Morgunblaðið - 09.01.1998, Síða 45

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 1998 45
dreng, sér við hönd og leiddi um tún
og engi þar sem hún lék sér fyrrum,
rifjaði upp atburði liðinnar æsku og
vakti athygli mína á blómum og
fuglum svo ég sá þetta allt í nýju
ljósi.
Það hafa verið mikil viðbrigði að
flytjast, svo ung sem Dísa gerði, á
annað landshorn og víst hefur heim-
þráin oft kvatt dyra hjá henni, en
hún kunni strax vel við sig í Garðin-
um og festi þar fljótt rætur og þar
liggur hennar ævistarf. Hún var
fljót að kynnast fólki og var vin-
mörg og vinfost alla tíð. Hún var trú
uppruna sínum og í huga og hjarta
voru átthagarnir hennar helgasta
vé. Til þeirra sótti hún kraft og þor,
ekki síst til ljóða og lagasmíða, sem
hún iðkaði á listfengan hátt.
Einstaka sinnum áttum við tal
saman í síma og þá varð ég að lýsa
sem best fyrir henni veðrinu, birt-
unni og skýjafarinu yfir Tjömesinu.
A meðan horfði hún í fjarskann og
kallaði fram í hugann mynd æsku-
stöðvanna og setti í umgjörð líðandi
stundar, þar sem útsýnið til Kinnar-
fjallanna var kóróna hughrifanna.
Dísa átti í hjarta sínu þann streng
sem öðrum strengjum betur túlkaði
Ijúfsáran söknuð og var henni dýr-
mæt auðlegð.
Hrærðir mæna himins til
hæstu fjaliatindar.
Knýja á bjargsins bláu þil
bh'ðir sunnan vindar.
Þannig orti Dísa fyrir margt
löngu til Kinnarfjallanna. Innri feg-
urð hennar og trú leynir sér ekki í
þessari vorvísu. Hún gladdist í
hjarta sínu er hún vissi blíða sunnan
vinda knýja á hin bláu þil norður við
Skjálfandaflóa og hi-ekja þaðan vet-
ur konung út á ysta haf, þrátt fyrir
að hinir sömu sunnan vindar færu
ekki ávallt jafn mildum höndum um
heimkynni hennar á Garðskagan-
um, þar sem „báran blá braut
knerri hennar". Eg átti því láni að
fagna að heimsækja alloft hjónin
undir Garðskagavita og síðar á
Furugrund 58 í Kópavogi. Fyrir
þær samverustundir vil ég þakka,
það voru allt jafn indælar stundir
sem ljúft er að hverfa til í minning-
unni.
Síðastliðið vor kom ég sem
snöggvast til Dísu á Hrafnistu og
hún lék á sinn ljúfsára streng eftir-
spil liðinna ára sem ég geymi í
hjarta.
Ásdís Káradóttir, ég kveð þig
með virðingu, ég kveð þig með
þakklæti fyrir allt og allt, þess full-
viss að þín bíða góðir vinir í varpa.
Aðstandendum, ættingjum og vin-
um sendi ég hugheilar samúðar-
kveðjur.
Eiður Árnason.
Okkar ástkæra Dísa frænka er
horfin á braut til betri staðar. Hún
var ein sú hjartahlýjasta persóna
sem við höfum hlotið þann heiður að
kynnast. Ein persóna kemur í hug-
ann þegar leitað er að jafningja
Dísu í góðmennsku og það er amma
og langamma okkar, systir Dísu,
hún Hulda. Hún Dísa studdi okkur
ávallt með hughreystingar-og kær-
leiksorðum, og var aldrei í hlutverká
dómarans, frekar í hlutverki prests-
ins. Okkar síðasta heimsókn til Dísu
var á jóladag og hún var þó nokkuð
hress, en þó máttfarin. Við stoppuð-
um ekki lengi og í kveðjuskyni
kyssti Jóhann Kári frænku sína og
óskaði henni gleðilegra jóla. Hún
brosti sínu blíðasta brosi sem yljaði
okkur um hjartarætur.
Það var svo á gamlárskvöld um
ellefuleytið sem við fengum frétt-
irnar af andláti hennar elsku Dísu.
