Morgunblaðið - 12.03.1997, Síða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 12. MARZ 1997
'
MORGUN BLAÐIÐ
ERLENT
Paul McCartney sleginn til riddara í Buckingham-höll
Reuter
SIR Paul McCartney með orðuna, sem fylgdi riddaranafnbótínni
Stjórnin aflýsir
samningafundi
Gíslamálið í Perú komið í harðan hnút
Lima. Reuter.
Bítillinn
Sir Paul
London. Reuter.
PAUL McCartney, Bítíllinn,
sem spaugaði með það fyrir 30
árum að hafa reykt maríjiiana
inni á salernum Buckingham-
hallar, gekk aftur á fund Elísa-
betar drottningar í gær. Var
hann þá sæmdur riddaranafn-
bót fyrir framlag sitt tíl dægur-
tónlistar.
McCartney er nú Sir Paul og
fór athöfnin fram samkvæmt
aldagamalli veiyu en útí fyrir
höfðu safnast saman hundruð
manna, ferðalanga og aðdáenda
Bítlanna, í von um að fá að líta
riddarann nýslegna. Var honum
líka fagnað mikið þegar hann
ók úr hlaði en hann skrúfaði
niður bUrúðuna og brosti til
fólksins. Hvorki Linda, kona
hans, sem glímir nú við brjósta-
krabbamein, né börnin hans
fjögur voru viðstödd athöfnina.
Fyrir Liverpool
McCartney og hinir Bítlarnir
þrir voru sæmdir Heimsveldis-
orðunni 1965 og þá hneykslaði
hann margan manninn með því
að grínast með, að þeir félag-
arnir hefðu reykt maryúana
inni á salerni áður en þeir hittu
drottningu. Að þessu sinni lét
hann ekkert þess háttar sér um
munn fara en lýstí yfir, að hann
hefði með nokkrum hættí tekið
við nafnbótinni fyrir hönd hinna
Bítlanna, George Harrisons,
Ringo Starrs og John Lennons,
sem myrtur var í New York
1980, og fyrir ættborgina Liver-
pool.
Drottningin drap sverðinu á
hvora öxl McCartneys þegar
hún gaf honum títilinn en sam-
starfsmenn McCartneys segja,
að hann muniekkinota hann
sjálfur. TU þess sé hann allt of
hógvær. Þess má geta, að Lenn-
on skilaði Heimsveldisorðunni
sinni 1969 til að mótmæla Víet-
namstríðinu.
Tímabær upphefð
Jafnvel á mælikvarða bresk-
rar íhaldssemi þóttí meira en
tími tíl kominn, að McCartney
fengi riddaranafnbót en þessi
upphefð hefur lengi verið dálít-
ið einskorðuð við dómara, vís-
indamenn og stjórnmálamenn.
Cliff Richard tók við henni 1995
og George Martin, sem gaf út
næstum öll vinsælustu lög Bítl-
anna, fékk hana í fyrra.
McCartney lifir nú rólegu lífi
á sinum lífræna búgarði í Suð-
ur-Englandi ásamt Lindu, konu
sinni, sem leggur sér fátt annað
til munns en grænmeti, en þau
hafa verið í hjónabandi í 27 ár.
ÓVISSA ríkti um samningaviðræð-
urnar um gíslamálið í Perú í gær
eftir að stjórnin aflýsti næsta fundi
og sagði ekkert um hvenær þær
gætu hafist að nýju. Samningamað-
ur stjórnarinnar, Domingo Palermo,
sakaði marxíska skæruliða, sem
hafa haldið 72 gíslum í bústað jap-
anska sendiherrans í Lima í 84 daga,
um að hafa reynt að svíkja loforð
sem þeir hefðu gefið.
Ekki var vitað nákvæmlega hvers
vegna stjórnin aflýsti viðræðunum,
en yfirlýsing frá Palermo benti til
þess að þær væru komnar í harðan
hnút.
Skæruliðarnir slitu viðræðunum í
vikunni sem leið og sökuðu stjórnina
um að hafa grafið göng að bústað
sendiherrans til að undirbúa áhlaup
á bygginguna. Viðræðunum var þó
haldið áfram í nokkrar klukkustund-
ir um helgina og virtust aftur vera
komnar á skrið þegar stjórnin af-
lýsti næsta fundi.
