Morgunblaðið - 08.08.1996, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 8. ÁGÚST 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
STUTT
Ihalds-
menn í
sókn
BRESKIR íhaldsmenn virðast
vera að bæta stöðu sína nokk-
uð en samkvæmt skoðana-
könnun, sem dagblaðið Guard-
ian birti í gær eru þeir aðeins
12 prósentustigum á eftir
Verkamannaflokknum. Hefur
munurinn minnkað um þrjú
prósentustig frá því í júlí og
um fimm frá því í maí. Frjáls-
lyndir demókratar fengu nú
19% eða tveimur stigum minna
en í síðustu könnun.
Olíuskip af
strandstað
OLÍUSKIPIÐ Betty Therese,
sem strandaði skammt frá
Landskrona í Svíþjóð í fyrra-
dag, náðist óskemmt á flot í
gær og sigldi inn til Málm-
hauga. Skemmtiferðaskipið
Gripsholm í eigu Cunard-lín-
unnar sat hins vegar enn fast
á sandrifjum á þessum sömu
slóðum í gær en þá átti að
reyna að draga það á flot.
Lágu verði
mótmælt
REIÐIR bændur sturtuðu tug-
um tonna af ávöxtum og
grænmeti á stræti og torg í
Suður-Frakklandi í gær og
aðallega fyrir framan stjómar-
byggingar og heimili stjórnar-
þingmanna. Mótmæltu þeir
þannig lækkandi verði en þeir
kenna um ódýrum innflutningi
og því kverkataki, sem þeir
segja, að franskar stórversl-
anakeðjur hafi á framleiðend-
um. Sögðu þeir, að þessar
verslanir keyptu perukílóið á
17 kr. en seldu á 130 kr.
Ráðstefna
um Kýpur
SÁTTASEMJARAR í Kýpur-
deilunni stefna nú að því að
kalia saman eins konar Day-
ton-ráðstefnu um framtíð eyj-
arinnar á næsta ári. Er hug-
myndin sú, að íbúarnir, Grikk-
ir og Tyrkir, sameinist í einu
sambandsríki en þeir hafa ver-
ið aðskildir síðan Tyrkjaher
réðst inn á eyjuna árið 1974.
Andstæðingar Borís Jeltsíns stofna nýtt bandalag
Reuter
Meiri áhersla lögð
á þjóðernishyggju
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
féll í gær frá áformum um að
sveija embættiseiðinn utandyra og
ákvað að færa athöfnina í Kreml-
arhöll. Ákvörðunin kynti undir
vangaveltum um að forsetinn ætti
við veikindi að stríða og væri því
ekki fær um að gegna embættinu.
Leiðtogar Kommúnistaflokksins
og bandamanna hans komu saman
í Moskvu í gær til að stofna nýtt
bandalag, sem á að leggja meiri
áherslu á hófsama þjóðemishyggju
en kommúnisma, til að auka sigur-
líkur sínar í næstu kosningum.
Jeltsín sver embættiseiðinn á
morgun í Kremlarhöll, sem sovét-
leiðtoginn Níkíta Khrústsjov lét
reisa árið 1961 fyrir fundi sovéska
kommúnistaflokksins. Athöfnin
átti að fara fram á torgi við dóm-
kirkjuna í Kreml.
Að sögn talsmanna forsetans
ákvað hann að færa athöfnina í
Kremlarhöll, þar sem hann sór
embættiseiðinn árið 1991, í sparn-
aðarskyni. Með því væri hægt að
spara níu milljarða rúblna, sem
svarar 110 milljónum króna.
Þjóðrækin öfl sameinist
Leiðtogar Kommúnistaflokksins
og bandamanna þeirra stofnuðu í
gær nýtt bandalag, Föðurlands-
sambandið, og ræðumenn lögðu
áherslu á að stjórnarandstöðu-
flokkarnir yrðu að láta af hug-
myndafræðilegum deilum og taka
höndum saman til að auka líkurnar
á sigri í næstu forsetakosningum.
„Meginhugmyndin er að stofna
hreyfingu sem sameinar öll þjóð-
rækin öfl í landinu," sagði Níkolaj
Ryzhkov, fyrrverandi forsætisráð-
herra Sovétríkjanna og formaður
skipulagsnefndar bandalagsins.
„Við stöndum frammi fyrir vali,“
sagði Gennadí Zjúganov, leiðtogi
Kommúnistaflokksins, sem beið
ósigur fyrir Jeltsín í kosningunum
3. júlí. „Annaðhvort sameinum við
krafta okkar eða glötum föður-
landinu."
Ekkert minnst
á kommúnisma
Ryzhkov sagði að 44 flokkar
hefðu þegar samþykkt að ganga í
bandalagið og taldi að fleiri myndu
bætast við. Föðurlandssambandið
tekur við af laustengdu bandalagi
þjóðernisaflanna, sem studdu
Zjúganov í kosningunum, og
hyggst taka upp hófsama þjóðern-
ishyggju í stað ódulins kommún-
isma. Ekkert var minnst á kom-
múnisma eða sósíalisma í drögum
að stofnskrá bandalagsins.
