Morgunblaðið - 21.06.1997, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 1997 51
BRÉF TIL BLAÐSINS
MESSUR Á MORGUN
Einkarekstur
o g framhaldsskólar
Frá Hjálmari Blöndal Guðjónssyni:
STÓRAR og mikilvægar breyt-
ingar hafa verið gerðar á hagkerfi
landsins í tíð núverandi og síðustu
ríkisstjórnar. Illa rekin ríkisfyrir-
tæki hafa verið seld og í stjórnvöl
þeirra hefur nú valist fólk með
raunverulegt vit á rekstri fyrir-
tækja. Hefur með því verið lagður
grunnur að öflugu og mannúðlegu
samkeppnisþjóðfélagi, enda einka-
rekstur orðinn viðurkenndur sem
besta og eðlilegasta rekstrarform-
ið. Hins vegar hefur, í öllu and-
leysi og hamagangi vinstri manna,
gleymst að ræða einkarekstur í
einum mikilvægasta_ málaflokkn-
um, menntamálum. í dag er ekki
rætt um rekstrarform mennta-
kerfisins, heldur hvort kenna eigi
ensku á undan dönsku og hvort
eitthvert tiltekið próf hafi verið
þungt eða létt. Slík umræða á vita-
skuld rétt á sér en hún er ekki sú
umræða sem sker úr um hvort
Island lendir fyrir ofan eða neðan
Singapore í næstu alþjóðlegu
könnun. Úrskurðaraðilinn í þeim
efnum er hvort og þá hvenær
menntastofnanir verða færðar í
breytt rekstrarform. Fyrsta skref-
ið sem yrði að stíga í þessum efn-
um, er markaðsvæðing framhalds-
Frá Guðmundi og Heimi:
GAMAN væri að vita hvort þeir
sem húsum ráða á Stöð 2/Sýn
telja sig engum skyldum hafa að
gegna við fólkið í landinu. í krafti
fjármagns sölsa þeir undir sig
vinsælt sjónvarpsefni, t.d. enska
boltann, mótorsport o.fl., en gera
ekkert til að tryggja það að þeir
sem áður gátu notið efnisins geti
það áfram, hvað þá að þeir geti
notið ýmiss annars efnis sem
stöðvarnar bjóða upp á. Þetta
segjum við vegna þess að hér
austur í Skógum undir Eyjafjöll-
um er ekki hægt að ná útsending-
um Stöðvar 2 og Sýnar, vegna
þess að þeir sendar sem beint er
Frá Katrínu Halldórsdóttur:
HVERS vegna var hátekjuskattur
lagður niður? Og það er ekki enn
búið að lækka skattaprósentu-
töluna hjá láglaunafólkinu! Það
hefur verið skorið niður hér og þar
hjá ríkinu, milljónir hafa safnast
saman frá ferðamönnum, sjávar-
útgerðin er í blóma, útflutningur
á vörum til annarra landa hefur
aukist. íslendingar eru með 10
ríkustu þjóðum heims. í hvað fara
allir þessir peningar sem safnast
saman í ríkissjóði? Ekki voru
launahækkanirnar miklar. Og
70.000 kr. á mánuði eru ekki
mannsæmandi laun. Ég á við laun
sem nægja til að geta sinnt öllum
mannlegum þörfum, svo sem
leigu, reikningum, fötum, mat,
tómstundum, sumarfríum, skólum
og námskeiðum. Launabilið milli
hátekju- og lágtekjufólks er orðið
svo gífurlegt. Hálaunafólkið er
með u.þ.b. yfir milljón á mánuði
en láglaunafólkið fær ekki einu
sinni milljón á ári.
Halda þessir ráðherrar að fólk
láti bjóða sér hvað sem er, hversu
óhagstætt sem það er? Það mætti
skólanna.
Fyrir 40 árum síðan setti Milton
Friedman, nóbelsverðlaunahafi í
hagfræði, fram tillögur að sk.
