Morgunblaðið - 07.05.1997, Blaðsíða 36

■4
36 MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
HULDA RAGNA
MAGNÚSDÓTTIR
+ Hulda Ragna
Magnúsdóttir,
matráðskona fædd-
ist í Reykjavík hinn
14. október 1922.
Hún lést í Sjúkra-
húsi Reykjavíkur
hinn 26. apríl síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Sigurjóna Soffía
Siguijónsdóttir frá
Saltvík á Kjalar-
nesi, f. 7. ágúst
1896, d. 21. maí
1990, og Magnús
Jónsson, verkamað-
ur í Reykjavík, ættaður frá
Snjallsteinshöfða í Landsveit,
f. 29. ágúst 1890, d. 18. des.
1976. Hálfsystir Huldu var Sig-
rún Lína Helgadóttir, f. 2. ág-
úst 1920, d. 4. jan. 1996, gift
Halldóri Sigurðsyni, sjómanni,
f. 30. des. 1913, d. 6. des. 1970.
Hulda var elst alsystkina sinna,
en þau eru Sigurjón Scheving,
bifvélavirki og fyrr-
verandi lögreglu-
stjóri á Reyðarfirði,
f. 6. nóv. 1923, d.
11. apríl 1989,
kvæntur Pálínu
Stefánsdóttur, f. 14.
júlí 1922; Sigurjóna
Gyða, f. 31. ágúst
1926, gift Gesti
Hallgrímssyni, full-
trúa hjá Reykjavík-
urborg og fyrrver-
andi prentara, f. 20.
sept. 1929, d. 25.
júní 1996; Pálína
Þórunn, f. 22. júlí
1929, d. 19. janúar 1997, gift
Jóni Þórarni Sigurjónssyni, bif-
reiðasljóra, f. 2. mars 1927;
Guðmundina Oddbjörg, f. 2.
sept. 1936, gift Áskatli Magnús-
syni, bifvélavirkja, f. 11. okt.
1926, d. 31. des. 1994.
Útíför Huldu fer fram frá
Hallgrímskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Það er ávallt þungbært að horfa
— á eftir ástvinum sínum þegar þeir
hverfa úr þessu jarðneska lífi. Við
sem eftir stöndum reynum að
hugga okkur við að láta hugann
reika um liðna tíma.
Minningar um góða og gjafmilda
frænku og vinkonu eru okkur kær-
ar. Frá fyrstu tíð var Hulda frænka,
eins og hún var alltaf kölluð, einn
af máttarstólpum lífs okkar. Það
var amma Sigga, afi og Hulda
frænka á Freyjó, sem mynduðu eins
konar heilaga þrenningu í huga
Í okkar. í æskuminningunum var
Freyjugata 17b nafli alheimsins á
þann hátt að þar fengum við notið
öryggis, skjóls og hlýju með ástríku
fólki og deildum með því gleði og
sorgum lífsins. Nú eru þau þijú
horfín á fund feðra sinna. Eftir frá-
fall Huldu frænku er eins og með
henni hafi horfið síðasta haldreipi
okkar við upprunann, vegna þess
að Freyjugatan var sem okkar ann-
að heimili.
Hulda frænka var alla tíð mjög
vinnusöm og ósérhlífin. Hún var
snemma læs og fljót að tileinka sér
námsefni. Hér áður fóru börn ekki
í skóla fyrr en tíu ára gömul, en
að þeim tíma lærðu þau í foreldra-
húsum. Hún var ávallt námsfús og
hafði hug á því að læra eitthvað í
framtíðinni, en á hennar uppvaxtar-
árum var ekki ætlast til þess af
stúlkum og þá sérstaklega ekki úr
verkalýðsstétt. Hún tók því örlögum
sínum eins og vera bar, stundaði
bamaskólanám og til þess að létta
+
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
MAGNÚS B. E. NORÐDAHL
bifreiðastjóri
frá Hólmi,
Fellsmúla 22,
Reykjavik,
andaðist mánudaginn 5. maí.