Ryutaro Hashimoto, forsætisráð-
herra Japans, kvaðst hafa áhyggjur
af gangi mála en sagði ákvörðun
stjórnarinnar í Perú ekki koma sér
á óvart.
Áhlaup talið ólíklegt
Nú þegar gíslarnir hafa verið í
bústaðnum í tæpa þrjá mánuði hafa
menn vaxandi áhyggjur af líkam-
legri og andlegri heilsu þeirra. Sjón-
varpsstöð í Lima skýrði frá því í
fyrrakvöld að einn gíslanna, Jorge
Gumucio, sendiherra Bólivíu, hefði
fengið „móðursýkiskast“ nýlega og
ekki stillt sig fyrr en einn skærulið-
anna hefði hrópað á hann. Þrír lækn-
ar hafa vitjað gíslanna síðustu daga
og fregnir herma að a.m.k. 21 þeirra
eigi við alvarleg veikindi að stríða.
Þótt viðræðurnar hafi ekki borið
árangur bendir ný viðhorfskönnun í
Lima til þess að 57% borgarbúanna
séu andvíg því að stjórnin reyni að
frelsa gíslana með áhlaupi. Háttsett-
ur embættismaður, Hector Jhon
Caro, fyrrverandi yfirmaður þeirrar
deildar lögreglunnar sem berst gegn
hermdarverkum, kvaðst telja að
stjórnin gæti vart fyrirskipað árás á
bygginguna úr þessu en útilokaði
ekki þann möguleika sem lokaúr-
ræði.
Á meðal gíslanna eru bróðir Al-
bertos Fujimoris, forseta Perú,
sendiherra Japans og margir jap-
anskir stjórnarerindrekar og kaup-
sýslumenn. Skæruliðarnir sögðu á
mánudag að málið yrði ekki leitt til
lykta á næstunni þar sem stjórnin
vildi ekki verða við þeirri kröfu að
um 400 félagar þeirra yrðu látnir
lausir úr fangelsi.
♦ ♦ ♦-----
Finnland
Stuðningur við
tvö ríkismál
MEIRIHLUTI finnskumælandi
Finna er þeirrar hyggju að áfram
eigi að vera tvö opinber mál í Finn-
landi og dijúgur meirihluti telur að
sænska sé snar þáttur í finnsku sam-
félagi, samkvæmt nýrri skoðana-
könnun. Þar kemur einnig fram að
flestum þætti til vansa ef sænska
og sænsk menning hyrfí í Finnlandi.
Samkvæmt könnuninni lætur
fjórðungur finnskumælandi Finna
sænskumæiandi landa sína fara í
taugarnar á sér og lítur á þá sem
framandi málhóp. Afstaðan til sæn-
skumælandi Finna er í beinu sam-
hengi við aldur og menntun. Eftir
því sem menn eru yngri og hafa
meiri menntun eru þeir jákvæðari í
garð sænskumælandi Finna.
Reuter
*
Ottast einræktun
FULLTRÚAR flokka um-
hverfisverndarmanna, Græna
hópsins, á Evrópuþinginu í
Strasbourg létu ótta sinn við
einræktun í ljós er þeir mættu
til þingfundar í gær með eins
grímur fyrir andliti, en þar fóru
fram umræður um einræktun
dýra og manna. Edith Cresson,
sem fer með rannsóknamál í
framkvæmdastjórn Evrópu-
sambandsins, lýsti í gær yfir
vilja sínum til að einræktun
manna verði bönnuð.
