Morgunblaðið - 26.03.1999, Blaðsíða 65

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 26. MARZ 1999 65
GREINARGERÐ
ARASARGJORN SKYRSLA
FLU GSL Y S ANEFND AR
Flugfélag Vestmannaeyja hefur óskað eftir
birtingu á greinargerð í tengslum við
skýrslu Rannsóknarnefndar flugslysa
vegna brotlendingar TF-VEL á Bakkaflug-
velli á síðasta hausti. Fer hún hér á eftir:
FLUGFÉLAG Vestmannaeyja
hannar þær getgátur og vangavelt-
ur sem koma fram í skýrslu Rann-
sóknarnefndar flugslysa vegna
brotlendingar TF-VEL á Bakka-
flugvelli sl. haust. Það kveður vissu-
lega við nýjan tón í skýrslugerð
Rannsóknarnefndar flugslysa eftir
að hún var gerð sjálfstæð og heyrir
ekki lengur undir Flugmálastjóm.
Það er eins og Rannsóknarnefnd
flugslysa vilji með skýrslu þessari
segja: Nú ráðum við, hvað sem hver
segir. Og það er ekki bara stuggað
við smáfuglunum með rökum og
eðlilegri gagnrýni, heldur keyrt á
starfsemi okkar með sleggjudómum
og loðinmullu í öllu hugsanlegu svo
jaðrar við atvinnuróg og er þá vægt
til orða tekið. Það boðar ekki gott ef
vinnubrögð sjálfstæðrar Rannsókn-
arnefndar flugslysa verða með
þessum hætti í framtíðinni. Það ætti
að vera kappsmál allra í fluginu, eft-
irlitsaðila, flugmanna og ekki síst
rekstraraðila, að skilgreina hvert
það vandamál sem kemur upp eða
slys, eða reglur til þess að fyrir-
byggja slys, svo öryggi í fluginu
verði í hámarki. Skýrsla Rannsókn-
amefndar er því miður þess eðlis að
það er ekki hægt annað en að mót-
mæla ýmsu sem í henni er sem
hreinum skáldskap þótt vissulega
séu þar einnig ábendingar um það
sem betur hefði mátt fara þótt það í
sjálfu sér séu atriði sem hafa verið
alþekkt í flugþjónustu lítilla flug-
véla á Islandi um áratuga skeið, þ.e.
til dæmis að flugmenn lítilla véla
hafa metið þunga þess takmarkaða
farangurs sem má taka um borð í
slíkar vélar en ekki vigtað formlega.
Ef það á að fara að taka flugrekst-
urinn í landinu á beinið á þessum
forsendum með offorsi, dylgjum og
neikvæðri ski-úðmælgi þá er svo
sem ágætt að tukta okkur litlu kall-
ana fyrst. Hinir vita þá hvað til síns
friðar heyrir, en hvaða árangri ætli
þetta skili? Ef eitthvað kemur fyrir
mínar flugvélar vil ég gera allt sem í
mínu valdi stendur til þess að fá nið-
urstöðu sem er rétt svo unnt sé að
bregðast við svo sagan endurtaki
sig ekki. Skýrsla Rannsóknarnefnd-
ar er því miður ekki nema að hluta
um þetta slys, hún er miklu fremur
heimspekileg ritgerð þar sem sjón-
armið flugmanns og vitna sem
fylgdust með atburðinum eru ekki
virt viðlits.
Það er til dæmis ámælisvert að
fulltrúi Rannsóknarnefndar flug-
slysa mæti snemma morguns á
sjúkrabeð flugmannsins sem var þá
þungt haldinn og byrji á því að full-
yrða að hann hafí verið bensínlaus.
Þá var ekki einu sinni búið að rann-
saka flakið og síðar kom í ljós að
bensín var á geymum þótt mestur
hluti þess hafí lekið niður í grasið á
slysstað, enda var grasið þar sviðið
í margar vikur vegna bensíns sem
lak af tönkum eftir slysið.
Það er til dæmis mjög ámælis-
vert að Rannsóknarnefnd flugslysa
kalli á slysstað flugvirkja þann sem
var nýbúinn að skoða flugvélina
fyrir Flugfélag Vestmannaeyja.
