Morgunblaðið - 15.09.1996, Qupperneq 19

MORGÚNBLAÐIÐ
getum aldrei heyrt tónlist og fugla-
söng. En við fáum alla okkar ánægju
í gegnum augun og upplifum náttúr-
una sem tónlist. Svo hafa ekki allir
heyrandi áhuga á tónlist. Einstakl-
ingarnir eru svo ólíkir, hvort sem
þeir eru heyrandi eða heymarlausir.
En, það eiga allir að fá tækifæri til
að blómstra á sínum eigin forsend-
um.“
Finnst þér málefni heyrnarlausra
hafa gleymst í öllu þessu íslenska
annríki?
„Gleymst og gleymst ekki. Staðan
hefur bara verið sú, að heyrandi
hafa ráðið vegna þess að við áttum
ekkert sameiginlegt mál. Vonandi
er fólk að byija að átta sig á því að
heyrnarlausir hafa skoðanir.
Þegar ég kom heim frá Svíþjóð
og fór að segja frá því hvernig stað-
an er þar, hófst mikil umræða meðal
okkar um stöðu okkar og réttindi.
Við flöllum mikið um það okkar á
milli og veltum því fyrir okkur hvern-
ig við getum breytt hlutunum."
Ef fólk vill fá okkar álit, á að
hafa samband við Félag
heyrnarlausra
„Það vill oft brenna við, þegar
okkar málefni eru á döfinni, að það
er ekki haft samband við formann
Félags heymarlausra til að spyija
um okkar álit og við vitum oft ekki
hvar við getum nálgast upplýsingar.
En það má ekki gleyma því að á
meðan heyrnarlausir eru ekki með-
vitaðir um stöðu sína, verður þetta
svona. Við ein getum breytt þessu.
Það er oft sagt að Félagi heyrnar-
lausra finnist þetta og hitt, án þess
að haft hafi verið samband við okk-
ur. Þegar við spyijum hvaðan upplýs-
ingarnar koma, er það gjarnan frá
heyrandi sem telur sig þekkja vilja
heymarlausra.
Það er oft sagt að Félag heyrnar-
lausra sé veikt. En það er ekki satt.
Félagið var stofnað árið 1960 á
meðan táknmálið var bannað um
allan heim. í félaginu var táknmálið
allsráðandi. Það hefur alltaf starfað
af afli, þótt stóra samfélagið hafi
ekki haft hugmynd um okkur. Félag-
ið er 35 ára og þótt táknmálið hafi
ekki verið viðurkennt, var félagið sá
staður þar sem við miðluðum upplýs-
ingum og þangað gat fólk leitað á
þeim tímum sem hér voru engir túlk-
ar. Félagið hélt stöðugt áfram og
fólki leið vel þar. Þangað komu at-
vinnulausir, eldra fólkið og það unga.
Þetta er kannski lítið félag, miðað
við önnur, en við höldum ótrauð
áfram og innri bygging félagsins er
sterk þótt við séum ekki sterk út á
við.
En núna er félagið virkilega byijað
að blómstra og þróunin komin í gang.
Heyrnarlausir eru sjálfir við stjórn-
völinn, ekki fagfólk utan úr bæ. Þetta
er í þróun og styrkir félagið."
„Þetta er alit á réttri leið,“ segir
Berglind. „Því má heldur ekki gleyma
að félagið er að þróast og byija að
blómstra. Við höfum verið í góðum
tengslum við Norðurlöndin frá 1974
og það hefur veitt okkur styrk. Og
hvar værum við, ef félagið væri ekki
til?“
Túlkaþjónusta
í dag eiga heyrnarlausir rétt á
t.úlkaþjónustu í framhaldsskólum.
Þeir fá líka túlkaþjónustu, þegar
þeir þurfa að hafa samskipti við
opinberar stofnanir og aðila, það er
að segja, ef hægt er að koma því
við. En hingað til hafa, því miður,
ekki verið til nógu margir túlkar.
„Núna eru fyrstu túlkarnir okkar
að verða fullnuma," segir Berglind.
„Það er eitt ár í það og það er mik-
ill áfangi. Þeir verða viðbót við þá
sem fyrir eru og þá fer rödd okkar
að heyrast úti í samfélaginu, eins
og við viljum.
Það komust níu nemendur inn á
lokaárið - svo verðum við bara að
sjá til hvort allir nái að ljúka túlka-
náminu. Fyrir eru 4-5 túlkar, þar
af þrír í fullri stöðu við Samskipta-
miðstöðina.
Táknmálið er ekki bara nauðsyn-
legt fyrir okkur, heldur er það for-
senda þess að heyrnarlausir geti
orðið virkir þátttakendur í samfélag-
inu. í Hollandi er til dæmis ekkert
félag. Þar er hin svokallaða „radd-
máls“ aðferð við lýði og heyrnarlaus-
ir eru óvirkir samfélagsþegnar þar.
Við héldum hins vegar táknmálinu
gangandi og þess vegna erum við
sterk.“
SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1996 1%
Sjálfsgagnrýni
fjölmiðla betri en utan-
aðkomandi ritskoðun
Stokkhólmi. Morgunblaðið.
ÁBYRGÐ fjölmiðla og leiðir til að
hafa áhrif á dreifingu efnis eins og
barnakláms hafa verið til umræðu
í Stokkhólmi á ráðstefnu Barna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna og
annarra samtaka um kynferðislega
misnotkun barna i gróðaskyni, sem
lauk um síðustu helgi. Aidan White
formaður Alþjóðlega blaðamanna-
sambandsins segist í samtali við
Morgunblaðið ekki vera samþykkur
því að rétt sé að herða reglur um
fjölmiðla. Besta leiðin sé að fjölmiðl-
arnir sjálfir meti og vegi efni sitt.
í Svíþjóð eru uppi umræður um
hvort breyta eigi stjórnarskránni til
að freista þess að hefta dreifingu
barnakláms. White segist öldungis
andvígur slíkum breytingum. „Svíar
njóta þeirrar gæfu að hafa eina
bestu ogfijálslyndustu stjórnarskrá
í heimi að því er varðar prent- og
tjáningarfrelsi. Það er bétra að
reyna að nota þau lög, sem til eru
heldur en að ætla sér að finna nýj-
ar, auðveldar lausnir. Á netinu eru
leiðbeiningar um hvar finna megi
drengi til kynmaka í Bangkok og
margt fleira slæmt, en til eru lög
sem taka fyrir slíkt.“
White segir Bandaríkjastjóm und-
irbúa að gera það saknæmt að hafa
undir höndum bamaklámefni, en um
leið verða blaðamenn og aðrir sem
hafa efnið undir höndum vegna
rannsókna að sakamönnum brotleg-
ir. „Og hvað á þá að gera? Gera
undantekningar í lögunum fyrir
blaðamenn, dómara, lögfræðinga og
kannski lækna, sem geta komið að
slíkri rannsókn. Það er ekki hægt
að setja lög með fullt af undantekn-
ingum. Lög eiga að gilda undantekn-
ingalaust fyrir alla.“
White segir engan vafa á að sum-
ir fjölmiðlar standi engan veginn
undir siðferðislegri ábyrgð sinni og
auðvitað séu til hræðilega slæmir
fjölmiðlar. „En það eru bara engir
betur fallnir til að stemma stigu
við slæmri fréttamennsku en fjöl-
miðlarnir sjálfir.“
Hvað efni ráðstefnunnar varðar
segir White að ekki sé annað en
hægt að vonast til að fjölmiðlar
taki hlutverk sitt alvarlega, þó þeir
verði fyrir þrýstingi víða að. „Það
þarf ekki annað en að hafa í huga
að hluti af vandanum, nefnilega
kynlífsferðir, snertir ferðamennsku
og ferðamennska er stóriðnaður.
Það eru því margvíslegir hagsmun-
ir í veði og ekki allir jafn hrifnir
af að efnið sé tekið fyrir. Hér þurfa
því fjölmiðlar að yera vakandi."
Blaðamannasambandið hefur beitt
sér fyrir að í lokayfirlýsingu ráð-
stefnunnar sé grein, þar sem fjöl-
miðlar eru hvattir til að sinna efn-
inu og leggja sitt af mörkum til að
bæta ástand barna.