Það var afar erfitt að sætta sig við
fráfall þessarar yndislegu mann-
eskju, en síðan þegar flugeldasýn-
ingin stóð sem hæst á miðnætti,
hugsaði ég með mér að ljósadýrðin
væri að lýsa henni leiðina heim í
faðm foreldra sinna og systkina.
Hún Dísa mun ávallt eiga stóran
stað í hjarta okkar og við erum
betri manneskjur eftir kynni við
þessa hjartahlýju, brosmildu og um-
fram allt kærleiksríku konu. Við
munum ávallt sakna hennar, en í
trúnni finnum við styrkinn.
Erna Huld og Jóhann Kári.
_______MINNING
ÓLAFUR
ÁRNASON
+ Óiafur Ámason
fæddist á Akra-
nesi 5. mars 1919.
Hann iést í Sjúkra-
húsi Akraness 31.
desember síðastlið-
iim. Foreldrar hans
voru Ámi Böðvars-
son ljdsmyndari og
sparisjóðsstjóri á
Akranesi, f. 15.9.
1888, d. 30.4. 1977,
og Rannveig Magn-
úsdóttir, f. 15.9.
1892, d. 24.4. 1972.
Systir Ólafs var
Halla, f. 25.5. 1920,
d. 19.9. 1995.
Ólafúr kvæntist 20. september
1941 eftirlifandi eiginkonu sinni,
Halldóm Ingveldi Ásmundsdóttur,
f. 19.7. 1919 á Akranesi. Fóstur-
sonur þeirra er Guðmundur Gai ð-
arsson, f. 13.6. 1946, ijósmyndari
að mennt,_ búsettur á Akranesi,
kvæntur Önnu Bjömsdóttur, f.
Kallið kemur alltaf óvænt. Stund-
um veitist lausn, stundum myndast
sársauki, stundum er fólk skilnings-
vana en alltaf verður söknuður,
hvort sem um er að ræða að hvíldin
sé vel þegin, eða á hvem hátt ein-
staklingur hverfur yfir móðuna
miklu.
Þegar ég vissi að minn ágæti vin-
ur Ólafur Arnason var héðan burtu
kvaddur á gamlárskvöld bærðist í
mínu brjósti bæði missir og fegin-
leiki. Söknuður vegna burtfarar,
einnig tilfmning um létti, því að
löngu veikindaferli, sem veittist Óla
erfitt og hefur reynt mikið á nán-
ustu aðstandendur, er nú lokið.
Okkar kynni em allt frá bam-
æsku þegar þessi snarlegi maður
kom á heimili foreldra minna til að
taka fjölskyldumyndir. Hafði hann
til þess einstakan hæfileika að fá
aila til að taka þátt í uppstillingu
eins og þar væri um að ræða ein-
faldasta hlut í heimi. Ég hygg að ég
geti talað fyrir munn margra hvað
þetta varðar. Síðar vom það ferm-
ingarmyndir af systkinum og öllum
félögunum, einstaklings- og hóp-
myndir, allt unnið af lagni, einstakri
samviskusemi og með skilningi á
kjömm hvers og eins sem þjónust-
unnar naut.
Síðar eftir að ég sjálfur stofnaði
fjölskyldu naut ég sömu þjónustu
Ólafs og seinni árin þeirra feðga,
hans og sonar hans, ljúfmennisins
Guðmundar, sem hafði einstakt lag
á að framkvæma „óskir gamla
mannsins" eins og hann sjálfur
sagði, en markaði myndatökumar
jafnframt sínum eigin stíl.
Þegar undirritaður hóf afskipti af
opinberum málum komst ég fljótt
að því að Ólafur var einlægur stuðn-
ingsmaður frelsis, bræðralags og
jafnréttis og með ríka réttlætistil-
fínningu fyrir skiptingu landsauðs
og menntunarmöguleikum allra,
hvort sem fólk kom frá efnaheimili
eða ekki. Einlæg vinátta myndaðist
í okkar samskiptum og var hans
réttlætishugsun og skoðun mér og
hvatning til að vinna pólitísk störf
nú í meira en áratug. Svo er einnig
um fleiri. Mér eru minnisstæðir
fundir þegar fagnað var góðum
árangri og einnig þegar var verið að
skipuleggja baráttuna og Ólafur
sagði: Haldið fram verðleikum og
skoðun jaftiaðarstefnunnar. Ekki
ráðast á fólk persónulega heldur
gagnrýna pólitíska stefnu með virð-
ingu fyrir skoðun andstæðingsins.
