Morgunblaðið - 08.06.1996, Blaðsíða 2

2 LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þjóðhagsstofnun segir þjóðarútgjöld aukast meira en þjóðartekjur
Hagvöxtur er óvíða
meiri en á Islandi
Úr þjóðhagsspá Upphæðir í milljónum króna á verölagi hvers árs 1994 1995 Áætlun 1996 Spá 1997
Fjarfesting (Fjárm.myndun) 65.877 69.884 86.237 ' 92.759
Breyt. frá fyrra ári, % -1,1% +3,0% +20,0% +5,0%
Hagvöxtur (Verg landsframl.) 434.524 455.916 491.032 521.791
Breyt. frá fyrra ári, % +3,6% +2,0% +4,5% +3,3%
Viðskiptajöfnuður +8.856 +3.580 -6.081 -7.900
HORFUR eru á að hagvöxtur á
þessu ári verði 4,5% hér á landi sem
er með því mesta sem gerist í aðild-
arlöndum OECÐ. Þjóðarútgjöld hafa
hins vegar vaxið hraðar en þjóðar-
tekjur og telur Þjóðhagsstofnun að
í þessu felist þensluhætta og vax-
andi halli á viðskiptum við útlönd.
Stofnunin telur nauðsynlegt að
spyma við fótum og bendir stjóm-
völdum á að til greina komi að stíga
stærri skref í átt að hallatausum fjár-
lögum en ríkisstjórnin miðar við í
áætlunum sínum.
Frá því að Þjóðhagsstofnun gerði
síðast spá um efnahagshorfur hefur
tvennt gerst sem breytir forsendum.
Horfur eru á meiri fiskafla, bæði
vegna úthafsveiða og aukinna afla-
heimilda. Jafnframt hefur einka-
neysla aukist verulega og þar með
þjóðarútgjöld.
Neysla eykst
hröðum skrefum
Þetta þýðir að stofnunin spáir því
að hagvöxtur í ár verði 4,5%, en í
spánni frá því í febrúar var gert ráð
fyrir 3% hagvexti. Þetta er mun
meiri vöxtur en spáð er að meðaltali
í aðildarríkjum OECD og meiri en í
nokkm öðru aðildarríki að írlandi
og Tékklandi undanskildum. Þótt
innlend verðmætasköpun hafi aukist
mikið er ljóst að þjóðarútgjöld vaxa
hraðar um þessar mundir en þjóðar-
tekjur. Að mati Þjóðhagsstofnunar
felst í þessu þensluhætta og vaxandi
halii í viðskiptum við útlönd. Talið
er að þjóðartekjur aukist um 4,3%
á þessu ári, þjóðarútgjöld um 6,7%
og viðskiptajöfnuðurinn snúist úr 3,6
milljarða afgangi í fyrra í 6,1 millj-
arðs króna halla á þessu ári. Hætt
er við að sömu þróunar gæti á næsta
ári.
Til þess að sporna við vexti þjóð-
arútgjalda og koma aftur á jafnvægi
í viðskiptum við útlönd er grundvall-
aratriði að efla þjóðhagslegan sparn-
að. Öruggasta leiðin að því marki
er að bæta afkomu ríkissjóðs. í ljósi
kraftmeiri uppsveiflu í efnahagslíf-
inu en búist var við þegar gengið
var frá langtímaáætlun í ríkisfjár-
málum undir lok síðasta árs er um-
hugsunarefni hvort ekki eigi að
bæta afkomuna meira á næsta ári
en að var stefnt og stuðla þannig
að því að samræma þróun
þjóðarútgjalda og þjóðartekna,"
segir í skýrslu Þjóðhagsstofnunar.
Því er spáð að kaupmáttur ráð-
stöfunartekna aukist um 4,5% á
þessu ári, sem er nokkuð meira en
gert var ráð fyrir í upphafi ársins.
Spá um verðbólgu á árinu hefur hins
vegar að mestu gengið eftir og er
reiknað með að hún verði 2,5% á
árinu. Þetta er ívið meiri verðbólga
en í helstu viðskiptalöndum okkar.
Þjóðhagsstofnun spáir 4,2% at-
vinnuleysi á árinu að meðaltali. At-
vinnuleysi fyrstu fimm mánuðina var
5,1% samanborið við 6% í fyrra. Því
er spáð að atvinnuleysi haldi áfram
að þokast niður á við á næsta ári.
