Morgunblaðið - 10.07.1999, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 1999 19
Fjármálaráðherra Geir H. Haarde um skattareglur fyrirtækja
Fjölmargir tvísköttunar-
samningar í farvatninu
stærri markaði en þar er átt við að
gengi hlutabréfa fyrirtækja er ekki
eins breytilegt vegna viðskipta með
hlutabréfín eins og þegar markaður-
inn var enn minni. „Ami Oddur hefur
stundum talað um tímabilin fyrir og
eftir IS-öld í þessu sambandi," segir
Styrmir, „en það er mikið til í því að
Búnaðarbankinn og IS-15 hafi dýpk-
að íslenskan hlutabréfamarkað.“
Þeir félagar eru sammála um að
spennandi tímar séu framundan á ís-
lenskum hlutabréfamarkaði. „Heild-
arstærð markaðarins er um 200
milljarðar og hann fer stækkandi,“
segir Arni Oddur. „Innkoma stórra
fyrirtækja á markaðinn, eins og flug-
félagsins Atlanta mun hafa mikið að
segja. Búnaðarbankinn telur flugfé-
lagið vænlegan fjárfestingarkost og
keypti um 20% eins og kunnugt er.
IS-15 hefur lýst miklum áhuga á
hlutabréfunum og á næstu dögum
verður gengið frá sölu mikils meiri-
hluta þeirra. Kaupendur, auk IS-15,
verða lífeyrissjóðir og verður gengið
frá sölunni í næstu viku,“ segir Arni
Oddur. „Það eru allir mjög jákvæðir
gagnvart innkomu Atlanta á mark-
aðinn og margir hafa lýst áhuga á að
kaupa hlutabréf í félaginu, við þurf-
um því ekki að leita að kaupendum,“
segir Andri. „Eg myndi kaupa öll
bréfin ef ég gæti,“ segir Styrmir, „en
ég ætla að reyna að fá sem mest.“
Atlanta verður 10%
af eignasafni ÍS-15
19% af eignasafni ÍS-15 er nú í
DeCODE og um 10% koma til með
að verða í Atlanta. „Þetta eru hvort
tveggja áhættusamar fjárfestingar
en kaupverð er hagstætt og útlit fyr-
ir góða ávöxtun,“ segir Styrmir, en
félagamir gefa ekki meira upp að
sinni.
Aðspurðir um íramtíðarútlitið
hvað varðar einkavæðingu Lands-
símans og bankanna segjast þeir all-
ir sammála um að hraða beri einka-
væðingu og víða þurfi að hagræða í
rekstri. „Það er ekki eftir neinu að
bíða með að klára sölu á FBA,
Landsbankanum, Búnaðarbankan-
um og hefja sölu á Landssímanum,"
segir Ámi Oddur. „FBA og Búnað-
arbankinn sýna nú metafkomu og
ríkisstjórnin á að nýta það góða and:
rúmsloft sem ríkir á markaðnum. í
fyrri hluta hlutafjárútboðs bankanna
var mikil eftirspum og hún ætti enn
að vera til staðar.“
„Sameining og hagræðing sjávar-
útvegsfyrirtækja er óhjákvæmileg á
næstu árum,“ segir Styrmir. „Sjáv-
arútvegsfyrirtæki era hátt í 20% af
eignasamsetningu IS-15 og við höf-
um trú á botnfiski fremur en upp-
sjávarfiski. Að mínu mati er Sam-
herji best rekna útgerðarfélagið á
landinu og því eru hlutabréf í því
fyrirtæki 12% af eignasafni ÍS-15.“
Styrmir hefur mikla trú á forstjóra
Samherja, Þorsteini Má Baldvins-
syni, ekki síst vegna þess að Þor-
steinn Már á sjálfur hlut í Sam-
herja.
Gengi hlutabréfa i
fjármálafyrirtækjum of hátt
Styrmir ræðir einnig um hluta-
bréfasafn Olíufélagsins sem m.a.
samanstendur af bréfum í sjávarút-
vegsfyrirtækjum eins og Básafelli
og Vinnslustöðinni í Vestmannaeyj-
um. „Ég tel að stjórn Olíufélagsins
liggi á miklum fjármunum sem nýt-
ist hluthöfum því ekki. Ég hef trú á
olíufélögunum, þau hafa verið að
lækka kostnað og bæta framleiðni.
Ef ég væri forstjóri Olíufélagsins
myndi ég selja hæstbjóðanda bréf
Olíufélagsins í Vinnslustöðinni eða
gera skipti á bréfum í Vinnslustöð-
inni og öflugu sjávarútvegsfyrirtæki
sem yrði til. Eg veit fyrir víst að
mörg sjávarútvegsfyrirtæki hafa
hug á að fjárfesta í Vinnslustöðinni,“
segir Styrmir.