Ég man síðustu fundi sem Ólafur
kom á, þótt hann ætti mjög örðugt
um mál og hreyfingar. Koma hans
varð okkur öllum, bæði í sveitar-
stjórnar- og landsmálum, til hvatn-
ingar hér á Vesturlandi.
Heimsóknir mínar á Sjúkrahús
Akraness voru fáar en Óla var mik-
ið í mun að vita hvað var að gerast.
Þó ekki væri um mörg orð af hans
hálfu að ræða þá var skilningurinn
til staðar.
Ég og fjölskylda mín vottum eig-
inkonu Ólafs, Ingveldi, syni þeirra
17.9. 1952, hjúkrun-
arfræðingi og ljós-
móður. Sonur þeirra
er Ólafur Ingi, f.
30.3. 1981. Stjúpson-
ur Guðmundar er
Sveinbjöm Freyr
Amaldsson, f. 17.11.
1972. Ólafur Áma-
son lærði ljósmyndun
hjá föður sínum og
ráku þeir saman ljós-
myndastofu eftir að
Ólafur lauk námi, en
stofan brann 1950 og
eftir það stóð Ólafur
einn að rekstrinum
sem hann flutti seinna í nýtt hús
sem hann byggði á Vesturgötu 80.
Þar rak hann ljósmyndastofú til
1979, er Guðmundur fóstursonur
hans tók við henni, en um skeið
ráku þeir hana í sameiningu.
Útför Ólafs fer fram frá Akra-
neskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
Guðmundi og tengdadótturinni
Önnu og þeirra drengjum einlæga
samúð. Einnig er innilegri samúðar-
kveðju frá Alþýðuflokksfólki á Vest-
urlandi, sérstaklega Akranesi, kom-
ið hér á framfæri með þökk fyrir
góða samfylgd.
Gísli S. Einarsson.
Horfinn er nú til feðra sinna eftir
langvinna sjúkdómsbaráttu Ólafur
Ámason ljósmyndari, Óli í Ási,
einsog hann var nefndur í þeirra
hópi sem þekktu hann frá bemsku,
en það var í bemsku sem við urðum
kunnugir upphaflega, því við vomm
nágrannar og stundum leikfélagar,
því stutt var frá Dvergasteini, þar
sem ég átti heima, og að Ási þar
sem hann átti heima við Vesturgöt-
una löngu og beinu sem þá var mjó
moldar- eða sandgata, lengsta gat-
an á Akranesi, má ég segja, prýði-
legur leikvangur fyrir okkur sem þá
vomm að alast upp í þessari götu
áður en Gamli Ford og Sévrólett og
fleiri nútímafarartæki helguðu sér
hana, sem þó skipti litlu, því nóg
leiksvæði vora allt um kring í þorp-
inu sem angaði af fiski og stundum
af kartöflum, nóg af kartöflugörðum
og túnum og sjávarklettum og
sendnum fjömm. En við Óli í Ási
vomm, einsog fyrr segir, ekki nema
stundum leikfélagar, þótt hann gæfi
mér einu sinni dúfur til að hafa í
dúfnahúsi af því hann vildi að ég
ætti dúfur einsog hann. í rauninni
náði leiksvæði mitt og leikfélaga
minna ekki nema stundum niður að
Ási. Hinsvegar varð Halla Ama-
dóttir, systir Óla í Ási, mikil vin-
kona Ingu systur minnar, og þannig
atvikaðist það, að þau Inga og Óli
fengu nóg tækifæri til að virða
hvort annað fyrir sér, þegar Inga
heimsótti Höllu, en auk þess voru
þau bekkjarsystkini í barnaskóla.
Er ekki að orðlengja það, að þegar
þau stálpuðust vildi Inga ekki líta
við neinum pilti öðmm en þessum
góða dreng, Óla í Ási, og hann leit
ekki heldur á aðra stúlku en hana.
Ég kallaði hann góðan dreng, því ég
átti eftir að kynnast því betur eftir
að þau vom orðin hjón, að þannig
var hann, einsog ég hafði raunar
mátt vita af þeim kynnum sem ég
hafði af honum í bemsku.