Greinilegt er á tölum Þjóðhags-
stofnunar að þjóðin er þegar farin
að eyða efnahagsbatanum. Því er
spáð að einkaneysla verði 6% í ár
samanborið við 4,6% í fyrra. Horfur
eru á að innflutningur aukist úr 4,6%
í fyrra í 12,4%. Líkur eru á að út-
flutningur aukist einnig og vaxi um
5,2%, en útflutningur dróst saman
um 2,3% í fyrra.
Hallinn minnkar ekki
Þrátt fyrir að aukin velta í efna-
hagslífinu komi til með að skila sér
í auknum tekjum til ríkissjóðs telur
Þjóðhagsstofnun að hallinn á ríkis-
sjóði muni ekki minnka. Ástæðan
er að horfur eru á að útgjöld ríkisins
aukist einnig, ekki síst til heilbrigð-
is- og tryggingamála.
Uppspuni
um eitrað-
ar ekkjur
ENGINN flugnfótur er fyrir
sögum, sem gengið hafa um
baneitraðar köngulær, Svart-
ar ekkjur, er eiga að þrífast
í vinsælum stofuplöntum.
Erlingur Ólafsson skordýra-
fræðingur segir að sama sag-
an virðist endurtaka sig með
nokkurra ára millibili eins og
umgangspest og sorglegt sé
að fólk skuli vera svo mót-
tækilegt fyrir vitleysunni. í
Morgunblaðinu 20. septem-
ber 1983 er fjallað um sömu
söguna, svo að erfitt virðist
að kveða hana niður.
Sögurnar byija gjarnan á
að „áreiðanleg" heimild er
tiltekin, um konu í nágrenn-
inu sem þurfti að forða sér
með alla fjölskylduna á með-
an meindýraeyðir fékkst við
óvættinn. Sögumenn segjast
þekkja konuna, en þegar þeir
eru spurðir nánar verður hún
vinkona vinkonu, o.s.frv. Enn
hefur ekki hafst upp á kon-
unni.
Blómaverslun sökuð
um yfirhylmingu
Kristinn Einarsson, sölu-
stjóri hjá Biómavali, segir að
þessar sögur hafi valdið því-
líku írafári að það sé allt að
10 sinnum á dag hringt í
verslunina til að leita upplýs-
inga og ráða. Fólk sé stund-
um svo tortryggið að þegar
því sé sagt að sagan sé upp-
spuni saki það fyrirtækið um
að vilja hylma yfir málið
vegna hagsmuna þess.
Morgunblaðið/Ásdís
Maðurinn
með ljáinn í
umferðinni
EFNT hefur verið til ýmissa
uppákoma að undanförnu til að
vekja athygli á sýningum á
Mokka og Sjónarhóli undir heit-
inu Eitt sinn skal hver deyja.
Eina slíka bar fyrir augu veg-
farenda um Laugaveg og Skóla-
vörðustíg i gær, þegar skipu-
leggjendur sýningarinnar og
Umferðarráð bundust höndum
saman um að minna ökumenn á
gætni í umferðinni. Maðurinn
með Ijáinn, eða eftirherma
hans, fór frá Mokka-kaffi í
fylgd tveggja lögreglumanna á
mótorhjólum og stóð dauðinn
við bifreið sem hafði eyðilagst
i árekstri. Dráttarvagninn sem
dró tjónabilinn ók síðan með
hann og dauðann vítt og breitt
um borgina, og er ekki að efa
að mörgum grandalausum öku-
mönnum hafi dauðbrugðið við
þá sjón.
Guðrún
Edda
prestur á
Þingeyri
GUÐRÚN Edda Gunnarsdóttir
hefur verið kjörin bindandi
kosningu prestur í Þingeyrar-
prestakalli. Tveir umsækjend-
ur voru um embættið, Guðrún
Edda og Ólafur Þórisson guð-
fræðingur.
Líklegt er að Guðrún Edda
verði vígð til embættisins
fyrrihluta sumars og taki við
fljótlega í framhaldi af því.
Þetta er fyrsta prestsembætti
Guðrúnar Eddu, sem út-
skrifaðist sem guðfræðingur
frá Háskóla íslands 1990. Hún
hefur unnið ýmis störf á veg-
um kirkjunnar fram að þessu.
