Morgunblaðið - 19.01.1999, Blaðsíða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Bill Clinton Bandarikjaforseti flytur stefnuræðu í miðjum réttarhöldum í öldungadeildinni
Verjendur hyggjast
sýna fram á gloppur
Washington. Reuters.
VERJENDUR Bills Clintons
Bandaríkjaforseta hefja í dag vörn
forsetans fyrir öldungadeildinni en
„saksóknarar" fulltrúadeildarinnar
luku málflutningi sínum á laugar-
dag. Þrátt fyrir réttarhöldin
hyggst forsetinn flytja stefnuræðu
sína á þinginu í dag og er talið að
hann muni reyna að nota tækifærið
til að sýna fram á að hann láti rétt-
arhöldin ekki trufla störf sín. Er
forsetinn m.a. sagður ætla að
leggja mikla áherslu á menntamál í
ræðu sinni.
Lögfræðingamir Charles Ruff og
Greg Craig eru í forsvari lögfræð-
ingasveitar forsetans en talsmaður
þeirra sagði að þeir hlökkuðu til að
hefja málsvömina. „Við munum
sýna fram á að engin efnisatriði
styðja ásakanimar né heldur eigi
þær sér stoð í lögum. Það er því
ekkert sem réttlætir að niðurstöður
kosninga séu ógiltar og forseta vikið
frá störfum,“ sagði Jim Kennedy,
talsmaður verjendanna. Þá yrðu
dregnar fram gloppur í málflutningi
repúblikana og bent á að þeir hefðu
rangtúlkað vitnisburð og sönnunar-
gögn í málinu.
Ekki verður tekin ákvörðun um
Friðar-
gæslu hætt
í Angóla?
' Luanda. Rcutcrs.
HUGSANLEGT er, að Sameinuðu
þjóðimar hætti öllu friðargæslu-
starfí í Angóla vegna harðra bar-
daga milli stjómarhersins og
skæraliða Unita-hreyfingarinnar.
Er það raunar lagt til í skýrslu,
sem Kofi Annan, framkvæmda-
stjóri SÞ, hefur lagt fyrir öryggis-
ráðið.
í 26 síðna skýrslu, sem dreift var
í gær, segir Annan, að ljóst sé, að
stríðandi fylkingar í Angóla hygg-
ist gera upp sín mál á vígvellinum
og því sé ekki lengur nokkurs frið-
ar að gæta. Þá hefðu tvær flugvél-
ar samtakanna verið skotnar niður
í landinu á síðustu fjóram vikum og
væri sá „fyrirlitlegi glæpur“ beint
tilræði við starfsemi þeirra í land-
inu. Kvaðst hann búast við, að
mestur hluti SÞ-liðsins, um 1.000
manns, yrði farinn þaðan fyrir 20.
mars.
Reynt að halda uppi
hjálparstarfi
Talsmaður SÞ í Luanda, höfuð-
borg Angóla, sagði í gær, að verið
væri að draga úr starfseminni en
áfram yrði reynt að halda uppi ein-
hverju hjálparstarfí. Eftir öðram
var haft, að um 300 manns myndu
vinna við það að koma vistum til
um 200.000 flóttamanna í þremur
borgum, sem Unita situr um.
það hvort vitni verða kölluð fyrir
fyrr en saksóknarar og verjendur
hafa lokið málflutningi sínum.
Margir öldungadeildarþingmenn úr
röðum repúblikana sögðu hins veg-
ar um helgina að vaxandi líkur væra
á því að sú yrði raunin. „Ég held að
það yrði erfitt undir þessum kring-
umstæðum að kalla ekki til vitni,“
sagði Orrin Hatch, formaður dóms-
málanefndar öldungadeildarinnar í
fréttaþættinum „Meet the Press“ á
sjónvarpsstöðinni NBC. Hatch
sagði málflutning saksóknara hafa
verið „öflugan" og að erfitt hlutverk
biði lögmanna forsetans.
Vitni talin nær
óhjákvæmileg
Demókratar og fulltrúar Hvíta
hússins hafa hins vegar lagst gegn
því að draga fram vitni og benda á
að þar með myndu réttarhöldin lík-
lega dragast fram á sumar. Að sögn
blaðsins Washington Post í gær era
hins vegar nánustu aðstoðarmenn
Clintons farnir að sætta sig við þá
tilhugsun að ekki verði komist hjá
vitnaleiðslum.