DATILBOÐ
II_____I _ I I J___'_______
\wmm
rmm
. «
mmm mm mmmmm
mw®. mm •* %.*•
*** mm «« mm*
mm mgk mm mm
mm m.m mm m ^
*mm m*-z mmm * j
>mm mmm mn*
wmft mm
<amm m&á m s irn #'*'
mm mr~ w - m ?
mm m> ' **
m •: •*' r
i im m m i
Naples er guilfaileg sólarperla við
Mexíkóflóann sem býryfir þokka
smábæjar og menningu og mannlífi
stórborgar. 40 glæsilegir golfvellir
gera Naples aó golfhöfuóborg
heimsins og aöstaða til hvers kyns
íþrótta og afþreyingar er frábær.
Fjölbreyttar skoóunarferóir í boói.
77.700 kr.ií*r
InnifaLið: FLug til og frá Ft. LauderdaLe, gisting í 8 nætur
á La PLaya með óviðjafnanlegri sjávarsýn, akstur tiL og frá
NapLes, ísLensk fararstjórn og allir skattar.
Feróina má framlengja.
*-!*
HBMB
- glæsileiki og
munaðúr í ferð VISM \
Far- og Gullkorthafa V
22.-30. nóvember.
Verð á mann
í tvíbýli.

StórgLæsiLeg fimm stjörnu gisting á
svítuhóteLinu sem stendur vió eina
ströndum FLórída, VanderbiLt Beach
La PLaya
af faLLegustu
í Naples.
- þð gistir á Admirals Bay og
færð frían bllaleigubíl í viku.
VeL búnar og rúmgóðar íbúóir á Fort Myers Beach
- sérLega hagkvæmur kostur fyrir fjöLskyldur.
Frír bíLaLeigubíll í viku fyrir VISA korthafa í boði
VISA íslands og Úrvals-Útsýnar. Nú verður auðvelt
að heimsækja skemmtigarðana frábæru og skoða
perlur Fort Myers og nágrennis.
Verö í 15 daga ferö frá
45.995 kr*
Verð á mann m.v. tvo
fullorðna og tvö börn
(2ja -11 ára). Innifalið:
Flug, gisting og allir
skattar. Bílaleigubíll af
Economy gerð með LDW-
tryggingu - ótakmarkaður
akstur leyfður. Skilyrði fyrir
bilaleigubíl: Lágmark að
tvéir bóki sig saman i ibúð.
Tllboðið gildir í október
og nóvember.
aggsgsgí
• .V

vj O _
-.Hr r"" .
Value
-fyrir korthafa
ViSA—
Rent-A-Car
Far- og GuLLkorthöfum VISA sem
ferðast til FLórída bjóðast einstök kjör
á biLaLeigubítum VaLue Rent-A-Car.
Þú borgar fyrir bíl af ákveðnum fLokki
en færð bíL í næsta stærðarfLokki fyrir
ofan - og nýtur þægindanna.
Gildir í október og nóvember.
% ÚBVAL lÍTSÝH
Lágmúla 4: sími 569 9300,
Hafnarfirði: sími 565 23 66, Keflavík: sími 421 1353,
Selfossi: sími 482 1666, Akureyri: sími 462 5000
■ og bjá umboðsmönnum um land alll.