Morgunblaðið - 22.12.1996, Síða 29

Morgunblaðið - 22.12.1996, Síða 29
MORGUNBLAÐIÐ . T~C" r—r f-» -r ,.r. rr-Tr- -r, —<>0 ____________________________________SUNNUDAGUR 22, DESEMBER 1996 29 MINNINGAR GUÐRÚN BENEDIKTSDÓTTIR + Guðrún Bene- diktsdóttir, hús- freyja, fæddist í Reykjavík 10. októ- ber 1919. Hún lést á Hjúkrunarheimil- inu Slqóli 15. des- ember siðastliðinn. Foreldrar Guðrún- ar voru Guðrún Pétursdóttir, hús- freyja, f. 1878, d. 1963, og Benedikt Sveinsson, alþingis- maður, f. 1877, d. 1954. Börn þeirra voru, auk Guðrún- ar: Sveinn framkvæmdastjóri, f. 1905, d. 1979, Pétur, al- þingismaður og bankastjóri, f. 1906, d. 1969, Bjarni, forsætis- ráðherra, f. 1908, d. 1970, Kristjana, húsfreyja, f. 1910, d. 1955, Ragnhildur, stúdent, f. 1913, d. 1933, og Ólöf, menntaskólakennari, f. 1919. Guðrún giftist 17. nóvember 1945 eftirlifandi eiginmanni sínum, Jóhannesi Zoega, verk- fræðingi, f. 14.8. 1917. Börn þeirra eru fjögur: 1. Tómas, f. 1946, geðlæknir í Reykjavík, giftur Fríðu Bjarnadóttur, hjúkrunarfræðingi. Þau eiga þijár dætur, einn son og einn dótturson. 2. Guðrún, f. 1948, verkfræðingur i Reykjavík, gift Ernst Hemmings- en, hagfræðingi. Þau eiga tvo syni og eina dóttur. 3. Benedikt, f. 1955, stærðfræðingur i Reykjavík, giftur Vigdísi Jónsdóttur, skjalaverði. Þau eiga eina dóttur og tvo syni. 4. Sigurð- ur, hagfræðingur í Bandaríkjunum. Sambýliskona hans er Solveig Sigurð- ardóttir, læknir, og eiga þau einn son. Guðrún lauk stúdentsprófi 1939. Eftir það fór hún í hús- mæðraskóla í einn vetur. Hún starfaði við skrifstofustörf við Tóbakseinkasölu ríkisins og þjá Sveini bróður sínum. Eftir að hún gekk í hjónaband sinnti hún mest heimilisstörfum en tók jafnframt þátt í félagsmál- um, meðal annars í Hvöt, fé- lagi sjálfstæðiskvenna, og var sjálfboðaliði hjá Rauða kross- inum. Útför Guðrúnar verður gerð frá Áskirkju mánudaginn 23. desember og hefst athöfnin klukkan 13.30. Guðrún Benediktsdóttir tengda- móðir okkar er látin eftir langvinn veikindi. Hún ólst upp í faðmi fjölskyldu sinnar á Skólavörðustíg 11. Það var annálað menningarheimili og for: eldrar hennar mikið atorkufólk. í vegarnesti frá æskuheimili sínu fékk Guðrún mikinn áhuga á ís- lensku máli, þjóðlegum fræðum og þjóðmálum. í bókinni „Bjarni Bene- diktsson í augum samtíðarmanna" segir Ólöf tvíburasystir hennar svo frá heimilinu: „Foreldrar mínir voru bæði mjög áhugasöm um stjórnmál og reyndar fjölda annarra mála. Kom því margt áhugamanna á heimilið til skrafs og ráðagerða um margvísleg efni en einkum þó um stjómmál, sér- staklega sjálfstæðismálið, bæði áð- ur og eftir að það var til lykta leitt ... Aldrei man ég eftir því að við bömin væmm látin fara út ef gesti bar að garði eða að nokkrum væri bannað að taka þátt í samræðum. Hvort sem við lögðum mikið eða lítið til málanna fór ekki hjá því að við kynntumst ýmsum sjónar- miðum og aldrei man ég eftir því að nokkrum skoðunum væri þröngvað upp á okkur.“ Guðrún lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum í Reykjavík vorið 1939 og var þá heitbundin ungum manni frá Norðfirði, Jóhannesi Zo- éga, sem hafði lokið stúdentsprófí þremu ámm fyrr. Hann fór til fram- haldsnáms í Þýskalandi árið 1937. Á meðan stytjöld geisaði í Evrópu beið Guðrún eftir Jóhannesi á Is- landi og árin urðu átta áður en hann komst aftur heim til íslands. Þau giftu sig svo 1945 og nokkmm árum síðar reistu þau sér hús við Laugarásveginn og bjuggu þar alla tíð síðan. Guðrún var mikil fjölskyldukona og heimakær. Sem ung stúlka vann hún við skrifstofustörf í nokkur ár en eftir að þau Jóhannes giftust helgaði hún heimilinu og fjö|skyld- unni