Það er allt annað mál að maðurinn
er mjög góður flugvirki, en alveg
eins og Flugmálastjórn er nú haldið
frá málum Rannsóknarnefndar
flugslysa þá er óeðlilegt að maður
sem ber ábyrgð á viðhaldi flugvél-
arinnar skuli kallaður til að rann-
saka orsakir flugslyssins. Það er
jafn fáránlegt og að ætlast til þess
að undirritaður ætti að skrifa
skýrslu Flugslysanefndar. Gallinn
er hins vegar sá að maður veit ekk-
ert hvert Flugslysanefnd er að
fara, né hvert er hennar raunveru-
lega verksvið.
Það er til dæmis furðulegt að í
skýrslu Flugslysanefndar sé sagt
að vélin hafi tekið óeðlilega krappa
beygju, því það rétta er að vélin var
í eðlilegri beygju í snörpum norð-
anvindi þegar mótorinn missti afl
og þá freistaði flugmaðurinn þess
að sveigja vélina til lendingar inn á
braut. Vélin ofreis ekki, en ekki
hefur ennþá fengist viðhlítandi
skýring á því hvers vegna vélin
hikstaði. Við höfum enga skýringu
fengið á mótorbiluninni, en Flug-
slysanefnd setur á blað allt aðrar
lýsingar en flugmaðurinn gaf og
vitni sem fylgdust með atvikinu.
Það er sorglegt ef Flugslysa-
nefnd ætlar nú að taka upp þann
hátt að reyna að hengja menn í stað
þess að ná fram því sem raunveru-
lega gerðist.
Eftir umrætt flugslys beindi
Flugmálastjórn ákveðnum tilmæl-
um til Flugfélags Vestmannaeyja,
t.d. varðandi farþegalista og vigtun
og eftir því hefur verið farið, en
ástæða þess að ekki voru skráðir
farþegalistar á Bakkaflugvelli var
sú að öll skráning fór fram á Vest-
mannaeyjaflugvelli símleiðis, enda
er Bakkaflugvöllur ekki nein stræt-
isvagnastöð, fólk hefur haft sam-
band símleiðis við flugstöðina í Eyj-
um og skráð sig. Nú er skráð á báð-
um völlunum.
Það er sagt í skýrslu Flugslysa-
nefndar að vélin hafí ekki verið of-
hlaðin, en þó gefíð í skyn að hún
hafi verið það. Hvað á svona hár-
togun að þýða í alvarlegu máli?
Skýrslan segir að of mikill farangm-
hafi verið aftur í vélinni og það hafi
ráðið einhverju um það hvernig fór.
Við sem höfum hlaðið þessar vélai-
þúsund sinnum og flogið þeim vit-
um alveg hvar þyngdarpunktur
þeiira er og hvernig á að staðsetja
misstóra farþega í 3-4 farþega vél-
um. í skýrslunni er gert mikið úr
því að vélin hafi verið aðeins yfir
lendingarvigt, einhverjum tugum
kílóa. Vélin eyðir að vísu mjög litlu
bensíni á svo stuttri flugleið sem
um ræðir, en þess má geta að fyrir
skömmu var svokölluðum JAR-
reglum breytt þannig að hver far-
þegi miðast nú við 98 kg í stað 85.
Nýjar reglur hafa sem sagt hækkað
viðmiðunarmörkin eða lækkað eftir
því hvernig á það er litið. Fyrir
nokkrum mánuðum var þetta lög-
legt, en ekki lengur. Við þessu er
ekkert að gera en það þarf ein-
Lfíiigflvttgi 6. sftrti 562 3811 * www.nfkc.com
hvern aðlögunartíma til þess að
bregðast við þessu og til að mynda
hefur Flugfélag Vestmannaeyja
verið að endurnýja flugvélakostinn
með því að fjölga tveggja hreyfla
flugvélum. Við höfum því ekki legið
á liði okkar við að gera hlutina bet-
ur úr garði. Nú höfum við þrjár öfl-
ugar tveggja hreyfla flugvélar á
flugleiðum okkar milli lands og
Eyja, auk sjúkraflugvélar.
Taka verður af fullri alvöru
ábendingu Flugslysanefndar um
það að vélin hafi ekki verið tækni-
lega útbúin til farþegaflugs þar sem
bensínsíu hafi vantað undir mótor,
en vélin var skráð á sínum tíma án
athugasemda um það.
I skýrslunni segir að við séum að
skrá styttri flugtíma í Bakkafluginu
en raun ber vitni. Við erum búin að
fljúga þessa leið í mörg, mörg ár,
þetta er stysta farþegaflugleið á Is-
landi og meðaltíminn er 6 mínútur
og 30 sekúndur, en við skráum 7
mínútur aðra leið. Þetta höfum við
gert til þess að minnka bókhaldið
hjá flugmannínum á þessari 9 mílna
flugleið þar sem hann er nánast
farinn að undirbúa lendingu um leið
og hann er kominn í fulla flughæð.
