja
markaðsetningu á ferðum til Is-
lands. Þetta hefur nú alveg snúist
við. Það var skammsýni þess tíma.
Þarna bættist nýtt við, markaðurinn
hefur stækkað^ hratt og allir eru
sáttir við sitt. í sjö ár hafði ferða-
mannafjoldinn frá Þýskalandi til ís-
lands staðið í stað. En öll árin síðan
hefur hann farið hratt vaxandi."
Ómar tekur fram að Island Tours
sé þýskt fyrirtæki í eigu íslendinga
og sé ekki í því að útbúa eða selja
íslendingum ferðir til útlanda, heldur
eingöngu að skipuleggja ferðir og
selja erlendu ferðafólki ferðir til ís-
lands, Færeyja og Grænlands. Dreg-
ur þannig viðbótarferðafólk til lands-
ins. Aðalskrifstofan er í Hamborg í
Þýskalandi, en einnig eru skrifstofur
í Frankfurt og Miinchen og auk þess
í Sviss og Hollandi. í Hamborg eiga
sömu aðilar Lundi Tours, sem líka
sérhæfir sig á þessu sviði. Og þó
þeir hafi ekki sérstakar skrifstofur
í Austurríki, Lúxemborg og flæmska
hluta Belgíu, þá eru þar umboðsaðil-
ar. Nú síðast bættist Ítalía við, þar
sem er íslensk kona með aðstöðu á
ferðaskrifstofu. Á erlendum skrif-
stofum Island Tours starfa um 20
manns, aðallega íslendingar og Þjóð-
veijar. Erlenda starfsfólkið verður
oftast svo hrifið að það verður ekki
síður góðir sölumenn fyrir ísland,
eins og Ómar segir. Guðmundur
Kjartansson er nú framkvæmda-
stjóri í Hamborg.
„í Þýskalandi eru 10.000 ferða-
skrifstofur," segir Ómar. „Þetta
gengur út á að koma bæklingunum,
sem við gefum út, inn á þessar ferða-
skrifstofur og gera samninga við
þær. Ekki er sjálfgefið að ferðaskrif-
stofa vilji hafa okkar bækling. Það
gengur ekki nema maður hafi gott
orðspor, sé með góða vöru og sjald-
an sé kvartað. Hins vegar er ekki
því að leyna að við eigum í vök að
veijast í dag við að koma okkar efni
á framfæri. í þessari rniklu sam-
keppni vilja ferðaskrifstofur hafa
þetta sem einfaldast, bóka í gegnum
tölvu og þurfa helst ekki að vita of
mikið um ákvörðunarstaðinn, enda
er um svo mörg lönd í heiminum að
ræða. Þær miða við að ná nægilegri
veltu hjá ferðaheildsala til að kom-
ast í bónus og fá hærri sölulaun.
Vilja ekki fara út í of mikla sérhæf-
ingu og fá kannski lítið fyrir. Þessi
þróun er vissulega mjög hættulegt
fyrir lítinn áfangastað eins og Is-
land. Ekki bara fyrir okkur en engu
síður fyrir íslenska ferðaþjónustu.
Þetta er að færast meira í þessa átt
og einnig að verða meiri keðjumynd-
un í ferðaskrifstofunum. Þetta fær-
ist því á færri hendur og um léið
kemur til innkaupadeild fyrir keðj-
una sem kann að ákveða að borgi
sig að skipta við aðeins 50 ferða-
heildsala og fá meiri umsetningu út
úr því. Þeirra bæklingar liggja þá
frammi, en skrifstofan er kannski
tilbúin til að hafa að auki bæklinga
frá 200 ferðaheildsölum og veita
upplýsingar um þá. En þar sem eru
um 1.600 ferðaheildsalar í Þýska-
landi, verður meiri hluti þeirra út
undan. Þetta gerir stöðuna nokkuð
flóknari og erfiðari."
Aukning utan
annatíma
Samt hefur orðið svona gifurleg
aukning þýskra ferðamanna til ís-
lands síðan þið byijuðuð?
