Morgunblaðið - 18.12.1996, Qupperneq 1

88 SÍÐUR B/C/D/E
290. TBL. 84. ARG. MIÐVIKUDAGUR18. DESEMBER1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
MOBUTU ásamt eiginkonu sinni við komuna til flugvallarins í Kinshasa í gær.
Morð á starfsmönnum
Rauða krossins fordæmd
Lög gegn
undirróðri
Bratislava. Reuter.
ÞINGIÐ í Slóvakíu samþykkti í gær
endurskoðuð drög að lögum um
undirróður gegn ríkinu. Evrópusam-
bandið, ESB, og Bandaríkin hafa
áður lýst yfír, að þessi lög gangi
þvert á lýðræðislega stjórnarhætti.
í lögunum, sem eru sniðin eftir
sams konar lögum á dögum komm-
únista, er kveðið á um refsingar
fyrir að skipuleggja mótmæli gegn
stjórnvöldum. Jan Slota, formaður
Slóvakíska þjóðarflokksins, annars
stjórnarflokksins, sagði, að með
lögunum væri tryggt, að þeim, sem
berðust gegn lýðveldinu, yrði komið
fyrir á viðeigandi stað. Sagði hann,
að lögunum væri einkum beint gegn
aðgerðum ungverska minnihlutans
í landinu en hann hefur krafíst sjálf-
stæðis í menningarlegum efnum.
Varasamt
lakkrísát
Kaupmannahöfn. Morgnnbladið.
LAKKRÍS er ekki aðeins fit-
andi og slæmur fyrir tennurn-
ar, heldur getur hann í stöku
tilfellum verið stórlega viðsjár-
verður. Það fékk 38 ára Dani
að reyna nýlega.
Maðurinn var lagður inn á
sjúkrahús með sljó viðbrögð,
blóðþrýstinginn upp úr öllu
valdi, hálflamaður á höndum
og fótum og vart við meðvit-
und. Hann var hafður í öndun-
arvél og fékk sterameðhöndlun
en eftir rúma viku kom í ljós
að orsökin var lakkrísát.
I tíu vikur áður en hann var
lagður inn hafði maðurinn
borðað um 200 g af lakkrís
daglega og auk þess tekið lyf
í tvær vikur til að draga úr
vökvasöfnun.
Nový' Atagi. Reuter.
ALÞJÓÐARÁÐ Rauða krossins hef-
ur hætt starfsemi í suðurhluta
Tsjetsjníju um stundarsakir, eftir
að sex starfsmenn þess voru myrtir
á lóð sjúkrahúss Rauða krossins í
Novíj Atagi í fyrrinótt.
Morðin hafa verið fordæmd um
allan heim. Fullyrða talsmenn
stjórnar aðskilnaðarsinna í
Tsjetsjníju að þau hafí verið atlaga
að friði í héraðinu og að þeim hafi
verið ætlað að draga úr vægi for-
seta- og þingkosninga sem halda á
í Tsjetsjníju í janúar.
Morðingjarnir voru grímuklæddir
og vopnaðir byssum með hljóðdeyf-
um. Fóru þeir inn í svefnskála
starfsmanna Rauða krossins sem
Reuter
FÁNI Rauða krossins, með
svörtum sorgarborða, í Genf.
eru á lóð sjúkrahússins í bænum,
og skutu fólkið, sem var í fasta-
svefni. Einn sendifulltrúi er mikið
slasaður en fjórtán starfsmenn Al-
þjóðaráðs Rauða krossins sluppu
ómeiddir. Tveir hinna myrtu voru
Norðmenn, einn Hollendingur,
Spánverji, Nýsjálendingur og
Kanadamaður.
Ekki er vitað hverjir myrtu fólk-
ið, íbúar Novíj Atagi sögðu útilokað
að nokkur af svæðinu hefði staðið
að baki þvilíku voðaverki. Töldu
þeir að rússneska leyniþjónustan
tengdist málinu. Rússnesk stjórn-
völd hafa fordæmt atburðinn og
sagst vona að hann verði ekki til
þess að kynda undir ófriðarbálinu í
Tsjetsjníju að nýju.
■ Mesta áfall/19
Mobutu
fagnað í
Zaire
MOBUTU Sese Seko, forseti
Zaire, sneri aftur til síns heima
í gær við mikinn fögnuð eftir
fjögurra mánaða dvöl í Evrópu.
Talið er að rúmlega 100 þúsund
manns hafi beðið komu hans við
flugvöllinn í Kinshasa og staðið
við veginn, sem honum var ekið
eftir inn í höfuðborgina.
Forsetinn, sem er talinn einn
af spilltustu valdhöfum Afríku,
sagðist í stuttu ávarpi ekki geta
svikið þjóð sína, það hefði hann
aldrei gert og hann þekkti vonir
hennar og þrár. „Ég mun helga
mig því verkefni að finna skjóta
lausn sem gagnast þjóðarhags-
munum,“ sagði hann. Mobutu
gekkst undir uppskurð í Evrópu
og dvaldi þar áfram til að ná sér
en sagðist hafa fariðheim gegn
ráðum lækna sinna. I fjarveru
hans var gerð uppreisn og náðu
uppreisnarmenn megninu af
austurhluta landsins á sitt vald.
