Morgunblaðið - 31.01.1999, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 31. JANÚAR 1999 21
NEFNDIN lýsir þungum áhyggjum af því að tveir unglingspiltar, 16 og 17 ára, skuli vera í fangelsinu
Litla-Hrauni innan um fullorðna fanga.
og meðferð sé gi’einilega skammt á
veg komin á Islandi. Ekki séu félags-
ráðgjafar starfandi í neinu fang-
elsanna og eini undirbúningurinn
undir frelsið sé stutt áfengis- og
vímuefnameðferð í lok afplánunar.
Það sé því ekki að furða að hátt hlut-
fall fanga leiðist aftur út í afbrot.
Mælt er með því að íslensk stjórn-
völd móti endurhæfingar- og með-
ferðaráætlanir fyrir fanga.
Erlendur Baldursson furðar sig á
því að því sé haldið fram þarna án
rökstuðnings að hátt hlutfall fanga
leiðist aftur út í afbrot hér á landi.
Ef miðað sé við endurkomur í fang-
elsi þá sýni íslenskar tölur að um það
bil helmingur fanga á síðari árum sé
í sinni fyrstu afplánun. Það þýði að
endui’komur séu um 50%. A Norður-
löndum sé talan yfirleitt á bilinu 60-
70%.
Heilsuvernd
Nefndin telur að ástand heilsu-
gæslu á Litla-Hrauni hafi versnað
síðan í heimsókninni 1993. Þannig sé
ekki reglulegt samráð milli læknis
fangelsisins og sálfræðings þess.
Enginn geðlæknir heimsæki fangels-
ið reglulega frekar en önnur fang-
elsi. Eins vanti tilfinnanlega að
hjúkrunarfræðingur starfi við fang-
elsið til að hafa eftirlit með lyfjagjöf,
tryggja trúnað um heilsufarsmálefni
fanga og hafa umsjón með heilsu-
gæslu og fíkniefnameðferð. Það sé
ekki heppilegt að fangaverðir hafi
aðgang að lyfjum og afhendi þau
fóngum.
Vímuefni
Nefndin telur að þörf væri á virk-
ari og fjölbreytilegri aðgerðum til að
hjálpa föngum að draga úr neyslu
vímuefna. Um 40-45% íslenskra
fanga noti róandi lyf. Ekki sé boðið
upp á meðferð nema við lok vistunar-
tímans og þá ekki fyi'ir alla sem á
henni þurfa að halda. Augljóslega
óski margir fangar eftir því að kom-
ast fyrr í meðferð. Það úrræði að
vera með vímuefnalausa deild
hrökkvi einnig of skammt. Nefndin
telur að vímuefni séu jafnvel út-
breiddari í fangelsinu Litla-Hrauni
nú en árið 1993 og segir að margii'
fangavarðanna hafi staðfest það. Því
fylgi einnig hætta á ofbeldi milli
fanga. Þannig biðji fjölmargir fangar
um að þeim sé haldið í einangrun til
þess að verða ekki fyrir bai'ðinu á
öðrum föngum.
Erlendur Baldursson telur það
fjarri lagi að meira sé af ólöglegum
vímuefnum á Litla-Hrauni nú en fyr-
ir 5-6 árum. Eftirlitið sé hins vegar
miklum mun strangara og skráning-
in einnig. Hann segir að á árinu 1998
hafi fangar 8 sinnum beðið um að fá
að fara í einangrunarklefa yfir nótt
eða í skemmri tíma. Astæðurnar séu
fjölmargar.
Þá lýsir nefndin þungum áhyggj-
um af því að tveir unglingspiltar, 16
og 17 ára, skuli vera í fangelsinu
Litla-Hrauni innan um fullorðna
fanga. Þeir fái enga sérstaka með-
ferð sem hæfi aldri þeirra. Mælist
nefndin til þess að þegar verði gripið
til aðgerða til að tryggja að föngum á
Fagnað að Síðu-
múlafangelsið
skuli hufu verið
tekið úr notkun
og uðfungelsið að
Litla-Hrauni hafi
tekið stakka-
skiptum.
Endurhæfing og
meðferð fanga
skammt ó veg
komin ú íslandi.
unglingsaldri sé haldið aðskildum frá
fullorðnum.
Fjarlægð frá Reykjavík
Nefndin heimsótti einnig fleiri
stofnanir en fangelsin þar sem fólk
er til meðferðar. Meðferðarheimilið
Stuðlar fær afskaplega jákvæða um-
sögn í skýrslu nefndarinnar. Ailur
aðbúnaður sé mjög góður, nóg
starfsfólk, vel menntað og áhuga-
samt og skipulag til fyrirmyndar.
