Morgunblaðið - 04.07.1999, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 4. JÚLÍ 1999 19
LISTIR
Menningarborgin
Prag 2000
Prag er ein af borgunum níu sem valdar
voru sem Menningarborgir Evrópu árið
2000. Hávar Sigurjónsson leit inn á skrif-
stofur Pra^ 2000 og forvitnaðist um hvað
yrði helst á döfínni í borginni menning'ar-
árið mikla.
Michal Prokop, stjórnandi
Prag 2000, segir að í upp-
hafi hafi hverri borganna
níu verið fengið sérstakt verkefni
og Prag sé ætlað að leggja sér-
staka áherslu á menningararf.
„Þetta er hefðbundið en víðfeðmt
verkefni þar sem arfurinn sem for-
feðurnir hafí látið okk-
ur í té er ekki aðeins
gjöf heldur felur í sér
skyldur okkur til
handa. Skyldur til að
varðveita og þróa
menningararfinn um
aldamótin. Einnig
verður að hafa í huga
að arfurinn felst ekki
einungis í minnis-
merkjum og listaverk-
um, heldur einnig í
hefðum varðandi hugs-
un, menntun og
lífsmáta - arfur sem
enn lifir.“
Það kemur fram í
samtali okkar að Tékk-
um er mjög í mun að
ganga að fullu inn í
samfélag vestrænna
þjóða eftir 50 ára ein-
angrun, þar af 40 ár
undir stjórn kommún-
ista. „Frá því í nóvem-
ber 1989 hefur tékk-
neskt samfélag getað
dregið andann frjálst
að nýju og það hefur
smám saman rifjast
upp fyrir okkur að á
tímum fyrsta lýðveldis
Tékkóslóvakíu
1918-1938 og undir
stjórn Austurísk-ung-
verska keisaradæmis-
ins var tékkneskt
menningarlíf fjölþjóð-
legt. Franz Kaflca, Gustaf Meyrink
og Rainer Maria Rilke bjuggu í
Prag og skrifuðu á þýsku. Albert
Einstein þróaði byltingarkenndar
vísindakenningar sínar í Prag, Ant-
onin Dvorák samdi tónlistina sína
og Jaroslav Seifert orti ljóðin sín.
Þetta verður að endurspegla í dag-
skránni fyrir Prag 2000, varpa ljósi
á sögu borgarinnar og stöðu henn-
ar í Evrópu, lífið í borginni í dag og
framtíð hennar á næstu öld,“ segir
Michal Prokop.
Jan Kasl, borgarstjóri í Prag,
tekur undir þetta og segist sjá
tækifæri fyrir borgina til að kynna
sig; bæði sem háborg menningar,
lista, sögu og mennta í Tékklandi
og sem mistöð viðskipta og fjár-
málastjórnunar landsins. „Það er
engin tilviljun að á næsta ári verða
ársfundir Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins og Alþjóðabankans haldnir í
Prag - sem sýnir vaxandi mikil-
vægi borgarinnar og landsins alls í
alþjóðaviðskiptalífinu," segir borg-
arstjórinn.
Saga borgarinnar
Verkefninu Prag 2000 er skipt í
þrjá meginhluta sem greinast svo
hver fyrir sig í smærri
þætti. Hlutarnir þrír
eru Saga borgarinnar,
Opin borg og Borg til
að búa 1. Að sögn
Tomasar Kybal, sem
fer með stjórn alþjóð-
legra samskipta fyrir
Prag 2000, er Sögu
borgarinnar skipt upp
í tvo þætti sem fengið
hafa vinnuheitin
„Uppsprettur menn-
ingarlegrar fortíðar"
og „Andi borgarinn-
ar“. „Of langt yrði að
telja upp alla viðburði
sem falla undir þessa
þætti en þó má nefna
þrjár sýningar sem
verða allar opnaðar í
haust og standa fram
á árið 2000,“ segir
Kybal. „I október
verður opnuð mjög
stór sýning á verkum
symbólistans og Art
Nouveau listamanns-
ins Frantiseks Bileks.
Þessi sýning verður í
Borgarbókasafni Prag
pg einnig í Bilek Villa.