krafta sína. Hún hefði án efa getað verið framarlega á ýmsum sviðum með sóma eins og aðrir úr hennar ætt, en fjölskyldan var henni mikilvægari. Guðrún var trygglynd og var í miklu og góðu sambandi við systk- ini sín og aðra úr fjölskyldunni en samband hennar og Ólafar tvíbura- systur hennar var einstakt. Jóhannes og Guðrún vom ákaf- lega samhent og höfðingjar heim að sækja. Þau unnu saman í fallega garðinum sínum og ferðuðust víða. Það var yfirleitt fullt hús um helgar af bömum, bamabörnum og tengdabömum. Fyrir okkur tengda- bömin var mikið lán að fá Guðrúnu sem tengdamóður. Hún lét okkur strax finna að við værum hiuti af fjölskyldunni. Er mjög ljúft að minnast þess þegar stórfjölskyldan sat löngum stundum við borðstofu- borðið, Jóhannes við endann og Guðrún næst honum, yfir ijúkandi heitu súkkulaði og kökum. Þá var mikið spjallað, þjóðmálin rædd og brotin til mergjar. Guðrún var víðlesin og hafði málshætti og tilvitnanir á reiðum höndum. Hún var fluggreind og stálminnug. Hún saumaði mikið út alla tíð og afkomendur hennar eiga marga fallega útsaumaða hluti frá henni. Bamabörnin áttu alltaf öruggt skjól hjá ömmu sinni og afa og það vom ófá skiptin sem Guðrún gætti barnabamanna á meðan heilsa hennar leyfði. Hin síðari árin átti Guðrún við þungbær veikindi að stríða sem hún bar með æðruleysi og stillingu og aldrei barmaði hún sér yfir hlut- skipti sínu. Jóhannes stóð eins og klettur við hlið hennar í veikindun- um og gerði henni kleift að vera eins lengi heima og mögulegt var. Við vottum Jóhannesi tengdaföð- ur okkar dýpstu samúð. Blessuð sé minning Guðrúnar Benediktsdóttur. Fríða Bjarnadóttir, Ernst Hemmingsen, Vigdís Jónsdóttir, Solveig Sigurðardóttir. Elskuleg móðursystir mín, Guð- rún Benediktsdóttir, er látin. Andlát hennar kom okkur ættingjunum ekki á óvart, þar sem hún hafði átt við veikindi að stríða um margra ára skeið og var sárþjáð síðustu vikurnar. Frænka mín var mér mjög kær. Fyrstu æviár mín bjuggum við for- eldrar mínir, afi og amma og Guð- rún í sama húsi á Skólavörðustíg 11A. Þetta voru hamingjuár í lífi mínu með alla þessa góðu ættingja í kringum mig, ekki síst hana Guð- rúnu. Hún og móðir mín voru tví- burasystur og alla tíð mjög sam- rýndar. í rauninni var hún mér allt- af sem önnur móðir. Svolítið erfitt var fyrir mig litla stúlku að átta mig á skyldleika þeirra mæðgna, ömmu, mömmu og Guðrúnar. Kall- aði ég ömmu „mömmu“, móður mína „Ólö“ og Guðrúnu- „frænku systur" fyrstu ár ævi minnar. Síðar kölluðum við systur mínar og fjöl- skyldur okkar Guðrúnu alltaf Frænku. Á þessum árum var Frænka trú- lofuð Jóhannesi Zoéga, sem hún giftist haustið 1945. Hann dvaldist öll stríðsárin í Þýskalandi, fyrst við nám og síðar við störf, þar sem hann lokaðist inni vegna stríðsins. Frænka og Jóhannes kynntust í Menntaskólanum í Reykjavík árið 1936 og trúlofuðu sig nokkru síð- ar. Jóhannes fór utan árið 1937 og Frænka sat i festum hér heima til stríðsloka. Mér eru minnisstæðar myndir af Frænku og Jóhannesi saman frá því fyrir stríð. Einhverra hluta vegna tengdi ég myndirnar af Jó- hannesi styttu af myndarlegum manni, sem var stillt upp í glugga hjá afa og ömmu og ég nefndi „Jóa hennar Frænku“. - Miklir fagnað- arfundir urðu, þegar Jóhannes kom loksins heim í stríðslok og giftust þau Guðrún skömmu síðar. Mikill samgangur var alla tíð milli mömmu, Frænku og fjöl- skyldna okkar. Þær systur voru sem fyrr segir mjög nátengdar. Eftir að báðar fluttu af bemskuheimili sínu drukku þær í mörg ár saman morg- unkaffí „í gegnum síma“ og hittust næstum daglega. Þeim varð mjög sjaldan sundur- orða, en það kom þó fyrir. Ætlaði einhver að blanda