Morgunblaðið - 21.06.1997, Blaðsíða 18
18 LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
__________ÚRVERINU________
„Fylgjumst með því sem
við höfum vanrækt áður“
Suðurskautslandið
Norskir bátar við
ólöglegar veiðar
Útgerðir bátanna hafa fengið norska
ríkisstyrki vegna smíði þeirra
KRISTJÁN Ragnarsson, formaður
LÍÚ, er sáttur við hina nýju reglu-
gerð, sem sett hefur verið um veið-
ar erlendra loðnuskipa innan lög-
sögu okkar. „í fyrsta lagi gerir gild-
andi samningur ráð fyrir að þeir
megi ekki vera með fleiri en 30
skip að veiðum í einu,“ segir Krist-
ján Ragnarsson.
„Reyndin hefur verið sú að þeir
hafa verið hér miklu fleiri, en að-
eins 30 þeirra þóst vera að veiðum,
en enginn hefur getað fylgzt með
því. Nú fá aðeins 30 skip leyfi
hveiju sinni og skila þarf leyfi inn
til að nýtt skip geti fengið leyfi.
Mér þykir líklegt að þessi leyfi verði
ekki gefin út til nýrra skipa nema
á skrifstofutíma."
„Þetta á að auðvelda fram-
1. gr.
Reglugerð þessi tekur til loðnu-
veiða grænlenskra, norskra og fær-
eyskra skipa í fiskveiðilandhelgi
Islands á loðnuvertíðinni 1997 til
1998.
2. gr.
Aðeins þeim skipum sem fengið
hafa sérstakt leyfí frá Fiskistofu
er heimilt að stunda loðnuveiðar í
fískveiðilandhelgi Islands. Skip sem
óska eftir leyfi til loðnuveiða skulu
sækja um það til Fiskistofu. í um-
sókninni komi fram upplýsingar um
nafn skips, skráningarnúmer, kall-
merki, stærð í brt., burðargetu og
upplýsingar um fjarskiptatæki.
Skip sem afsala sér veiðileyfí skulu
tilkynna það Fiskistofu og komi
sömu upplýsingar fram og í um-
sókninni.
3. gr.
Loðnuveiðar eru einungis heimil-
ar frá 1. júlí 1997 til 15. febrúar
1998, norðan við 64°30’N, með
þeim takmörkunum sem leiða af
12. gr. Birta skal í sérstakri auglýs-
ingu leyfilegan heildarafla hvers
lands og þegar honum er náð falla
veiðileyfí skipa frá viðkomandi
löndum niður.
Óheimilt er að umskipa afla í
lögsögu íslands.
4. gr.
A tímabilinu 1. júlí til 30. nóvem-
ber skulu ekki fleiri en 30 norsk
skip hafa leyfí til loðnuveiða sam-
tímis, sbr. 1. gr.
Á tímabilinu 1. desember til 15.
febrúar skulu ekki fleiri en 20 norsk
skip hafa leyfi til loðnuveiða.
Ekki skulu fleiri en 7 færeysk
skip hafa leyfi til loðnuveiða.
Ekki skulu fleiri loðnuveiðiskip
frá hvorri þjóð vera í fískveiðiland-
helgi íslands, en hafa leyfi til veiða
hverju sinni.
Afsali skip sér veiðileyfi sbr. 2.
gr., er Fiskistofu heimilt að gefa
út nýtt leyfi þess í stað.
5. gr.
Skip skulu á leið til veiðisvæðis,
áður en veiðar í fískveiðilandhelgi
íslands heijast, og á leið úr físk-
veiðilandhelgi íslands, sigla um
einn af eftirfarandi athugunarstöð-
um:
a) 67°30’-10°00’V
b) 69°13’-13°00’V
c) 68°00’-20°00’V
Athugunarstöðvum, sbr. 1. mgr.
verður breytt með sérstakri reglu-
gerð, ef þróun veiða gefur tilefni
til þess.
6. gr.