I desember verður
opnuð sýning sem
nefnist Sögulega Prag
og sýnir einstakar
gamlar ljósmyndir úr
borginni en samhliða
verða myndir af sömu
stöðum sem teknar hafa verið á
þessu ári. Þann 14. desember verð-
ur opnuð viðamikil sýning í Ráð-
húsi Prag sem nefnist „Fæðing
heimsborgar; nútíma byggingarlist
í Mið-Evrópu 1890-1937“. í þessu
samhengi má nefna sýninguna
„1100 ár af byggingarlist í Prag“
sem opnuð verður í New York í
september í National Academy of
Design. Fyrir áhugasama um
byggingarlist verða tvær sýningar
til viðbótar en í allt eru listviðburð-
ir undir þessum lið tuttugu og tveir
talsins.“
Undir titlinum Andi borgarinnar
verða tólf sýningar og viðburðir. Af
þeim má nefna að í apríl verður
opnuð sýningin Dularfulla Prag
(Praha Mystica) í neðanjarðar-
göngum undir Gamla torginu sem
eru yfirleitt lokuð almenningi. I maí
verður opnuð sýning sem nefnist
Evrópsk dulhyggja og Rósakross-
riddararnir. Þá má einnig nefna að
opnað verður nýtt safn gamalla
bfla, Prag Automuseum, og er það
m.a. gert til að undirstriká mikil-
vægi iðnaðar fyrh- viðgang borgar-
innar, að sögn Tomasar Kybal.
Opin borg
Mikil áhersla er lögð á tengsl
Prag við hina ýmsu heimshluta í
dagskránni sem fellur undir þenn-
an hluta og Tomas Kybal útskýrir
að hugmyndin að baki titlinum
felist í því að Prag, ásamt landinu í
heild, hafi verið lokuð umheiminum
um hálfrar aldar skeið. „Nú hefur
borgin og landið opnast, við opnum
allar gáttir til umheimsins og minn-
umst þess að Prag var áður mikil-
væg alþjóðleg menningarborg.
Þeirri stöðu viljum við ná að nýju.
Meðal dagskrárliða sem undir
þennan lið falla eru alþjóðlegar
leiksýningar, myndlistarsýningar,
danssýningar, ljósmyndasýningar,
óperusýningar, tónleikar, tækni-
sýningar og margt fleira. Hluti af
þessu er umfangsmikið samstarf á
milli menningarborganna, sýningar
sem fara á milli borganna, lista-
menn allra borganna taka sameig-
inlega þátt í viðburðum og vel við
hæfi að nefna verkefnið Raddir
Evrópu sem er sameiginlegurkór
menningarborganna undir stjórn
íslensks stjórnanda, Þorgerðar
Ingólfsdóttur.
Borg til að búa í
I Prag býr rúmlega ein milljón
manna eða einn tíundi hluti lands-
manna allra. Tomas Kybal segir að
með dagskrá þessa liðar sé reynt að
endurspegla þá fjölbreytni sem ríki
í menningarlífi borgai'innar við
aldamótin 2000 og til að ná utan um
alla þætti þess hafi þessum hluta
verið skipt í þrennt; Prag sem
menningarlegt rými, Borgin sem
við viljum búa í og Hugmyndir fyrir
21. öldina. „Undir fyrsta liðinn falla
alls kyns uppákomur úti um alla
borgina, svo sem götuleikhús, dans-
sýningar, rokktónleikar og ekki má
gleyma Prag - borgin á ánni. Þar
verða ýmsar sýningar, tónleikar og
leiksýningar á bátum og prömmum
á Moldá yfir sumannánuðina. Und-
ir annan liðinn falla ýmsir sérhæfð-
ari viðburðir og ráðstefnur um
tengsl menningar- og efnahagslífs.
Þá verða birtar niðurstöður um-
fangsmikillar könnunar, Prag og
menningarlífið, sem gerð var á veg-
um félagsvísindadeildar Karlshá-
skólans. Undir þriðja liðinn, Hug-
myndir fyrir 21. öldina, falla sýn-
ingar og viðburðir sem sameina
tækni og menningu á ýmsan hátt,
margmiðlunarverkefni skipa þar
stóran sess, svo og ýmiss konar
framúrstefna í myndlist og tónlist,"
segir Tomas Kybal.
Hér hefur að sjálfsögðu aðeins
verið stiklað á því allra helsta sem
menningarborgin Prag býður upp á
næstu 12-18 mánuðina. Ekki má
gleyma því að menningarlíf í Prag
er alla jafna mjög fjölbreytt svo að
menningarárið 2000 sker sig ekki
úr að öðru leyti en því að framboðið
verður enn meira og margbreyti-
legra en ella.
