Morgunblaðið - 11.12.1996, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 11. DESEMBER 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
F ramkvæmdstj órn ESB lætur undan hagsmunaaðilum í sjávarútvegi
Brussel. Reuter.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins hefur lagt fram tillög-
ur um ieyfilegan afla í fiskveiðilög-
sögu sambandsins á næsta ári.
Þrátt fyrir fyrri yfirlýsingar fram-
kvæmdastjórnarinnar, um að mikill
niðurskurður á kvóta og veiðigetu
flotans væri nauðsynlegur, er gert
ráð fyrir litlum niðurskurði í tillög-
unum. Hagsmunaaðilar í sjávarút-
vegi í aðildarríkjunum hafa þrýst á
stjórnmálamenn að samþykkja ekki
jafnróttækan niðurskurð og fram-
kvæmdastjórnin lagði upphaflega
til.
Tillögurnar eru ekki endanlegar,
þar sem viðræðum við Noreg um
veiðar á sameiginlegum stofnum í
Norðursjó er enn ekki lokið.
Togstreita „ósættanlegra
sjónarmiða"
„Framkvæmdastjórninni ber ekki
einvörðungu ... að vernda fiskstofn-
ana, heldur einnig að gæta efna-
hagslegrar og félagslegrar velferð-
ar fiskimanna," segir David Arm-
strong, yfirmaður fiskveiðistjórnun-
ardeildar framkvæmdastjórnarinn-
ar.
í maí síðastliðnum varaði fram-
Tillögur um
lítinn niður-
skurð fiskafla
kvæmdastjórnin
við afieiðingum
þess að alltof
mörg skip væru
að eltast við sí-
fellt færri fiska
og lagði til að
veiðigeta flotans
yrði minnkuð mjög og afli skorinn
niður um alit að 40% á næstu sex
árum til að bjarga fiskstofnunum
og tryggja viðgang sjávarútvegs í
ríkjum sambandsins til frambúðar.
Þessar tillögur mættu harðvít-
ugri mótspyrnu hagsmunaaðila í
sjávarútvegi og mikilvæg fiskveiði-
ríki á borð við Bretland og Spán
settu sig upp á móti þeim.
Armstrong
segir að tog-
streita sé á milli
„ósættanlegra
sjónarmiða",
annars vegar fis-
kverndar og hins
vegar efnahags-
legra hagsmuna sjávarútvegsins,
og leita verði málamiðlunar.
Niðurskurður í Norðursjó
Framkvæmdastjómin hefur nú
lagt fram meira en 100 tillögur um
leyfilegan hámarksafla af ákveðnum
físktegundum á ákveðnum veiði-
svæðum. Að sögn Armstrongs er
kvótinn yfirleitt sá sami og á og
*★★★*
EVRÓPA%
þessu ári. Lagt er til að kvóti í
Norðursjávarsíld, sem skorinn var
niður um helming og varð 156.000
tonn á þessu ári, verði aukinn á
ný, um 3.000 tonn. Þá leggur fram-
kvæmdastjórnin til að sólflúruafli í
Norðursjó verði minnkaður um
helming, niður í 12.000 tonn. Það
fer eftir niðurstöðu samningavið-
ræðna við Norðmenn um nýtingu
skarkolastofnsins í Norðursjó hver
heildaraflinn í þeirri tegund verður,
en vísindamenn hafa miklar áhyggj-
ur af ástandi stofnsins, eins og
reyndar flestra stofna í Norðursjó.
Stuttur ráðherrafundur?
Sjávarútvegsráðherrar ESB-ríkj-
anna munu ræða tillögur fram-
kvæmdastjórnarinnar á fundi
19.-20. desember. Hefð er fyrir því
að til að friða þrýstihópa í sjávarút-
vegi samþykki ráðherrarnir heildar-
afla, sem er talsvert umfram tillög-
ur framkvæmdastjórnarinnar og
langt umfram ráðgjöf vísinda-
manna. Í Ijósi þess hversu lítinn
niðurskurð framkvæmdastjórnin
fer fram á að þessu sinni telja
embættismenn að næturfundur ráð-
herranna geti orðið stuttur að þessu
sinni.