Hún tekur við af séra Kristni
Jens Sigurþórssyni.
Um 550 sóknarbörn eru í
Þingeyrarprestakalli en því til-
heyra Hrafnseyrarsókn, Mýr-
arsókn, Þingeyrarsókn, Núps-
sókn og Sæbólssókn.
Borgarráð samþykkir að beita refsiaðgerðum
Sektir vegna ófull-
nægjandi brunavama
BORGARRÁÐ hefur samþykkt að
beita fjóra aðila dagsektum vegna
ófullnægjandi brunavama. Um er
að ræða Skútuvog 13 og Grensásveg
14, þar sem reknar eru gistiaðstöður
auk Síðumúla 30 og Ármúla 22.
í erindi slökkviliðsstjóra til borg-
arráðs segir að húsnæðið við Skútu-
vog 13 hafi verið skoðað á ný af
eldvarnaeftirlitinu og að húseigandi
hafi ekki uppfyllt áður gerðar kröf-
ur. Á efri hæð hússins er rekin gisti-
aðstaða fyrir vöruflutningabílstjóra
utan af landi, sem verða að hafa
næturdvöl í Reykjavík vegna akst-
urs. Geta allt að 12 manns sofið á
staðnum í einu. Á neðri hæð hússins
er vöruláger með miklu brunaálagi
en hólfanir frá lagernum að stiga-
húsi eru óviðunandi og rýmingarleið
um stigahúsið sömuleiðis.
í umsögn um Grensásveg 14 seg-
ir að þegar húsnæðið hafi verið
skoðað fyrst árið 1994 hafi þar ver-
ið rekið gistiheimili. Eldvamir séu
óviðunandi og ekki í samræmi við
samþykktan aðaluppdrátt bygg-
inganefndar frá árinu 1990. Hólf-
anir engar, viðvörunarkerfi ekki á
staðnum og engin neyðarrýmingar-
leið. Loks segir að byggingayfirvöld
hafi ekki heimilað búsetu i þessu
húsnæði og er starfsemin því óheimil.
ítrekaður frestur
Um Síðumúla 30 segir að þrátt
fyrir ítrekaðan.frest hafi tilmælum
um úrbætur ekki verið sinnt. Upp-
haflega krafan hafi verið gerð í
október 1994 og síðan hafí þrisvar
verið veittur viðbótarfrestur vegna
óvissu um framtíð húsnæðisins en
ekki bólaði á úttekt eða verkáætlun.
Auk þess sé nauðsynlegt að tryggja
lágmarksöryggi fólks með greiðum
og upplýstum rýmingarleiðum. Eig-
endum hafi verið boðin tvískipt
framkvæmdaáætlun með tímasett-
um áföngum sem ráðist yrði í og
verið fallist á það fyrirkomulag en
ekki staðið við það.
Um Ármúla 22 segir að einum
húseiganda hafi verið send lög-
formleg kröfubréf og honum upp-
haflega gefinn kostur á að gera
skriflegan ágreining um kröfurnar
innan 30 daga. Að öðrum kosti
yrði litið svo á að krafan væri sam-
þykkt. Ágreiningur hafi ekki komið
fram fyrr en nú en fyrsta bréf var
sent í janúar 1995, áminning í apríl
sama ár og hótun um kæru til borg-
arráðs í mars sl., sem ekki var
sinnt. Aðrir eigendur hússins hafi
gengið frá sínum málum á viðun-
andi hátt.
Holts-
bryggja
endur-
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
VERKTAKI vinnur nú
endurbyggingu ferju-
bryggju að Holti í Önur
firði. Bryggjan er fyrst
fremst öryggisaðstaða
Flateyringa, vegna þes
hvað vegasamband um
Hvilftarhlíð er ótryggt
um siýóflóðahættu. Koi
þetta vel í Ijós þegar sn
flóðið féll á Flateyri í oi
ber. Núverandi bryggjj
45 ára gömul og orðin i
fúin, að sögn Guðlaugs
arssonar verktaka. Brr
um 100 metrar að lengi
Verður hún öll endurh;
og nú með fúavörðum i
Myndin sýnir Guðlaug
starfsmenn hans að stö