Hann var sonur Árna Böðvars-
sonar ljósmyndara sem einnig var
sparisjóðsstjóri og spaugari sem all-
ir þorpsbúar þekktu. Hjá honum
lærði Oli Ijósmyndun, en þegar þau
ungu hjónin hófu búskap var hann
sjómaður einsog flestir ungir menn
á Skaganum á þeirri tíð, enda sjó-
mannslega vaxinn, kraftalegur og
harðduglegur.
Hann átti eftir að gefa mér meira
en dúfurnar sem ég fyrr nefndi, því
eftir að þau hjónin hófu búskap uppi
á lofti í Ivarshúsum á sjávarbakkan-
um skammt frá þar sem sements-
verksmiðjan er nú, naut ég þess að
vera gestur þeirra nokkra daga í
senn, en þeir eru einskonar sælu-
dagar í minningunni, svo vel var að
mér búið, og fornsögumar til lestr-
ar ef ég vildi nýta mér þær, en
seinna, þegar þau bjuggu í risinu á
Ási hjá foreldrum Óla, hafði ég hjá
þeim fæði og húsnæði í heila tvo
mánuði án þess þau tækju neitt fyr-
ir, og enn síðar, þegar þau vora
komin í nýtt og glæsilegt hús sem
þau byggðu sér að Vesturgötu 80
(við hliðina á Ási), gisti ég þar oft,
bæði einn og ásamt konu minni og
dóttur, en aldrei stóð á Óla, sem nú
var orðinn Ólafur Amason ljós-
myndari, að sækja okkur í bílnum
sínum niður á bryggju, því nú var
ekki lengur einn gamli Ford eða
einn Sévrólett á ferð um sendna
Vesturgötu, heldur átti ljósmyndar-
inn bíl sjálfur og gatan var breið og
steypt, en gamli Ford horfinn í
móðu bemskunnar.
Þegar Ólafur Amason tók við
ljósmyndastofu föður síns var sú
stofa í Ási, en hún eyðilagðist í eldi
og varð af óbætanlegt tjón, þar sem
glataðist meðal annars ljósmynda-
plötusafn Áma Böðvarssonar með
stórmerkum heimildum um sögu
Akraness. Óli hafði mjög gaman af
því á fyrstu ljósmyndaraáram sín-
um að fara út í náttúmna, ofaní
fjöra og uppí sveit að taka myndir,
en þegar frá leið varð hann að ein-
beita kröftum sínum að Ijósmynda-
stofunni sem hann innréttaði sér í
nýja húsinu, þar sem á hann hlóðust
verkefnin meðan hann var eini Ijós-
myndarinn á staðnum einsog faðir
hans hafði áður verið. Eina tilrauna-
mynd tók Óli af mér, þegar ég var
gestur hjá þeim á yngri árum, og
var skemmtileg mynd og óvenjuleg
tæknilega, því ég var þar einsog
tveir menn og var annar að kveikja í
sígarettu hjá hinum. Annars voru
ekki svo afmælisboð eða aðrar sam-
komur innan fjölskyldunnar að Óli
væri ekki þar að taka myndir fyrir
ánægjuna eina saman, því allt var
þetta gefins frá hans hendi.
Óli í Ási var mikill áhugamaður
um knattspyrnu sem mikið var
stunduð á Akranesi þegar við vor-
um unglingar, ekki síður en nú, og
var hann oft í keppnisliði á sinni tíð,
en hann hafði líka mjög gaman af
þeirri hugaríþrótt sem skák nefnist
og skoraði oft á mig að tefla við sig,
þegar ég var gestur hjá þeim hjón-
um. Þóttist ég þá góður ef ég náði
jafntefli, því jafnan var hann sigur-
vegarinn.
Öli í Ási reyndi á engan hátt að
apa eftir föður sínum í spauginu, en
hann var jafnan hýr á svipinn og
hlýr í viðmóti og tók hverjum manni
hjartanlega. Sannast sagna var
heimili þeirra Ingu og Óla líkast því
að vera opið ókeypis gistihús fyrir
ættfólkið meðan þau bæði héldu
heilsu, þannig að margir eiga þeim
þakkir að gjalda, en ekki síst ég
sem svo oft og ótæpilega hef notið
þess að eiga þau að. Og um leið og
ég kveð Ola með þessum fábreyti-
legu línum minnist ég þessa alls og
ég minnist Vesturgötunnar gömlu
og góðu með leiki og drauma
bemskunnar.
Jón Óskar.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur hið sama.