ávísanakerfí (voucher system) í
ritgerð sinni „The role of govern-
ment in Education". Hugmynd
Friedmans felst í því að skólar
væru einkareknir en ríkið veitti
nemendum tilheyrandi styrk sem
þær gætu notað til greiðslu
skólagjalda. Þannig yrði tryggt að
hver nemendi ætti vísa skólavist
óháð fjárhagslegri stöðu sinni.
Með þessu kerfi myndu íslenskir
framhaldsskólar þurfa að standa
í samkeppni hver við annan, bæði
hvað varðar lægra verð og með
því að bjóða upp á góða aðstöðu,
gott starfsfólk o.s.frv.
Einkavæðum
framhaldsskólana
Á íslandi í dag blasir við ríkis-
rekið framhaldsskólakerfi að fyrir-
mynd austantjaldsþjóða. Á hverju
hausti birtist sú kalda staðreynd
að hafna verður fjölda umsókna
um skólavist í vissum framhalds-
skólum (sums staðar allt að helm-
ing) vegna þess að viðkomandi
skólar eru yfirfullir. Með öðrum
orðum sinnir íslenskt framhalds-
á þessar slóðir eru annaðhvort of
veikir eða senda ekki nógu beint
í átt til okkar. Okkur skilst að
þannig sé þessu farið frá Mýrdal
í austri og að Seljalandi í vestri.
Á svæðinu búa nokkur hundruð
manns, auk þess sem tugir ungl-
inga dvelja í Skógum við nám á
veturna. Á sumrin er mikil og
öflug ferðaþjónusta í Skógum
(Edduhótel, byggðasafn o.fl.) og
víðar í nágrenninu, til dæmis í
Drangshlíð, Seljavöllum og
Ásólfsskála. Lauslega talið má
ætla að um 25-30 þúsund ferða-
menn heimsæki svæðið á hveiju
sumri og eigi þar styttri eða lengri
dvöl.
Því hefur heyrst fleygt að
halda að þeir álíti fólkið í landinu
vera aula.
Hvernig geta þeir talið það vera
hagstætt að lækka ellilaun og ör-
orku, eins og þau laun eru nú lág
fyrir. Eða að láta öryrkjana missa
fríðindin á síma, útvarpi og ríkis-
sjónvarpi án þess að örorkubæt-
urnar hækki um krónu? Nýorðin
hækkun mætir ekki kostnaðinum.
Hver hagnast á þessu? Tja, laun
ráðherranna lækka aldrei.
Og það er enginn að segja að
þau eigi að gera það, en láglauna-
fólkið á að hafa mannsæmandi
laun líka. Það á að koma til móts
við fólkið í landinu; þeir eiga ekki
að hafa það há laun, að fólkið í
landinu geti ekki haft mannsæm-
andi laun.
Er innrætið hjá þessum ríkis-
stjórnarmönnum svona slæmt eða
hafa þeir svona skerta greind að
þeir sjá ekki hvað sé hagstæðast
fyrir fólkið í landinu. Til hvers eru
þeir þá í ríkisstjórn? Nei, þá ættu
þeir að segja upp sínu starfi (eða
verða reknir), því þá væru þeir
óhæfir í sínu starfi. Því hvers
vegna halda þeir, að þeir hafí ver-
ið kosnir í ríkisstjórn?
