Morgunblaðið - 23.07.1998, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 23. JÚLÍ 1998 33
PENINGAMARKAÐURINN
AÐSENDAR GREINAR
ERLEND HLUTABREF
Dow Jones, 22. júlí.
VERÐ HREYF.
NEW YORK
DowJoneslnd....... 9128,4 i 1,1%
S&P Composite..... 1166,0 i 0,5%
Allied Signal Inc. 46,6 j 0,9%
AluminCoof Amer... 72,0 f 0,2%
Amer Express Co... 111,2 i 1,8%
ArthurTreach...... 1,9 j 3,2%
AT&TCorp.............. 57,6 i 2,2%
Bethlehem Steel... 11,4 f 2,8%
BoeingCo.............. 48,2 f 0,5%
Caterpillar Inc... 51,9 i 1,8%
ChevronCorp....... 84,1 f 1,5%
CocaColaCo........ 83,9 j 0,6%
Walt Disney Co.... 37,2 i 1,3%
Du Pont............... 64,4 i 4,4%
Eastman KodakCo... 87,1 i 0,1%
ExxonCorp............. 71,9 f 1,7%
Gen Electric Co... 91,7 i 1,7%
Gen Motors Corp... 70,8 f 2,5%
Goodyear.............. 61,6 i 0,6%
Informix............... 7,5 f 2,6%
Intl Bus Machine.. 128,1 i 0,5%
IntlPaper............. 45,3 i 0,5%
McDonalds Corp.... 67,4 J 3,1%
Merck&Colnc....... 124,8 i 3,2%
Minnesota Mining.... 78,6 i 5,0%
MorganJ P&Co...... 128,9 i 0,8%
Philip Morris......... 41,5 f 2,9%
Procter&Gamble.... 87,8 i 1,3%
SearsRoebuck...... 56,3 i 1,9%
Texacolnc............. 59,9 f 2,1%
Union Carbide Cp.. 49,9 i 3,4%
UnitedTech............ 96,9 f 1,8%
Woolworth Corp.... 16,6 i 1,9%
AppleComputer..... 5120,0 f 1,0%
Oracle Corp........... 26,1 i 6,5%
ChaseManhattan.... 73,1 f 1,8%
ChryslerCorp...... 57,6 f 2,8%
Citicorp............. 173,3 i 1,6%
CompaqComp........ 32,1 i 3,9%
FordMotorCo....... 59,9 f 2,6%
Hewlett Packard... 55,9 i 9,3%
LONDON
FTSE 100lndex..... 5989,6 1 2,3%
BarclaysBank...... 1836,8 J 1,6%
British Airways... 660,0 j 0,9%
British Petroleum. 88,1 j 3,3%
BritishTelecom.... 1851,0 j 2,3%
Glaxo Wellcome.... 1816,5 J 3,5%
Marks & Spencer... 531,5 j 0,3%
Pearson............. 1152,0 j 3,1%
Royal&SunAII...... 678,0 j 1,9%
ShellTran&Trad.... 412,0 j 0,5%
EMIGroup............. 517,0 f 1,2%
Unilever............. 671,5 j 1,2%
FRANKFURT
DT Aktien Index... 6110,7 J 0,9%
AdidasAG............. 280,8 J 3,2%
Allianz AG hldg... 658,0 J 1,6%
BASFAG................ 88,3 J 3,2%
BayMotWerke....... 1818,0 j 2,0%
CommerzbankAG.... 72,0 j 1,5%
Daimler-Benz...... 176,9 f 2,7%
DeutscheBankAG... 156,5 J 1,9%
DresdnerBank...... 113,4 f 2,4%
FPB Holdings AG... 320,0 - 0,0%
HoechstAG............. 88,4 J 3,2%
Karstadt AG.......... 837,0 j 0,4%
Lufthansa............. 52,9 j 0,8%
MANAG................ 722,5 J 0,1%
Mannesmann........ 192,0 j 2,5%
IG Farben Liquid.. 3,4 f 4,6%
Preussag LW....... 690,0 j 4,8%
Schering............. 213,4 j 0,7%
SiemensAG............ 135,4 j 2,3%
ThyssenAG............ 445,5 i 3,0%
VebaAG............... 113,0 J 2,2%
ViagAG.............. 1212,0 f 1,0%
VolkswagenAG...... 181,3 j 0,2%
TOKYO
Nikkei 225 Index.. 16293,1 J 1,6%
Asahi Glass.......... 737,0 J 1,7%
Tky-Mitsub. bank.. 1495,0 j 2,9%
Canon............... 3180,0 j 3,6%
Dai-lchi Kangyo... 779,0 j 3,3%
