Morgunblaðið - 03.09.1999, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
►
í
I
t
i
!
t
i
í
i
f
i;
Tjón í sumarbústað sem sprakk í Grímsnesi talið nema milljónum
Vinnueftirlitið
hyggst skoða
búnaðinn
Aðkoman í sumarbústaðnum eftir spreng'ing'una var ljót, enda
skemmdust gólf og loft og flestallar innréttingar einnig, auk þess sem
bústaðurinn virðist hafa skekkst.
DEILDARSTJÓRI tjónmatsdeild-
ar vátryggingafélagsins VIS, sem
tryggði sumarbústað í Grímsnesi
sem skemmdist mikið þegar raf-
magsnvatnskútur í honum sprakk
fyrir skömmu, hefur skoðað aðstæð-
ur þar. Kristinn Kristinsson, eig-
andi bústaðarins, segir að Ijóst sé
orðið að tjónið skipti milljónum
króna. Eftir sé hins vegar að ganga
frá tryggingabótum og ákveða
hvemig staðið verði að viðgerð.
„Þarna fóru gólf og innveggir og
allar innréttingar, auk þess sem
þrýstingurinn og rúmmálsaukning-
in er svo gríðarleg að á öllum fest-
ingum tognar og það fellur ekki í
sama farið. Það þarf að yfirfara
þetta vandlega og lagfæra eins mik-
ið og hægt er,“ segir Kristinn.
Hann segir að vart sé hægt að
segja að kúturinn sé til lengur, hann
hafí verið útflattur eftir sprenging-
una og rafmagnsbúnaðurinn sem
bilaði og var í sérstökum kassa ofan
á kútnum, hafi ekki fundist. „Þetta
fór í tætlur og frumeindir sínar,“
segir Kristinn.
Eitt slys er slysi
of mikið
Gísli Rúnar Sveinsson, umdæmis-
stjóri Vinnueftirlits ríkisins á Suð-
urlandi, segir að ekki hafi verið til-
kynnt um óhappið til þess, en hann
geri hins vegar ráð fyrir að reynt
verði að skoða málið. „Við viljum
vita hvað hefur gerst og geta í kjöl-
farið bent fólki á að athuga sam-
bærileg tæki og tól,“ segir hann.
Hann segir að 1978 hafi verið sett
reglugerð um vatnshitunarkerfi
önnur en varmaveitur og ákveðnar
kröfur gerðar til tækja, meðal ann-
ars um yfirhitavara og öryggisloka.
í kjölfarið hafi farið fram skoðun á
tækjum og þau tekin úr umferð sem
ekki uppfylltu ákvæði reglugerðar-
innar. „Eftir þá hreinsun töldum við
málin komin í sæmilegt horf og að
framhaldið væri í höndum rafvirkja-
og pípulagningameistara sem setja
upp þessi tæki og athuga að þau séu
í góðu lagi. Hins vegar getur allur
búnaður bilað og það virðist hafa
gerst í þessu tilviki," segir Gísli
Rúnar.
Agúst Ágústsson, deildarstjóri
þrýstihylkjadeildar hjá Vinnueftir-
liti ríkisins, segh- ekki vitað um
fjölda umræddra rafmagnsvatns-
kúta, en reikna megi með að mjög
margir séu í notkun hérlendis. Kút-
arnir hafi bæði verið framleiddir
áratugum saman hérlendis og flutt-
ir inn um langa hríð með tiltölulega
óheftum hætti.
„Þessi kútur fellur undir vatns-
hitunarbúnað og flokkast mjög lágt
í öryggisskráningu hjá okkur. Við
höfum haft miklu meiri áhyggjur af
gufukötlunum, þar sem vatnið er yf-
irhitað, en í þessu tilviki er vatnið
ekki yfirhitað og á að vera undir 100
gráðum. Þarna hefur hins vegar
hitastillibúnaðurinn bilað, annað-
hvort brunnið yfir eða skemmst
með öðrum hætti og síðan hefur ör-
yggislokinn ekki heldur virkað,“
segir Ágúst.
Hann kveðst gera ráð fyrir að
Vinnueftirlit ríkisins muni senda frá
sér tilkynningu í kjölíár þessa máls
þar sem bent verði á að umræddur
búnaður sé mjög viðkvæmur og þótt
fágætt sé að hann bili hérlendis
finnist þess dæmi.