skólakerfi ekki óskum hundruð
nemenda. Þetta eru beinar afleið-
ingar ríkisreksturs og forsjár-
hyggju; það að halda að bara rík-
ið geti rekið skóla þar sem það
er svo vandasamt. Það er með öllu
óskiljanlegt að enginn hafi áttað
sig á því að með því að reka heilt
menntakerfi með sósíalísku ívafi,
verður aldrei til hugtakið um fram-
boð og eftirspurn. Skv. nýjum lög-
um um framhaldsskóla, geta
einkaaðilar og/eða félagasamtök
nú rekið framhaldsskóla. Þessu
ber að fagna. En það er gjörsam-
lega siðlaust að ætlast til þess að
ríkið reki framhaldsskóla í beinni
samkeppni við einkaaðila. Af
hveiju ætti ríkið að vera að standa
í samkeppni við einkaaðila þegar
þeir eru fullfærir um að sinna
þessari þjónustu? Búa verður
einkaaðilum grundvöll til þess að
reka framhaldsskóla með því að
færa núverandi skóla í breytt
rekstrarform. Látum ekki íslenska
framhaldsskóla verða fyrir barðinu
á forsjárhyggju og hefjumst handa
við einkavæðingu þeirra áður en
þeir heltast endanlega úr lestinni.
HJÁLMAR BLÖNDAL GUÐJÓNSSON
nemandi í Menntaskólanum við
Hamrahlíð.
tæknilega sé ekkert því til fyrir-
stöðu að við getum fengið þessar
stöðvar til okkar með ljósleiðurum
Pósts og síma sem liðast hér fram-
hjá okkur í 1 km fjarlægð. Sagt
er að jafnvel hafi staðið til að
stöðvarnar yrðu þar inni um allt
land, en síðan hafi viðskiptadeilur
um önnur mál orðið til þess að
þessi áform hafi orðið að engu.
Getur það verið að hagsmunir
okkar úti á landsbyggðinni séu
látnir víkja fyrir svona fjasi og
eiginhagsmunaágreiningi? Fer þá
heldur að þynnast innihaldið í slag-
orði íslenska útvarpsfélagsins, allt
fyrir áskrifendur!
Það mætti halda að þeir væru
geðklofa. Lofa öllu fögru, en svo
þegar þeir setjast að stjórn þá er
allt svikið (dæmið um R-listann,
framsóknar- og sjálfstæðismenn).
Þeir geta komið vel fram við ein-
staklinginn í eigin persónu, en er
svo alveg sama um fjárhagsörðug-
leika og líðan hans.
Það mætti athuga þeirra innri
mann sem eru almennt í stjórn og
jafnvel áður en þau starfa í stjórn
(nokkurs konar sálarrannsókn eða
persónurannsókn). Ríkisstjórnar-
menn lifa á háum launum, en hirða
ekki um að aðt’ir skrimti á sínum
launum.
Ekki veit ég hver það var sem
prentaði bréfíð til okkar félaganna
í Dagsbrún og Framsókn, en þar
stenst það ekki, í síðustu línunum,
að launamaður 18 ára og eldri fái
um 70.000 kr. eftir 1 ár. Launin
í kjarasamningum eru lægri, um
63.766 kr. og samt voru þessir
pappírar í sama umslagi.
Ég vil minna á prentfrelsi. Virð-
ingarfyllst,
KATRÍN HALLDÓRSDÓTTIR,
Breiðholtsv. Völlum, Reykjavík.
Guðspjall dagsins;
Verið miskunnsamir.
(Lúk. 6.)
ÁSKIRKJA: Guðsþjónusta kl. 11.
Fermd verður Eva Björg Harðar-
dóttir, Hamratanga 14, Mos-
fellsbæ. Árni Bergur Sigurbjörns-
son.
BÚSTAÐAKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 11. Pálmi Matthíasson.
DÓMKIRKJAN: Messa kl. 11. Alt-
arisganga. Prestur sr. Hjalti Guð-
mundsson. Dómkórinn syngur.
Organleikari Marteinn H. Frið-
riksson.
ELLIHEIMILIÐ GRUND: Guðs-
þjónusta kl. 10.15.
GRENSÁSKIRKJA: Messa kl. 11.
Prestur sr. Halldór S. Gröndal.
Organisti Árni Arinbjarnarson.
HALLGRÍMSKIRKJA: Messa kl.
11. Sr. Karl Sigurbjörnsson.
LANDSPÍTALINN: Messa kl. 10.