„Mig minnir að 7 árin á undan
hafi komið um 14.000 ferðamenn á
ári, en núna eru þeir komnir yfir
40.000. í fyrsta sinn í 10 ára sögu
Island Tours er aukningin minni í
ár en hún hefur ávallt verið frá ári
til árs. Það kemur til af því að í
Þýskalandi eru nú blikur á lofti.
Atvinnuleysi hefur ekki verið meira
síðan um 1950 og aldrei meiri gjald-
þrot en sl. ár. Vextir eru svo lágir
að jafnvel eftirlaunafólk sem lifir að
hluta á vöxtum af sparifé sínu fer
líka varlega. Við höfum orðið þessa
varir, þótt eftirspurn hafi aðeins tek-
ið kipp síðustu daga. Við finnum
kannski meira fyrir þessu nú af því
að miklir kuldar voru í Þýskalandi
í vetur. Ég held að þetta séu tíma-
bundin vandamál, sem muni leysast.
Við vonumst til að halda okkar hlut.
Við höfum líka aukið okkar mark-
aðshlutdeild gegnum árin, svo við
erum bjartsýnir. Það ánægjulega við
aukninguna á farþegafjölda hjá okk-
ar fyrirtæki á undanfömum árum
er að hún hefur verið lítil yfir há-
annatímann en nánast öll utan hans.
Það er auðvitað gleðilegt fyrir mig
sem íslending, en ekki endilega fyr-
ir fyrirtækið, því ferðirnar sem mað-
ur selur utan annatíma eru hlutfalls-
lega ódýrari. Viðbótarfarþeginn á
annatíma hefði því gefið okkur meiri
tekjur en hinn,“ segir Ómar og hlær
við.
Island Tours hefur lagt talsverða
áherslu á kynningu á óhefðbundnum
ferðatíma.
„Það er rétt, við vorum fyrsti
ferðaheildsalinn sem gaf út vetr-
arbækling árið 1989. Það varð ærinn
kostnaður en lítill afrakstur. Þama
liggur kannski munurinn á því þegar
íslendingar standa að slíku erlendis.
Þeir eru tilbúnir til að fórna meiru
en útlendingar. Enn rétt stendur
þetta undir sér fyrir okkur sem höf-
um kynninguna en ekkert meira.
Samt þrjóskumst við við og höldum
áfram. í rauninni ættu þeir sem eiga
fjárfestingarnar að taka virkari þátt
í markaðssetningu utan háanna-
timans, viðbótartekjur í lágönn
skipta þá fyrst og fremst máli.
Þama erum við gróflega að tala
um haustferðir, áramót á Islandi,
páskaferðir, vorferðir og Reykjavík-
urpakka allt árið. Um leið er Iíka
verið að vinna að því að fá sérhópa,
einkum svonefnda hvatahópa fyrir-
tækja.
Utan háannatímans er ljóst að
markaðurinn liggur ekki síst í mán-
uðunum mars og apríl, Þá er daginn
farið að lengja og veðrið er stöð-
ugra. Oft eru þessar miklu stillur
og snjór yfír öllu. Það eru mistök
að bjóða þá upp á það sama og á
sumrin, því það er allt annað. Á
þessum tíma má leggja miklu meiri
áherslu á þessa miklu víðáttu og
snjóinn. Og við eigum að höfða þá
til fyrirtækjahópa og fjölskyldna í
skólafríum á vorin, því skólafríin eru
líka á þessum tíma. Þetta þarf að
tengja saman. Mér sýnast mestu
möguleikarnir vera í þessum tíma;
hef ekki trú á að reyna að selja ferð-
ir í október og fram í febrúar."
Með stærstu áramótahópana
Ekki nema áramótaferðirnar, er
Ómar minntur á. „Við höfum verið
með stærstu hópana hér um áramót-
in, um 250 manns um hver áramót.
Mjög mikil ánægja er með þessar
ferðir. Og æ fleiri hótel hafa opið
um áramótin. En flugið er svolítið
erfitt þegar bara eru farþegar aðra
leiðina.“
Við spjöllum um sumarferðir á
íslandi sem boðið er upp á og Ómar
segir ferðir ferðaskrifstofanna líkar.
Það séu mislangar ferðir, eftir
nokkrum sömu leiðum og mikið til
sömu staðanna. í heild séu þær svip-
aðar. Síðan sé reynt að koma ein-
hveijum séráherslum inn í þær.