Hitachi.............. 884,0 J 1,2%
Japan Airlines.... 383,0 j 3,0%
Matsushita EIND... 2310,0 j 1,9%
Mitsubishi HVY.... 536,0 J 4,1%
Mitsui............... 780,0 j 3,7%
Nec................. 1343,0 J 1,3%
Nikon................ 930,0 J 4.6%
PioneerElect...... 2610,0 j 3,7%
SanyoElec............ 412,0 i 2,8%
Sharp............... 1041,0 J 3,6%
Sony............... 13300,0 j 0.7%
SumitomoBank...... 1351,0 j 3,5%
ToyotaMotor....... 3510,0 j 1,1%
KAUPMANNAHÖFN
Bourselndex....... 246,1 J 1,0%
NovoNordisk....... 926,0 J 3,6%
FinansGefion...... 124,0 j 1,6%
Den Danske Bank... 921,0 j 0,0%
Sophus Berend B... 279,0 j 2,1%
ISS Int.Serv.Syst. 448,0 f 1,1%
Danisco.............. 498,0 j 1,4%
Unidanmark........... 715,0 f 0,4%
DSSvendborg....... 86000,0 - 0,0%
CarisbergA........... 512,1 f 1,4%
DS1912B............ 59500,0 J 1,7%
Jyske Bank........... 823,6 j 0,8%
OSLÓ
OsloTotalIndex.... 1322,4 J 0,6%
NorskHydro........... 348,5 J 0,4%
BergesenB............ 139,0 j 0,7%
HafslundB............. 31,0 - 0,0%
KvaernerA............ 302,0 - 0,0%
Saga Petroleum B.. 102,5 J 2,8%
OridaB............... 163,5 J 0,9%
Elkem................. 98,0 j 1,0%
STOKKHÓLMUR
Stokkholm Index... 3794,8 i 1,6%
AstraAB.............. 155,5 - 0,0%
Electrolux........... 140,0 - 0,0%
EricsonTelefon.... 6,7 i 10,7%
ABBABA............... 115,5 i 2.5%
Sandvik A............ 212,5 i 1,2%
VolvoA25 SEK...... 257,0 i 2,8%
Svensk Handelsb... 380,0 f 0,5%
Stora Kopparberg.. 119,5 f 0,4%
Verð allra markaða er í dollurum. VERÐ: Verð
hluts klukkan 16.00 ígær. HREYFING: Verð-
breyting frá deginum áður.
Heimild: ÐowJones
PENINGAMARKAÐURINN
Lækkanir í Evrópu vegna
áhrifa frá WallStreet
EVRÓPSK hlutabréf féllu í verði í
gær í takt við lækkun í Wall Street
vegna nýs uggs um hærri vexti,
minni hagnað og áhrif Asíukreppunn-
ar. Verð bréfa í London lækkaði um
2,3%, en í Frankfurt og París lækk-
uðu hlutabréfavísitölur um 1,6 og
2,3%. Fyrri verðlækkun fyrsta flokks
bréfa vestra jókst við það að Green-
span seðlabankastjóri sagði að sag-
an sýndi að „veruleg" leiðrétting
mundi eiga sér stað á verðbréfa-
mörkuðum. Hann sagði líka að enn
benti ekkert til að fjármálakreppan í
Asíu væri að lagast. Gengi hlutabréfa
í Wall Street lækkaði um 105 punkta
í fyrrinótt og hafði lækkað um 90
punkta þegar viðskiptum lauk í Evr-
ópu í gær. í fyrradag hafði Green-
span sagt að ef ekki drægi úr at-
vinnuaukningu og eftirspurn yrði ef til
vill að hækka vexti þrátt fyrir kreþþu í
Asíu. Veruleg lækkun varð á verði
bréfa í Hewlett-Packard, sem varaði
við minni hagnaði á þriðjudagskvöld
vegna ástandsins í Asíu og nýrra
bendinga um óvissu í öðrum heims-
hlutum. I London varð mesta lækkun
FTSE 100 vísitölu á einum degi síðan
19. desember og féll hún aftur í inn-
an við 6000 punkta eftir 6179 punkta
met á mánudag. „+Eg held að orð
Greenspans séu þörf ásmining um
að ekki sé allt með felldu," sagði
verðbréfasérfræðingur BT Alex.
