Morgunblaðið - 27.06.1997, Side 4

4 FÖSTUDAGUR 27. JÚNÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Geitungar
seint á
ferðinni
„ÉG HEF ekkert í höndunum
sem segir að meira sé af geit-
ungum eða hunangsflugum
en venjulega," segir Erling
Ólafsson, skordýrafræðingur
á Náttúrufræðistofnun, og
bætir við: „En fólki finnst allt-
af voðalega mikið af þessum
flugum."
Að sögn Erlings hefur
kuldakastið sem kom í vor
haft augljós áhrif. Gei-
tungarnir séu mun seinni á
ferð og búin þess vegna mun
minni en á sama tíma í fyrra.
„Svo á þessum flugum eftir
að fjölga smátt og smátt og
þá stækka búin,“ segir hann.
Erfitt að finna búin
Töluvert hefur verið hringt
í Erling út af geitungum,
aðallega í görðum. Hann seg-
ir að menn hafi þá yfirleitt
ekki fundið búin, enda finnist
þau ekki glatt svona snemma
sumars. Þau séu lítil og geti
leynst nánast hvar sem er.
„Það fer eftir hvernig vor-
ar, hvenær flugurnar vakna
til lífsins," segir hann.
„Venjulega fara geitungar á
kreik um miðjan maí og hun-
angsflugur um mánuði fyrr.
Svo hverfa báðar tegundimar
í október, að öllu jöfnu, nema
nýjar drottningar sem verða
til á haustin og lifa af vetur-
inn.“
Holugeitungur
grimmur
Erling segir að þrjár teg-
undir af hunangsflugum og
þijár tegundir af geitungum
séu á landinu. „Hunangsflug-
umar eru ljúfar sem lömb,“
segir hann. „Það er óhætt að
klappa þeim og klóra á bak
við eyrun, án þess þær kippi
sér upp við það. En ef maður
tekur utan um þær og heldur
þeim föstum, er hætt við að
þær grípi til vopna. Ég þekki
ekkert dæmi um að hunangs-
flugur hafi ráðist á mann,
nema hann hafi átt það skil-
ið.“
Hvað varðar geitunga segir
hann að þeir stingi yfirleitt
ekki án þess að vera angrað-
ir, en þó sé því ekki að treysta.
„Éin tegundin er sýnu verst,
svokallaður holugeitungur, og
hún er ekki nokkurs trausts
verð,“ segir hann. „Hún er
hreint út sagt grimm.“ Aðeins
kunnáttumenn geta greint á
milli þessara þriggja tegunda.
Verkalýðsfélag Húsavíkur
Yfir 73% sam-
þykktu nýjan
kjarasamning
FÉLAGAR í Verkalýðsfélagi Húsa-
víkur samþykktu í gær nýjan kjara-
samning félagsins við samninga-
nefnd ríkisins fyrir ófaglærða starfs-
mann á Sjúkrahúsi Húsavíkur sem
gerður var í fyrradag og byggðist á
innanhússtillögu ríkissáttasemjara.
Aðalsteinn Baldursson, formaður
verkalýðsfélagsins, sagðist sáttur en
hefði viljað ná meiru fram.
„Frá síðasta tilboði samninga-
nefndar ríkisins fyrir verkfall feng-
um við breytingu á launatöflu sem
við höfðum óskað eftir, valgreina-
námskeið og bókun um sérgreina-
námskeið. Þá var gerð sú bókun að
farið verði yfir vaktafyrirkomulag
sjúkrahússins sem verið hefur
ágreiningur um og að við fengjum
að hafa einhver áhrif í því máli,“
sagði Aðalsteinn.
Hann sagði samskipti hafa verið
stirð, m.a. vegna vaktanna. Segir
hann þær hafa verið settar á vegna
strangra sparnaðaraðgerða og laun
starfsfólks hafi lækkað umtalsvert.