Áður en skip hefur veiðar í fisk-
veiðilandhelgi Islands skal tilkynna
Landhelgisgæslunni um fyrirhug-
aðar veiðar og komutíma í athugun-
arstað með minnst 6 klukkustunda
fyrirvara og mest 12 klukkustunda
Loðnusamningn-
um verði sagt upp
kvæmdina mikið frá því, sem áður
hefur verið ásamt hertum kröfum
um tilkynningar um komu inn í lög-
söguna, brottför úr henni og ná-
kvæmri færslu afladagbókar. Því
eiga þeir ekki að geta skráð veiðina
annars staðar en aflinn hefur feng-
izt. Sameiginlega mun þetta allt
stuðla að því að við munum fylgj-
ast með því, sem við höfum van-
rækt áður. Þyki Norðmönnum þess-
ar reglur þrengri en þær, sem þeir
hafa búið við, geta þeir sjálfum sér
um kennt. Ég er sáttur við þessar
reglur og tel að þar komi fram all-
fyrirvara. í tilkynningunni komi eft-
irfarandi upplýsingar fram í þessari
röð; orðið „komutilkynning“ (active
report), nafn skips, skráningarnúm-
er, kallmerki, dagsetning og stað-
setning við sendingu tilkynningar,
heildarafli um borð, áætlað veiði-
svæði, athugunarstaður sem siglt
verður um, sbr. 5. gr. og fyrirhugað-
an komutíma á staðinn.
Haldi skip til veiða úr íslenskri
höfn skal það tilkynnt Landhelgis-
gæslunni á sama hátt og greint er
í 1. mgr., þó þarf ekki að tilgreina
athugunarstað.
7. gr.
Skip sem stundar veiðar í fisk-
veiðilandhelgi íslands skal á hveij-
um degi á tímabilinu frá kl. 10.00
til 12.00, senda Landhelgisgæsl-
unni aflatilkynningu þar sem fram
kemur í þessari röð; orðið „aflatil-
kynning" (catch report), nafn skips,
skráningarnúmer, kallmerki, dag-
setning og staðsetning við sendingu
tilkynningar, heildarafli um borð
og afli síðasta sólarhrings eða afli
frá því skipið kom inn í fiskveiði-
landhelgi Islands sé um skemmri
tíma að ræða.
8. gr.
Þegar skip lýkur veiðum í físk-
veiðilandhelgi íslands skal_ tilkynna
það Landhelgisgæslunni. í tilkynn-
ingunni komi eftirfarandi upplýs-
ingar fram í þessari röð; orðið
„lokatilkynning" (exit report), nafn
skips, skráningarnúmer, kallmerki,
dagsetning og staðsetning við
sendingu tilkynningar, heildarafli
um borð, afli síðan síðasta aflatil-
kynning var send.
9. gr.
Áður en skig heldur út úr fisk-
veiðilandhelgi íslands skal senda
Landhelgisgæslunni tilkynningu
um það og komutíma í athugunar-
stað með minnst 6 klukkustunda
fyrirvara og mest 12 klukkustunda
fyrirvara. I tilkynningunni komi
eftirfarandi, upplýsingar fram í
þessari röð; orðið „athugunartil-
kynning" (control report), nafn
skips, skráningarnúmer, kallmerki,
dagsetning og staðsetning við
sendingu tilkynningar, heildarafli
um borð, athugunarstaður sem
siglt verður um, sbr. 5. gr. og fyrir-
hugaðan komutíma á staðinn.
Landi skip afla sínum í íslenskri
höfn skal tilkynna það til Landhelg-
isgæslunnar á sama hátt og greint
er frá í 1. mgr. en í stað athugunar-
staðar verði greint frá löndunar-
höfn.
10. gr.
í afladagbók, sem skal vera inn-
bundin, með númeruðum síðum og
í tvíriti, skal skipstjóri skrá eftirfar-
andi upplýsingar: Nafn skips,
skráningamúmer og kallmerki.
ar kröfur um nauðsynlegar upplýs-
ingar og eftirlit.
Aðalatriði málsins er að samn-
ingar milli þjóða um veiðirétt byggj-
ast á því hvar fiskurinn heldur sig
í sjónum. Núverandi samningur var
gerður á grundvelli þess að loðnan
héldi sig innan lögsögu Jan Mayen,
sem við illu heilli samþykktum
1980. Hún hefur ekki verið þar til
staðar undanfarin ár. Þess vegna
tel ég meginatriði þessa máls að
þessum samningi verði sagt upp,
hann ekki endurnýjaður eftir þessa
vertíð og við skiptum þessu milli
okkar og Grænlendinga með sann-
gjörnum hætti,“ segir Kristján
Ragnarsson.