Fjármálafyrirtæki era fyrirferðar-
lítil í ÍS-15. „Gengi hlutabréfa í þeim
er of hátt og það sama á við um upp-
lýsingatæknifyrirtæki. Það gerir það
að verkum að IS-15 telur það ekki
vænlegan kost að fjárfesta í þessum
tegundum fyrirtækja í dag þrátt fyr-
ir að þetta séu vel rekin fyrirtæki,"
segir Styrmir. „Það er alltaf hollt að
hafa í huga að það er munur á góðu
hlutabréfi og góðu hlutafélagi." Sjóð-
stjórinn þarf að huga að framtíðinni
og það er hans tilfinning að vöxtur
líftæknifyrirtækja verði mestur til
lengri tíma litið.
FJÁRMÁLARÁÐHERRA, Geir H.
Haarde, segir að skattalegt um-
hverfi fyrirtækja á íslandi sé
stöðugt að breytast í takt við þá
þróun sem er að verða í viðskiptum
og rekstri á heimsvísu. Fram kom í
umfjöllun um skattamál fyrirtækja í
alþjóðlegum rekstri, sem birtist í
Morgunblaðinu í gær, að íslenska
skattkerfið hefur að mörgu leyti
farið halloka í samanburði við skatt-
kerfi í nágrannaríkjunum hvað
varðar skattareglur fyrirtækja. Sér-
staklega er á það bent að íslensk
stjómvöld hafa staðfest tiltölulega
fáa tvísköttunarsamninga við önnur
ríki og geti það gert skattbyrði ís-
lenskra fyrirtækja í alþjóðlegum
rekstri þyngri en fyrirtækja sem
skráð era erlendis.
„Skattamál fyrirtækja er eitt af
því sem stöðugt er verið að vinna
með hér í ráðuneytinu," sagði ráð-
STOFNAÐ hefur verið nýtt fyrir-
tæki í ferðaþjónustu á íslandi, Bók-
unarmiðstöð Islands ehf., og er það í
eigu Samvinnuferða/Landsýnar.
Bókunarmiðstöð Islands mun starf-
rækja nýtt gagnvirkt bókunar- og
upplýsingakerfi, sem ferðamenn og
aðilar í ferðaþjónustu geta nýtt sér.
Kerfið annast milligöngu um við-
skipti milli kaupenda og seljenda
vöra og þjónustu og geta viðskipta-
vinir greitt fyrir með greiðslukorti.
Einnig geta ferðamenn sótt fjöl-
breyttar upplýsingar um Island í
gagnagrunninn.
„Þetta er gagnagrunnur fyrir ís-
lenska ferðaþjónustu sem hefur
margar boðleiðir,“ segir Kristján
Daníelsson, framkvæmdastjóri Bók-
unarmiðstöðvar íslands. „í fyrsta lagi
má nálgast granninn gegnum Netið, í
öðra lagi í gegnum kerfí sem kallast
„sölustjórinn" og er bókunarkerfi fyr-
ir þjónustuaðila, og í þriðja lagi mun-
um við setja upp útstöðvar þar sem
viðskiptamenn geta sjálfir bókað
þjónustu eða nálgast upplýsingar. Við
áætlum að setja upp þessar útstöðvar
FBA lýsir áhyggjum af þróun á inn-
lendum skuldabréfamarkaði undan-
farið og því sem nefnt er minnkandi
seljanleiki spariskírteina ríkissjóðs í
nýrri mánaðarskýrslu bankans sem
út kom á fimmtudag. Fram kemur
að frá því í byrjun september á síð-
asta ári hafi Seðlabankinn hækkað
stýrivexti sína í þrígang og jafn-
framt sett lausafjárkvöð á bindi-
skyldar stofnanir. Einnig er bent á
uppkaup ríkissjóðs á ríkisskulda-
bréfum sem hófust í október á síð-
asta ári og nema nú um 8 milljörð-
um króna. FBA telur að þessar ráð-
stafanir ríkisvaldsins hafi grafið
undan trausti markaðsaðila á inn-
lendum markaði með spariskírteini.