Enn á ný er eins og þessar fornu
hendingar úr Hávamálum, sem svo
oft er vitnað til, hafi öðlast sérstaka
merkingu, þótt um leið séu þær
vissulega sígildar og inntak þeirra
almenns eðlis. Frá því fyrsta vtcr
Óli frændi órjúfanlegur hluti af til-
veru okkar systkinanna og okkur
nákominn, enda bjuggum við í
mörg ár undir sama þaki og vorum
síðar næstu nágrannar, og eftir að
Óli flutti úr Ási, þar sem líka var
heimili afa og ömmu, kom hann þar
við á hverjum degi. Þegar litið er til
baka koma margar myndir upp í
hugann: Óli fyrir mörgum árum að
úða grösin í kartöflugarðinum, sem
síðar varð að skrúðgarði sem þau
Inga lögðu mikla stund á að fegra
og bæta; Óli að tefla við afa
rabba við ömmu; Óli á afmælisdög-
um og öðrum tyllidögum með gam-
anyrði á vör eða að störfum á ljós-
myndastofunni, við iðn sína, að taka
ljósmyndir og framkalla þær.
Óli lærði ljósmyndun af föður sín-
um og ráku þeir saman ljósmynda-
stofu um árabil. Þeir feðgar kunnu
þá list að lita ljósmyndir, eins og
það var kallað, og er það sérstök
tækni, og einnig listgrein, sem var
notuð áður en litfilmur komu til sög-
unnar. Þróaði hvor um sig sinn sér-
staka stíl í meðferð litanna. Seinna
rak Óli ljósmyndastofuna einn og
enn síðar í félagi við Guðmund son
sinn.
En Óla var fleira til lista lagt m
hann var natinn við garðrækt eins
og áður segir og hafði víst einhvern
tímann getað hugsað sér að verða
bóndi, enda mun hann hafa unað sér
vel í sveitinni hjá afa sínum og
ömmu þegar hann var drengur.
Mamma sagði mér oft frá því með
nokkra stolti að þegar þau vora
böm hefði Óli bæði kunnað að
prjóna og sauma út. Fannst mér
þetta afar meridlegt því ég hafði þá
aldrei heyrt að strákar legðu stund
á hannyrðir. Trúlega hafa smíðarjré
verið teknar fram yfir aðra hanaa-
vinnu og er fagurlega útskorið skrín
frá æskuáram þeirra systkina vitn-
isburður um að þar hafi hagleiks-
maður verið að verki. Að vera sí-
starfandi var reyndar eitt af þvi
sem einkenndi Óla. Gamansemin
var þó aldrei langt undan og má
segja að það hafi verið hans sérstaki
tjáningarmáti að segja álit sitt á
mönnum og málefnum í formi
spaugsyrða.
Ekki verður sagt frá Óla öðravísi
en að minnast um leið á Ingu. Þau
tvö vora sannir ævifélagar sem
fylgdust að frá unga aldri, vora leik-
systkin og skólasystkin sem síðan
urðu hjón, foreldrar og vinnufélag-
ar, samheldin og samrýnd. B*u
þau gæfu til að halda upp á gull-
brúðkaup sitt fyrir nokkrum árum
og komu þá vinir og vandamenn til
að samfagna þeim. Var það sannar-
lega ánægjuleg stund.
Lífið er lest
á hraðri ferð inn í nóttina
Við köstum gleymmérei út um gluggana:
Sumar þeirra festast við lestina
hinar hverfa í skuggana
Ég kveð frænda minn með sökn-
uði. Ingu, Guðmundi og Önnu og
sonum þeirra sendi ég samúðar-
kveðjur.
Biynhildur. _
t
Ástkær systir okkar,
HREFNA BJARNADÓTTIR,
sem lést á heimili sínu, Ásvallagötu 21, á
nýársdag, veröur jarðsungin frá Dómkirkjunni
í dag, föstudaginn 9. janúar, kl. 15.00.
Blóm og kransar afþakkaðir.
Þeim, sem vildu minnast hinnar látnu, er bent
á Slysavarnafélag Islands.
Einar B. Bjarnason,
Friðbjöm K.B. Bjarnason,
Jón Tómas Bjarnason,
Ketill B. Bjarnason,
Kristinn Þ. Bjarnason,
Jónína E. Bjarnadóttir.