Banka-, lyfja- og olíubréf lækkuðu
mest, en viðskipti voru tiltölulega lítil.
Þótt þýzk bréf lækkuðu líka óttast
menn ekki alvarlega leiðréttingu (
Frankfurt.
FISKVERÐ A UPPBOÐSMORKUÐUM - HEIMA
22.7.98
Hœsta Lœgsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (kíló) verð (kr.)
ALLIR MARKAÐIR
Annar afli 69 69 69 170 11.730
Blálanga 71 71 71 209 14.839
Gellur 291 285 288 70 20.170
Grálúða 155 10 146 1.048 153.305
Hlýri 118 95 98 15.545 1.519.990
Karfi 81 60 75 16.543 1.242.781
Keila 78 48 66 889 58.576
Langa 103 59 98 3.220 315.305
Lúða 335 100 165 364 60.227
Lýsa 43 20 34 164 5.511
Sandkoli 41 40 41 8.668 355.086
Skarkoli 113 15 82 10.253 840.264
Skata 50 45 45 116 5.270
Skötuselur 215 200 214 251 53.596
Steinbítur 129 59 107 7.167 768.141
Sólkoli 145 100 120 563 67.664
Ufsi 84 50 76 32.081 2.429.761
Undirmálsfiskur 188 84 106 425 44.956
Ýsa 164 40 134 17.386 2.333.418
Þorskur 163 96 126 50.196 6.344.784
Samtals 101 165.328 16.645.374
FMS Á ÍSAFIRÐI
Lúða 335 200 268 34 9.095
Skarkoli 94 92 92 344 31.737
Steinbítur 112 96 101 1.300 131.599
Ýsa 141 129 136 7.800 1.060.098
Þorskur 139 99 107 9.822 1.050.266
Samtals 118 19.300 2.282.796
FAXAMARKAÐURINN
Blálanga 71 71 71 52 3.692
Gellur 291 285 288 70 20.170
Grálúða 155 155 155 985 152.675
Hlýri 118 95 98 15.545 1.519.990
Karfi 67 67 67 578 38.726
Lúða 202 202 202 54 10.908
Sandkoli 41 41 41 8.366 343.006
Skarkoli 65 65 65 125 8.125
Skata 45 45 45 106 4.770
Steinbítur 125 100 103 1.905 196.672
Ufsi 60 60 60 128 7.680
Ýsa 162 104 136 2.242 305.495
Þorskur 157 149 149 523 78.047
Samtals 88 30.679 2.689.956
FISKMARKAÐUR BREIÐAFJARÐAR
Karfi 74 74 74 109 8.066
Keila 56 56 56 204 11.424
Langa 103 70 92 89 8.210
Steinbítur 123 102 102 1.566 160.452
Ufsi 75 63 69 2.467 169.582
Ýsa 164 128 155 960 148.838
Þorskur 149 124 128 8.696 1.109.523
Samtals 115 14.091 1.616.095
FISKMARKAÐUR SNÆFELLSNESS
Skarkoli 113 113 113 600 67.800
Sólkoli 145 145 145 100 14.500
Ýsa 40 40 40 4 160
Þorskur 163 124 142 4.300 608.708
Samtals 138 5.004 691.168
FISKMARKAÐUR SUÐURL. ÞORLÁKSH.