Seljanleiki skuldabréfa er sam-
kvæmt skilgreiningu FBA „mæli-
kvarði á það hversu auðvelt er að
kaupa/selja verðbréf á markaðsvirði
þannig að verðið hreyfist hóflega
við töluverð viðskipti". Fram kemur
að seljanleiki er sá mælikvarði sem
horft er mest til þegar lagt er mat á
herra í samtali við Morgunblaðið í
gær. „I dag vora til dæmis fulltrúar
hér frá Portúgal og hefur þegar ver-
ið gengið frá tvísköttunarsamningi
milli landanna sem undirritaður
verður á næstunni. Einnig hefur ver-
ið gengið frá samningi við Rússland
og í farvatninu era fjölmargir samn-
ingar við önnur ríki, til dæmis Spán.“
Geir segir að ýmislegt annað sé
til skoðunar í sambandi við skatta-
mál fyrirtækja. „Reyndar vill
þannig til að í dag skipaði ég nefnd
sem ætlað er að vera ráðuneytinu til
ráðgjafar um mótun skattareglna
og tengd mál. Hópurinn er skipaður
fulltrúum utan ráðuneytisins og er
þannig viðbót við það starf sem hér
fer fram innan veggja. í honum er
fólk sem þekkir vel til í atvinnulífi
hér á landi og mun verða okkur hér
í ráðuneytinu til halds og trausts."
Af öðram viðfangsefnum nefnir
víða um land í framtíðinni." Bókunar-
miðstöð Islands hefur gert samning
við upplýsingamiðstöð ferðamála í
Reykjavík um víðtækt samstarf um
bókunarkerfið og gagnagranninn
sem það byggir á. Kristján segir að
fyrirtækið hafi marga aðra samninga
það hversu þróaðir einstakir verð-
bréfamarkaðir era. „Skorti seljan-
leika dregur það úr trúverðugleika
á markaðnum og skapar markaðs-
aðilum óvissu," segir meðal annars í
skýrslunni.
í skýrslunni kemur fram að frá
því að ríkissjóður tilkynnti fyrst um
uppkaup á ríkisskuldabréfum hafi
stórlega dregið úr veltu með spari-
skírteini og ríkisbréf á Verðbréfa-
þingi Islands og hafi seljanleiki,
mældur sem hlutfall veltu af mark-
aðsvirði, minnkað í sama hlutfalli og
veltan. Einnig kemur fram að mun-
ur á kaup- og söluávöxtun á helstu
markflokkum spariskírteina á VÞI
hafi aukist mikið og að líka hafi
dregið úr heildarfjárhæð fram-
lagðra kaup- og sölutilboða á degi
hverjum.
FBA bendir á að þróunin á mark-
aði með spariskírteini sé í andstöðu
við þá þróun sem átt hefur sér stað í
viðskiptum með húsbréf, en þar hef-
ur heildarfjárhæð framlagðra kaup-
Geir lög um virðisaukaskatt sem
sérstök nefnd hefur haft til athug-
unar í ljósi tíu ára reynslu af virðis-
aukaskatti hér á landi. Hann segir
einnig að til greina komi að endur-
skoða löggjöf um eignaskatta á fyr-
irtæki en að ekkert hafi verið
ákveðið í því efni. „Enn eitt dæmi
um það sem líta þarf vandlega á era
kaupréttarsamningar starfsfólks á
hlutabréfum í fyrirtækjum. Ég hef
áður sagt að móta þurfi skýrar regl-
ur um slíkar ráðstafanir og tel að
ekki eigi að vera mjög erfitt að
finna lausn á því máli. Menn þurfa
fyrst og fremst að koma sér saman
um útfærslu."
Geir vildi ekki nefna hvenær búast
mætti við því að hugsanlegar breyt-
ingar yrðu leiddar í lög en sagði að í
ráðuneytinu væra nokkur framvörp
til athugunar sem tengdust löggjöf
og reglugerðum á sviði skattamála
í undirbúningi og sé stefnt að þvi að
setja upp „sölustjórann“ í öllum upp-
lýsingamiðstöðvum ferðamála hér á
landi.
Bókunarmiðstöðin er nú þegar
orðin aðgengileg á Netinu og er slóð-
in www.discovericeland.is
og sölutilboða á VÞÍ verið að aukast
og bil milli kaup- og söluávöxtunar
að minnka. Ennfremur hafi átt sér
stað mikið flökt á gildi vísitalna
spariskírteina en ekki sé hægt að
greina sömu þróun í viðskiptum
með húsbréf.