Þetta hefði Rannsóknarnefnd flug-
slysa getað sannreynt með því að
fljúga flugleiðina á samsvarandi
flugvélum, í stað þess að bera upp á
okkur að við skráum 19% styttri
flugtíma en ætti að gera. Það skyldi
þó aldrei vera að klukkum hafi ekki
borið saman þennan dag upp á mín-
útu hjá aðilum og til að mynda var
starfsmaðurinn á Bakka að vinna
úti við stóran hluta dagsins.
Flugslysanefnd gerir mikið úr því
að flugrekstrarbók hafi ekki verið í
vélinni. Slíkt getur skipt máli á löng-
um leiðum innanlands, í hálendis-
flugi eða á Evrópuleiðum, en það er
ástæðulaust að gera þetta atriði tor-
tryggilegt í skýrslunni á flugleiðinni
Bakki-Eyjar. Það segir sig sjálft að
það er ekki mikill tími til bóklesturs
á flugleiðinni Bakki-Eyjar.
I skýrslunni er alið á torti-yggni
þar sem sagt er að flugmaðurinn
hafi unnið mikið mánuðina áður en
slysið varð, en sé samt innan
marka. Er ekki aðalatriðið að vera
innan marka? Þá er sagt að hann
hafi átt langan vinnudag. Flugmað-
urinn fór fyrstu ferðina upp á Sel-
foss frá Eyjum kl. 8, en skylt er að
mæta 30 mínútum fyrir brottför í
innanlandsflugi en ekki 60 eins og
segir í skýrslunni. Síðan hafði flug-
maðurinn frí til hádegis. Eftir há-
degi var flogið 5 ferðir á Bakka,
flug sem tók alls 2 klst. og 15 mín.
með góðum hvíldum á milli og eins
og fram hefur komið var ástæðan
fyrir seinkun síðasta flugsins sú að
það dróst að farþegarnir kæmu á
Bakka. Það vigtar því ekki þungt
að gera þetta tortryggilegt eins og
skýrslan gerir.
Við hjá Flugfélagi Vestmanna-
eyja höfum verið mjög lánsöm í
okkar farþegaflugi með mörg þús-
und farþega á hverju ári. Við erum
meira en fús til þess að skerpa á
öruggari vinnubrögðum þegar
menn taka þann kóssinn, en við
frábiðjum okkur árásargirni þegar
ástæða er til þess að vinna saman,
því flugið gengur ekki vegna emb-
ættismanna, heldur farþeganna
sem eiga skilið að fyllsta öryggis
og réttlætis sé gætt. Við starfs-
menn Flugfélags Vestmannaeyja
sendum inn athugasemdir okkar
við skýrslu Flugslysanefndar, en
erum ekki einu sinni virtir viðlits,
ekkert er tekið til greina sem við
segjum og því lesum við hluta
skýrslunnar sem skáldsögugerð
þótt laganna hljóðan reikni vart
með því. Það eru líka nýmæli að
Flugslysanefnd skuli dæla skýrsl-
unni í fjölmiðla og hvorki Flug-
málastjórn né Flugráð fái að fylgj-
ast með. Nú skal taka einhvern í
gegn virðist mottóið vera hjá
Rannsóknarnefnd. Ef það er verið
að freista þess að hengja bakara
fyrir smið með þessari spjall-
skýrslu um okkur, þá vísum við því
til lendingar á heimavelli. Okkar
metnaður liggur hins vegar í því að
hafa sem best samstarf við alla að-
ila flugsins, hvort sem er Flug-
málastjórn eða Rannsóknarnefnd
flugslysa. En samstarf byggist á
því að menn séu virtir viðlits og nú
er það stóra spurningin hvort það
hafi ekki verið mistök að útiloka .
flugeftirlit Flugmálastjórnar frá
aðild að rannsóknum flugslysa. Það
er hins vegar óskandi að Rann-
sóknarnefnd flugslysa nái góðum
tökum á eðlilegu verklagi við mikil-
vægt hlutskipti sitt, en rökföst nið-
urstaða er lykillinn að slíkum ár-
angi-i.
Valur Andersen.
Flugfélagi Vestmannaeyja.
Glæsilegt
úrval af
vorfatnaði
Engjateigi 5, sími 581 2141.
Opið \ irka daga
frá kl. 10.00-18.00,
laugardaga frá kl. 10.00-15.00.