Morgunblaðið - 12.03.1997, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 12. MARZ 1997 11
FRÉTTIR
ÁHRIF SKATTABREYTINGA Á ATVINNU- OG RÁÐSTÖFU N ARTEK J U R
Allar upphæðir í þúsundum króna___________________________________________________________________________________________________________________________________Heimild: Fjármálaráðuneytið
Einhley pingur Hjón barnlaus m. eitt barn, eldra en 7 ára m. tvö börn, annað yngra en 7 ára m. þrjú börn, tvö eldri en 7 ára
Atvinnu- tekjur Tekjuskattur Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. Ráðstöfunartekjur Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. Atvinnu- tekjur Tekjuskattur Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. Ráðstöfunartekjur Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. Barnabætur, -auki Ráðstöfunartekjur Gildandi Tillaga Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. kerfi ríkisstj. Bamabætur, -auki Ráðstöfunartekjur Giidandi Tiliaga Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. kerfi ríkisstj. Bamabætur, -auki Ráðstöfunartekjur Gildandi Tillaga Gildandi Tillaga kerfi ríkisstj. kerfi ríkisstj.
75 6,9 5,7 68,1 69,3 125 3,4 2,0 121,6 123,0 6,7 7,4 128,4 130,4 17,9 19,3 139,5 142,3 26,9 29,1 148,5 152,2
100 17,4 15,2 82,6 84,8 150 13,9 11,4 136,1 138,6 5,2 6,1 141,4 144,7 15,2 17,0 151,3 155,6 23,1 26,4 159,3 164,9
125 27,9 24,7 97,1 100,3 175 24,4 20,9 150,6 154,1 3,7 4,9 154,4 158,9 12,4 14,8 163,0 168,8 19,4 23,6 170,0 177,7
150 38,4 34,2 111,6 115,8 200 34,9 30,4 165,1 169,5 2,2 3,6 167,4 173,2 9,7 12,5 174,8 182,1 15,6 20,9 180,8 190,4
175 48,9 43,7 126,1 131,3 225 45,4 39,9 179,6 185,1 0,8 2,4 180,4 187,4 6,9 10,3 186,6 195,3 11,9 18,1 191,5 203,2
200 54,4 53,2 140,6 146,8 250 55,9 49,4 194,1 200,6 0,8 1,1 194,9 201,7 5,7 8,0 199,8 208,6 8,1 15,4 202,3 215,9
225 69,9 62,7 155,1 162,3 275 66,4 58,9 208,6 216,1 0,8 - 209,4 216,1 5,7 5,8 214,3 221,8 8,1 12,6 216,7 228,7
250 81,2 72,2 168,8 177,8 300 76,9 68,4 223,1 231,6 0,8 - 223,9 231,6 5,7 3,5 228,8 235,1 8,1 9,9 231,2 241,5
275 93,0 82,7 182,0 192,3 350 97,8 87,4 252,2 262,6 0,8 - 252,9 262,6 5,7 1,3 257,8 262,6 8,1 4,4 260,2 267,0
300 104,7 94,0 195,3 206,0 400 118,8 106,4 281,2 293,6 0,8 - 281,9 293,6 5,7 - 286,9 293,6 8,1 - 289,3 293,6
350 128,2 116,5 221,8 233,5 450 139,8 125,4 310,2 324,6 0,8 - 311,0 324,6 5,7 - 315,9 324,6 8,1 - 318,3 324,6
400 151,7 139,0 248,3 261,0 500 162,4 144,4 337,6 355,6 0,8 - 338,3 355,6 5,7 - 343,3 355,6 8,1 - 345,7 355,6
450 175,2 161,4 274,8 288,6 550 185,9 165,5 364,1 384,5 0,8 - 364,9 384,5 5,7 - 369,8 384,5 8,1 - 372,2 384,5
500 198,7 183,9 301,3 316,1 600 209,4 188,0 390,6 412,0 0,8 - 391,4 412,0 5,7 - 396,3 412,0 8,1 - 396,7 412,0
Mismikil áhrif boðaðra skattabreytinga samkvæmt útreikningum
Ráðstöfunartekj ur
hækka um allt að 6,8%
Ráðstöfunartekjur hjóna með þrjú böm og
meðaltekjur hækka um allt að 14 þúsund
krónur, eða um 6,8%, þegar lækkun skatt-
hlutfalls í staðgreiðslu verður að fullu komin
til framkvæmda, samkvæmt útreikningum
fj ármálaráðuneytisins.
Breytingar á tekjuskattshlutfalli, skatt-
leysismörkum og persónuafslætti 1997-2000
Heimild: Fjármálaráðuneytið, Efnahagsskrifstofa Skatt- hlutfall (%) Skattleysis- mörk, kr. ámán. Persónuafsláttur kr. á mán.
