Morgunblaðið - 03.09.1998, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
____________UR VERINU___________
Engin viðskipti á Kvótaþingi íslands
Aðeins hafa borist sölu-
tilboð í þrjár tegundir
EKKI hafa enn farið fram nein við-
skipti á Kvótaþingi Islands en það
tók til starfa 1. september. A fyrsta
viðskiptadegi í fyrradag bárust eng-
in tilboð til þingsins. í gær var hins-
vegar hæsta kauptilboð á þorski 86
krónur, hæsta kauptilboð á ýsu 15
krónur og skarkola 12 krónur. Engin
sölutilboð höfðu hins vegar borist.
Tómas Örn Kristinsson, stjómar-
formaður Kvótaþings Islands, segh’
ekki koma sér á óvart hve viðskiptin
á þinginu fari rólega af stað. Slíkt
væri viðbúið í upphafi fiskveiðiárs,
auk þess sem menn vildu eflaust
kynna sér starfsemi Kvótaþings til
hlítar og færu þvi hægt í sakirnar.
Þeir sem Morgunblaðið ræddi við í
gær voru sammála um að fyrstu við-
skiptin á Kvótaþingi yrðu erfið því í
raun og veru yrðu menn að hlera úti
á mörkinni hvert hið eðlilega verð
yrði á hverri tegund. Eftir því sem
viðskiptin yi’ðu meiri, myndaðist
ákveðin verðþrón og eðlilegt mark-
aðsverð.
Ámi Guðmundsson, sölustjóri
Kvótasölunnar ehf., segir starfssvið
og áherslur kvótamiðlara óneitan-
lega breytast eftir tilkomu Kvóta-
þings. Hann gerir ráð íyrir að
Kvótasalan ehf. taki að sér umboðs-
mennsku íyrir útgerðir á þinginu en
verið sé að vinna að því. Hins vegar
haldi íyrirtækið áfram að miðla var-
anlegum kvóta og jöfnum skiptum.
Of þungt í vöfum
Ami segir að fyrir sitt leyti lítist
sér vel á tilkomu Kvótaþings en telur
að reglur þess kunni að vera of stíf-
ar. „Við þekkjum hvernig verðið er
reiknað út og ég óttast að það geti
reynst erfitt á þinginu. Bilið milli
sölutilboða og kauptilboða getur oft
orðið ansi breitt. Þess vegna getur
ýmislegt komið í veg íyrir að eðlilegt
og réttlátt viðskiptaverð komi upp á
Kvótaþingi. Reynslan sýnir að oft
eru menn með aflamark á sölu á mun
hærra verði en markaður segir til
um hverju sinni. Það er hætt við að
margir leggi til dæmis inn sölutilboð
á þorski á 95 krónur fyrir kílóið. Það
kemur hins vegar til með að mgla
útreikninga á eðlilegu viðskiptaverði
og þá koma í veg fyrir að viðskipti
nái fram að ganga.“
Arni telur því að Kvótaþing gæti
reynst þungt í vöfum og þá fari menn
að leita annarra leiða til að selja eða
kaupa kvóta. Einnig sé mikilvægt að
kvótaviðskipti gangi hratt og vel fyr-
ir sig á álagstímum, t.d. í lok ágúst.
Þá vilji menn hagræða og velti ekki
alltaf fyrir sér hvort aflamarkið sé
einni krónu dýrara eða ódýrara.
„Þeir vilja aðeins safiia eða losa
kvóta þar sem það á við. Það þarf að
ganga hratt fyrir sig. Þetta gæti orð-
ið vandamál á þinginu í lok þessa
fiskveiðiárs. Ef Kvótaþing verður
jafn stirt og menn óttast þá leita
þessi viðskipti í annan farveg. Við
vonumst hins vegar til þess að við-
skiptin á þinginu sh'pist til þegar á
líður. Reyndar verður að segjast eins
og er að löggjöfin um Kvótaþing er
mjög stíf og gefur stjórnendum þess
lítið svigrúm til að breyta nema með
lagasetningu. Því þyrfti að breyta því
það er engum í hag að hafa þessi við-
skipti of stíf. Viðskipti verða að vera
þjál,“ segir Ámi.
Reuters
NELSON Mandela, forseti S-Afríku, var í gær kjörinn forseti Samtaka
óháðra ríkja (NAM) sem komu saman til fundar í tólfta skipti. Var Fidel
Castro, forseti Kúbu, meðal þeirra þjóðarleiðtoga sem óskuðu
Mandela, og eiginkonu hans Graca Machel, til liamingju með kjörið.
Forseti Namibíu
hvetur til stuðn-
ings við Kabila
Kinshasa, Durban. Reuters.
LAURENT KABILA, forseti Lýð-
veldisins Kongó, mætti til leiðtoga-
fundar Samtaka óháðra ríkja
(NAM), sem haldinn er í Durban í
Suður-Afríku, flestum að óvörum í
gær. Forseti Namibíu, Sam Nu-
joma, fór þess á leit við fundinn að
hann styddi baráttuna gegn upp-
reisnarmönnum í Kongó, en Kofi
Annan, framkvæmdastjóri Samein-
uðu þjóðanna (SÞ) notaði tækifærið
og bað stjórnir landanna, sem hafa
blandað sér í átökin í Kongó um að
ræða deiluna sérstaklega á fundin-
um í Durban. Uppreisnarmenn hafa
enn stór landsvæði í Austur-Kongó
á sínu valdi og segjast nú sækja í átt
að borginni Lubumbashi syðst í
Kongó.
