Morgunblaðið - 19.01.1999, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1999 29
LISTIR
Þriðju tónleikar Poulenc-hátíðarinnar í Iðnó
„Maður nærist
á þessari tónlist“
ÞRIÐJU og næstsíðustu tón-
leikarnir á Poulenc-hátíðinni
í Iðnó verða haldnir í kvöld,
þriðjudagskvöld, og heijast
kl. 20.30. Á efnisskrá eru
tvær sónötur, tríó og sextett,
auk ljóðaflokks.
Fyrsta verkið á tónleikun-
um, Sónata fyrir óbó og pí-
anó, var samið 1962, ári áður
en Poulenc lést, og tileinkað
minningu Sergej Prokofíevs.
Eydís Franzdóttir, óbóleikari
og umsjónarmaður hátiðar-
innar, segir verkið bera
þroskuðum listamanni vitni,
bæði með hliðsjón af hljóma-
gangi og öðru. Þá er í verk-
inu að finna „eina sorglega
kaflann sem Poulenc samdi“,
að því er Eydís fullyrðir. Er
tónskáldið þar að minnast
starfsbróður síns, Prokofíevs.
Annað verkið á tónleikun-
um, Sónata fyrir píanó fjór-
hent, samdi Poulenc 1918, ár-
ið sem hann vakti fyrst athygli.
Eydís segir hann hafa samið mikið
í stíl annarra tónskálda á þessum
tíma og sónatan sé undir sterkum
áhrifum frá Igor Stravinskíj.
„Verkið ber samt sterk Poulenc-
einkenni og glöggt má greina að
það er samið af manni sem var frá-
bær píanóleikari sjálfur."
Tríó fyrir óbó, fagott og píanó
er næst á efnisskrá. Er það skrifað
árið 1926 og segir Eydís auðséð að
Poulenc hafði þá þroskast mikið
sem tónskáld. „Þetta verk er gjör-
ólíkt sónötunni frá 1918. Það er
létt, glettið og fjörugt - rosalega
skemmtilegt."
Unni ljóðlistinni
Þóra Einarsdóttir sópransöng-
kona, sem flytja mun Ijóðaflokkinn
Fiancelles pour rire, eða Spaugi-
lega trúlofun, ásamt Helgu Bryn-
dísi Magnúsdóttur píanóleikara,
segir ekki um eiginlegan ljóða-
flokk að ræða, miklu frekar röð
ólfkra og fjölbreyt.ilegra Ijóða.
Textinn er sóttur í smiðju til skáld-
konunnar Louise de Vilmorin.
„Mörg af bestu verkum Poulencs
eru sönglög," segir Þóra fullum
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
EYDÍS Franzdóttir og Þóra Einarsdóttir
verða í sviðsljósinu á tónleikum
Poulenc-hátíðar í Iðnó.
fetum. „Hann unni ljóðlistinni og
hefur greinilega haft góða tilfinn-
ingu fyrir textum, treysti í því efni
frekar á eigin eðlishvöt og hjarta
en gáfur.“
Þóra segir ljóðin meðal annars
fjalla um ástina á ólíkan hátt, unga
ást, þrá eftir ást, tilgang(sleysi)
ástarinnar og glataða ást. Þá er
eitt ljóðanna lagt í munn líki, sem
lýsir síðustu augnablikum lífs síns.
„Húmor og léttleiki Poulencs kem-
ur vel fram í þessum lögum en
einnig ótnileg einlægni."
Þóra og Helga Bryndís hafa
flutt Spaugilega trúlofun áður, síð-
ast í Carnegie Hall í New York í
október síðastliðnum. Kveðst Þóra
ánægð með undirtektir í því nafn-
kunna húsi.
Af Þóru er það annars að frétta
að í nóvember sem leið söng hún í
frumsýningu á glænýrri óperu eft-
ir Simon Holt, The Nightingale is
to Blame, á samtímatónlistarhátíð
í Huddersfield á Englandi. Sýning-
in er á vegum Opera North. Af
verkefnum sem bíða hennar á
þessu ári má nefna jólatónleika
með útvarpshljómsveitinni í
Berlín. Leggjast þeir vel í hana.
Þóra mun á næstunni flytj-
ast búferlum til Máhneyjar
en gerir eigi að síður ráð fyr-
ir að hennar helsti starfsvett-
vangur verði áfram England.
„Þegar maður er lausráðin
skiptir ekki öllu máli hvar
bækistöðvar manns eru, svo
framarlega sem þær eru ná-
lægt flugvelli," segir söng-
konan og hlær.
Á markaðstorgi
En aftur að tónleikunum í
Iðnó. Lokaverk þeirra verður
Sextett fyrir píauó og blást-
urshljóðfæri, samið 1932 og
endursamið 1939-40. Eydís
segir tónsmíðina iða af lífi og
fjöri en telja má að hugmynd-
in að henni hafi komið frá
Parísarborg, sem Poulenc
unni af öllu hjarta. „Maður
getur ímyndað sér að maður
sé staddur á markaðstorgi í
París.“
Eydís segir verkið einnig ein-
kennast af afar erfiðum píanóparti
en „Poulenc hafði svo stórar hend-
ur, svo rosalegt grip, að margir pí-
anóleikarar eiga erfitt með að
leika verk hans.“
Eydís er hæstánægð með Pou-
lenc-hátíðina. Vel hafi til tekist.