Telja stuðningsmenn Mobutus að
hann einn geti komið í veg fyrir
upplausn Zaire.
Mobutu brosti breitt þegar
hann gekk óstuddur úr flugvél-
inni með útskorinn staf í hendi
og stóð keikur með hlébarðahatt
á höfði á meðan þjóðsöngurinn
var leikinn. Skyttur voru á varð-
bergi á húsaþökum og fjöldi her-
manna á götunum.
Mobutu er 66 ára og hefur
verið við völd í þrjá áratugi.
Gaetan Kakudji, leiðtogi upp-
reisnarmanna í Áustur-Zaire,
sagði að koma Mobutus „breytti
engu“ og gagnárás yrði svarað
af fullri hörku.
■ Straumur Hútúa/19
ísraelar hyggjast efla byggðir sínar á hernumdum svæðum
Gagnrýni Clintons
forseta vísað á bug
Jerúsalem, Washington. Reuter.
ÍSRAELAR vísuðu í gær á bug
gagnrýni Bills Clintons Bandaríkja-
forseta vegna byggða gyðinga á
svæðum Palestínumanna. „Það er
stefna þessarar ríkisstjórnar að efla
þær byggðir sem þegar eru fyrir
hendi," sagði Yitzhak Mordechai
varnarmálaráðherra er hann sótti
heim gyðingabyggðir á Gaza. Clint-
on sagði á mánudag að byggðir
gyðinganna væru hindranir á leið-
inni til friðar.
Benjamin Netanyahu, forsætisráð-
herra Israels, vildi í gær ekki tjá sig
um ummæli Clintons en talsmaður
ráðherrans, David Bar-Illan, var
ómyrkur í máli. Hann sagði samskipt-
in við Bandaríkin ávallt vera jafn góð
en Bandaríkjastjóm yrði að breyta
um stefnu í þessum málum.
„Stefna ísraelsstjórnar í málefn-
um byggðanna hefur verið sjálfri
sér samkvæm . . . Þeir [Banda-
ríkjamenn] eru á móti öllum aðgerð-
um í tengslum við byggðirnar og
við verðum að reyna að telja þeim
hughvarf en það hefur okkur ekki
tekist."
Mordechai sagði að þörf þjóðar-
innar fyrir aukið landrými vegna
mannfjölgunar hlyti að vera öllum
ljós og stefnan í þessum málum hefði
verið útskýrð vandlega. Meira en
100.000 gyðingar búa á hernumdu
svæðunum, þar af um 400 manns
innan um 100.000 Palestínumenn í
Hebron sem er jafnt gyðingum sem
aröbum heilög borg. I vikunni sem
leið ákvað ísraelsstjórn að veita gyð-
ingum sem settust að á Vesturbakk-
anum fjárstyrki. Palestínumenn
gagnrýndu þessa ákvörðun harðlega
og sögðu hana geta stefnt friðar-
samningunum í hættu.
Forveri Clintons á forsetastóli,
George Bush, gagnrýndi mjög þá
stefnu ísraela að leyfa gyðingum að
setjast að á svæðum Palestínu-
manna. Gerði hann það að skilyrði
fyrir láni upp á 10 milljarða Banda-
ríkjadollara, um 660 milljarða króna,
árið 1992 að fleiri byggðir yrðu ekki
leyfðar. Clinton virðist nú ætla að
taka upp sömu stefnu.
Enn deilt um Hebron
Samkvæmt ákvæðum Óslóar-
samninganna ættu ísraelar að vera
farnir með her sinn frá Hebron fyr-
ir mörgum mánuðum. Bandaríski
utanríkisráðherrann, Warren
Christopher, sagði í gær að viðræð-
ur ísraela og Palestínumanna um
borgina gengju verr en búist hefði
verið við. Talsmaður utanríkisráðu-
neytisins, Nicholas Burns, taldi að
báðir aðilar, ísraelar og Palestínu-
menn, ættu sök á því að ekkert
hefði þokast.

Reuter
Nýr framkvæmdastjóri
ALLSHERJARÞING Sameinuðu
þjóðanna kaus í gærkvöldi með
lófataki Ghanamanninn Kofi Ann-
an í embætti framkvæmdastjóra
samtakanna. I sjónvarpsviðtali við
Annan í gær kom fram að hann
vill að fjölgað verði í öryggisráð-
inu, Þjóðverjar og Japanar fái þar
sæti en einnig verði bætt við full-
trúum frá Afríku, Asíu og Róm-
önsku-Ameríku. Hann sagði enn-
fremur að hann vonaði að sér
tækist að fá Bandaríkjastjórn til
að greiða skuldir iandsins við
samtökin, alls 1,3 milljarða doll-
ara, um 85 miHjarða króna. Ann-
an, sem tekur við embættinu 1.
janúar, sést hér með forvera sín-
um, Egyptanum Boutros Boutros-
Ghali (t.h.), í New York.