Morgunblaðið - 03.09.1999, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999 43
UMRÆÐAN
Um rannsóknir á ferðamennsku
Arnar Már
Ólafsson
Bjöm Margeir
Siguijónsson
TILEFNI þessara
skrifa er grein Ingólfs
Asgeirs Jóhannsson-
ar, Auðlindir í alfara-
leið og ímyndin um
ísland, í Mbl. 27. júlí
sl. sem fjallar um
rannsóknir og upp-
byggingu í ferðaþjón-
ustu. Rétt er að nokk-
ur atriði komi fram.
Ingólfur gagnrýnir
stjórnvöld fyrir af-
skiptaleysi af ferða-
mennsku og telur að
víða um land sé byggt
upp af vanefnum en
þó af forsjálni og
framtaki einstaklinga.
Þá nefnir hann að rannsóknir skorti
á því hvað gæti borið árangur og
segir ennfremur á öðrum stað að
rannsóknir skorti á því hvað ferða-
menn vilja.
Aðkoma hins opinbera að
ferðamálum
Varðandi áhuga íslenskra stjórn-
valda á ferðaþjónustu þá verður
vart talað um afskiptaleysi. Arið
1996 var unnin stefnumótun í ferða-
þjónustu sem samgönguráðuneytið
gaf út í maí sama ár. Ari síðar var
birt framkvæmdaáætlun fyrir þá
þætti er snúa að innviðum íslenskr-
ar ferðaþjónustu. Þar voru gerðar
áætlanir m.a. fyrir umhverfísmál,
afþreyingu, markaðsmál, gæða- og
upplýsingamál, samgöngur og
skipulag og menntun og rannsóknii-
í ferðaþjónustu.
Háskólanám á sviði ferðamála er
nú hafið við Háskólann á Akureyri, í
samræmi við framkvæmdaáætlun-
ina. í kjölfarið hefur Háskóli ís-
lands tekið upp nám í ferðafræðum.
Báðir skólarnir eru þátttakendur í
rannsóknarverkefnum er tengjast
ferðaþjónustu og ferðamennsku
sem hið opinbera kostar.
Þá hefur verið komið upp námi á
menntaskólastigi í ferðamálum við
Menntaskólann í Kópavogi auk þess
sem faggreinum veitingamennsku
hefur verið búin þar aðstaða.
Uppbygging ferðaþjónustu er að
miklu leyti fjármögnuð af hinu opin-
bera. Byggðastofnun, Framleiðnis-
jóður landbúnaðarins, Ferðamála-
sjóður og ýmsir smærri
atvinnuþróunarsjóðir sinna allir
fjármögnun ferðaþjónustu á sinn
hátt. Allt eru þetta opinberir sjóðir
sem starfa innan þeirrar stefnu sem
stjórnvöld marka.
Innan samgönguráðuneytis er
starfandi fulltrúi sem sinnir málefn-
um ferðaþjónustunnar sérstaklega
og Ferðamálaráð Islands rekur
skrifstofur í Reykjavík og á Akur-
eyri auk þeirrar starfsemi sem fram
fer erlendis á vegum Ferðamálar-
áðs.
A sveitarstjómarstiginu eru víða
starfandi ferðamálafulltrúar með
fulltingi atvinnuþróunarfélaga sem
njóta fjárhagslegs stuðnings
Byggðastofnunar, sem er opinbert
iyrirtæki. Þá hafa mörg sveitarfé-
lög unnið stefnumótanir í ferðamál-
um og komið að markaðsmálum og
uppbyggingu ferðaþjónustu með
beinum fjárframlögum eða öðrum
hætti.
Hinn fjárhagslegi drifkraftur á
bakvið uppbyggingu í ferðamálum
er því ekki eingöngu framsýnum
einstaklingum að þakka heldur
einnig hinu opinbera, sem er
stærsti fjármögnunaraðili ferða-
þjónustu, a.m.k. meðal birgja.
Ahugi hins opinbera er því langt frá
því að vera lítill en hitt er rétt að
samræmi og skipulag skortir oft í
uppbyggingu ferðaþjónustu á ein-
stökum svæðum.