Guðrún
Hreggviður Norðdahl,
Svala Norðdahl,
Hrönn Norðdahl,
Magnús M. Norðdahl,
Örn Norðdahl,
Kolbrún Norðdahl,
Hrafn Norðdahl,
barnabörn og
Norðdahl,
Svava H. Guðmundsdóttir,
Jónas Hallsson,
Elís R. Víglundsson,
Elín Jónasdóttir,
Elísabet Þorgeirsdóttir,
Brynjólfur Samúelsson,
Herdís Hubner,
barnabarnabörn.
t
Elskuleg eiginkona min, móðir okkar, tengda-
móðir og amma,
HANSÍNA METTA KRISTLEIFSDÓTTIR
frá Efri Hrísum,
Fróðárhreppi,
Stórholti 26,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fríkirkjunni í Reykjavík
föstudaginn 9. maí kl. 15.00.
Guðmundur Kristjánsson,
Kristleifur Guðbjörnsson, Margrét Ólafsdóttir,
Aldís Guðbjörnsdóttir,
Guðrún Guðbjörnsdóttir, Gylfi Sigurðsson,
Halldór Guðbjörnsson, Guðfinna Ólafsdóttir,
Sólbrún Guðbjörnsdóttir, Víkingur Halldórsson,
Hrefna Guðbjörnsdóttir, Egill Þráinsson,
Gíslný Guðbjörnsdóttir, Jóhann Óskarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
á heimilinu var hún send í vist yfir
sumartímann. í ljósi þessa tíma var
áhrifa kreppunnar farið að gæta á
Islandi og efnahagur landsmanna
fór dvínandi. Faðir hennar hafði
fest kaup á nýju húsi, en það heyrði
til undantekninga að verkamaður
ætti sitt eigið húsnæði á kreppuár-
unum. Launin fyrir vistina vom
fyrst í formi fæðis yfir daginn, en
þegar hún var orðin tólf ára fékk
hún peninga í fyrsta skipti fyrir
vinnu sína. Sá peningur var greidd-
ur út eftir sumarið og féll hann í
heimilishald foreldra hennar. Þegar
Hulda fermdist var það merki um
það að hún væri orðin fulltíða kona
og ætti að fara að sjá fyrir sjálfri
sér. Fékk hún þá 30 kr. í vinnulaun
á mánuði sem vinnukona. Eftir
fermingu kom það aldrei til greina
að hún færi í áframhaldandi nám.
Hún var ávallt heppin með hús-
bændur og þeir voru henni góðir.
Húsmæður hennar vom báðar hús-
mæðraskólagengnar og hjá þeim
lærði hún margt til matseldar. Öll
sú þekking sem hún aflaði sér hjá
húsmæðrum sínum kom að góðum
notum þegar hún fór að vinna fyrir
sér seinna meir. Þar hafði verið
lagður grunnur að áhuga hennar á
matseld.
Haustið 1940 þegar Hulda varð
átján ára gömul hóf hún störf á
veitingahúsinu Central í Hafnar-
stræti 18 í Reykjavík hjá hjónunum
Lóu Kristjánsdóttur og Friðsteini
Jónssyni. Það var farið að gæta
uppgangs í íslensku efnahagslífi
þetta sama ár, en þá var landið
hernumið af Bretum. Erlent fjár-
magn streymdi til landsins í aukn-
um mæli og atvinnutækifæri land-
ans jukust. Hulda fékk nú 500 kr.
í laun á mánuði og fannst henni
hún geta keypt allan heiminn, hún
var svo rík. Veitingahúsavinnan
átti vel við Huldu og leið henni vei
yfír pottum og pönnum hjá góðu
fólki. Þó Hulda hafi verið ung að
árum fannst Friðsteini hún hæfi-
leikarík matselja og lét sig oft
hverfa tímunum saman, en kom
einstöku sinnum við til að „dýfa
puttunum í pottana", smakka og
hrósa henni fyrir afköst og dugnað.