Karfi 65 60 62 78 4.820
Langa 90 90 90 105 9.450
Skötuselur 200 200 200 12 2.400
Ufsi 84 61 80 561 45.110
Ýsa 115 115 115 25 2.875
Þorskur 156 105 146 5.257 765.945
Samtals 138 6.038 830.600
FISKMARKAÐUR SUÐURNESJA
Annar afli 69 69 69 170 11.730
Karfi 81 67 77 13.543 1.038.206
Keila 70 65 66 461 30.385
Langa 80 59 80 601 47.870
Lúöa 235 100 138 254 35.174
Lýsa 20 20 20 67 1.340
Skarkoli 113 113 113 20 2.260
Skata 50 50 50 10 500
Skötuselur 215 215 215 50 10.750
Steinbítur 129 89 121 1.739 209.758
Sólkoli 100 100 100 307 30.700
Ufsi 80 50 76 14.480 1.099.322
Undirmálsfiskur 110 110 110 100 11.000
Ýsa 146 140 145 1.259 182.379
Þorskur 154 122 130 12.328 1.601.777
Samtals 95 45.389 4.313.150
FISKMARKAÐUR VESTFJ. PATREKSF.
Grálúða 10 10 10 63 630
Skarkoli 99 99 99 699 69.201
Ýsa 147 106 132 783 103.497
Þorskur 114 96 108 3.617 391.974
Samtals 110 5.162 565.302
FISKMARKAÐUR VESTMANNAEYJA
Blálanga 71 71 71 157 11.147
Karfi 70 68 68 2.235 152.963
Keila 78 76 76 213 16.239
Langa 103 103 103 2.425 249.775
Skötuselur 214 214 214 189 40.446
Steinbítur 106 106 106 107 11.342
Ufsi 81 74 77 13.757 1.054.612
Ýsa 113 101 112 1.485 166.038
Þorskur 151 115 141 1.895 267.593
Samtals 88 22.463 1.970.155
„Róttækasti
sósíalismi“
, GUÐMUNDUR Páll
Olafsson skrifar grein í
Morgunblaðið 23. maí
sl. „Með orkuna að
vopni gegn náttúru og
þjóð“. Höfundur skrif-
ar: „Öll hálendisfrum-
vörpin á Alþingi eru
fyrst og fremst samin
og þvinguð fram fyrir
stóriðju og námugröft
á hálendi Islands.
Kjarni þeirra er: Mið-
stýring með skýru
eignarhaldi...“ Þessi
ályktun er fullkomlega
rétt, hvað varðar mið-
stýringu og eignar-
námsheimildir ríkis-
valdsins á öllu hálendi landsins.
Séreignarréttarákvæðið er tryggt í
stjómarskrá varðandi þau svæði
sem ekki eru almenningar, en sam-
kvæmt lögunum eru „almenning-
ar“ úr sögunni með eignarnámi
ríkisins. Öll þessi framvörp stang-
ast á við eignarréttarhefð og al-
menningahefð stjórnarskrár og era
því marklaus að því marki. Einn
ráðherra núverandi ríkisstjómar
taldi að þjóðlendu- og auðlinda-
frumvörpin væra „róttækasti sósí-
alismi“ sem er hárrétt. Þau brjóta
séreignarrétt og lög um eignarnám
með því að veita iðnaðarráðherra
vald til eignaupptöku „krefjist al-
mannahagur þess“. Þau ákvæði
þessara laga sem taka til séreign-
arréttaj' á landi og vötnum era
sýndarmennska og innantómt blað-
ur, til þess að villa um fyrir fólki.
Inntak þessara þriggja lagábálka
er: fullkominn eignar- og ráðstöf-
unarréttur lands og auðlinda há-
lendisins undir ríkisvaldið.
Þessum framvörpum fylgdi síð-
an þingsályktunartillaga sem for-
sætisráðherra Davíð Oddson lagði
fram um nýsköpun í atvinnulífinu,
til þess að tryggja búsetu á lands-
byggðinni.