„Við getum hins vegar aldrei
sloppið alveg og eitt slys er einu
slysi of mikið. Það þarf að athuga
þennan búnað reglulega og fá til
þess fagaðila sem skoða m.a. örygg-
isloka og annað slíkt. Við gerum
þær kröfur að gufukatlamir séu
skoðaðir árlega og svipaða sögu má
segja um þessar hitakúta, en við
höfum hins vegar ekki farið mjög
grannt í að elta þá uppi enda er
fjöldi þeirra mjög mikill. Við ráð-
leggjum hins vegar fólki að fá
reglubundið eftirlit, annaðhvort ár
með nýja katla og jafnvel árlega
með eldri búnað. Eftirlit er eina
ráðstöfunin sem getur nægt til að
koma í veg fyrir óhöpp. Þjónustuað-
ilar þessa búnaðar eiga að geta ann-
ast slíkt eftirlit,“ segir hann.
Meiri hætta með
minni notkun
Ágúst segir að hættan samfara
kútunum aukist eftir því sem þeir
eru minna notaðir, þar sem liðir
geti þá fest sig og raki haft áhrif á
rafbúnaðinn. Tæki sem staðið hefur
ónotað um tíma geti því verið verr
farið en tæki sem er í stöðugri
notkun.
Félag fasteignasala
Tímabært
að fá lög
um fast-
eigna-
viðskipti
FÉLAG fasteignasala fagnar
því að dómsmálaráðherra hef-
ur ákveðið að láta semja frum-
varp til laga um fasteignavið-
skipti. Þetta sagði Guðrún
Ámadóttir, formaður Félags
fasteignasala og fasteignasali á
Eignasölunni Húsakaupum, í
samtali við Morgunblaðið í
gær.
Að sögn Guðrúnar er löngu
orðið tímabært að fá lög um
fasteignaviðskipti til að bæta
úr þeirri óvissu sem ríkt hefur
á markaðnum til margra ára.
Hún sagði að Félag fasteigna-
sala og Húseigendafélagið
hefðu ítrekað sent dómsmála-
ráðuneytinu erindi varðandi
þessi málefni og sagði hún það
vera rós í hnappagat Sólveigar
að hafa loksins tekið á málinu.
Guðrún sagði að lögin
myndu t.d. taka á vanefndum
af hálfu seljenda og kaupenda.
Töluvert hefur verið um það að
seljendur, sérstaklega verk-
takar, hafi ekki afhent hús-
næði á tilskildum tíma og þar
með komið kaupendum í vand-
ræði. Þá hefur einnig borið á
því að kaupendur hafi fallið frá
kaupum og skilið seljenduma
eftir í óvissu. Þetta var sér-
staklega algengt þegar Ibúð-
arlánasjóður var í sem mestum
vandræðum með að afgreiða
umsóknir.
Að sögn Guðrúnar mun Fé-
lag fasteignasala, sem og Hús-
eigendafélagið, væntanlega
koma að lagagerðinni á ein-
hvem hátt, en hún taldi líkleg-
ast að samskonar lög í Skand-
inavíu yrðu notuð sem fyrir-
mynd.

Finnur Ingólfsson iðnaðarráðherra ósammála
Ólafí Erni Haraldssyni um Eyjabakka
Yirkjunin ekki ávísun
á Kárahnúkavirkjun
Morgunblaðið/Þorkell
Elísabet og Paul Fraim, borgarstjóri í Norfolkk komu við í Ráðhúsinu og
hittu þar meðal annarra Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur borgarstjóra.
A
Island verður í heið-
urssæti í Norfolk
ÍSLAND verður í heiðurssæti á
Azaleahátíðinni í Norfolk í Banda-
ríkjunum á næsta ári. Hátíðin er
haldin árlega, og með henni fagna
íbúar borgarinnar vem Atlantshafs-
herstjórnar Atlantshafsbandalags-
ins (NATO) í Norfolk. í fréttatil-
kynningu frá utanríkisráðuneytinu
kemur fram að hátíðina sæki yfir-
leitt um 250 þúsund manns.
Þá segir að hátíðin hafi verið
haldin síðan 1953, og að flest aðild-
arríki NATO hafi tekið virkan þátt í
henni frá upphafi, ísland fyrst tekið
þátt 1987. Á hverju ári sé eitt aðild-
arríkja valið til að í heiðurssæti, og
hafi Islendingum nú verið boðið það
í annað sinn.
Þá kemur fram í fréttinni að mið-
að sé að því að tengja þátttökuna
landafundahátíðahöldum í Norður-
Ameríku. Ekki hafi þó verið ákveðið
hvað íslendingar geri að þessu
sinni, en líldegt sé að framlag þeirra
verði með svipuðu sniði og 1990,
þegar íslendingar skipuðu heiðurs-
sætið. Þá hafi þátttakan m.a. falist í
bamakórsöng og fiðlueinleik, mál-
verkasýningu og tískusýningu.