Hann vildi senda hana til sveins-
prófs í matargerðarlist í Valhöll á
Þingvöllum. Þetta sveinspróf var
fyrir þá sem höfðu unnið við matar-
gerð í nokkur ár og höfðu aflað sér
starfsreynslu. Meistarapróf var
ekki hægt að taka nema fara til
annarra landa.
Ekkert varð úr því að Hulda lyki
sveinsprófí, enda hafði hún önnur
framtíðaráform. Hún ætlaði ekki
að „þræla“ eins og hún kallaði það,
á veitingahúsi alla ævi, heldur eign-
ast heimili, eiginmann og mörg
börn. En það er einhvem veginn
þannig að örlögin taka í taumana
og menn fá ekki við neitt ráðið.
Við skemmtum okkur stundum yfír
dægurlagatextanum „Hulda spann
og hjartað brann, en aldrei fann
hún unnustann". Þetta vinsæla
tískulag söng Hulda fyrir okkur
systur og sagði jafnframt að við
mættum ekki vera of vandlátar í
vali okkar á karlmönnum. Hulda
var alla tíð mjög ánægð hjá Lóu
og Friðsteini og starfaði hjá þeim
á meðan þau stóðu í veitingahúsa-
rekstri hér í Reykjavík. Hulda starf-
aði þvi á Central til ársins 1950 og
síðan á veitingahúsinu Vega við
Skólavörðustíg 3. Seinna á Gilda-
skálanum við Aðalstræti 9 og svo
á Veitingahúsinu Laugavegi 28.
Hulda starfaði nokkurn tíma hjá
Lóu eftir andlát Friðsteins, árið
1971, á meðan Lóa var með rekstur
hér í borg. Af Huldu fór mjög gott
orðspor sem matráðskonu. Hún átti
sína föstu viðskiptavini sem fylgdu
henni milli veitingahúsa. Hún eldaði
góðan mat og sumir fullyrtu það
að hún matreiddi bestu súpur í
heimi, þar sem ekkert var til sparað.
Minningarnar um Huldu frænku
eru margar. Allar bæjarferðirnar
okkar saman, þegar við laumuðum
litlu höndunum í hlýjan lófann
hennar og „spásseruðum" eins og
hún kallaði gönguferðirnar okkar
niður Laugaveginn, sem enduðu oft
á Hressó. Það var staðið lengi fyrir
utan gluggann við Hressó og spáð
í hvað ætti að fá sér, kannski var
það „smorrebrauð" með rækjum,
skinku eða roastbeef eða gamla
góða ijómatertusneiðin. Þetta var
allt mjög vel skipulagt áður en
gengið var inn í flottheitin. Ef við
komum ekki við á Hressó fórum
við í bakaríið á heimleið og keyptum
rúnnstykki með birki og annað góð-
gæti. Það var alltaf séð fyrir því
að litlir munnar yrðu ekki svangir.
Tilhlökkun okkar yfír því að vera
þess heiðurs njótandi að fara með
Huldu frænku í bæinn var mikil.
Það var bara dagskrá út af fyrir
sig og tilbreyting í hversdagsleik-
ann.
Hulda frænka kom fram við okk-
ur á annan hátt en aðrir fullorðnir.
Við vorum jafningjar og vinkonur
alveg fram á síðasta dag. Þegar
Hulda kom í heimsókn til okkar
þegar við vorum litlar, kom hún
alltaf inn í herbergi okkar krakk-
anna til að skoða dótið og spjalla
um daginn og veginn. Til marks
um hve mikillar virðingar Hulda
naut, var það skemmtilega svar
Höllu við því hvað hún ætlaði að
verða þegar hún yrði stór: „Nú
auðvitað matkona eins og Hulda
frænka.“ Þegar Hulda frænka sagði
frá þessu svari, leyndi stolt hennar
sér ekki. Höfuðeinkenni Huldu
frænku var gjafmildin og gleðin.