Sr. Ingileif Malmberg.
HÁTEIGSKIRKJA: Messa kl. 11.
Bjarni Randver Sigurvinsson guð-
fræðingur prédikar. Organisti
Pavel Smid. Sr. Tómas Sveins-
son.
LANGHOLTSKIRKJA: Kirkja
Guðbrands biskups. Messa kl.
11. Efni messunnar tengt Jóns-
messu og sumarsólstöðum. Ein-
söngur: Bjarni Thor Kristinsson.
Prestur Jón Helgi Þórarinsson.
Organisti Jón Stefánsson. Kaffi-
sopi eftir messu. Sóknarprestur.
LAUGARNESKIRKJA: Vegna
sumarleyfa er minnt á guðsþjón-
ustu í Áskirkju.
NESKIRKJA: Guðsþjónusta kl.
11. Sr. Frank M. Halldórsson.
SELTJARNARNESKIRKJA:
Messa kl. 11. Prestur sr. Solveig
Lára Guðmundsdóttir.
ÓHÁÐI SÖFNUÐURINN: Guðs-
þjónusta kl. 11. Boðið verður upp
á gúllas.
ÁRBÆJARKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 11, sem haldin verður
utandyra sunnan við kirkjuna ef
veður leyfir. Organisti Kristín G.
Jónsdóttir. Veitingar að lokinni
guðsþjónustu. Prestarnir.
BREIÐHOLTSKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 11. Samkoma ungs fólks
með hlutverk kl. 20. Gísli Jónas-
son.
DIGRANESKIRKJA: Messa kl. 11.
Altarisganga. Sumarferð kirkjufé-
lagsins verður farin næsta sunnu-
dag.
FELLA- OG HÓLAKIRKJA: Guðs-
þjónusta - helgistund kl. 20.30.
Prestur sr. Guðmundur Karl Ág-
ústsson. Organisti Pétur Maté.
Prestarnir.
GRAFARVOGSKIRKJA: Ferming-
armessa kl. 11. Fermd verður
Kolbrún Aronsdóttir, Heiðargerði
68. Organisti Bjarni Þór Jónatans-
son. Vigfús Þór Árnason.
HJALLAKIRKJA: Vegna fram-
kvæmda í Hjallakirkju og sumar-
leyfa starfsfólks kirkjunnarerfólki
bent á helgihald og þjónustu í
Breiðholtskirkju eða öðrum kirkj-
um í Kópavogi. Prestarnir.
KÓPAVOGSKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 11. Kór Kópavogskirkju
syngur. Organisti Orn Falkner.
Ægir Fr. Sigurgeirsson.
SEUAKIRKJA: Kvöldmessa kl.
20. Sr. Valgeir Ástráðsson préd-
ikar. Altarisganga. Kór Átthaga-
félags Strandamanna syngur
undir stjórn Þóru V. Guðmunds-
dóttur. Sóknarprestur.
FRÍKIRKJAN, Rvík: Guðsþjón-
usta kl. 14. Organisti Pavel Smid.
Kór Fríkirkjunnar syngur. Prestur
sr. Cecil Haraldsson.
KAÞÓLSKA KIRKJAN:
KRISTSKIRKJA, Landakoti:
Messur sunnudaga kl. 10.30, 14
og 20 (á ensku). Laugardaga og
virka daga messur kl. 8 og 18.
MARÍUKIRKJA, Raufarseli 8:
Messa sunnudag kl. 11. Messa
laugardag og virka daga kl. 18.30.
GARÐABÆR, Holtsbúð 87:
Messa sunnudag kl. 10 á þýsku.
Laugardag og virka daga messa
kl. 7.15.
JÓSEFSKIRKJA, Hafnarfirði:
Messa sunnudag kl. 10.30.
Hagsmunir landsbyggðar-
innar látnir víkja
GUÐMUNDUR og HEIMIR,
Skógum undir Eyjaföllum.