Kohl o g Chirac undirbúa leiðtogafund Evrópusambandsins í Dublin
Leggja áherzlu á ytra og
ínnra öryggi sambandsins
Reuter
HELMUT Kohl og Jacques Chirac voru kampakátir er þeir fengu
sér gönguferð í miðborg Niirnberg. Fundi þeirra lauk hins veg-
ar án samkomulags um stöðugleikasáttmála vegna EMU.
NUrnberg, London. Reuter.
JACQUES Chirac, forseti Frakk-
lands, og Helmut Kohl, kanzlari
Þýzkalands, hittust í þýzku borginni
Nurnberg á mánudag til að sam-
ræma stefnu ríkisstjórna sinna fyrir
leiðtogafund Evrópusambandsins,
sem hefst í Dublin á föstudag. Leið-
togarnir gáfu út sameiginlega yfir-
lýsingu, þar sem lögð er áherzla á
breytingar í þágu ytra og innra ör-
yggis Evrópusambandsins.
„Við lítum svo á að innra og ytra
öryggi, ásamt umbótum á stofnunum
Evrópusambandsins, skipti sérstak-
lega miklu máli,“ segir í yfirlýsingu
leiðtoganna. Ef okkur tekst ekki að
taka sameiginiegar ákvarðanir um
þessa málaflokka munum við stofna
allri smíði nýrrar Evrópu ! mikla
hættu og bregðast ábyrgð okkar
gagnvart komandi kynslóðum."
Efling utanríkisstefnu
Leiðtogarnir ræða um nauðsyn
nýrra stofnana til að efla sameigin-
lega utanríkisstefnu Evrópusam-
bandsins. Þeir leggja til að komið
verði á fót greiningar- og skipulags-
miðstöð í Brussel, sem hafi skipu-
lagningu sameiginlegra aðgerða
ESB-ríkja á alþjóðlegum vettvangi
með höndum. Yfirmaður stofnunar-
innar verði hátt settur embættismað-
ur „með nægilega pólitíska vigt“,
sem sjái um að tala máli ESB í utan-
ríkismálum. Leiðtogarnir eru þó ekki
sammála um það hvernig eigi að
velja í þetta starf. Chirac vill að ráð-
inn verði sérstakur „herra utanríkis-
(Qs SILFURBÚÐIN
Kringlunni 8-12 • Sími 568 9066
- ÞarfœrÖu gjöfina -
Forysturíki Evrópusam-
bandsins, Frakkland og
Þýzkaland, hafa sam-
ræmt stefnu sína fyrir
leiðtogafund ESB í
Dublin í vikulokin og
leggja áherzlu á að auka
innra og ytra öryggi
sambandsins. Ríkin
deila hins vegar enn um
ákvæði sáttmálans, sem
á að tryggja stöðugleika
nýrrar Evrópumyntar.
stefna" eins og það hefur verið kall-
að. Kohl vill hins vegar að fram-
kvæmdastjóri ráðherraráðsins (sem
nú er lítt þekktur þýzkur embættis-
maður) taki verkefnið að sér í auka-
vinnu.
Kohl og Chirac leggja til að meiri-
háttar ákvarðanir í utanríkismálum,
verði teknar samhljóða af leiðtogum
aðildarríkjanna. Hins vegar megi
greiða atkvæði í ráðherraráðinu um
nánari útfærslu stefnunnar. Ríki,
sem væru á móti ákveðnum ákvörð-
unum í utanríkismálum, gætu þá
gert fyrirvara við samþykktir ráðsins
án þess þó að hindra þær. Leiðtog-
arnir leggja jafnframt til að ríki, sem
ekki vilja taka þátt í sameiginlegum
aðgerðum ESB á alþjóðlegum vett-
vangi, skuldbindi sig til að grafa
ekki undan þeim á nokkurn hátt.