Lanny Davis, fyrrverandi lög-
maður Hvíta hússins, sagði í sjón-
varpi á sunnudag að þau vitni sem
líklegast yrðu kölluð fyrir, s.s. Betty
Currie og Vemon Jordan, yrðu lík-
lega forsetanum hagstæð.
Öldungadeildarþingmaðurinn
Charles Schumer, demókrati frá
New York, sagði flesta þingmen
ætla að bíða og sjá áður en þeir
gerðu upp hug sinn og flokksbróðir
hans Byron Dorgan frá Norður-Da-
kóta sagðist telja óhjákvæmilegt að
vitni yrðu kölluð fyrir þótt hann
væri sjálfur andvígur því. „Það hef-
ur ekkert hneykslismál verið jafnít-
arlega rannsakað og fengið jafn-
mikla umfjöllun og þetta. Eg er bú-
inn að sitja héma í þrjá daga og hef
ekkert nýtt heyrt. Ég á ekki heldur
von á að heyra neitt nýtt þegar
Hvíta húsið kynnir málflutning
sinn,“ sagði Dorgan.
Þingmenn hafa einnig velt fyrir
sér undanfama daga hvort rétt sé
að forsetinn beri sjálfur vitni. Bill
McCollum, einn saksóknara full-
trúadeildarinnar, sagðist telja rétt
að forsetinn yrði kallaður fyrir ef
önnur vitni yrðu yfirheyrð. Annar
saksóknari, James Sensenbrenner,
sagðist vera þeirrar skoðunar að ef
forsetinn bæri vitni og segði sann-
Reuters
Þrír fórust er sfldar-
bátur sökk við Noreg
Óstó.JtcutÆrs.
ÞRIR menn fórast er norski síld-
arbáturinn „Borg0ygutt“ sökk í
slæmu veðri fýrir norðan Bodo að-
faranótt sl. laugardags. Þremur
tókst að bjarga upp í þyrlu.
Báturinn, sem var 22 metra
langt, 34 ára gamalt tréskip, var á
leið á síldarmið innst inni í Vest-
fjorden þegar hann sökk og er
‘ ekki vitað hvað olli. Sumir hafa þó
getið sér til, að skipið hafi verið
búið að taka inn á sig mikinn sjó
enda var veðrið mjög slæmt og
ölduhæð mikil.
Eins og fýrr segir tókst að
bjarga þremur mannanna en einn
þeirra var hætt kominn vegna of-
kælingar. Þyrluflugmenn fundu
síðar lík tveggja þeirra, sem fórast,
og kafari náði því þriðja.
„Alþýðu-
hátíð“ í
Minnesota
JESSE Ventura, fyrrverandi
glímukappi og núverandi ríkis-
sljóri í Minnesota í Bandaríkjun-
um, efndi til mikillar „alþýðuhátíð-
ar“ í Minneapolis sl. laugardag og
sóttu hana um 16.000 manns. Hér
fagnar hann fólkinu með sínum
hætti en hátíðina hélt hann í stað
hins hefðbundna ríkisstjóraballs.
Reuters
TVEIR starfsmenn Hvíta hússins, Elena Kagan og Michael Waldman,
fylgjast með Bill Clinton æfa flutning stefnuræðu sinnar.
leikann væri hægt að ljúka málinu á
nokkrum dögum. Þeir repúblikanar
sem tjáðu sig um málið sögðust þó
vera andvígir því að stefna forsetan-
um ef hann neitaði að bera vitni.
„Ég tel að öldungadeildin eigi aldrei
að stefna forseta og það á einnig við
um núverandi forseta," sagði Larry
Craig, öldungadeildarþingmaður
frá Idaho.
Vilja rannsókn á Flynt
Stofnun í tengslum við
Repúblikanaflokkinn hefur farið
þess á leit við bandariska dóms-
málaráðuneytið að það rannsaki til-
raunir Larrys Flynts, útgefanda
klámritsins Hustler, til að grafa upp
upplýsingar um framhjáhald hátt-
settra flokksmanna Repúblikana-
flokksins. I erindi Landmark Legal
Foundation er vísað til lagaákvæða
um að utanaðkomandi sé óheimilt
að hafa afskipti af þingrannsókn.
Jim Nicholson, formaður
Repúblikanaflokksins, sagði að það
eina sem vekti fyrir Flynt væri að
reyna að ógna og þagga niður í
þingmönnum sem hefðu gagnrýnt
forsetann.
Skæruliðaforingi Kúrda segist vart eiga
annan kost en hefja vopnaða baráttu á ný
• •
Ocalan farinn
frá Ítalíu
Róm, Ankara. Reuters.