Samkvæmt þessari tillögu á hin
gamalkunna „Byggðastofnun“ að
hafa framkvæði að byggðaþróun
eins og hingað til og auk þess skal
efla „þróunarstofur“ og „eignar-
haldsfélög" verða stofnuð með að-
ild Byggðastofnunar. Samkvæmt
þessum klásúlum er ætlunin að rík-
isvaldið reki atvinnuvegi lands-
byggðarinnar og stýri fram-
kvæmdum og rekstri í sjávarát-
vegi, landbúnaði og iðnaði og „að
nýjum stóriðjuverkefnum verði
fundinn staður á lands-
byggðinni". Tillagan er
byggð á „ítarlegum
skýrslum Rannsóknar-
stofnunar Háskólans á
Akureyri og fleiri aðila
um ýmsa þætti at-
vinnulífs og búsetu“.
Samkvæmt tillög-
unni mun þessi 12 ára
áætlun fjölga íbúum
landsbyggðarinnar um
10% og hagur íbúanna
stórbatna með aukinni
aðild ríkisvaldsins um
Byggðastofnun og þró-
unarstofur henni
tengdar, auk stóriðju-
verkefna.
I álitsgerð Rannsóknarstofnunar
Háskólans á Akureyri eru háskóla-
nám í byggðamálum, aukið tölvu-
nám og aukið starf ríkisfjölmiðla á
landsbyggðinni áhersluatriði auk
Samkvæmt þessum
klásúlum er ætlunin,
segir Siglaugur Bryn-
leifsson, að ríkisvaldið
reki atvinnuvegi lands-
byggðarinnar og stýri
framkvæmdum og
rekstri í sjávarútvegi.
margra annarra þátta sem horfa til
menningarauka landsbyggðarinn-
ar, átthagafræði kemur hér einnig
við sögu og hagnýting upplýsinga-
tækninnar.
Inntak tillögunnar er að ríkis-
valdið mun ráða hér eftir allri at-
vinnuþróun landsbyggðarinnar.
Hér virðist vera á ferðinni „róttæk-
asti sósíalismi" hliðstæða við sósí-
alisma hálendisframvarpanna. Hér
er minnst á „stóriðjuverkefni“ á
landsbyggðinni en þeim mun fyrst
og fremst ætlað að auka fólksfjöld-
ann þar á næstu 12 áram og það er
meginatriðið í þessari þingsálykt-
unartillögu forsætisráðherra. En
til þess að svo verði þarf að flýta
ráðahag núverandi ríkisstjómar og
Norsk Hydro og byggingu olíu-
hreinsunarstöðvar við Kolkuós, sjá
næstu grein: Tilhugalíf.
Höfundur er rithöíundur
Siglaugur
Brynleifsson
FISKVERÐ A UPPBOÐSMORKUÐUM - HEIMA
22.7.98
Hœsta Lngsta Meðal- Magn Heildar-
verð verð verð (kiló) verð (kr.)
FISKMARKAÐUR VOPNAFJARÐAR
Keila 48 48 48 11 528
Lúða 265 265 265 10 2.650
Sandkoli 40 40 40 302 12.080
Skarkoli 90 70 90 6.773 607.944
Steinbítur 109 109 109 369 40.221
Ufsi 62 62 62 88 5.456
Ýsa 139 125 126 755 95.409
Samtals 92 8.308 764.289
FISKMARKAÐUR ÞORLÁKSHAFNAR
Þorskur 149 114 145 241 34.964
Samtals 145 241 34.964
FISKMARKAÐURINN HF. HAFNARFIRÐI
Sólkoli 144 144 144 156 22.464
Ufsi 80 80 80 600 48.000
Undirmálsfiskur 188 188 188 64 12.032
Ýsa 110 110 110 500 55.000
Þorskur 124 112 121 710 85.690
Samtals 110 2.030 223.186
HÖFN
Lúða aoo 200 200 12 2.400
Skarkoli 70 15 31 1.692 53.196
Samtals 33 1.704 55.596
SKAGAMARKAÐURINN
Lýsa 43 43 43 97 4.171
Steinbítur 112 59 100 181 18.096
Undirmálsfiskur 84 84 84 261 21.924
Ýsa 150 84 136 1.573 213.629
Þorskur 149 102 131 1.973 259.390
Samtals 127 4.085 517.211
TÁLKNAFJÖRÐUR
Þorskur 109 109 109 834 90.906
Samtals 109 834 90.906