„Þetta hefur verið rosalega gaman
enda var Poulenc alveg frábært
tónskáld. Það hefur ekki síst verið
ánægjulegt hvað tónlistarfólk hef-
ur haft mikinn áhuga á því að taka
þátt í hátíðinni, fólk hreinlega
brennur í skinninu að leika þessa
tónlist. Það er því óhætt að full-
yrða að fiytjendur hafi ekki
skemmt sér síður en áheyrendur.“
„Það er ekki skrítið,“ skýtur
Þóra þá inní. „Maður nærist á
þessari tónlist.“
Flytjendur á tónleikunum, auk
Eydísar, Þóru og Helgu Bryndfsar,
verða Hallfríður Ólafsdóttir
flautuleikari, Ármann Helgason
klarínettuleikari, Kristín Mjöll
Jakobsdótt.ir fagottleikari, Anna
Sigurbjörnsdóttir hornleikari og
píanóleikararnir Brynhildur Ás-
geirsdóttir, Unnur Vilhelmsdóttir
og Sólveig Anna Jónsdóttir.
Svarthempa
vakin upp
LEIKLIST
Sjónleikur í
Tjarnarbfði
SVARTKLÆDDA KONAN
Höfundur hinnar upphaflegu
skáldsögu: Susan Hill. Höfundur
leikgerðar: Stephen Mallatratt.
Þýðing: Ottó G. Borg. Leiksljóri:
Guðjón Sigvaldason. Aðstoðar-
leikstjóri: Bryndís Petra Braga-
dóttir. Hljóðmynd: Kjartan Kjart-
ansson. Lýsing: Þorsteinn Sigur-
bergsson. Leikmynd, búningar og
leikmunir: Charlotta Eriksson,
Isold Grétarsdóttir og Rannveig
Eva Karlsdóttir. Leikarar: Viðar
Eggertsson og Vilhjálmur Hjálm-
arsson. Laugardaginn 16. janúar.
í TJARNARBÍÓI gefst nú
kostur á að sjá á ný hryllings-
leikritið um þá
svartklæddu sem
vakin hefur verið
upp eftir fimm
vikna hlé. Þar eð
Viðar Eggertsson
leikur nú hlutverk
Arthurs Kipps í
stað Arnars Jóns-
sonar þykir ástæða
til að fjalla aftur um
sýninguna.
Til að koma í veg
fyrir að meló-
dramatísk sagan
virki hjákátlega á
nútímaáhorfendur
er leikritið þannig
úr garði gert að þeir
fylgjast með leikara cg viðvan-
ingi takast á við þann vanda að
setja á svið brot úr ævi hins síð-
arnefnda. Leikritið segir sögu
sem gerist á þremur stigum í
tíma: Hinn aldraði Kipps og leik-
arinn sviðsetja hér og nú atburði
sem gerðust þegar Kipps var
ungur maður. Þá varð hann fyrir
reynslu sem tengdist atburðum
sem áttu sér stað sextíu árum
fyrr. Áhorfendur fylgjast því
með viðbrögðum Kipps jafnt
sem ungs og gamals manns við
atburðarás sem hafði víðtæk
áhrif á líf hans allt. Jafnframt
þessu vex Kipps ásmegin í leik-
listinni eftir því sem sýningunni
vindur fram. Framsögn hans er
mjög áfátt í byrjun, hann leikur
illa og ofleikur, auk þess sem
hann les textann af handritinu. I
lokin hefur hann náð tökum á
leiknum og er gert að verða að
þeim persónum sem hann túlk-
ar. Hlutverk Kipps er því meira
krefjandi sem jafnframt þvi sem
Kipps fetar sín fyrstu og síðustu
spor í leiklistinni er honum upp-
álagt að túlka mjög ólíkar per-
sónur.
Vegna þess hvernig leikgerðin
er uppbyggð er oft og tíðum
erfitt fyrir áhoifendur að
gleyma sér á sýningunni, þ.e. að
vera sér þess ekki meðvitandi
allan tímann að þeir eru að horfa
á leiksýningu. Inn-
lifun Viðars í hlut-
verk sitt er slík að
þessi augnablik eru
mun fleiri en ella.
Hann túlkar per-
sónu Kipps, sem líf-
ið hefur leikið grátt,
af nærfærni, hægð
og þroska og dreg-
ur með líkamsbeit-
ingunni upp mjög
sannfærandi smá-
myndir af þeim per-
sónum sem Kipps
leikur.
Skilin milli hinna
leikhúslegu hréyf-
inga og framburðar
hins „lærða leikara" í hlutverki
hins unga Kipps, fulls Iífsgleði
og sjálfstrausts, annars vegar og
hins vegar hins þjakaða Kipps
verða enn skýrari og heildar-
mynd sýningarinnar meira sann-
færandi.
Viðar er fjölhæfur leikhús-
maður og hefur lítið sinnt því að
leika á sviði hin síðari ár. Það er
því sérstaklega gaman að sjá
hann aftur og sannreyna að
hann hefur engu gleymt.
Sveinn Haraldsson
Viðar Eggertsson
QOkhar besta verðQ
Hreinsum allt út á óvíðjafnanlegu verðl
Peysur
Buxur
Pils
Vesti
Jakkar
o.m.fl.
(Suelle Quelle Quelle
TT?T?imi
ur • sími 564 2
alvegur 2 • K