Hér fer á eftir reglugerð sjávar-
útvegsráðuneytisins í heild:
Fyrir hvert kast skal skrá staðsetn-
ingu, dagsetningu og tíma þegar
nótinni er kastað og afla í hveiju
kasti í lestum, áður en nótinni er
kastað á ný. Einnig skal skrá heild-
arafla á sólarhring í fískveiðiland-
helgi íslands, stærð nótar og
möskvastærð. Þá skal skipstjóri
undirrita hveija síðu.
Starfsmönnum Landhelgisgæsl-
unnar skal sýnd afladagbók sé þess
óskað.
11. gr.
Möskvastærð í loðnunótum skal
vera a.m.k. 19,6 mm ef um ferkant-
aða möskva er að ræða en a.m.k.
16 mm ef um sexkantaða möskva
er að ræða.
Skipum er óheimilt að vera með
loðnunætur með annarri möskva-
stærð en um getur í 1. mgr. um
borð eða veiðarfæri sem ætluð eru
til annarra veiða en loðnuveiða.
12. gr.
Skipum ber að fylgja banni ráðu-
neytisins við veiðum vegna vernd-
unarsjónarmiða og skyndilokunum
Hafrannsóknastofnunar, sbr. 6.-8.
gr. 1. nr. 81, 31. maí 1976, um
veiðar í fiskveiðilandhelgi íslands.
13. gr.
Heimilt er að veita undanþágu
frá ákvæðum 5. gr., 6. gr. og 9.
gr. sem þar af leiða, enda hafi
aðilar gert samkomulag þar um.
14. gr.
Tilkynningar skv. 6.-9. gr. skal
senda á íslensku eða ensku. Skipum
er ekki heimilt að yfírgefa athugun-
arstaði fyrr en áætlaður komutími
í athugunarstað, sbr. 6. og 9. gr.,
er liðinn. Skip sem veiðileyfi hafa
skv. reglugerð þessari skulu að
öðru leyti fylgja ákvæðum laga og
reglugerða er gilda um veiðar í fisk-
veiðilandhelgi Islands.
15. gr.
Brot á reglugerð þessari varða
viðurlögum samkvæmt IV. kafla
laga nr. 38,15. maí 1990, um stjórn
fiskveiða, sbr. V. kafla laga nr. 57,
3. júní 1996 um umgengni um
nytjastofna sjávar og 6. gr. laga
nr. 13, 30. mars 1992 um rétt til
veiða í efnahagslögsögu íslands
sbr. 17. gr. laga nr. 81, 31. maí
1976 um veiðar í fiskveiðilandhelgi
íslands. Með mál út af brotum skal
farið að hætti opinberra mála.
16. gr.
Reglugerð þessi er sett sam-
kvæmt ákvæðum laga nr. 81, 31.
maí 1976, um veiðar í fiskveiðiland-
helgi íslands og laga nr. 13, 30.
mars 1992, um rétt til veiða í efna-
hagslögsögu íslands og laga nr.
57, 3. júní 1996, um umgengni um
nytjastofna sjávar. Reglugerð þessi
öðlast þegar gildi og birtist til eftir-
breytni öllum þeim sem hlut eiga
að máli.
FIMM línubátar, smíðaðir í Noregi
og í eigu Norðmanna, hafa orðið
uppvísir að ólöglegum veiðum í Suð-
ur-íshafinu innan lögsögu Suð-
urskaustlandsins. Norðmenn hafa
veitt útgerðum bátanna styrk vegna
smíða þeirra og segir talsmaður
norsku náttúruverndarsamtakanna
að það skjóti skökku við að Norð-
menn skuli amast við veiðum íslend-
inga í Norðurhöfum, en styrkja á
sama tíma ólöglegar veiðar hinum
megin á hnettinum.
Það eru norsku blöðin Dagbladet
og Fiskaren sem skýra frá þessu,
en fyrir nokkru stuggaði íslenzki
skipstjórinn Sigurgeir Pétursson á
verksmiðjuskipinu Austral Leader
nokkrum línubátum burt af veiði-
svæði á þessum slóðum. Ekki er ljóst
hvort um þessa báta eða aðra var
að ræða.
í eigu Norðmanna
Norsku bátarnir, sem um er rætt
eru Norse Prise, sem er í eigu út-
gerðarfélags í Álasundi í Noregi og
Caroline Clacial og Christina Glac-
ial, sem eru skráðir í Panama og
Alidia Glacial og Alicia Glacial, sem
skráðir eru í Argentínu. Norðmað-
urinn Sigurd Rekkedal er fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins, sem
gerir út Glacial-bátana.