Hún ætlaðist ekki til neins af öðrum
og var alltaf tilbúin til þess að gefa
af sínu, með glöðu geði. Fyrir smá
viðvik að okkar mati vildi hún ávallt
launa margfalt og fannst okkur
stundum nóg um. En þetta var
hennar aðferð til að sýna okkur
þakklæti sitt og hvað henni þótti
vænt um okkur. Eitt sinn spurði
barn hvers vegna Hulda frænka
væri alltaf svona glöð? Þessi spurn-
ing vakti okkur til umhugsunar um
gleðina sem geislaði af andliti henn-
ar. Hún sá alltaf eitthvað gott í
öllu og öllum. Þannig þekktum við
hana og þannig minnumst við henn-
ar.
Eftir að Hulda hætti að starfa
sem matráðskona tók hún sér nokk-
urt starfshlé. En síðar tók hún að
sér ræstingar hjá Reykjavíkurborg
í nokkur ár og annaðist foreldra
sína, fram að andláti þeirra. Hulda
bjó á Freyjugötunni allt fram til
ársins 1990. Eftir það bjó hún ein,
fyrst við Njálsgötu og síðar við
Lindargötu.
Það var okkur mikið gleðiefni
þegar Hulda frænka flutti af Lind-
argötunni til Gyðu systur sinnar, í
september á síðasta ári. Þær stöllur
höfðu ákveðið það að njóta félags-
skapar hvor annarrar, enda engin
ástæða fyrir því að svo nákomnar
systur byggju hvor í sínum borgar-
hlutanum. En enn tóku örlögin völd-
in og heilsufari Huldu frænku fór
hrakandi uns hún lagðist inn á
Sjúkrahús Reykjavíkur í ársbyijun.
Því miður átti hún ekki þaðan aftur-
kvæmt og varð meira lasburða,
þrátt fyrir vonir og væntingar um
bata.
Minningin um góða frænku lifir
í hugum og hjörtum okkar.
Blessuð sé minning hennar.
Með hjartans þakklæti fyrir sam-
veruna.
Hulda og Halla Gestsdætur.
Þegar ég var lítill varð snemma
aðeins ein frænka í tilverunni. Það
var hún Hulda frænka. Kannski
voru frænkurnar fleiri. Hins vegar
var nafn Huldu aldrei sagt öðru
vísi en að frænka kæmi á eftir.
Þannig er þetta orð í huganum
tengt hlýju og væntumþykju þeirrar
konu sem var óspör á kærleika og
hjálpsemi. Líf hennar og minning
er djúpt gróin í minnið og verður
ekki skipt út fyrir önnur gæði þessa
heims, þótt ríkuleg séu. Eftir að ég
eignaðist svo dóttur, varð Hulda
frænka hennar frænka með allri
þeirri elsku sem því fylgdi.
Hulda frænka barst ekki mikið á
í lífinu. Hún var nægjusöm og óeig-
ingjörn en fyrst og síðast traust.
Hjartalag hennar var því með þeim
hljómi sem fáum er gefinn. Lengst-
um bjó hún á Freyjugötu 17b hér
í Reykjavík og deildi þar húsnæði
með foreldrum sínum allt þar til
þeir lögðu í sitt ferðalag um óþekkt-
ar gáttir tilverunnar. Amma og afi
og Hulda frænka urðu því óijúfaleg
þrenning í litla bakhúsinu á Freyjó
sem ekki státaði af minni kærleika
en önnur hærra skrifuð þrenning
að því er talið er og iðulega kennd
við heilagleika. Þetta samfélag á
Freyjó er ætíð í mínum huga dulít-
il akademía og kannski ein af þeim
síðustu þar sem fjölskyldan kom
saman til þess að ná í síðustu vís-
dómsorð þeirrar kynslóðar sem ólst
upp við léleg efni í moldarkofum.