ídag 41,98 60.902 24.544
1. maí 1977 40,88 60.902 23.901
1.janúar1998 38,98 62.425 23.360
1.janúar1999 37,98 63.985 23.329
1. janúar 2000 37,98 65.585 23.912
FJÁRMÁLARÁÐUNEYTIÐ hefur
reiknað út dæmi um áhrif þeirra
breytinga, sem ríkisstjórnin kynnti
á mánudag á staðgreiðsluskatti,
skattleysismörkum og barnabót-
um. Er miðað við atvinnutekjur
einstaklings frá 75 þúsund krón-
um á mánuði í 500 þúsund, og
tekjur hjóna frá 125 þúsund krón-
um í 600 þúsund krónur.
Samkvæmt útreikningunum
aukast ráðstöfunartekjur bæði
einstaklinga og hjóna yfirleitt
hlutfallslega meira eftir því sem
atvinnutekjurnar hækka. Þannig
hækka ráðstöfunartekjur einstakl-
ings með 150 þúsund krónur um
3,8%, en einstaklings með 450
þúsund krónur um 5%.
Þá aukast ráðstöfunartekjur
barnlausra hjóna með 250 þúsund
króna tekjur um 3,6% en hjóna
með 500 þúsund króna tekjur um
5,3%. Svipuð þróun er hjá hjónum
með eitt barn en þegar börnin eru
fleiri aukast ráðstöfunartekjurnar
hlutfallslega mest hjá hjónum með
í kringum meðaltekjur, eða 2-300
þúsund krónur.
Skattur í 37,98%
Forsendur útreikninga fjár-
málaráðuneytisins eru að að stað-
greiðsluskatthlutfallið hefur lækk-
að að fullu úr 41,98% í 37,98%,
en það gerist 1. janúar 1999. Þá
eru skattleysismörkin hækkuð um
2,5% frá því sem nú er, í 62.425
krónur. Hátekjuskattur hækkar
úr 5% í 7% en tekjumörkin hækka
úr 234 þúsund krónum á mánuði
í 260 þúsund krónur og tvöföld
sú fjárhæð fyrir hjón.
Tekin eru með í reikninginn
áhrif breyttra barnabóta á barna-
fjölskyldur, en frá og með næstu
áramótum verður tekið upp eitt
barnabótakerfi, í stað þeirra
tveggja sem nú eru í gildi, og
bæturnar verða alfarið tekju-
tengdar. Þetta þýðir að hjón með
eitt barn missa barnabætur með
um 275 þúsund króna fjölskyldu-
tekjur á mánuði, hjón með tvö
börn missa bæturnar við um 350
þúsund krónur á mánuði og hjón
með þijú börn missa bæturnar við
375 þúsund króna tekjur.
Persónuafsláttur
lækkar
Skattprósentan lækkar um 4%
á næstu þremur árum í áföngum:
1,1% á þessu ári, 1,9% á næsta
ári og 1% árið 1999. Á þessu ári
eiga skattleysismörk hins vegar
að vera óbreytt en hækka síðan
um 2,5% á ári til ársins 2000.
í þessu felst, samkvæmt upplýs-
ingum fjármálaráðuneytisins, að
persónuafsláttur lækkar um leið
og skattprósentan lækkar. Þannig
lækkar persónuafsláttur úr 24.544
krónum á mánuði í 23.901 krónu
þann 1. maí þegar fyrsti áfangi
lækkunarinnar kemur til fram-
kvæmda. Skattleysismörk verða
því óbreytt eða 60.902 krónur.
Fjármálaráðuneytið hefur ekki
reiknað út þau áhrif sem breyting-
ar á vaxtabótum hafa í för með
sér, en frá og með næstu áramót-
um verður tekjutenging vaxtabót-
anna lækkuð úr 6% í 3% og eigna-
tenging bótanna verður afnumin.
í staðinn kemur frádráttur frá
vaxtagjöldum, sem nemur 1,5%
af fasteignamati. Þessi breyting
hefur að mati fjármálaráðuneytis-
ins ekki áhrif á heildarupphæð
vaxtabótanna, en dregur úr jaðar-
áhrifum þeirra.
Framkvæmdastj óri Alþýðusambands íslands um tillögur ríkisstjórnarinnar í skattamálum
ARI Skúlason, framkvæmdastjóri
ASÍ, segir að tillögur ríkisstjórnar-
innar í skattamálum hafi ekki þau
tekjujöfnunaráhrif sem ASÍ hafi
vonast eftir. Hann segir að með
boðuðum breytingum á vaxtabóta-
kerfinu sé verið að fara inn á mjög
vafasamar brautir og að mati ASI
geti nýja kerfið verið íþyngjandi
fyrir barnafólk.