Misrétti til athugunar
Messa virka daga og laugardaga
kl. 18.
KARMELKLAUSTUR, Hafnar-
firði: Messa sunnudaga kl. 8.30.
Messa laugardaga og virka daga
kl. 8.
BARBÖRUKAPELLA, Keflavík:
Messa sunnudag kl. 14.
STYKKISHÓLMUR, Austurgötu
7: Messa sunnudag kl. 10. Messa
laugardag og virka daga kl. 18.30.
KLETTURINN: Kristið samfélag,
Bæjarhrauni 2, Hafnarfirði. Sam-
koma sunnudag kl. 20. Ath.
breyttan tíma. Stefán Ágústsson
prédikar. Allir velkomnir.
MESSÍAS-FRÍKIRKJA: Rauðarár-
stíg 26, Reykjavík. Guðsþjónusta
sunnudaga kl. 20 og fimmtudaga
kl. 20. Altarisganga öll sunnu-
dagskvöld. Prestur sr. Guðmund-
ur Örn Ragnarsson.
ORÐ LÍFSINS: Grensásvegi 8.
Almenn samkoma kl. 11. Ræðu-
maður Ásmundur Magnússon.
Fyrirbænaþjónusta/bænaklútar.
Allir hjartanlega velkomnir.
FÆREYSKA Sjómannaheimilið:
Samkoma á morgun kl. 17.
HJÁLPRÆÐISHERINN: Útisam-
koma á Lækjartorgi sunnudag kl.
16, ef veður leyfir. Samkoma fyr-
ir hermenn og samherja kl. 17.
Bænastund kl. 19.30. Hjálpræð-
issamkoma kl. 20. Guðfinna Jó-
hannesdóttir talar.
GARÐAKIRKJA: Guðsþjónusta kl.
11. Dr. Gunnar Kristjánsson, pró-
fastur, setur sr. Hans Markús
Hafsteinsson í stöðu sóknar-
prests og sr. Bjarna Þór Bjarna-
son inn í stöðu aðstoðarprests.
Sóknarnefnd.
VÍÐISTAÐAKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 11. Kór Víðistaðasóknar
syngur. Organisti Halldór Ósk-
arsson. Sigurður Helgi Guð-
mundsson.
HAFNARFJARÐARKIRKJA: Þjóð-
lagamessa sunnudag kl. 20.30 í
tilefni Jónsmessunnar. Þjóðlaga-
hljómsveit leikur undir stjórn Arn-
ar Arnarsonar. Prestur sr. Þór-
hallur Heimisson.
INNRI-NJARÐVÍKURKIRKJA:
Guðsþjónusta kl. 20.30. Kirkjukór
Njarðvíkur syngur undir stjórn
Steinars Guðmundssonar. Baldur
Rafn Sigurðsson.
SELFOSSKIRKJA: Messa kl.
10.30. Sóknarprestur.
SKÁLHOLTSPRESTAKALL:
Messa í Skálholti kl. 11. Messa
og ferming í Haukadal kl. 14.
Sóknarprestur.
LANDAKIRKJA, Vestm.eyjum:
Almenn guðsþjónusta kl. 11.
Messukaffi.
ÞINGVALLAKIRKJA: Guðsþjón-
usta kl. 14. Organleikari Ingunn
Hildur Hauksdóttir. Sóknarprest-
ur.
REYKHOLTSPRESTAKALL:
Messa verður í Reykholti sunnu-
dag kl. 11. Skúli Svavarsson,
kristniboði, prédikar.
Fríkirkjan
í Reykjavík
Guðsþjónusta kl. 14.
Organisti er Pavel Smid,
kór Fríkirkjunnar syngur.
Prestur er Cecil Haraldsson.
Allir velkomnir.
í sambandi við neytendur
frá morgni til kvölds!
- kjarni málsins!
ffi ijílBilft' I