Morgunblaðið - 19.01.1999, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 19.01.1999, Blaðsíða 34
34 ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1999 MORGUNBLAÐIÐ STOFNAÐ 1913 UTGEFANDI FRAMKVÆMDASTJÓRI RITSTJÓRAR Árvakur hf., Reykjavík. Hallgrírnur B. Geirsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. RAFRÆN SKATTAFRAMTÖL STÆRSTI hluti einstaklinga getur um næstu mán- aðamót skilað skattframtölum sínum með rafrænum hætti á Netinu. Þessi breyting léttir þeim og skattstof- um sporin og minnkar verulega hættu á villum. Nýr ríkisskattstjóri, Indriði H. Þorláksson, lét svo ummælt er hann kynnti þetta fyrirkomulag, að hann vissi ekki til þess, að skattgreiðendur gætu annars staðar sent framtöl sín til skattyfirvalda með rafrænum hætti. Þessi breyting er því fjöður í hatt íslenzkra skattyfir- valda verði reynslan góð og hún spari verulegt fé fyrir skattkerfið eins og vonast er til. Grundvallaratriði er, að framteljendur geti fyllilega treyst því, að óviðkomandi komist ekki í framtöl þeirra í höndum skattyfirvalda, því fyrir marga eru upplýsingar um þá og fjölskyldur þeirra, sem þar koma fram, ekki síður viðkvæmar en upplýsingar úr sjúkraskrám, sem mestar deilur hafa staðið um síðustu mánuði. Fyrir ári buðu skattyfírvöld svonefndum lögaðilum (fyrirtækjum, félögum) að skila framtölum í stöðluðu formi rafrænt og nýttu um 70% þeirra sér það. Reynsl- an af því var góð. Stöðluð framtöl lögaðila hafa verið þróuð áfram og í ár verður öllum lögaðilum gert að skila skattskýrslum með þeim hætti. Þetta fyrirkomu- lag sparar verulega vinnu og fyrirhöfn hjá skattyfir- völdum og væntanlega einnig hjá framteljendunum sjálfum. Um 200 þúsund einstaklingar fá send framtalseyðu- blöð, þar af fá um 150 þúsund sérstakan veflykil, sem nauðsynlegur er til að senda framtölin rafrænt. Þeir, sem fá tekjur erlendis frá, höfðu einhverjar rekstrar- tekjur eða breyttu hjúskaparstöðu geta ekki skilað framtölum sínum á Netinu rafrænt, en svo verður væntanlega í næstu framtíð. Fram kom hjá ríkisskatt- stjóra, að skattyfirvöld hefðu áhuga á að nýta sér upp- lýsingar úr miðlægum gagnagrunnum til að setja inn á framtölin, t.d. frá Fasteignamati, bifreiðaskrá og upp- lýsingar af launaseðlum. Það sé þó ekki hægt frá bönk- um nú. í framtíðinni nægir fyrir framteljandann að kalla upp framtalið rafrænt og fullvissa sig um, að upp- lýsingarnar séu réttar. Augljóst er af þessum upplýsingum ríkisskattstjóra, að mun einfaldara, fljótlegra og tryggara verður að ganga frá skattframtölum í framtíðinni. Þetta er lofs- vert framtak hjá skattyfirvöldum, sem á eftir að auð- velda störf starfsmanna skattstofa og framtalsvinnu framteljenda í framtíðinni. RÆKTARSEMI VIÐ LANDIÐ AVÉGEIRSSTÖÐUM í Fnjóskadal er sælureitur, sem nokkrir einstaklingar hafa komið sér upp, j systkin, sem kennd eru við bæinn Veisu, næsta bæ fyrir norðan Végeirsstaði. Þar hafa þau á hartnær hálfri öld plantað trjágróðri og er landið nú orðið viði vaxið, enda skipta plönturnar, sem plantað hefur verið tugum þús- unda. Það er fágætt að einstaklingar sýni landinu slíka ræktarsemi sem þau Veisusyskinin. Árið 1995 gáfu systkinin og afkomendur þeirra Há- skólanum á Akureyri landið. Hann hefur gert sam- starfssamning við Skógrækt ríkisins að Mógilsá um áframhald skógræktar og rannsóknir í skógrækt og náttúru svæðisins. Það er til mikillar fyrirmyndar er fólk geldur svo vel skuldina við landið. Ari fróði segir í Landnámabók að er norrænir menn komu til landsins hafi það verið viði vaxið milli fjalls og fjöru. Síðan hafa menn gengið svo nærri gróðurfarinu að skógar voru nær eyddir um land allt. Fnjóskadalur er vel til skógræktar fallinn, enda þar einn fárra skóga sem lifað hafa af sambýlið við mannskepnuna í þessu landi. Þar er Vaglaskógur og hefur Skógrækt ríkisins aukið hann til mikilla muna. En einkaframtakið í skógrækt er líka staðreynd og þar geta menn einnig unnið stórvirki eins og dæmi Veisu- systkinanna sýnir. Atorka þeirra og dugnaður er gott fordæmi. Samúel Hreinsson I