Upplýsingar sem Iiggja fyrir
Hvað varðar rannsóknir á vænt-
ingum erlendra ferðamanna kemur
fram í árlegum könnunum Ferða-
málaráðs meðal erlendra ferða-
manna hverju ferðamenn sækjast
eftir hér á landi. Fjármögnun all-
flestra rannsókna í ferðamennsku
er í höndum hins opinbera og tæp-
lega verður ríkið sakað um áhuga-
leysi í þeim efnum. Þá má geta þess
að á hverju ári eru unnin nokkur
lokaverkefni við íslenska háskóla er
snúa að ferðamennsku.
Hagstofan safnar tölum um
fjölda gistinátta og nýtingu gist-
irýmis og er ein mikilvægasta heim-
ildin um umfang ferðaþjónustu hér-
lendis. Þá safnar Þjóðhagsstofnun
hagtölum ferðaþjónustunnar. Allt
er þetta mikilvægt innlegg í rann-
sóknarstarf í ferðamennsku unnið
af áhuga og dugnaði einstaklinga
sem starfa innan þessara stofnana.
An áhuga hins opinbera væri ill-
mögulegt að hlúa að þessu frum-
kvöðlastarfi.
Forgangsröðun verkefna
Ingólfur Ásgeir segir í grein sinni
hvaða rannsóknir komi íslenskri
Ferðamál
*
Ahugi hins opinbera er
því langt frá því að vera
lítill, segja Arnar Már
*
Olafsson og Björn
Margeir Sigurjónsson,
en samræmi og skipulag
skortir þó stundum í
uppbyggingu
ferðaþjónustu.
ferðaþjónustu að gagni. Þar sem
undirritaðir starfa að rannsóknum
og kennslu á sviði ferðamála er rétt
að greina frá þeim verkefnum sem
unnið er að og forgangsröðun
þeirra.
Staða lektors í ferðamálafræðum
við Háskólann á Akureyri er nýtil-
komin, þá er staða sérfræðings við
Ferðamálaráð Islands sömuleiðis
nýstofnuð, ráðið var í bæði þessi
störf á árinu 1998.
Stöðumar em tengdar með þeim
hætti að lektor í ferðafræðum tekur
þátt í rannsóknarverkefnum í sam-
vinnu sérfræðings Ferðamálaráðs
Islands, þá sinnir sérfræðingur
Ferðamálaráðs stundakennslu við
HA.
Fyrsta verkefnið sem fyrir lá í
upphafi árs 1999 var að tryggja
fjármögnun rannsóknarverkefna
HA og F erðamálaráðs og var litið til
Rannsóknarráðs Islands í þeim efn-
um. Rannís hefur nú styrkt verkefni
sem stendur í þrjú ár og snýr að
þolmörkum ferðamannastaða á ísl-
andi. Verkefnið er unnið í samvinnu
Ferðamálaráðs, HA og Náttúm-
vemdar ríkisins.
Næsta verkefni er að þróa
kennslu og aðkomu sérfræðings að
stundakennslu við Háskólann á Ak-
ureyri í ferðafræðum. Mikilvægt er
að rannsóknastarf fari saman við
kennslu á háskólastigi.
Bæði er um að ræða mikilvæga
þjálfun fyrir nemendur sem aðstoða
rannsóknarfólk við einstök verkefni
og sömuleiðis er mildlvægt að há-
skólakennsla í ferðamálafræðum sé
í tengslum við rekstraramhverfi
ferðaþjónustunnar. Samstarfið milli
HA og Ferðamálaráðs er með ágæt-
um og var formlega staðfest með
undirritun samnings í maí sl.
Þriðja verkefnið sem hleypt verð-
ur af stokkunum í lok árs 1999 er
stofnun gagnabanka fyrir ferða- '
þjónustuna þar sem safnað verður
upplýsingum um rekstrarumhverfi
ferðaþjónustunnar, afkomu og um-
fang. Hluti af þeim upplýsingum er
nú þegar til en hluta þeirra er nauð-
synlegt að framvinna. Markmiðið
með stofnun gagnabankans er að
þeir sem starfa í ferðaþjónustu geti
tekið upplýstar ákvarðanir í sínum
rekstri. Lögð verður rík áhersla á
samvinnu þeirra sem hrærast í
rekstri ferðaþjónustu og þeima sem
hafa þekkingu og aðbúnað til að
vinna upplýsingar sem nýtast í við-
skiptalegum tilgangi.
