Morgunblaðið - 23.07.1996, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚLÍ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Reuter
LIÐSMENN Hizbollah setja klæði yfir kistur félaga sinna eftir að Iík þeirra voru afhent á sunnudag.
Hízbollah og ísrael-
ar skiptast á föngum
Beirút. Reuter.
HIZBOLLAH, hreyfing herskárra
múslima, og ísraelar og bandamenn
þeirra í Líbanon skiptust á föngum
og líkum líbanskra skæruliða og
ísraelskra hermanna fyrir milli-
göngu Þjóðveija á sunnudag.
Her Suður-Líbanons (SLA), sem
nýtur stuðnings Israela, Ieysti 45
iíbanska fanga úr haldi og lík 123
skæruliða voru afhent í suðurhluta
Líbanons og Beirút á sunnudag í
skiptum fyrir jarðneskar leifar
tveggja ísraelskra hermanna, sem
biðu bana í Líbanon fyrir rúmum
áratug. Hizbollah (Flokkur guðs)
sleppti einnig 17 liðsmönnum SLA,
sem höfðu verið í haldi hreyfingar-
innar.
„Ég hef beðið eftir þessari stund
í ellefu ár og þijá daga,“ sagði
ættingi eins af föngunum sem var
sleppt. „Ég vona að þessi fögnuður
verði fullkomnaður og að allir fang-
arnir verði leystir úr haldi.“
Irönum hrósað
Þýskir milligöngumenn, undir
forystu Bernds Schmidbauers, náðu
samkomulagi um skiptin á föstudag
eftir viðræður við leiðtoga Hizbollah
í Damaskus og Beirút. Schmidbauer
fór lofsamlegum orðum um Irani
fyrir þátt þeirra í samkomulaginu
og sagði að án hjálpar þeirra hefðu
skiptin ekki orðið að veruleika.
Schmidbauer sagði að haldið yrði
áfram að semja um skipti á arabísk-
um föngum og ísraelskum hermönn-
um, sem er saknað í Líbanon. Hann
kvaðst vona að Þjóðveijar gætu
notað tengsl sín í Miðausturlöndum
til að gegna veigamiklu hlutverki í
friðarumleitunum í þessum heims-
hluta. Þýsku milligöngumennirnir
hefðu áunnið sér traust allra helstu
deiluaðilanna, þeirra á meðal írana.
Kohl lofar aðstoð
_Enn eru um 70 líbanskir fangar
í Israel og um 160 skæruliðar eru
í fangelsi SLA í suðurhluta Líban-
ons. Fjögurra ísraelskra hermanna
er enn saknað í Líbanon frá átökum
á árunum 1982-86 og talið er að
aðeins einn þeirra, Ron Arad, sé á
lífi.
Helmut Kohl, kanslari Þýska-
lands, lofaði Benjamin Netanyahu,
forsætisráðherra ísraels, að gera
allt sem á sínu valdi stæði til að
tryggja að Arad yrði látinn laus og
lík hinna hermánnanna þriggja af-
hent.
Ný bók um Richard Nixon gefin út
Fannst Clinton
fullur valdhroka
New York. Reuter.
RICHARD
Nixon, fyrr-
verandi
Bandaríkja-
forseti, var
þeirrar hyggju
að Biil Clinton
Bandaríkja-
forseti væri
háll sem áll,
hefði komist
upp með framhjáhald og látið eins
og huglaus, spilltur smástrákur í
Víetnam-stríðinu samkvæmt
grein í tímaritinu The New Yor-
ker á sunnudag um nýja bók um
Nixon.
í bókinni, sem er eftir Monicu
Crowley, aðstoðarmann Nixons í
utanríkismálum, og heitir „Nixon
Off the Record", segir að Nixon
hafi kunnað að meta Clinton sem
forseta. Það hefði að hluta til
verið vegna þess að Clinton hefði
sýnt forsetanum fyrrverandi virð-
ingu, spurt hann ráða og meira
að segja boðið honum í Hvíta
húsið, en þaðan fór Nixon með
skömm þegar hann sagði af sér
árið 1974.