Starfsfólk hafí verið mjög óánægt
með þessar aðgerðir og fundist
gengið fram í þeim með miklu of-
forsi af hálfu stjórnenda sjúkrahúss-
ins. Aðalsteinn þakkaði Þóri Einars-
syni fyrir þátt hans í lausn deilunnar
og segir hann hafa tekið tillit til
margra óska verkalýðsfélagsins.
Samningurinn gildir frá 1. júní sl.
til 31. október árið 2000.
Aðalsteinn segir félagið hafa vilj-
að fá námskeið meira metin en telur
menn þokkalega sátta við samning-
inn eins og atkvæði beri með sér. Á
kjörskrá voru 66 félagar, 57 greiddu
atkvæði eða rúm 86% og samþykktu
hann 42 eða 73,3% en 15 höfnuðu
honum eða 26,3%. Talningu atkvæða
var lokið laust fyrir hádegi og var
verkfalli aflýst á hádegi og hófu
félagar strax störf.
Starfsemin eðlileg
Friðfinnur Hermannsson, fram-
kvæmdastjóri Sjúkrahúss Húsavík-
ur, telur samninginn ágætan og
kvaðst feginn að hægt yrði nú að
halda úti eðlilegri starfsemi. Hún
væri þegar komin í fullan gang á
ný-
EFTA-dómstóllinn
úrskurðar í norska
áfengismálinu
DÓMSTÓLL EFTA í Lúxemborg,
þar sem íslendingar eiga aðild, lætur
í dag uppi álit í norsku máli um
áfengissölu. Spurningin er hvort það
samræmist reglum sambandsins að
sterkur bjór, með meira en 4,75%
vínanda, sé aðeins til sölu í norska
„ríkinu", þ.e.a.s. opinberum áfengis-
verslunum. Veikari bjór má selja
með sérstöku leyfi í venjulegum
búðum í Noregi, en hér á landi er
miðað við 2,25% vínandainnihald að
hámarki í bjór sem er seldur annars
staðar en hjá ÁTVR.
Málið er einnig til meðferðar fyrir
bæjarþinginu í Osló og niðurstaða
EFTA-dómstólsins verður til viðmið-
unar fyrir norsku dómarana. Málið
snertir þijár greinar sáttmálans um
Evrópska efnahagssvæðið milli Ís-
lands, Noregs og Lichtenstein ann-
ars vegar og ríkja Evrópusambands-
ins hins vegar: þá 11. sem bannar
magntakmarkanir á innflutningi eða
ráðstafanir sem hafa sömu áhrif.
Til skoðunar eru þeir hagsmunir inn-
flytjenda að selja bjórinn sem víð-
ast. Þá kemur 13. grein til sögunn-
ar, en hún fjallar um undantekning-
ar frá fyrrnefndri reglu, af heilsuf-
arsástæðum. Loks snertir málið 16.
grein sáttmálans, sem segir að ekki
megi mismuna innlendum og útlend-
um aðilum í einkasölu.
í Noregi þurfa útlendir framleið-
endur nú sérstakt heildsöluleyfí til
að selja sinn bjór og 4,75% hámark-
ið útilokar jafnframt marga útlenda
framleiðendur frá einkasölu þar sem
innflutti bjórinn er oft sterkari.
Fundur forsætisráðherra Norðurlanda í Björgvin
ÁHÖFNINNI á Skel ÍS voru færðar blómakörfur þegar skipið
kom til heimahafnar. Á myndinni eru frá vinstri: Guðlaugur Páls-
son, framkvæmdastjóri Vestfirsks skelfisks, Stefán Jónsson,
stjórnarformaður Vestfirsks skelfisks, Bjarni Harðarson, skip-
stjóri á Skel ÍS, Eiríkur Finnur Greipsson, sparisjóðsstjóri Spari-
sjóðs Önfirðinga og Guðmundur Steinar Björgmundsson, stjórn-
arformaður sparisjóðsins.