MASSIMO D’Alema, forsætisráð-
herra Ítalíu, sagði í gær að tyrknesk
stjómvöld hefðu á sínum tíma gert
mistök þegar þau
höfnuðu boði ítal-
skra stjómvalda
um að kúrdíski
skæruliðaforinginn
Abdullah Öcalan
yrði leiddur íýrir
alþjóðlegan glæpa-
dómstól. Öcalan yf-
irgaf Italíu um
helgina og vissu
menn í fýrstu ekk-
ert hvert hann fór. Bulent Ecevit,
forsætisráðherra Tyrklands, sagðist
hins vegar í gær hafa áreiðanlegar
heimildir fýrir því að Öcalan væri
kominn til Rússlands.
„Tyrkland lét gott tækifæri til að
sjá Öcalan leiddan fyrir rétt renna
sér úr greipum. Sú afstaða að halda
því til streitu að Öcalan yrði fram-
seldur til Tyrklands var alls ekki
raunsæ,“ sagði D’Alema. Ummælin
féllu eftir að ítölsk dagblöð greindu
frá innihaldi bréfs, sem Öcalan skrif-
aði áður en hann yfirgaf Ítalíu, þar
sem hann sagðist vart sjá að hann
ætti annars úrkosta en taka aftur
upp vopnaða baráttu fyrir réttindum
Kúrda.
Öcalan var handtekinn þegar hann
kom til Ítalíu frá Moskvu 12. nóvem-
ber síðastliðinn í samræmi við al-
þjóðlega handtökuskipun á hendur
honum sem Þjóðverjar höfðu lagt
fram. Þjóðverjar drógu handtöku-
beiðnina hins vegar til baka af ótta
við að til átaka kæmi heima fyrir
milli tyrkneskra og kúrdískra inn-
flytjenda í landinu ef efnt yrði til
réttarhalda þar yfir Öcalan.
Var Öcalan í kjölfarið frjáls ferða
sinna enda höfðu ítalskir dómstólar
úrskurðað að ekki væri hægt að
framselja Öcalan til Tyrklands þar
sem ítölsk lög bönnuðu framsal
manna til ríkja þar sem dauðarefs-
ing er viðhöfð. Neituðu Tyrkir boði
Itala um að Öcalan yrði leiddur fyr-
ir alþjóðlegan glæpadómstól og
voru samskipti landanna afar erfið
um nokkra hríð enda Tyrkir allt
annað en ánægðir með ákvörðun
Itala.
Grikkir vilja ekki
fá Ocalan í heimsókn
Öcalan yfirgaf Ítalíu með leynd á
laugardag en ekki er vitað hvert
hann fór. Gátu ítölsk dagblöð sér
þess til í gær að hann hefði líklega
farið til einhverra af fyrrverandi lýð-
veldum Sovétríkjanna.
Héldu dagblöð í Grikklandi því
fram í gær að Öcalan hefði viljað
koma þangað en grísk stjórnvöld
neitað beiðni hans. Virtist D’Alema
afar feginn því að sjá á bak skæra-
Hðaforingjanum. „Ég veit ekki hvar
hann er og ef ég á að vera fullkom-
lega hreinskilinn þá er mér nákvæm-
lega sama.“
í bréfi til D’Alemas, sem gert var
opinbert í gær, sagðist Öcalan harma
þann þrýsting sem stjórn D’Alemas
hefði sætt af hálfu Tyrkja. Sagðist
Öcalan hafa yfirgefið Ítalíu af „fús-
um og frjálsum vilja“ og að hann
vonaðist til að geta snúið aftur til
Evrópu þegar aðstæður væra réttar
fyrir úrlausn Kúrdadeilunnar.
í öðru bréfi, sem birt var í ítölsk-
um dagblöðum í gær, sagðist Öcal-
an hafa vonast til að dvöl sín á ítal-
íu yrði til þess að efnt yrði til al-
þjóðlegrar friðarráðstefnu um rétt-
indi kúrdísku þjóðarinnar en
kvaðst nú óttast að enginn mögu-
leiki væri eftir í stöðunni annar en
sá að hefja á ný vopnaða baráttu
fyrir réttindum þeirra. í síðasta
mánuði hafði Öcalan lýst því yfir að
hann hefði slitið öll tengsl við
skæruliðasveitir PKK, sem átt hafa
í blóðugu stríði við tyrkneskar ör-
yggissveitir allt frá því Öcalan
stofnaði PKK árið 1978.
Abdullah
Öcalan