Michal
Prokop
I I I I I M I I I M I M M ■ M I
Tímarit
• FJÓRÐA hefti af Jóni á
Bægisá er komið út. Að þessu
sinni er tímaritið einkum til-
einkað þýðingum á barnabók-
menntum..
Krístján Arnason skrifar um
sambúð þýðingarlistarinnar og
þýðingarfræðinnar. Soffía Auð-
ur Birgisdóttir birtir grein um
textatengsl, tvítyngi og tvíbura-
texta. Þau Jóhanna Þráinsdóttir
og Veturliði Guðnason rita um
sjónvarpsþýðingar en þau hafa
starfað á þeim vettvangi um
tveggja áratuga skeið. Guðlaug
Gísladóttir segir frá fyrstu
þýddu barnabókinni á íslensku,
sem út kom í lok átjándu aldar.
Þá skrifar Inga S. Þórarinsdótt-
ir um íslenska þýðingu Guðrún-
ar B. Guðsteinsdóttur á barna-
bókinni Thor eftir W. D. Val-
gardson og spjallar svo við Guð-
rúnu Helgadóttur um erlendar
þýðingar á bókum hennar. Guð-
rún Dís Jónatansdóttir ræðir
við Guðna Kolbeinsson um þýð-
ingar á erlendu bamaefni í sjón-
varpi og stýrir líka umræðum
um þýðingai’ á barna- og ung-
lingabókmenntum. I umræðun-
um taka þátt, auk Guðrúnar,
Árni Arnason, Hildur Hermóðs-
dóttir, Iðunn Steinsdóttir og
Olga Guðrún Ámadóttir.
„Sagan um það hvernig tón-
listin barst til jarðarinnar"
nefnist gamalt mexíkóst ævin-
týri frá 16. öld sem birtist hér í
þýðingu Baldurs Oskarssonar.
Hann íslenskar einnig sögu frá
Guatemala. Tvær sögur eftir
þýska skáldið Peter Bichsel
ásamt örsögu eftir Bertold
Brecht era í þýðingu Franz
Gíslasonar.
Að lokum minnist Sigurður A.
Magnússon þeirra Oskars Ingi-
marssonar og Hannesar Sigfús-
sonar.
Fjórða hefti af Jóni á Bægisá
er 87 blaðsíður. Verð ílausasölu
er 1200 kr., áskriftarverð er 900
kr. Útgefandi er Ormstunga.
SMÁSAGN ASAMKE PPNI
LISTAHÁTÍÐAR í REYKJAVÍK
Listahátíð í Reykjavík efnir til smásagnasamkeppni
á Listahátíð árið 2000 í tilefni 30 ára
afmælis hátíðarinnar.
Smásagnasamkeppnin er samstarfsverkefni Ríkisútvarpsins,
Vöku-Helgafells og Listahátíðar.
VerSlaun verða veitt fyrir bestu smásögurnar og mun RíkisútvarpiS
í tilefni af 70 ára afmæli sínu greiSa verSlaunahöfum:
kr. 200.000.- í 1. verðlaun
kr. 100.000.- í 2. verðlaun
kr. 50.000,- í 3. verðlaun
Bókaforlagið Vaka-Helgafell mun síðan gefa verðlaunasögurnar
út á bók ásamt 7 sögum úr keppninni til viðbótar
og annast greiðslur höfundarlauna skv. taxta
Rithöfundasambands Islands. Jafnframt
verða smásögurnar 10 sem bestar
þykja, lesnar í útvarpi.
Dómnefnd velur smásögurnar og þar af 3 til verðlauna.
Skilafrestur til að senda inn smásögur
er 15. október 1999.
Sögurnar skulu ekki hafa áður birst á prenti og ber að skila
þeim undir dulnefni, en rétt nafn og heimilisfang
fylgi með í lokuðu umslagi.
lúúlM,
Framkvæmdastjórn Listahátíðar í Reykjavík,
Pósthólf 88, 121 Reykjavík
Ný framköllunarvél sem skilar meiri myndgæðum í " 1
Filma fylgir klukkustundaframköllun á 35 mm filmum ^
ABS framköllun
laugardaga frá kl .f?M.ookL 9 00 ■18 00 MIÐBÆJAR MYNDII
og sunnudaga frá kl. 13.00 - 17.00 Austurstræti 20 Sími 561 1530
* Yfirlitsmynd
fylgir framköllun
sunnudögum