Ari sagði að ASÍ hefði lagt
megináherslu á að skattabreyting-
arnar miðuðu að því að bæta stöðu
meðaltekjufólks. Tillaga ASÍ hefði
verið að skattar á fólk með tekjur
undir 150 þúsund krónum á mán-
uði yrðu lækkaðir umtalsvert, en
skattar á aðra yrðu óbreyttir. í
tillögum ríkisstjórnarinnar væru
skattar á lágtekju- og meðaltekju-
fólk lækkaðir, en til við- _________
bótar væru skattar á
aðra einnig lækkaðir.
Með þeim kjarasamning-
um sem gerðir hefðu ver-
ið síðustu daga hefðu ""
markmið um tekjujöfnun vikið fyr-
ir öðrum markmiðum að verulegu
leyti, en skattatillögur ríkisstjórn-
arinnar bættu þar enn við. Há-
tekjufólk færi því mun betur út
Stuðlar ekki að
meiri tekjujöfnun
milljónir. Þetta fólk hagnast á
breytingunni um 16.500 kr. í
fjórða dæminu er meðaltekjufólk
með 2.880 þúsund í árstekjur, sem
býr á landsbyggðinni í íbúð að
verðmæti 3.825 þúsund. Þetta
fólk hagnast á breytingunni um
29.025 kr. Sé verðmæti íbúðarinn-
ar 4,5 milljónir hagnast það um
18.900 kr. Sé verðmæti íbúðarinn-
ar hins vegar 8 milljónir tapar það
Hátekjufólk
fer betur út úr
breytingunum
úr þessum breytingum en lágtekju-
fólkið.
Varasamar breytingar á
vaxtabótakerfinu
Ari sagði erfitt að meta til fulls
tillögur ríkisstjórnarinnar um
breytingar á vaxtabótakerfinu, en
_________ að sínu mati væri verið
að fara inn á mjög hæpn-
ar brautir. Það væri ekki
um það deilt að vaxta-
bótakerfið væri gallað,
_ en það hefði verið mat
ASÍ að í raun væri engin leið að
gera endurbætur á því. Auk þess
væri mjög hæpið að gera breyting-
ar á þeim forsendum sem fólk
hefði byggt á við húsnæðiskaup.
Samkvæmt tillögum ríkisstjórn-
arinnar verður tekjutenging vaxta-
bóta lækkuð úr 6% í 3% og eigna-
tenging afnumin. I staðin kemur
frádráttur frá vaxtagjöldum sem
nemur 1,5% af fasteignamati.
Ari sagði að þar sem fasteigna-
mat á höfuðborgarsvæðinu og
landsbyggðinni væri ólíkt kæmi
þessi breyting ólíkt út eftir búsetu.
Samspil lækkunar á tekjutengingu
og skerðingu sem byggð væri á
fasteignamati, kæmi í raun þannig
út að þar sem árstekjur væru helm-
ingi lægri en fasteignamat eignar-
innar yrðu vaxtabætur óbreyttar í
nýju kerfi. Væru tekjurnar hins
vegar lægri en helmingur fast-
eignamats væri útkoman skerðing
á vaxtabótum frá núverandi kerfi
og öfugt væru tekjurnar hærri en
helmingur fasteignamats.
I útreikningi hagdeildar ASÍ er
tekið ímyndað dæmi af lágtekju-
fólki með 1.920 þúsund krónur í
árstekjur sem býr á höfuðborgar-
svæðinu í íbúð sem metin er í fast-
eignamati á 5,1 milljón. ______________
Við breytinguna á vata- Tekjutenging
tapar það vaxtabóta
úr
bótakerfinu
18.900 kr. I öðru dæmi
er fólk með 2.880 þúsund
í árstekjur og íbúð að '
verðmæti 6 milljónir. Þetta fólk
tapar 3.600 kr. á breytingunni.
Þriðja dæmið er af hátekjufólki
með 4,8 milljónir í árslaun, sem
býr í húsi sem metið er á 10,7
33.975 kr. Almennt kemur þessi
breyting betur út fyrir lands-
byggðina en höfuðborgarbúa
vegna þess að fasteignamat er
lægra þar, að meðaltali er það 75%
af því sem það er á höfuðborgar-
svæðinu.
Ari sagði að breytingar á vaxta-
bótakerfinu væru fallnar til að
_________ draga úr jaðaráhrifum
skattkerfisins, en þær
fælu ekki í sér hækkun
barnabóta. Hann sagð-
ist hins vegar persónu-
lega vera andvígur þvi
að tekjutengja barnabætur að fullu
eins og tillögurnar gera ráð fyrir.
Um þetta atriði væru reyndar
skiptar skoðanir innan ASÍ.
6% í 3%