Nefndin heimsótti réttargeðdeild-
ina að Sogni í Ölfusi sem hún hafði
einnig gert árið 1993. Ytri aðbúnaður
sjúklinganna er afbragðsgóður að
sögn nefndarinnar. En nefndin kveð-
ur starfslið of fámennt og einlitt.
Hjúki'unai’fræðingar hafi verið fjórir
1993, en nú séu þar 1,8 stöðugildi, en
þess má geta að sjúklingar voru sex
þegar nefndin kom í heimsókn. Eng-
h' hjúkrunarfræðingur séu á deild-
inni um nætur og helgar og óviðun-
andi sé að ófaglært starfsfólk annist
geðsjúka um nætur og helgar, þótt
hjúkrunarfræðingar og geðlæknir
séu á bakvakt. Nefndin ítrekar til-
mæli um að hjúkrunarfræðingum sé
fjölgað. Þá séu hvorki sálfræðingur,
iðjuþjálfi né félagsráðgjafi á deild-
inni. Leggur hún til að tafarlaust
verði bætt úr þessu. Nefndin beinir
því til stjórnvalda að endurskoða
starfsmannafjölda og íhuga stað-
setningu deildarinnar. Væri hún nær
höfuðborgarsvæðinu væri auðveld-
ara að fá fólk til starfa og halda með-
ferðarsambandi við þá sem útskrif-
ast. Eins og nú sé málum komið sé
hætt við að færri útskrifist en efni
standi til.
Ekki geymslustofnun
Magnús Skúlason, yfirlæknir á
Sogni, segir tillögur nefndarinnar
sanngjarnar og ugglaust hefði mátt
bæta ýmsu við. Hann undirstrikar
nauðsyn þverfaglegrar mönnunar,
þ.e. sálfræðinga, félagsráðgjafa og
iðjuþjálfa, á þessari geðdeild. Einnig
leggur hann áherslu á að samstarf
við aðrar deildir og stjómvöld þurfi
að vera sem best, starfsemin og
framkvæmd réttargeðlækninga
þarfnist aukins skilning og bætts
lagagrunns. Hann kveður starfsfólk
Sogns mjög jákvætt varðandi aukið
samstai’f við Litla-Hraun með
samnýtingu starfskrafta og bætta
geðheilbrigðisþjónustu fyrir augum.
Hann segir það mikinn misskilning
að geðdeildin á Sogni sé geymslu-
staður, en bæta þurfi útskriftar- og
eftirmeðferðarmöguleika með aukn-
um úrræðum og lagagrundvelli. Þá
muni deildin í framtíðinni geta tekið
við fleiri nýjum sjúklingum og þess
sé mikil þörf. Þeir fjórir fyrrverandi
öryggisgæslusjúklingar sem útskrif-
aðir séu hafi staðið sig prýðilega og
farið í öllu að ráðum deildarinnar og
séu í meðferðarsambandi.
ÚTSALAN HAFIN
Bally-skór 30-40% afsl.
Karlmannaskór 30-50% afsl.
SKÓUERSLUN
KÚPAUOGS
HAMRflBORG 3 • SÍMI SS4 17S4
HTH eldhús
leitar að
endurseljanda
á íslandi
HTH er einn af stærstu og
þekktustu framleiðendum
eldhúsinnréttinga á Norðurlöndunum
Okkar núverandi umboðsmaður
hefur ákveðið að draga sig í hlé.
Þess vegna leitum við nú að nýjum
samstarfsaðila á íslandi.
Við bjóðum meðal annars:
Eitt þekktasta vörumerki í Danmörku: HTH.
Frábært framleiðslu- og sölukerfi, sem
styður við bakið á þér, m.a. með sýningar-
eldhús, þjálfun, markaðssetningu og
framleiðsluþróun ásamt daglegum stuðningi.
Þú leggur til:
Frumkvæði og dugnað.
Þjónustulund og löngun til að selja.
Þekkingu á viðkomandi markaði.
Sannfærandi árangur í sölumennsku.
Örugga fjárhagsstöðu.
Óskað er eftir að samstarfið hefjist sem allra fyrst.
Ef þetta vekur áhuga þinn biðjum við þig
vinsamlegast að senda upplýsingar
og áform til:
HTH Kökkener A/S
Industrivej 6
6870 Ölgod
Danmark
Att: Eksportchef Merete Meier Andersen
mmmmm mmmm— #
HTH er stærsti eldhúsframleiðandi í Danmörku
— með um 860 starfsmenn og veltu upp á —
700 milljónir dkr.