Hillary hættulegur
róttæklingur
í bókinni segir einnig að Nixon
hafi fyrirlitið Hillary Clinton for-
setafrú og taiið að hún gæti ver-
ið hættulegur róttæklingur í ást-
lausu hjónabandi. Hann hafi heyrt
að þau „þoli ekki hvort annað,
hjónaband þeirra væri leiksýning
og hún [hefði ætlað að] skilja við
hann ef hann tapaði kosningun-
um“.
Crowley hóf störf fyrir Nixon
árið 1990 og starfaði fyrir hann
þar til hann dó árið 1994. Hún
fór með honum til Rússlands og
Asíu og var viðstödd þegar hann
ræddi við leiðtoga. Meðan á þessu
stóð hélt hún dagbók án vitundar
Nixons. Þar
skráði hún
samtöl um leið
og þau höfðu
átt sér stað.
Rowley segir
að ívitnanir í
Nixon séu hans
eigin orð, en
hún tók sam-
tölin ekki upp.
Nixon sagði við Crowley:
„Þessi maður hélt ekki bara fram-
hjá, hann átti í 12 ára ástarsam-
bandi. Hann er síbrotamaður og
ríkisstjóri í þokkabót.
Þetta er valdhroki! En ég held
að það muni ekki verða honum
til falls. Hann er of háll viðkomu
til að þetta festist við hann. Og
hvað Hillary viðkemur . . . Hún
er róttæklingur. Ef hún kemst
að, [upphrópun]! Þá verða aliir
að festa öryggisbeltin.“
Hann er gunga og loddari
Nixon gat ekki fyrirgefið Glin-
ton að hafa komið sér undan því
að gegna herþjónustu þegar Víet-
nam-stríðið stóð yfir. „Ég trúi því
ekki að þessi maður eigi í raun
möguleika á að verða forseti,"
hefur Crowley eftir Nixon. „Hann
er gunga og loddari. Hann þjón-
aði ekki landi sínu þegar það
þarfnaðist hans og hvers vegna
ættum við þá að leyfa honum að
þjóna því þegar hann er tilbúinn?
. . . Þegar hann komst undan
herkvaðningu sveik hann landið
og þjóðina, sem hann biður nú
að greiða sér atkvæði . . . Hann
gerði mitt starf erfiðara og guð
einn veit hvað hann lét marga
menn deyja í sinn stað. Ég segi
þér, ef hann verður kjörinn for-
seti mun ég vita að þetta land
er endanlega farið ijandans til.“
Bókin kemur út hjá forlaginu
Random House í næstu viku.
í
í
t
I
i
I
I
I
I
i
I
í
t
ísland staðfestir tvo Evrópuráðssáttmála
Samstarf í forsjármálum
bama og skattamálum
SVERRIR Haukur Gunnlaugs-
son, fastafulltrúi íslands hjá Evr-
ópuráðinu, afhenti í gær Daniel
Tarschys, framkvæmdastjóra
ráðsins, skjöl til staðfestingar á
aðiid íslands að tveimur sáttmál-
um Evrópuráðsins. Annar sátt-
málinn fjallar um gagnkvæma
aðstoð aðildarríkjanna í skatta-
málum, hinn um viðurkenningu
og framkvæmd ákvarðana um
forsjá barna. Báðir munu taka
gildi hér á landi 1. nóvember
næstkomandi.
Nítján ríki Evrópuráðsins hafa
þegar staðfest síðarnefnda sátt-
málann, en ríki utan Evrópuráðs-
ins geta einnig fengið aðild að
honum. I fréttatilkynningu frá
Evrópuráðinu segir að fram-
kvæmd sáttmálans eigi að geta
stuðlað að skjótri lausn deilna
milli skilinna foreldra um forsjá
barna þeirra, en slíkum málum
fari sífellt fjölgandi, Bent er á að
slíkar deilur verði oft til þess að
barni sé rænt og farið með það
til annars lands, eða að um-
gengnisréttur sé brotinn og neitað
að skila barni til þess foreldris,
sem hafi forræðið.