Hyggst breiða markaðinn út um Evrópu Við íslandsbryggiu í Bremerhaven stendur Fiskmarkaður Samúels Hreinssonar. Það ----------------------7------------------- er ekki úr vegi því að Islendingur stendur við stjórnvölinn og stór hluti físksins, sem þar er landað, kemur úr íslenskum skipum. Karl Blöndal ræddi við Samúel, sem taldi hið opinbera á að einkavæða fískmarkaðinn og er nú farinn að selja víða um norðurhluta Evrópu eftir átök, sem að miklu leyti fóru fram í fjölmiðlum. SAMÚEL Hreinsson hefur átt viðburðaríkt ár. Eftir að hafa verið búsettur í Þýskalandi í einn og hálfan áratug tók hann í upphafi liðins árs yfír fisk- markaðinn í Bremerhaven, sem fram að því hafði verið ríkisrekinn, og rek- ur hann nú með aðstoð konu sinnar, Hafdísar Heimisdóttur. Hann gjör- breytti öllu skipulagi, tölvuvæddi markaðinn og hóf uppboð á Netinu gömlum viðskiptavinum til mikillar hrellingar. Þeir hótuðu að gera upp- reisn, en Samúel stóð fast á sínum hugmyndum um skipulag og nú hafa þeir tekið nýja siði í sátt. Nú hyggst hann breiða markaðinn út um Evr- ópu. Mest er að gera á fiskmarkaðnum á mánudögum og þriðjudögum, en þegar komið er fram á miðvikudag er farið að róast. Samúel situr inni í her- berginu þar sem uppboðið fer fram og horfir út í salinn meðan hann rifj- ar upp átökin við fiskkaupendurna í upphafi árs. Verst þótti þeim að eiga að vera í salnum meðan uppboðið fór fram í stað þess að mega ganga milli fiskikassanna á gólfinu og virða vör- una fyrir sér. „Þarna hékk kerfið... á því að maður gæfi ekki eftir“ „Ég sagði þeim að við vildum allt fyrir þá gera, en tveimur atriðum myndum við ekki breyta," sagði Sam- úel. „Við myndum selja allt inni í þessu herbergi og það yrði allt selt um tölvu. Um allt annað mætti semja, en þeir, sem ekki sættu sig við þessi tvö atriði, yrðu að kaupa fisk annars staðar.“ Þarna var um að ræða menn, sem allir höfðu lagt fram bankaábyrgð til að fá að kaupa fisk. Samúel bauð þeim að taka ábyrgðina til baka ef þeir gætu ekki sætt sig við nýja siði. „Það gerði enginn," sagði hann. „En þetta var erfiður dagur vegna þess að þarna hékk kerfið, sem mað- ur hafði hugsað upp, á því að maður gæfi ekki eftir. Hefðum við einhvers staðar gefið eftir hefði þessi hug- mynd um að breiða markaðinn út um Evrópu hrunið.“ Hann kom þó til móts við þá, sem vildu vera í salnum hjá fiskkössunum og skoða fiskinn um leið og þeir buðu. Settur yrði upp hátalari í salnum og kaupendumir gætu stað- ið við kassana og boðið. Þeir ættu hins vegar á hættu að ekki yrði tekið eftir þeim í uppboðsherberginu. Sagði Samúel að þeir hörðustu hefðu þráast við í tvo eða þrjá daga. Samúel sagði að kerfið hefði verið þannig á meðan ríkisfyrirtækið FBG rak fiskmarkaðinn að ekki hefðu allir mátt kaupa. „Menn urðu að hafa skrásett fyrir- tæki hér í Bremerhaven og það voru alls konar girðingar, sem höfðu verið í hundrað ár,“ sagði hann. „Fiskverk- andi í Dortmund, sem er ekki langt í burtu, gat ekki komið og keypt á markaðnum héma. Hann varð að stofna fyrirtæki í Bremerhaven eða kaupa af milliliðum, sem nóg var af og tóku allajafna fimm pennínga á pundið. Þessir aðilar gerðu einna mestan uppsteyt og veittu einkavæð- ingunni hvað harðasta andspyrnu." Hitamál í fjölmiðlum Kaup Samúels á fiskmarkaðnum urðu mikið fjölmiðlamál og sagði hann ótrúlegt að slík læti skyldu verða vegna svo lítils fyrirtækis. „Hér stóðu fundahöld í heilt ár,“ sagði hann. „Ég man að eitt kvöld kom ég heim af fundi og settist fyrir framan sjónvarpið til að horfa á frétt- ir. Þar var sagt án þess að nokkur maður hefði talað við mig að ég ætl- aði að lækka launin um svo og svo mikið og láta ýmislegt annað illt af mér leiða. Ég fylgdist með þessu, fór síðan að símanum og ætlaði að hringja eitthvert - í sjónvarpsstöðina - en þú lagar ekki svona, þetta er skeð.“ Samúel sagði að sjónvarpsstöðin hefði talað við verkalýðsleiðtogana, sem hefðu sagt að það ætti að reka starfsmenn markaðarins og ráða þá síðan aftur á mun lægra kaupi: „Síð- ar, þegar farið var að semja um kaup og kjör, notaði ég vitaskuld þessar tölur. Enda voru þær komnar frá þeim.