Sú hugmyndafræði sem miðlað var
í þessari akademíu nýtist þeim sem
nennir að hlusta, hinum er hún í
hæsta máta hjal um innantóma
hluti.
Fegurð og kraftur leynist hins
vegar ekki síður í hinu smáa og
einfalda en hinu stóra og flókna;
gleðinni og sorginni; réttlætinu og
óréttlætinu. Innsæi þarf hins vegar
til þess að skynja hana og skilja.
Allt þetta gat Hulda frænka les-
ið af lítillæti og hófsemi þess sem
leitar inn á við til skilnings á tilver-
unni og margvíslegum rökum henn-
ar.
Hulda frænka eignaðist aldrei
böm en þeim mun kærari voru
henni því böm og barnabörn systk-
ina sinna. Alltaf vom þau aufúsu-
gestir og áttu öll sinn stað í hjarta
hennar, hvert með sínum hætti.
Allir hafa því misst og sakna hlýs
viðmóts þeirrar frænku sem af ör-
læti sínu vék einhveiju í litlar hend-
ur að þreifa sig út í lífið.
Nú þegar þú ert gengin, kæra
frænka, átt þú alltaf þinn stað í
hugskoti mínu og dóttur minnar.
Þangað getur maður leitað ekki síð-
ur en þegar þú varst þessa heims.
Það er styrkur og huggun fólgin í
því að eiga einhvern að.
Einhveiju sinni vorum við að
ræða um misjafnt mannanna lán í
þessum heimi niðri á Freyjó. Þá
sagði amma í sínu æðruleysi: „Þeir
eru allir jafnir fingurnir þegar í
lófann er komið." Þannig sigraði
maður óttann um leið og maður
kreppti hnefann; óttann við sjálfan
sig og heiminn. Þannig, kæra
frænka, stöndum við að lokum
frammi fyrir hinum hinsta dómara
sem dæmir alla jafnt hvernig svo
sem staða þeirra var í lífinu. Megi
minning þín lifa.
Benedikt Gestsson og
Kristrún Vala.
Á kveðjustundu er svo margt sem
kemur upp í hugann, er ég minnist
minnar kæru elsku frænku Huldu
á Freyjó, sem nú hefur yfírgefið
hið jarðneska líf og farið til himna-
föðurins. Mér er sem ég sjái hana
nú sitja hjá langömmu Siguijónu
og langafa Magnúsi og brosa af
gleði yfir endurfundum og minning-
um um horfna daga á Freyjugötu
17b. Litla húsinu, sem var samt svo
stórt og rúmaði svo marga, því þar
var alltaf svo margt um manninn,
bæði af gestum og gangandi.
Þar sýndir þú þína miklu gest-
risni og félagslyndi með þitt góða
og glaða skap. Hressleiki þinn og
hlátur umvafði alla. í mínum minn-
ingum frá bernskudögum var alltaf
sól á Freyjugötunni, og þú sem einn
geislinn frá henni, svo góð, hlý, kát
og gjafmild. Þú gast alltaf gert þér
í hugarlund hvað litla stelpu
dreymdi um að eignast. Það er eins
og það hafi gerst í gær en ég var
ljögurra ára þegar þú réttir mér
jólapakkann og baðst mig um að
passa að missa hann ekki, því þá
gæti hann brotnað. Þá vissi ég að
það væri bollastell og þá hlóstu
dátt. Já, þú kunnir að gleðja. Og
sögurnar þínar frá siglingum þínum
með Gullfossi til framandi landa
eins og ævintýri. Allt gullið og ger-
semarnar sem þú komst með heim
úr þeim ferðum, sem ég fékk alltaf
að skoða og handleika.
Þessi fáu brot af góðri minningu
um þig, Hulda, geymast ætíð og
varðveitast í huga okkar allra sem
fengum að njóta þín og þinnar
elsku.
Kærar þakkir fyrir mig, ástkæra
frænka og Guð blessi þig.
Sigurbjörg Gyða Tracey.