Ómar segir að Island Tours selji
allt sem er á boðstólum fyrir ferða-
fólk sem komi til íslands. Hann
bætir við; „ísland Tours er sölu-
kerfi, fjárfestir ekki. Við veitum
þjónustu og sköpum þannig tekjur
fyrir íslenskt þjóðfélag og þá sem
hafa fjárfest þar.“
Sumarhúsadvöl nýjung
Island Tours hefur auglýst eftir
sumarhúsum, sem virðist vera nýj-
ung. Ómar kveður þá hafa byijað
fyrir 6 árum að auglýsa í Morgun-
blaðinu eftir sumarhúsum til
skammtímadvalar. Honum þótti
liggja mikil fjárfesting í sumarbú-
stöðum og hafði í Þýskalandi kynnst
því að fólk vildi nýta sínar eigur.
Engin viðbrögð urðu við auglýsing-
unni, en eftir samdráttarár komu 3
árum síðar svör og nú er framboð
af sumarhúsum til leigu fyrir erlent
ferðafólk. Island Tours eru umboðs-
aðilar og leigja út þann tíma sem
eigandi vill og ætlar ekki að nota
húsið sjálfur. Þá er greitt fyrir hveija
notaða viku. Þetta hefur gengið
ákaflega vel og umgengni verið til
fyrirmyndar. Ómar segir þetta dæ-
migert fyrir það hvernig við íslend-
ingar getum nýtt betur fjárfestingar
okkar.
Keypti City Hótel og leigir
Hótel Lind
Við víkjum talinu að hótelum, en
þar hefur Ómar Benediktsson verið
umsvifamikill að undanförnu. Þótt
það sé óháð fyrirtækinu Island To-
urs, hefur hann keypt hótel og leigt
annað í samvinnu við aðra.
„Það er rétt, ég keypti í vetur
City Hótel og við erum að ljúka við
að setja það í stand. Höfum tekið
það alveg í gegn undir umsjón Hildi-
gunnar Johnson innanhússhönnuð-
ar. Þetta á að verða heimilislegt og
notalegt hótel fyrir erlenda og inn-
lenda ferðamenn í hjarta bæjarins.
Það á ekki að vera dýrt hótel. Ég
hefi ekki hækkað verðið frá því sem
var, en fólk fær meira fyrir sama
verð. Þarna er 31 herbergi."
Ómar segir að nægt framboð sé
af hótelum í hærri verðflokki, en
hafi vantað hótel í túristaklassa. En
hann lætur ekki þar við sitja, og er
viðriðinn leigu á öðru hóteli.
„Fyrirtækið Fosshótel er nýtt fyr-
irtæki sem ætlar að hasla sér völl í
hótelrekstri. 1. maí var hótelrekstur-
inn á Hótel Lind við Rauðarárstíg
tekinn á leigu til 5 ára. Rauði kross-
inn hefur verið með skrifstofu á jarð-
hæðinni. Næsta vetur verður henni
breytt í hótelherbergi og bætast við
12 herbergi. Rauði krossinn hefur
rekið sjúkrahótel á efstu hæðinni
með 18 herbergjum. Við munum
reka sjúkrahótelið áfram, alveg á
sama hátt og með sama fólki og í
samstarfi við Rauða krossinn."
Safaríferðir eru í eigu sömu aðila
og Fosshótel, Guðmundar Jónasson-
ar hf., Úrvals-Útsýnar og Halldórs
Bjarnasonar framkvæmdastjóra.
Safaríferðir er ferðaskrifstofa sem
sérhæfir sig í móttöku ferðamanna
í íslandsferðum með áherslu á alls
kyns útivistarferðum. Það byggist á
grunni svonefndra safaríferða Úlf-
ars Jacobsen yfir hálendið. „Island
Tours markaðssetur sig til neytand-
ans, en Safaríferðir til ferðaheild-
sala, eins og aðrar ferðaskrifstofur.
Selur gegn um umboðsmannakerfi,"
segir Omar til skýringar.
íslandsflug á hrað-
flutningamarkaði
Ekkert sem varðar íslandsferðir
er Ómari fjarri. Flugsamgöngur ekki