Morgunblaðið - 10.07.1999, Side 13

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 1999 13
FRÉTTIR
Framkvæmdasljóri RANNIS sat ráðstefnur OECD og UNESCO
Nýr þjóðfélags-
samningur vísinda
og samfélags
„MENN eru orðnir mjög meðvitaðir
um það að vísindi og tækni eru drif-
kraftur breytinga og framfara," sagði
Vilhjálmin- Lúðvíksson, framkvæmda-
stjóri Rannsóknarráðs íslands, í sam-
tali við Morgunblaðið, en hann sótti
tvær ráðstefnur um vísindi og tækni í
lok júnímánaðar. Önnur ráðstefnan
var á vegum OECD-ríkjanna í París,
og var Vilhjálmur þar ásamt Bimi
Bjamasyni menntamálaráðherra, en
hin ráðstefnan var á vegum Menning-
armálastofnunar Sameinuðu þjóðanna
(UNESCO) í Búdapest.
„Menn gera sér grein fyrir því að
upplýsingatæknin og líftæknin opna
nýja möguleika en auðvitað fylgja
þessu líka vandamál," sagði Vilhjálm-
ur.
Að sögn Vilhálms kom það mjög
skýrt fram á ráðstefnunum að fjár-
festing í þekkingu skilaði langmest-
um þjóðfélagslegum arði. Hann sagði
að þetta hefði tvennt í för með sér,
annars vegar það að þær þjóðir sem
væm vel á vegi staddar með fjárfest-
ingu í menntun og rannsóknum
keyrðu hratt fram, en hins vegar að
þær sem væm lakar settar drægust
aftur úr.
Áhyggjur af vaxandi misvægi
norðurs og suðurs
Á Búdapest-ráðstefnunni höfðu
menn áhyggjur af vaxandi misvægi á
milli norðurs og suðurs. Því var kall-
að mjög eftir því sem menn kölluðu
nýjan þjóðfélagssamning vísinda og
samfélags til þess að laga þessi
vandamál, en ekki síður til að sjá til
þess að vísindi og þekking yrðu fyrst
og fremst notuð í friðsamlegum til-
gangi og til hagsbóta. Til að koma í
veg fyrir að ákveðin lönd dragist enn
meira aftur úr, komu fram hugmynd-
ir um að tengja saman stofnanir í
þróunarlöndunum við stofnanir í iðn-
ríkjunum, til að auka samvinnu og
flæði þekkingar. Þá var einnig rætt
um að beina þróunaraðstoð sérstak-
lega að þekkingarsviðinu, þar sem
það skilar mestum þjóðfélagslegum
arði.
Vilhjálmur sagði að á fundinum í
París hefði verið ákveðið að búa til
samráðsvettvang (Global Sicence
Forum) til þess að skipuleggja al-
þjóðasamvinnu rannsóknarverkefna
og fjárfestingu til rannsókna á al-
þjóðavísu. Hann sagði að þannig
mætti tryggja þekkingarflæði á milli
manna og landa og stuðla að enn
frekari samvinnu á þessu sviði.
Gagnabanki um
líffræðilega íjölbreytni
Líftæknin er komin miklu
skemmra í hagnýtingu en upplýs-
ingatæknin og því var tekin ákvörðun
um að búa til gagnabanka um líf-
fræðilega fjöibreytni, sem þýðir að
upplýsingar um tegundir, stofna og
erfðaefni verða aðgengilegar fyrir
allar þjóðir OECD, að sögn Vil-
hjálms. Hann sagði að þetta kæmi
m.a. til með að hafa það í för með sér
að hægt yrði að tengja saman hag-
nýtingarmöguleika við tiltekna erfða-
eiginleika, því til yrði einhvers konar
markaður fyrir þekkingu á erfðaefn-
um lífvera og þar með auðveldaði
þetta viðskipti á þessu sviði, sem og
þekkingarsamskipti á heimsvísu.
Nokkuð var fjallað um tortryggni
almennings gagnvart líftækninni, og
sagði Vilhjálmur að í því sambandi
hefði t.d. verið rætt um erfðabreytt
matvæli. Nokkurrar tortryggni gætir
meðal almennings á því sviði sagði
hann, en flestir vísindamenn eru hins
vegar sammála um að erfðabreytt
matvæli komi ekki til með að skapa
nein vandræði. Minni tortryggni virð-
ist gæta meðal almennings í notkun
líftækni í læknisfræðilegum tilgangi.
„I framhaldi af þessu veltu menn
fyrir sér trúnaðarsambandi vísind-
anna og almennings og menn voru
sammála um að auka þyrfti umræðu
og viðræður vísindasamfélags og
þjóðfélags tíl þess að auka traust al-
mennings á vísindunum."
Á báðum fundunum komu fram
áhyggjur af minnkandi áhuga ung-
menna á náttúruvísindamenntun,
sérstaklega ef miðað er við þörfina
og fyrirsjánleg atvinnutækifæri á því
sviði. Vilhjálmur sagði að menn
kenndu skólakerfmu að hluta til um
það hvemig ástandið væri, því í
auknum mæli þyrfti að veita börnum
skilning á umhverfi sínu í gegnum
raunvísindaþekkingu.
Varðandi stöðu vísinda- og tækni-
mála hér á landi sagði Vilhjálmur að
Islendingar þyrftu að herða sig enn
frekar í alþjóðasókninni og að verið
væri að vinna að auknum samskipt-
um við Bandaríkin á sviði þekkingar
en að samvinnan við Evrópulöndin
hefði reynst árangursrík. Hann sagði
að bæta mætti þróunarsamvinnuna
við aðrar þjóðir á ýmsa vegu, t.d.
væri hægt að fylgja alþjóðlegum
heimsóknum ráðherra betur eftir á
vísindasviðinu.
Fyrsta
skóflu-
stunga að
nýju íbúðar-
hverfi
ODDVITI Bessastaðahrepps,
Guðmundur Gunnarsson, tók í
fyrrdag fyrstu skóflustungu
að Hólmatúni. Það er nafn
íbúðarsvæðis í landi Traðar,
Deildar og Landakots. Ætlun-
in er að reisa 58 íbúðarhús á
svæðinu, 23 einbýlishús, 9 rað-
hús, 8 keðjuhús og 18 parhús.
Ármannsfell hf. og Bygginga-
félagið tilfarsfell hf. sjá um
framkvæmdirnar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
GUÐMUNDUR Gunnarsson, oddviti Bessastaðahrepps, tekur fyrstu skóflustunguna.
www.landsbanki.is
Nú er kærleiksklinkiö oröiö
8 milljonir
króna
V-

Nú er kærleiksklinkiö sem landsmenn
söfnuöu til stuönings langveikum börnum
orðið að 8 milljónum króna. Umhyggja,
félag langveikra barna, og
Landsbanki Islands hf. villja
llk
þakka þjóöinni þann stuðning
sem langveik börn munu njóta
meö tilvist þessa sjóös.

w
Landsbankin n
ViW Op ð t'ra 9 tti