sér í málin sneru þær bökum saman gegn viðkom- andi. Ég hef átt margar góðar og skemmtilegar stundir með Frænku, Jóhannesi og börnum þeirra. - Systurnar héldu upp á afmælisdag- inn saman 10. október ár hvert með pompi og pragt. Hittust þar margar kynslóðir afkomenda afa og ömmu og var oft glatt á hjalla. - Ogleym- anleg eru gamlárskvöldin sem mamma og Frænka héldu lengi saman með fjölskyldum sínum. Kom margt spaugilegt fyrir eins og þegar Benedikt Jóhannesson fullyrti einu sinni á nýársdag að Páll stúpi minn hefði skotið niður tunglið með flugeldum kvöldið áð- ur. - Frænka og Jóhannes buðu mér stundum í útilegu austur í Skaftafellssýslu. Þá áttu þau Will- ysjeppa sem komst yfír holt og hæðir. í þeim ferðum var mikið sungið og margt spjallað. Frænka og Jóhannes þekktust í meira en sextíu ár og áttu gullbrúð- kaup á síðasta ári. Hjónaband þeirra var farsælt og fallegt og mikið reyndist Jóhannes henni Guð- rúnu sinni vel í löngum veikindum hennar. - Þau hjón áttu miklu bamaláni að fagna og eru böm þeirra fjögur öll hið mætasta fólk. Með þessum orðum kveð ég Frænku, sem var mér alltaf svo góð og mér þótti svo vænt um. Hvíli hún í friði. Guðrún Guðjónsdóttir. Guðrún móðursystir mín dó á sunnudaginn. Hún varð fyrir þungu áfalli fyrir rúmum áratug og náði ekki fullum styrk eftir það. Hún átti erfítt um mál sem auðvitað tók á hana. Samt naut hún sín í vina- hópi, af því að hugsunin var skýr og minnið óbrigðult. Það var gott að sitja hjá henni og rabba við hana. Best man ég eftir augunum, hlýjum og glettnum. Ég hef aldrei getað skilið hversu vel hún bar sjúkdóm sinn. En hún átti líka góða að. Jó- hannes stóð svo sannarlega við hlið konu sinnar sem höfðu svarið hvort öðru tryggð á unga aldri. Og það gerði fjölskyldan öll og svo auðvitað Olöf systir hennar, sem alltaf vissu hvor af annarri. Foreldrarnir, Guðrún og Bene- dikt, settu svip á þjóðmála- og kven- réttindabaráttu síns tíma og það mótaði heimilisbraginn á Skóla- vörðustíg 11. Systkinahópurinn var fyrirferðarmikill, og hefur mér þótt skemmtilegt að heyra þau riíja upp atvik frá þessum tíma á_ liðnum árum. Tvíburasystumar Ólöf og Guðrún voru orðnar fímm ára, þeg- ar þær voru skírðar, og var þeim leyft að velja á milli þess, að athöfn- in færi fram í kirkju eða heima en þá yrði boðið upp á súkkulaði og góðgæti. Auðvitað völdu þær síðari kostinn, og þegar móðir þeirra var að leggja síðustu hönd á undirbún- inginn, bað hún Benedikt að hafa ofan af fyrir dætrunum. Hann fór með þær inn í bókaherbergi og spurði hvað þær vildu heyra. „Segðu okkur söguna af henni Gjálp og henni Greip.“ Það var allur skírn- arundirbúningurinn. Ólöf og Guðrún voru mjög líkar. Sú saga hefur verið sögð til marks um það, að Jóhannes hafí boðið Ólöfu með sér í hóf tiu ára stúd- enta, af því að Guðrún var komin langt á leið og treysti sér ekki þess vegna. Þá hafði Pálmi rektor orð á því, að kennaramir hefðu átt erfitt með að þekkja tvíburana í sundur, meðan þeir voru í menntaskólanum. „En ég gerði það alltaf," sagði hann. Óg bætti svo við: „Skál, Guðrún!" Ólöf og Guðrún urðu stúdentar 17. júní 1939 með frænkum sínum Ragnheiði Baldursdóttur og Ragn- hildi Halldórsdóttur. Síðan fór Guð- rún í Húsmæðraskóla Reykjavíkur og vann eftir það hjá Tóbakseinka- sölu ríkisins. Sumarið sem Jóhannes kom heim frá Þýskalandi 1945 var hún við störf í Siglufirði. Þá höfðu þau ekki sést í sex ár og ekki alltaf verið víst um afdrif hans, þó hún frétti af honum endrum og eins. En samgöngurnar voru ekki betri en svo, að hún komst ekki suður í tæka tíð til að taka á móti honum. Guðrún var góð húsmóðir og undi sér við hannyrðir, þegar