Þessi áherslubreyting endur-
speglar viðhorf margra stjórn-
málamanna, þeirra á meðal hóf-
samra forystumanna í Kommún-
istaflokknum, sem telja að ekkert
sem líkist harðlínukommúnisma
geti tryggt bandaiaginu verulegt
kjörfylgi. Hófsöm þjóðernishyggja
virðist njóta meiri stuðnings þar
sem margir kjósendur vona að
Rússland endurheimti stöðu sína
sem stórveldi eftir hrun Sovétríkj-
anna árið 1991. Míkhaíl Lapshín,
leiðtogi Bændaflokksins, næst-
stærsta flokksins í bandalaginu,
kvaðst vona að flokkur stalínistans
Viktors Anpílovs gengi ekki í nýja
bandalagið og þykir það til marks
um áherslubreytinguna.
Reuter
LEIÐTOGAR Kommúnistaflokks Rússlands, Aman Túlejev og
Gennadí Zjúganov, og leiðtogi Bændaflokksins, Míkhail Lapshín,
á stofnfundi nýs bandalags andstæðinga Borís Jeltsíns forseta.
Frakkar einir um að vilja
hraða ríkjaráðstefnu
FRANSKA ríkisstjórnin talar fyrir
daufum eyrum er hún hvetur aðild-
arríki Evrópusambandsins til að taka
sig saman í andlitinu og hraða gangi
viðræðna á ríkjaráðstefnu sam-
bandsins, þannig að hægt verði .að
taka ákvarðanir á aukaleiðtogafundi
ESB, sem haldinn verður í Dublin í
október. írland, sem fer nú með for-
sæti í ráðherraráðinu, vill ekki reyna
að ná niðurstöðu í viðræðunum fyrr
en á reglulegum leiðtogafundi í des-
ember.
Frakkland og Þýzkaland áttu upp-
haflega frumkvæði að því að leið-
togafundurinn í október yrði hald-
inn, í því skyni að greiða fyrir gangi
mála á ríkjaráðstefnunni. Leiðtoga-
ráð Evrópusambandsins hefur löng-
um haft það hlutverk að höggva á
hnútana, þar sem embættismenn eða
ráðherrar hafa ekki náð samkomu-
lagi í viðræðum.
Viðræður ekki teknar úr
höndum aðalsamningamanna
I European Voice kemur fram að
Frakkar vilji helga allan fundinn
umræðuefnum ríkjaráðstefnunnar
og reyna að ná samkomulagi um
■*.★★★*.
EVRÓPA^
einhver mál. írska stjórnin óttast
hins vegar að fundurinn yrði fyrst
og fremst skrautsýning, sem myndi
í fyrstu vekja væntingar almennings
en síðan valda vonbrigðum ef lítið
kæmi út úr honum.
Á meðal aðildarríkja ESB er al-
menn andstaða við að taka viðræð-
urnar úr höndum aðalsamninga-
manna og utanríkisráðherra strax í
haust og menn óttast að slíkt kynni
að spilla fyrir gangi viðræðna frem-
ur en hitt.
í sumum aðildarríkjum leikur
grunur á að fyrir Jacques Chirac,
forseta Frakklands, vaki fyrst og
fremst að fá önnur ríki til að styrkja
hina sameiginlegu utanríkis- og ör-
yggisstefnu ESB, og að um ieið og
Frakkar hafi fengið sitt fram í því
máli, muni þeir missa áhugann á
öðrum viðfangsefnum ráðstefnunn-
ar.
Endanleg málamiðlun næst
aðeins í lokin
Að sögn European Voice hyggjast
írar leggja fram uppkast að breyt-
ingum á mörgum köflum stofnsátt-
mála ESB á leiðtogafundinum í des-
ember, í stað þess að leiðtogarnir
einbeiti sér að einum eða tveimur
köflum á fundinum í október, eins
og Frakkar vilja.
Þessi áherzla íra er í samræmi
við stefnu ítala, sem fóru með for-
mennsku í ráðherraráðinu á fyrri
hluta ársins. „Við hefðum getað
byrjað með því að velja úr eitt eða
tvö mál, en töldum það ekki gagn-
legt, því að hin endanlega málamiðl-
un næst ekki fyrr en í lok ráðstefn-
unnar,“ segir Sijvio Fagiolo, aðal-
samningamaður Ítalíu, í samtali við
European Voice.
Fagiolo segir að írlandi hafi tekizt
að halda lífi í öllum upphaflegum
áformum um endurbætur á stofn-
sáttmálanum. „I leitinni að sam-
komulagi hefur engu mikilvægu ver-
ið fórnað," segir hann.
Arafat
ræðir við
Hussein
YASSER ARAFAT, leiðtogi Pal-
estínumanna, kyssir enni Hús-
seins Jórdaníukonungs við upp-
haf fundar þeirra í borginni
Aquaba á strönd Rauðahafsins
í gær. Ræddu leiðtogarnir
friðarhorfur í Mið-Austurlönd-
um og fund konungisins með
BenjaminNetanyahu, forsætis-
ráðherra Israels, síðastliðinn
mánudag. ísraelsstjórn hefur
vakið reiði Sýrlendinga, Líbána
og Palestínumanna með því að
neita að láta af hendi land fyrir
frið, eins og fyrri stjórn hafði
að leiðarljósi. Assad Sýrlands-
forseti sagði í gær, að ekki kæmi
til greina að verða við tilmælum
Israela um að hefja friðarvið-
ræður milli landanna með því
að ræða öryggismál í suðurhluta
Líbanon. Sagði Assad að tilraun-
ir Netanyahus til þess að koma
sér hjá því að ræða kröfur Sýr-
lendinga um að Israelar skili
Gólanhæðum, sem þeir hertóku
1967, sýndu að Netanyahu hefði
ekki raunverulegan áhuga á að
koma á friði.