Af öllu þessu dregur FBA þá
ályktun að spariskírteini gegni ekki
eins veigamiklu hlutverki nú og áð-
ur og séu húsbréf í auknum mæli
farin að gegna því hlutverki sem
spariskírteini gegndu áður. Þó er
þess getið að um allan heim sé
vaxtaferill ríkisskuldabréfa, með
mislangan binditíma, grannur að
allri annnarri verðlagningu á vaxta-
markaði. „Húsbréf munu aldrei
geta gegnt þessu hlutverki. Þessi
þróun hægir því á áframhaldandi
framþróun á innlenda vaxtamarkað-
inum, að mati FBA,“ segir í skýrsl-
unni og er sú ósk jafnframt látin í
Ijós að ríkissjóður leiti, í samráði við
markaðsaðila, leiða til að endur-
vekja traust þeirra á vaxtaferlinum.
sem ætlunin væri að leggja fyrir
þingið á næsta vetri eða síðar.
Um þær tilraunir sem fram fara á
vettvangi Evrópusambandsins og
OECD og lúta að samræmingu
skattareglna sagði Geir að eins og
mál horfðu við nú væri þess langt að
bíða þar til þær færa að bera telj-
andi árangur. „Hins vegar er eðli-
legt að við fylgjum almennri réttar-
þróun á þessu sviði í heiminum og
búum jafnframt okkar skattkerfi
þannig úr garði að það sé aðlaðandi
og vinveitt atvinnurekstri og ný-
sköpun. Hér á landi hefur margt
verið gert í því skyni að laga starfs-
skilyrði atvinnulífs að þeirri þróun
sem er að verða heiminum og við
munum halda áfram þeirri aðlögun
á næstunni. Við ætlum okkur að
vera í fararbroddi meðal ríkja
heims á næstu öld,“ sagði fjármála-
ráðherra.
Starfsfólki
fækkar um
40 hjá
Tæknivali
„STARFSMENN Tæknivals verða
280 talsins hinn 1. september, en
þeir voru 320 í apríllok. Þetta er því
fækkun um 40 rnanns." Þetta segir
Árni Sigfússon, framkvæmdastjóri
Tæknivals, í samtali við Morgunblaö-
ið og bætir við að þessari fækkun
starfsfólks hafi verið náð eftir fjórum
leiðum.
„í fyrsta lagi hefur fyrirtækið veriö
að selja frá sér verkefni, og þeim
hefur fýlgt fólk sem hefur þá um leiö
hætt störfum hjá Tæknivali. í öðru
lagi hefur verið auðvelt að aðstoða
fólk viö að fá önnur störf, enda er
ekki atvinnuleysi í tölvugeiranum. í
þriðja lagi hafa menn sagt upp störf-
um og loks hefur mönnum verið
sagt upp. Þessar fjórar leiðir hafa
gengiö mjög vel í góðu samkomulagi
við þá sem í hlut eiga, og eru engin
eftirmál af þessum breytingum, sem
er ánægjulegt. Mér er mjög annt um
þaö, en þetta eru það miklar breyt-
ingar og þaö mikil uppstokkun aö
ekki væri óeölilegt aö búast við
öðru," segir Árni.
Hann segir að þessi fækkun
starfsfólks sé liöur í endurskipulagn-
ingu á rekstri Tæknivals, en vill ekki
tjá sig frekar um aðra þætti endur-
skipulagningarinnar. „Ég myndi gera
það á betri tíma. Við erum að fara
yfir þetta og það eru mjög margir
þættir sem litið er til. Sá tími fer að
nálgast aö viö getum skýrt frá þessu
í nánari atriöum. Þetta veröur að
hafa sinn gang,“ segir Árni Sigfús-
son að lokum.
-------------
Landsbankinn
tekur 12,3
milljarða lán
LANDSBANKI íslands hf. hefur
samið um lántöku á alþjóðamarkaði
aö fjárhæö 162 milljónir evra sem
svarar til 12,3 milljarða króna. Upp-
haflega var miðað við að taka lán að
fjárhæð 100 milljónir evra, en vegna
mikils áhuga fjárfesta á lánamarkaöi
varð endanleg upphæð lánsins 162
milljónir evra.
Umsjón með lántökunni haföi
Bankgesellschaft Berlin í London,
en aðrir umsjónarbankar voru Bayer-
ische Hypo- und Vereinsbank AG,
Dresdner Bank Luxembourg S.A. og
San Paolo IMI Group, að því er fram
kemur í fréttatilkynningu frá Lands-
bankanum.
Nýr gagnagrunnur fyrir ferðaþjónustu hér á landi
Annast milligöngu um við-
skipti með vörur og þjónustu
Kristján Damelsson: “Stefnum að því að setja „sölustjórann" upp í öllum
upplýsingamiðstöðvum ferðamála hér á landi."
FBA lýsir áhyggjum af
markaði með spariskírteini