tími vannst til. Þau Jóhannes vom sam- rýnd og samhent og áttu barnaláni að fagna. Þau ræktuðu garðinn sinn og ferðuðust mikið saman heima og erlendis. Jóhannes átti forláta Willisjeppa sem nýttist vel við nátt- úruskoðun og í veiðiferðum. Guðrún las mikið og var vel að sér um þjóðleg efni, ættfróð og mannfróð. Hún var til mannfagnað- ar hvar sem var, þó hlédræg, en tillögugóð og óhlutdeilin um ann- arra mál. Hún hafði fastar og mót- aðar skoðanir í þjóðmálum. Hún var fulltrúi Kvenstúdentafélags íslands við hátíðahöldin í Reykjavík 18. júní 1944. Þá gengu fulltrúar 22 félaga og félagasamtaka fyrir fjöl- mennri skrúðfylkingu um borgina og þar var Guðrún við hlið móður sinnar sem var fulltrúi Kvenfélaga- sambands íslands. Þann sama dag hófst annað landsmót íslenskra' stúdenta og stóð tvo daga. Þá vom samþykkt lög fyrir sambandið og skyldi tilgangur þess m.a. vera sá „að standa vörð gegn öllum þeim öflum, sem sjálfstæði þjóðarinnar, andlegu, efnalegu og stjómarfars: legu, getur stafað hætta af.“ í stjóm vom kosin auk Guðrúnar Ágúst H. Bjamason, Egill Sigur- geirsson, Klemenz Tryggvason og Sigurður Ólason. 15. nóvember 1954 bað amma Guðrúnu að hafa föður sinn hjá sér nætursakir, af því að hún þurfti að ^ fara á fund hjá kvenfélagasam- bandinu sem búast mætti við að drægist á langinn. Ólöf rifjaði það upp við mig, að þær systur hefðu setið inni í stofu með föður sínum við jólaundirbúninginn með bömum sínum; hann hefði leikið á als oddi og sagt þeim sögur af sjálfum sér. Um morguninn var honum brugðið svo að strax var hringt í lækni en hann var aliur áður en hann kom. Upp úr því flutti amma inn á Laugarásveg og var þar vel að henni búið og þar leið henni vel. Guðrún, Jóhannes og börnin lögð- ust öll á eitt. Auðvitað fylgdi erill gömlu konunni, því að margir lögðu þangað leið sína að hitta hana. Ogf- — svo vom hjónin sjálf vinsæl. Það var því löngum gestkvæmt á heim- ili Guðrúnar og Jóhannesar og mættu allir alúð og gestrisni. Síðustu árin vom frænku minni erfíð. En hún hafði gott geð og sterkan vilja. Bekkjarsystrum henn- ar þótti vænt um að sjá hana í hópnum heima hjá Ragnheiði Bald- ursdóttur þegar þær hittust 5. nóv- ember sl. og á brúðkaupsdegi þeirra Jóhannesar 17. nóvember hitti hún fjölskylduna heima hjá Guðrúnut dóttur sinni. En svo fór að halla undan. Við vissum öll að hveiju dró. En samt var höggið sárt þegar það féll. Söknuðurinn er svo mikill. Guð blessi minningu Guðrúnar Bene- diktsdóttur. Halldór Blöndal. t Amma okkar, tengdamóðir, systir, mágkona og frænka, SIGRÍÐUR ÁRNADÓTTIR hjúkrunarfrædingur, Þórsgötu 19, Reykjavík, andaðist á Borgarspítalanum að morgni 16. desember. Útför hennar fer fram frá Fossvogs- kirkju föstudaginn 27. desember kl. 13.30. Arnþór Halldórsson, Sigurður Halldórsson, Baldur Öxdal Halldórsson, Kristveig Halldórsdóttir, Kristveig Baldursdóttir, og fjölskyldur. Marinó Árnason, Hansina Guðmundsdóttir, Þórir Marinósson, Atli Marinósson, Árni Marinósson, Valgerður Marinósdóttir t Ástkær eiginkona mín, dóttir, móðir okkar, amma og tengdamóðir, MARÍA KRÖYER, Calgary, Kanada, andaðist laugardaginn 14. desember. Jarðarförin hefur farið fram í Calgary, Kanada. Minningarathöfn verður haldin í Frí- kirkju Hafnarfjarðar, og verður hún aug- lýst síðar. Þeim, sem vildu minnast hinnar látnu, er bent á Krabbameinsfélag íslands. Jón Páll Guðmundsson, Ingi H. Kröyer, Valgerður Jónsdóttir Braun, Cal Braun, Guðmundur Ingi Jónsson, Bjarney Ó. Gunnarsdóttir, íris Jónsdóttir, Gíslí Harðarson, Marfa Dröfn Jónsdóttir, Gunnar S. Auðunsson, Þór Viðar Jónsson og barnabörn.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.