Paul Fraim, borgarstjóri í Nor-
folk, kom til íslands í vikunni í
tengslum við fyrirhugaða hátíð og í
samtali við Morgunblaðið lagði hann
áherslu á hversu ánægjulegt væri að
Island skipaði heiðurssætið vegna
tengslanna við hátíðahöld vegna
þúsund ára afmælis landafunda nor-
rænna manna í N-Ameríku.
Hátíðin mun standa frá 24. til 30.
apríl á næsta ári.
FINNUR Ingólfsson, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, kveður gæta
misskilnings í máli flokksbróður
sína, Ólafs Amar Haraldssonar,
sem segir að gera verði mat á um-
hverfisáhrifum Kárahnúkavirkjun-
ar þegar í stað, áður en gengið verði
til samninga við Norsk Hydro um
byggingu álvers á Austurlandi.
Ekki hafí verið tekin nein ákvörðun
um að virkja Kárahnúka.
„Ég er ekki samþykkur því að
virkjun við Eyjabakka sé ávísun á
Kárahnúkavirkjun. „Fyrsti áfangi
álvers gerir ráð fyrir 120 þúsund
tonna stærð, og það em engar
skuldbindingar um framhald að
öðm leyti en að skoðað verði sér-
staklega hvort stækkun komi til
greina. Verði af þeirri stækkun
þurfa menn að huga að virkjunar-
kostum og þá getur fleira komið til
greina en Kárahnúkavirkjun, eftir
því hversu stór sá áfangi yrði,“ seg-
ir Finnur.
Mat ótímabært sem
sakir standa
Hann bendir hins vegar á að
hugsanleg virkjun í Jökulsá á Brú
sé einn af þeim kostum sem verið er
að skoða í tengslum við rammaáætl-
un um nýting vatnsafls og jarð-
varma til mjög langs tíma. „Öll
þessi virkjunaráform era þar til sér-
stakrar skoðunar og því engin
ástæða til á þessari stundu að fara
með það í mat á umhverfisáhrifum.
Hins vegar er alveg Ijóst, að kæmi
til þess að virkjað yrði með ein-
hveijum hætti í Jökulsá á Brú,
myndi sú framkvæmd falla undir
lögin um mat á umhverfisáhrifum,“
segir Finnur.
Hann kveðst sömuleiðis á önd-
verðum meiði við Ólaf Öm um að
ástæða sé til staldra við, áður en
ráðist er í framkvæmdir á svæðinu.
„Ég er ósammála Ólafi Emi um
þetta og held að halda þurfi samn-
ingaviðræðum áfram og ljúka þeim í
þeim tilgangi að treysta byggð á
Austurlandi og um leið til velmeg-
unar fyrir landið allt. Það hefur
lengi legið fyrir að við Ólafur höfum
ekki verið alveg sammála í þessum
hlutum, en okkur hefur tekist að
leysa þau mál með farsælum hætti,“
segir Finnur.
„Við höfum átt gott samstarf sem
þingmenn fyrir sama kjördæmið,
með ólíkar áherslur og skoðanir,
enda mennirnir dálítið ólíkir. Okk-
ur tókst, mér sem iðnaðarráðherra
og honum sem formanni iðnaðar-
nefndar á seinasta kjörtímabili, að
koma í höfn öllum þeim fram-
kvæmdum á sviði orkufreks iðnað-
ar sem þá vom í gangi og ég er ekki
í neinum vafa um að okkur takist k
það áfram. Menn verða að virða j
skoðanir hver annars og taka tillit |
til þeirra, en við verðum að vega og V
meta þá þjóðhagslegu hagsmuni
sem em í húfi.“
Brýnt að nýta
tækifæri
Hann segir reynsluna sýna að Is-
lendingar hafi fyrst byrjað að nýta
náttúmauðlindir sínar til stóriðju-
byggingar við álverið í Straumsvík, |
rétt fyrir 1970, og síðan þá hafi
mjög lítið gerst í nýtingu orkuauð-
lindanna, allt fram til ársins 1995. '
„Menn voru sífellt á þeim tíma, ekki
síst kannski Morgunblaðið, að
leggja áherslu á mikilvægi þess að
þessar náttúmauðlindir væm nýtt-
ar til velmegunar, atvinnuþróunar
og byggðaþróunar í landinu. Eigum
við ekki að hafa þá döpm reynslu í
huga þegar við höldum áfram og
reynum að nýta þau tækifæri sem |
við höfum á þessu sviði? Það liggur j
á og við eigum að nýta þau tækifæri |
sem gefast til að íslenskir hagsmun-
ir séu tryggðir í þeim efnum,“ segir
Finnur.
I