Samkvæmt sáttmálanum ber
stjórnvöldum í aðildarríkjunum
að veita ókeypis, skjóta og skil-
virka aðstoð í málum þar sem
barn hefur með ólögmætum hætti
verið tekið úr
umsjá forsjárfor-
eldris. í sáttmál-
anum eru ákvæði
um að gæta skuli
hagsmuna barn-
anná, sem í hlut
eiga, og um
gagnkvæma við-
urkenningu aðildarríkjanna á for-
sjárúrskurðum. Þá er í samningn-
um að finna ákvæði um gæzlu
lögmætra hagsmuna beggja for-
eldra, hvað varðar forsjá barna
og umgengnisrétt.
Gildir ekki í Tyrklandi
Sáttmálinn kveður á um að
hafi barn verið tekið með ólög-
mætum hætti frá forsjárforeldri
sínu, skuli skila því aftur innan
sex mánaða, fyrir milligöngu sérs-
takrar nefndar, sem sett verði upp
í hveiju aðildarríki.
Þess má geta að Tyrkland, sem
á aðild að Evrópuráðinu, hefur
ekki staðfest sáttmálann. Eins og
fram hefur komið í fréttum hafa
dómstólar í
Tyrklandi dæmt
tyrkneskum föð-
ur forræði yfir
dætrum hans og
íslenzkrar konu,
þótt íslenzkur
dómstóll hafi
áður dæmt móð-
urinni forræðið. Hinn tyrkneski
faðir hefur einnig ítrekað brotið
umgengnisrétt fyrrverandi konu
sinnar, Sophiu Hansen.
Stefnt gegn skattsvikum
Sáttmálinn um gagnkvæma
aðstoð í skattamálum, sem sam-
inn var í samstarfi við Efnahags-
og framfarastofnunina, OECD,
hefur þegar verið staðfestur í sjö
ríkjum Evrópuráðsins og í Banda-
ríkjunum, en alls eiga 45 ríki
aðild að þessum tveimur alþjóða-
stofnunum. Sáttmálanum er
stefnt gegn skattsvikum og kveð-
ur hann á um að ríki megi veita
hvert öðru umfangsmikla aðstoð
við rannsókn á skattamálum, öðr-
um en þeim sem snerta greiðslu
innflutningstolla. Á meðal þeirra
aðgerða, sem leyfilegar eru sam-
kvæmt samningnum, eru upplýs-
ingaskipti, skattrannsóknir sem
framkvæmdar eru á sama tíma í
tveimur eða fleiri ríkjum, inn-
heimta skattskulda, sem önnur
ríki eiga og birting stefna, sem
gefnar eru út í öðrum ríkjum.
I texta samningsins eru hins
vegar margvísleg undanþáguá-
kvæði og geta aðildarríkin sagt
sig undan ýmsum ákvæðum hans.
I samningnum eru ákvæði um
að allar upplýsingar, sem veittar
eru, séu trúnaðarmál. Jafnframt
eru ýmis ákvæði um vernd rétt-
inda einstaklinga, fyrirtækja og
ríkja.
Breska stjórnin
Aðstoðar- •
ráðherra •
segir af sér
Lundúnum. Reuter.
DAVID Heathcoat-Amory, aðstoð-
arráðherra í breska Ijármálaráðu-
neytinu, sagði af sér í gær til að
mótmæla stefnu Johns Majors for-
sætisráðherra í Evrópumálunum.
Heathcoat-Amory sagði í af-
sagnarbréfi sínu að hann segði af M
sér vegna þess að hann gæti ekki
lengur stutt stefnu stjórnarinnar í
málefnum Evrópusambandsins.
„Einkum er ég sannfærður um að
sameiginleg evrópsk mynt myndi
hafa hörmulegar afleiðingar, bæði
pólitískt og efnahagslega."
„Ég harma þá ákvörðun þína að L
segja af þér, þar sem þú veist frá
fyrri samtölum okkar að ég tel i
hana mistök,“ sagði Major í svar- ■
bréfi. Forsætisráðherrann kvaðst
bera þjóðarhag jafn mikið fyrir
bijósti og Heathcoat-Amory. „Ef
við ákveðum, þegar að því kemur,
að innganga [í myntbandalag ESB]
þjóni ekki hagsmunum Breta þá
höfnum við henni.“
Afsögnin er talin mikið áfall
fyrir Major, sem hefur reynt að f:
sameina íhaldsflokkinn fyrir þing-
kosningarnar sem eiga að fara
fram ekki síðar en í maí á næsta M
ári.