í yfirlýsingunni er gert ráð fyrir
að Vestur-Evrópusambandið verði í
áföngum sameinað Evrópusamband-
inu, þannig að leiðtogar ESB geti á
fundum sínum ákveðið grundvallar-
stefnuna, sem VES fylgi. Bretland
og fleiri ríki, þar á meðal aukaaðild-
arríki VES, Island, Noregur og Tyrk-
land, hafa lagzt gegn hugmyndum
af þessu tagi.
„Sameiginlegl
dómsmálasvæði"
Hvað málefni innra öryggis varðar
leggja leiðtogarnir til að komið verði
á fót „evrópsku dómsmálasvæði"
með því að samræma í áföngum
stefnu aðildarríkja ESB í glæpa- og
fíkniefnamálum, efla sameiginlegu
lögreglustofnunina Europol og fjölga
í áföngum atkvæðagreiðslum um
dóms- og innanríkismál í ráðherrar-
áðinu. Kohl og Chirac tilgreina þó
ekki nákvæmlega hvaða hluti mála-
flokksins eigi að falla undir yfirþjóð-
lega málsmeðferð, en eins og nú
háttar til þarf samhljóða samþykki
aðildarríkjanna fyrir öllum ákvörðun-
um í dóms- og innanríkismálum.
Leiðtogarnir leggja til að landa-
mæraeftirlit verði samræmt, svo og
vegabréfsáritanir og stefna í málefn-
um innflytjenda og umsækjenda um
pólitískt hæli.
Loks leggja Kohl og Chirac til að
atkvæðavægi aðildarríkjanna í ráð-
herraráðinu verði breytt, þannig að
það taki meira tillit til íbúafjölda en
nú er. Loks telja þeir að fækka verði
framkvæmdastjórnarmönnum og
tengja þjóðþing aðildarríkja ESB
nánar við ákvarðanatökuferli sam-
bandsins.
Ekki samkomulag um
stöðugleikasáttmála
Kohl og Chirac ræddu á fundinum
um undirbúning fyrir gildistöku
Efnahags- og myntbandalags EMU,
en nokkur skoðanamunur hefur kom-
ið fram á milli Frakka og Þjóðverja
í því efni. Alain Juppé, forsætisráð-
herra Frakklands, gagnrýndi í við-
tali við Financial Times á mánudag
áherzlu Þjóðveija á ströng skilyrði í
svokölluðum stöðugleikasáttmála, en
samkvæmt honum verða ríki EMU
sektuð fyrir of mikinn ijárlagahalla.
„Á meðal Þjóðverja virðist vera ótti
um að evróið verði ekki eins gott og
þýzka markið og þess vegna vilja
þeir öryggisákvæði alls staðar," seg-
ir forsætisráðherrann. „Ég held að
þetta ætti að leysa með traustvekj-
andi aðgerðum, ekki með alltof stífu
reglukerfi."
Juppé sagði jafnframt að stjórn-
málamenn ættu að hafa einhver áhrif
á Evrópska seðlabankann (ECB),
sem verður settur á fót um leið og
EMU gengur í gildi eftir tvö ár. I
Maastricht-sáttmálanum er hins veg-
ar gert ráð fyrir sjálfstæði seðlabank-
ans og þeirrar skoðunar eru Þjóðveij-
ar einnig. Heimildarmenn Reut-
ers-fréttastofunnar sögðu að Kohl
og Chirac hefði orðið lítið ágengt í
viðræðum um skoðanamun ríkjanna
á fundinum í Nurnberg. Kohl sagði
á blaðamannafundi að löndin tvö
hygðust leggja fram sameiginlega
tillögu á fundi flármálaráðherra
ESB-ríkjanna á fimmtudag, þar sem
reynt verður að ná samkomulagi um
grundvallaratriði stöðugleikasátt-
málans. Enn væri hins vegar verið
að vinna í málinu.