Skel komin
NÝTT skelfiskveiðiskip sem Vest-
firskur skelfiskur á Flateyri festi
kaup á í Bandaríkjunum kom til
heimahafnar í gærmorgun. Skipið
sem heitir Skel ÍS 33 er með rúm-
lega helmingi meiri burðargetu
en Æsa ÍS, sem fórst í Arnarfirði
í júlí á síðasta ári. Guðlaugur
Pálsson, framkvæmdastjóri
Vestfirsks skelfisks, áætlar að
smávægilegum breytingum sem
gera þarf á skipinu verði lokið
um miðjan júlí og þá haldi það til
veiða. Kaupverð skipsins og
kostnaður við breytingar er á bil-
inu 95-100 milljónir króna.
Skipið er keypt af útgerð í
í stað Æsu
Tampa í Flórída og er það sér-
staklega hannað til skelfiskveiða,
en var síðan breytt til að veiða
hörpuskel og krabba. Það hefur
legið bundið við bryggju um nokk-
urn tíma vegna kvótaleysis. Veiði-
geta Vestfirsks skelfisks eykst
verulega með tilkomu skipsins og
á því verður hægt að sækja á mið
á Breiðafirði, Faxaflóa og annars
staðar við landið. Auka þarf
vinnsluna í landi miðað við það
hver hún var þegar Æsa var í
notkun. Gert er ráð fyrir að
25-30 manns verði við vinnsluna
en þegar mest var áður voru
starfsmennimir 23 talsins.
Morgunblaðið/Halldór
SKEL ÍS 33 kemur til hafnar á Flateyri í gærmorgun.
Scan-Foto
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra heilsar
hinum norska starfsbróður sínum,
Thorbjorn Jagland, á fundi forsætisráð-
herra Norðurlanda í Björgvin í Noregi í gær.
Signrðarmálið
ekkirætt
ORKUMÁL og niðurstöðu Amsterdam-fundarins,
þar með taldar breytingar á Schengen-samkomu-
laginu bar hæst á fundi forsætisráðherra Norður-
landanna, sem haldinn var í Björgvin í gær. Sér-
stakur gestur fundarins var Ryutaro Hashimoto,
forsætisráðherra Japans. Að sögn Davíðs Odds-
sonar forsætisráðherra var Sigurðarmálið svokall-
aða ekki rætt á fundinum. Davíð heldur heim á
leið í dag.
„Við ræddum tvíhliðamál ekki á fundinum. Það
er venjan að taka slíkt ekki fyrir nema önnur
hvor þjóðin telji sig eygja lausn á því fyrirfram
og málin eru ekki þannig vaxin að slík lausn sé
í sjónmáii. Því töldu báðir aðilar, án þess að það
væri sagt, skynsamlegt að taka ekki málið upp í
tvíhliða viðræðum," sagði Davíð aðspurður um
Sigurðarmálið; töku togarans Sigurðar VE, sem
norsk yfírvöld færðu til hafnar í Bodo fyrr í þess-
um mánuði.
Davíð sagði enn margt óljóst hvað varðaði niður-
stöður Amsterdamfundarins, þrátt fyrir að línur
hefðu eitthvað skýrst í gær. Hvað Schengen-sam-
komulagið varðaði, sagði Davíð, að íslendingar
og Norðmenn hefðu lýst því yfír að skoða yrði
stjómskipulegan grundvöll mjög nákvæmlega, þar
sem ekki væri víst að breytingamar á Scengen-
samkomulaginu, sem samþykktar vom í Amsterd-
am, stæðust lög í löndunum tveimur. Að þeim
þætti frátöldum væri talið að hægt yrði að semja
um fyrirkomulag og framgang Schengen, kysu
menn það.
Af öðrum málum sem rædd vora á fundinum
má nefna orkumál, og þá sérstaklega samnýtingu
á gasi, stækkun Átlantshafsbandalagsins og að-
gerðir gegn mótorhjólaklúbbum. Á fundinum með
Hashimoto ræddu ráðherramir m.a. valdaskiptin
í Hong Kong, ástandið á Kóreuskaganum og
umhverfísmál.