Evrópuþingið gagnrýnir Schengen-samninginn harðlega
Gagnrýna leynd o g skort
á lýðræðislegn eftirliti
EVRÓPUÞINGIÐ samþykkti á fundi
í Strassborg í Frakklandi í gær þing-
sályktun, þar sem Schengen-samn-
ingurinn er gagnrýndur harðlega,
meðal annars fyrir ógagnsæi og
skort á lýðræðislegu eftirliti. Þingið
er samþykkt markmiðum samnings-
ins um frjálsa för fólks yfir innri
landamæri aðildarríkja Evrópusam-
bandsins og vill að Schengen-samn-
ingurinn verði hluti af stofnsáttmála
ESB. Það telur hins vegar ekki
nægja að vegabréfasamstarfið verði
hluti af millríkjasamstarfinu um
dóms- og innanríkismál í svokallaðri
þriðju stoð ESB, heldur vilja þing-
menn að Schengen-samstarfið flytj-
ist í framtíðinni í hina yfirþjóðlegu
fyrstu stoð og verði þannig undir
eftirliti framkvæmdastjórnar ESB
og Evrópuþingsins.
Ályktunin var samþykkt með 229
atkvæðum gegn 132. Þingmenn
næststærsta flokkahópsins á þing-
inu, kristilegra demókrata og íhalds-
manna, greiddu atkvæði gegn henni,
þar sem þeim þótti of langt gengið
tillögum um breytingar á stefnu
Schengen-ríkjanna varðandi veit-
ingu vegabréfsáritana og pólitísks
hælis.
Þingnefnd um innanríkismál og
frelsi borgaranna lagði þingsálykt-
unina fram. í henni er að finna harða
gagnrýni á Schengen-samkomulagið
í núverandi formi. Þingið gagnrýnir
„skort á gagnsæi og lýðræðislegu
eftirliti með Schengen-samningn-
um“ og bendi á að „eftirliti með
Evrópuþingið gagnrýnir
Schengen-samninginn
harðlega í ályktun, sem
samþykkt var í gær.
Olafur Þ. Stephensen
skrifar frá Strassborg.
framkvæmd hans og lagalegri vernd
almennings" sé ábótavant.
Þingið fer meðal annars fram á
að framkvæmdanefnd Schengen
skili „öllum gagnlegum skjölum" til
Evrópuþingsins og þjóðþinga aðild-
arríkjanna. Þingið lætur sömuleiðis
í ljós áhyggjur af þróun upplýsinga-
kerfís Schengen (SIS), þar sem því
virðist einkum ætlað að útiloka
„óæskilega útlendinga".
Evrópuþingið fagnar því að Norð-
urlöndin hafí nú fengið aðild að
Schengen og þannig hafi tekizt að
varðveita norræna vegabréfasam-
bandið. Þingið bendir reyndar á að
norræna vegabréfasambandið hafi
tryggt fijálsa för yfir landamæri í
40 ár án þess að byggja upp „heilt
vopnabúr af lögum og reglum".
Aukaaðild íslands og Noregs
„hindrun"?
Þingið telur hins vegar að aukaað-
ild íslands og Noregs að Schengen-
samningnum geti orðið „hindrun" í
vegi þess að Schengen-samstarfið
verði í framtíðinni fært undir lögsögu
stofnana Evrópusambandsins, það er
framkvæmdastjómarinnar og þings-
ins. Þingið fer þess vegna fram á að
settar verði skýrar reglur um þátt-
töku íslands og Noregs í ákvarðana-
töku til að forðast stofnanalegar
flækjur í framtíðinni. „Þingið er þeirr-
ar skoðunar að aðild Noregs og Is-
lands megi ekki verða fordæmi fyrir
útvíkkun Schengen til fleiri landa,
sem eiga ekki aðild að Evrópusam-
bandinu," segir í þingsályktuninni.
Setning um að setja hefði átt skýr-
ari ákvæði í samstarfssamningana
við ísland og Noreg um hugsanleg
slit samstarfsins var felld út úr álykt-
uninni við atkvæðagreiðslu í gær.
Evrópuþingið hvetur þjóðþing
Norðurlandanna til þess að tryggja
það, um leið og þau staðfesta aðild
að Schengen-samningnum, að séð
verði fyrir rétti þeirra til að krefjast
upplýsinga og hafa eftirlit með fram-
kvæmd samningsins.
Þingið leggur til að sett verði á
fót samráðsnefnd þjóðþinga aðildar-
ríkja Schengen til að bæta þingræð-
islegt eftirlit með framkvæmd samn-
ingsins.
I
>
I
i
>
i
i
i
l
t
í
I
I