Styrkurinn, sem útgerðir bátanna
CARL Bildt, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Svíþjóðar, hefur látið af
starfi sem sáttasemjari í Bosníu og
tók Carlos Westendorp, fyrrverandi
sendiherra Spánar hjá Sameinuðu
þjóðunum, við af honum í gær. Þótt
Bildt hafi e.t.v. ekki orðið mikið
ágengt í því að bæta samskipti þjóð-
arbrotanna í Bosníu, hefur það ekki
bitnað á vinsældum hans og stöðu
í sænskum stjórnmálum.
Í hálft annað ár reyndi Bildt að
sjá til, að Bosníumenn héldu friðinn
en aðstoðarmenn hans segja, að það
hafi verið ert tt verk vegna þess, að
sáttasemja-astöðunni fylgi ekkert
vald auk þess sem Bandaríkjastjórn
heíur ofí farið sínar eigin leiðir án
s-*mráðs við hann eða Evrópuríkin.
Múslimar í Bosníu höfðu ávallt
’iorn í síðu Bildts vegna góðra sam-
skipta hans við bresku íhaldsstjórn-
ina, sem var'andvíg vestrænni íhlut-
hafa fengið, er ríkisstyrkur vegna
skipasmíða og styrkur frá Útflutn-
ingslánasjóði. Gunnar Album, tals-
maður sjávarútvegsdeildar norsku
náttúruverndarsamtakanna, segir að
norsk stjórnvöld verði að taka afleið-
ingunum af því að gefa ríkisstyrki
til báta, sem stundi ólöglegar veiðar.
Alyarlegri hlutur en veiðar
íslendinga í Smugunni
„Þessir styrkir renna ekki til nor-
skra skipa, sem veiða úr kvótum
Norðmanna. Þeir renna til báta sem
fara frá Noregi til að stunda eftirlits-
lausar veiðar. Fyrir vikið fær Noreg-
ur á sig slæmt orð á aiþjóðavett-
vangi og vekur deilur á miðunum við
Suðurskautslandið," segir Album.
Bátarnir stunda veiðar á tannfíski
á þessum slóðum, en fískurinn er á
lista yfir fisktegundir sem of mikið
er veitt af. Samtök Suður-Afríku og
Ástralíu, sem fara með lögsögu á
þessum slóðum hafa hvað eftir ann-
að fordæmt ólöglegar veiðar á þess-
um slóðum. Nokkur skip frá þessum
þjóðum hafa þó leyfi til takmarkaðra
veiða á þessu svæði, meðal annarra
Austral Leader. „Þessar veiðar, sem
margir norskir útgerðarmenn
stunda, eru miklu alvarlegri en veið-
ar íslendinga í Smugunni. Veiðar
íslendinga eiga sér stað á alþjóðleg-
um hafsvæðum," segir Album.
un í stríðinu, en erfíðasta málið fyr-
ir hann var Radovan Karadzic, leið-
togi Serba, sem ákærður hefur verið
fyrir stríðsglæpi. í maí sl. reyndi
Bildt að hlaða undir keppinaut
Karadzics meðal Serba en sú tilraun
mistókst hrapallega og yfirlýsing
hans um, að honum hefði tekist að
bola Karadzic burt, reyndist ekki á
rökum reist.
Það var ekki fyrr en Richard
Holbrooke, sendimaður Bandaríkja-
stjórnar og höfundur Dayton-friðar-
samningsins, lét til sín taka að
Karadzic lét af embætti.
Ekki eru á allir á einu máli um
kosti Westendorp í þetta erfiða starf.
Sumir telja hann allt of reynslulítinn
en aðrir bera því á mót og segja,
að vinskapur hans og landa hans,
Javiers Solana, framkvæmdastjóra
NATO, muni koma að góðum notum
í Bosníumálunum.
Reglugerð um loðnuveiðar
erlendra skipa í lögsögu Islands
Morgunblaðið/Helga Kleiva Pedersen
NORSE Pride er einn norsku línubátanna, sem hafa verið staðn-
ir að ólöglegum veiðum á tannfiski við suðurskautið.
Bildt hættur sem sáttasemjari í Bosníu
Geldur ekki
lítils árangurs
Sarajevo, Madrid. Reuter.
F
»
€
c
c
c
c
c
4
C
4
<
€
4