“ Hann kvaðst ekki hafa safnað úr- klippum frá þessum tíma, en umfjöll- unin hefði verið mikil, oft hálfar síður í blöðunum. Ein ástæðan íyrir því væri sennilega sú að þessi markaður væri svo snar þáttur af borgarlífinu. „Þessi viðbrögð voru kannski skilj- anleg, en fyrir mig var það nýtt að taka þátt í svona slag; að þurfa bæði að breyta fyrirtækinu og .um leið að berjast við pólitíska andstöðu,“ sagði hann. „Eitt sinn hafði ég gengið frá samningi við hina opinberu fyrrver- andi stjórnendur markað- arins og hafði verið gengið frá því að pólitískt sam- þykki fengist þegar skyndilega barst bréf frá samtökum fiskvinnslunnar þar sem farið var fram á að samningurinn yrði afturkallaður og ríkinu var ráðlagt að ná fiskinum beint og þá án minnar milligöngu. En ég náði þessu á end- anum.“ Samúel kvaðst einnig vera heppinn að hafa verið að vinna að þessu eftir að núverandi sendiherra í Þýska- landi, Ingimundur Sigfússon, kom til starfa. „Hann kemur úr viðskiptalífinu og mér finnst hann vera sá fyrsti, sem hefur sinnt þeim þætti mjög vel,“ sagði hann. „I fyrsta lagi fylgist hann vel með því, sem íslendingar eru að gera hér í viðskiptum. Einnig var hann þegar á þurfti að halda tilbúinn að leggja þessu lið. Stundum þurfti maður að komast innarlega að stjórn- völdum og þá var hann haukur í horni. Maður má kannski ekki segja svona, en eftir að hafa séð til hans vinna held ég að best sé að taka menn úr viðskiptalífínu í þessi sendiráð vegna þess að þeir nálgast hlutina öðruvísi." Vildi losna við girðingar og hömlur Hugmyndin að einkavæðingu fisk- markaðarins í Bremerhaven er nokk- urra ára gömul og kvaðst Samúel hafa rætt hana við embættis- og stjórnmálamenn þar eð menn sæju í raun litla ástæðu til að seija fiskinn í gegnum markað á vegum hins opin- bera. „Við vildum gera þetta sjálfir," kvaðst Samúel hafa sagt. „Mér fannst ekki líklegt að við gætum aukið um- svifin með allar þessar girðingar og hömlur. Enda var það fyrsta, sem við gerðum, að segja að allar þessar girð- ingar yrðu rifnar niður og segja að allir yrðu jafnir og yrðu að leggja fram bankaábyrgðir. Það fengi eng- inn að kaupa fisk annars. Síðan gætu nýir aðilar komið inn, menn, sem kaupendur hér þekktu og hefðu verið milliliðir fyrir, og farið að kaupa beint inn.“ Eina leiðin að koma á jafnræði Samúel sagði að eina leiðin til að fá nýja kaupendur til að bjóða í fiskinn hefði verið að koma á jafnræði. Það hefði hins vegar ekki gengið þrauta- laust því að stóru fyrirtækin hefðu talið sig langt yfir það hafin að þurfa að leggja fram ábyrgð: „En við héld- um okkur alveg við þetta því að ann- aðhvort gekk þetta yfir alla eða þetta næðist ekki fram því að það spyrst náttúrulega um leið fái einhver und- anþágu. Eins breytast aðstæður fljótt í viðskiptum þannig að það er ekki víst að sá, sem stendur fyrir sínu í dag, geri það á morgun." Samúel gerði miklar breytingar á markaðnum þegar hann tók við rekstrinum í upphafi árs 1998. Hann gerði breytingar og keypti búnað fyr- ir um tvær milljónir marka (um 80 milljónir króna). Hann á rúmlega 75% hlut í markaðnum, en ríkisíyrir- tækið, sem áður rak hann, hélt eftir tæpum 25%. „Ríkið vildi ekki alveg sleppa þessu," sagði hann. „En ég vildi ekki hafa þá með. Það varð sátt um að ég fengi 75,1%. En kannski er ekki hægt að hafa betri hluthafa en ríkið, sem í þessu tilfelli er sambandslandið Bremen þótt ég vildi það ekki í upp- hafi. En nú er ég alveg sáttur við þetta.“ Örlítil aukning milli ára og verð fer hækkandi Samúel sagði að reynslan fyrsta ár- ið hefði verið góð: „Þetta gengur mjög vel og hvergi óborgaðir reikn- ingar því að það eru ábyrgðir fyrir öllu. A árinu höfum við selt örlítið meira en árið á undan og okkur hefur tekist að fá báta, sem hafa landað í Cuxhaven, til að landa hér, sem er ár- angur út af fyrir sig. Cuxhaven er næsta hafnarborg við Bremerhaven Kvótaskerðing óréttlát við- skiptahindrun
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.