NAM var stofnað árið 1961 af Jos-
ip Tító, einræðisherra í Júgóslavíu,
og var hugsað sem bandalag ríkja
sem stóðu utan Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO) og Varsjárbanda-
lagsins á tímum kalda stríðsins.
Leiðtogar 60 landa eru saman
komnir nú til tveggja daga fundar
og þeirra á meðal eru forsetar
Zimbabve, Angóla og Namibíu, sem
allir hafa lagt Kabila lið í átökunum
við uppreisnarmenn í Kongó. Þar
eru einnig leiðtogar Uganda og Rú-
anda, sem Kabila sakar um stuðning
við uppreisnina.
Friðarumleitanir Nelsons Mand-
ela, forseta Suður-Afríku, hafa ekki
borið árangur til þessa en Kofi Ann-
an reynir nú að fá deilendur til þess
að semja um friðsamlega lausn
átakanna í Kongó.
Uppreisnarmenn 1 Kongó saka
stjórnarhermenn um fjöldamorð á
óbreyttum borgurum. Þeir segjast
hafa fundið lík a.m.k. 100 manna í
gröfum nærri Kisangani. Fregnir
þessa efnis eru óstaðfestar.
Irakar hóta
nýjum aðgerðum
Bagdad. Reuters.
IRAKAR hótuðu í gær að grípa til
nýrra, óskilgreindra aðgerða ef ör-
yggisráðið tæki til greina tillögu
Bandaríkjamanna og Breta um að
ráðið hætti reglulegri endurskoðun á
viðskiptaþvingunum sem settar hafa
verið á Irak.
Tareq Aziz, aðstoðarforsætisráð-
herra Iraks, sagði að íi’öskum stjórn-
völdum væri nokk sama þótt öryggis-
ráðið hætti endurskoðuninni og Irak-
ar myndu ekki hverfa frá þeirri
ákvörðun sinni, er æðsta stjóm
landsins tók 5. ágúst sl., að hætta
samstarfi við vopnaeftirlitsmenn
Sameinuðu þjóðanna.
I tilkynningu til fréttamanna sagði
Bakteríur í
trilljónavís á
jörðinni
Lundúnum. The Daily Telegraph.
FIMM milljón trilljón trilljónir
baktería finnast á jörðinni. „Það er
fimm með 30 núllum fyrir aftan,“
segir William Whitman, prófessor í
örverufræði við Háskólann í Georg-
íu í Bandaríkjunum, í tilraun til
þess að skýra fjöldann fyrir al-
menningi.
Hópur vísindamanna undir for-
ustu Whitmans hefur orðið fyrstur
til að slá tölu á fjölda allra baktería
á jarðríki. „Vegna þess hversu fjöl-
breyttar og mikilvægar bakteríur
eru lífinu á jörðinni, fannst okkur
þess virði að gera okkur grein fyrir
fjölda þeirra,“ sagði Whitman og
bætti því við að mannkynið væri
óneitanlega fámennt í samanburði.
Aziz að ef öryggisráðið léti undan
„þrýstingi frá Bandaríkjamönnum“
og samþykkti nýja ályktun myndu
Irakar ekki geta setið aðgerðarlausir
heldur myndu „taka nýjar ákvarðan-
ir“. Hann tilgreindi ekki nánar hverj-
ar þær ákvarðanir kynnu að verða.
Bandaríkjamenn og Bretar leggja
til að öryggisráðið hætti að taka
efnahagsþvinganirnar til reglulegrar
endurskoðunar uns Irakar taki aftur
upp samstarf við vopnaeftirlitsmenn
SÞ. „Haldi einhver að Irak hverfi frá
þeirri ákvörðun, sem tekin var 5.
ágúst, vegna slíks þrýstings eða hót-
ana þá er það misskilningur," sagði
Aziz.
Mannkynið
nálgast sex
milljarða
MANNKYNINU fjölgar
stöðugt og mun samkvæmt út-
reikningum sérfræðinga Sam-
einuðu þjóðanna (SÞ) verða um
mitt næsta ár yfir sex milljarð-
ar. Þetta kemur fram í nýbirtri
ársskýrslu mannfjöldastofnun-
ar SÞ, UNFPA.
Fjöldi jarðarbúa vex um
u.þ.b. 80 milljónir á dag. Þessi
"’fjölgunarhraði mun, samkvæmt
skýrslu UNFPA, haldast
óbreyttur í um áratug til viðbót-
ar. Hvort mannkynið vaxi í átta,
tíu eða jafnvel tólf milljarða er
að sögn stofnunarinnar háð því
til hvaða bragða ráðamenn
heimsins taka á komandi ái-um.
Núna eru jarðarbúar um 5,9
milljarðar.