Sænskt
og danskt
hikog
tvískinn-
ungnr
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ÞÓTT bæði Danir og Svíar geti
glaðst yfir að í drögum forsætis-
ríkisins írlands að breytingum á
stofnsáttmála Evrópusambandsins
sé komið til móts við ýmis sjónar-
mið þeirra, eiga bæði Danmörk og
Svíþjóð í erfiðleikum með að taka
undir tillögur, sem styrkja samrun-
ann um of, enda er ekkert lát á
ESI3-tortryggni þessara landa.
í Maastricht-samningaviðræðun-
um var samið um flóknu og erfiðu
málin á lokasprettinum. Vísast
verður sama uppi á teningnum
næsta sumar, þegar ráðgert er að
ljúka ríkjaráðstefnunni og það veld-
ur ESB-andstæðingum áhyggjum,
því að þá er erfiðara að fá yfirsýn
yfir niðurstöðurnar. Bæði í Dan-
mörku og Svíþjóð eru uppi raddir
um þjóðaratkvæði um nýja samn-
inginn.
Aðstaða Svía og Dana ólík
Bæði danska og sænska stjórnin
fagna því að tekið er á hjartansmál-
um þeirra eins og atvinnusköpun,
umhverfismálum, baráttu gegn
svindli með ESB-fé og auknu Iýð-
ræði. Niels Helveg Petersen utan-
ríkisráðherra Dana segir margt
gott í drögunum, en í þeim séu einn-
ig atriði, sem ekki séu viðunandi.
Ljóst er að aukið samstarf á réttar-
sviðinu er ekki að smekk Dana, sem
hafa undanþágu frá því samkvæmt
svokölluðu Edinborgar-samkomu-
lagi og yfirleitt allar hreyfingar í
átt til aukins yfirþjóðlegs valds.
Aðstaða Svía er öll önnur, því að
þeir hafa staðfest Maastricht-sátt-
málann eins og hann leggur sig.
Hins vegar er ESB-andstaðan út-
breidd og þar er því fylgst grannt
með dönsku afstöðunni.
Svo virðist sem stefnt sé að því
aðskilja varnar- og öryggismál og
lét Niels Erboll aðalsamningamaður
Dana að því liggja að þar með gæti
Dönum gefist færi á að taka þátt í
öryggismálasamstarfi, sem áður
hefði eindregið fallið undir undan-
þágu þeirra um þátttöku í Vestur-
Evrópusambandinu. Helveg Peters-
en undirstrikar hins vegar að Danir
muni eftir sem áður halda sig utan
þessa samstarfs, þar sem í fram-
kvæmd muni reynast ómögulegt að
greina svo á milli þessara sviða að
það stangist ekki á við undanþág-
una.
Segja eitt í Brussel, annað í
Stokkhólmi
Eftir því sem dregur á samruna-
þróunina verður æ erfiðara fyrir
Dani að fóta sig í Evrópusamstarf-
inu. Danskir stjórnmálaleiðtogar eru
sér meðvitaðir um að undirbúningur-
inn undir sáttmála ríkjaráðstefnunn-
ar mun felast í að reyna annars
vegar að vera sem mest með en hins
vegar að halda sig innan ramma
undanþáganna.
Sænska stjórnin þarf að glíma við
ESB-andstöðu heima fyrir, um leið
og þeir reyna af fremsta megni að
sannfæra hin ESB-löndin um ein-
lægan samstarfsvilja. Árangurinn
hefur þegar orðið sá að stjórnin er
gagnrýnd heima fyrir fyrir að segja
eitt í Brussel og annað í Stokkhólmi.
Þó danski forrsætisráðherrann
reyni í lengstu lög að halda í að enn
sé óljóst hvort leggja þurfi nýja sátt-
málann fyrir þjóðaratkvæði, því óvíst
sé hvort i honum felist frekara full-
veldisafsal, þá fara bæði hægri- og
vinstri flokkar fram á það. í Svíþjóð
eru einnig uppi raddir sem krefjast
þjóðaratkvæðagreiðslu. Eins og and-
rúmsloftið er nú í þessum löndum
er öldungis óvíst hver niðurstaða
verður.
|
i
I
I
i
\
\
I
&
i
I
i
1
t
|
í
I
t
í
í
í
I
I
í
■
!
4