Eins og sjá má af þessari uppta-
lningu hér að ofan er ekki minnst á
rannsóknir á því hvað ferðamenn r <
vilja. Astæðan er einfaldlega sú að
slíkar rannsóknir era til. Það skort-
ir miklu fremur þekkingu á skipu-
lagi ferðamannastaða og mögulegri
nýtingu einstakra svæða til ferða-
mennsku. Þá skortir upplýsingar
um rekstrarumhverfi ferðaþjón-
ustu. Þess vegna era þau verkefni á
forgangslista Háskólans á Akureyri
og Ferðamálaráðs Islands.
Arnar Már er lektor í
ferðamálafræðum við Háskólann á
Akureyri. Björn Margeir er
sérfræðingur Ferðamálaráðs íslands
á skrifstofu þess á Akureyri.
ATVINNUAUG LÝ S I N GAR
Afgreiðslustarf
í blómabúð
Starfskraftur óskasttil afgreiðslustarfa. Kvöld-
og helgarvinna. Starfsreynsla við verslunar-
störf æskileg. Aldur ekki yngri en 25 ára.
Upplýsingar á staðnum.
Blómahöllin sf., Hamraborg 1—3, Kópavogi.
Léleg laun/
óörugg framtíð?
Ört vaxandi fjölþjóðafyrirtæki býður rösku og
áreiðanlegu fólki störf á eftirtöldum sviðum:
Markaðssetning og stjómunarstörf.
Góð kunnátta í ensku, á tölvum og interneti
nauðsynleg. Viðtalspantanir í síma 832 0250.
Ábyrgðarstörf
hjá Nýkaupi!
Nýkaup leitar að dugmiklum og ábyrgum
einstaklingum í eftirfarandi framtíðarstörf:
0 Starfsmann i áfyllingu á frystivöru og
pakkaðri kjötvöru alla virka dagafrá kl. 8-17.
Góð laun boði fyrir réttan aðila.
0 Manneskju í framsetningu á heitum mat
í verslun. Vinnutími er virka daga frá
kl. 12-20. í þetta starf óskum við sérstak-
lega eftir dugmikilli og snyrtilegri húsmóður.
Nýkaup Kringlunni er ein glæsilegasta
matvöruverslun landsins og þvi góöur
vinnustaóur fyrir kraftmikið fólk á öllum aldn.
Verslunarstjórinn, Kári Tryggvason veitir nánari
upplýsingar um þessi störf á staðnum eða i
sima 568-9300.
Nykaup
/htr sem ferskleikiim býr
MENNTASKÓLINN JáC
VIÐ SUND^A
Stærðfræði
Nú þegar er laus til umsóknar kennsla í stærð-
fræði í 1. bekk. Um er að ræða eina stöðu (24
kennslustundir). Til greina kemur að skipta
starfinu milli tveggja til þriggja.
Áhugasamir hafi þegar samband við rektor
eða konrektorsem veita nánari upplýsingar
um starfið og umsóknarferlið. Símanúmer
skólans eru 553 7300 og 553 3419.
Rektor.
Frá kaffistofu
Norræna hússins
Vegna afleysinga vantar okkur, sem fyrst, dug-
legan og skapgóðan vinnukraft í 50% vinnu
í kaffistofuna, en 100% tímabilið 15. september
til 15. október.
Áhugasamir umsækjendur, sem þurfa að geta
talað og skilið eitthvert Norðurlandamálanna,
eru velkomnir á staðinn til að kynna sér þetta
nánar.
Upplýsingar um starfið eru ekki gefnar í síma.
Ertu
metnaðargjarn/gjörn?
Elskarðu að ferðast?
Ertu samviskusamur/söm og áreiðanleg/ur
en ert ekki með þau laun sem þú vildir hafa?
Viltu geta vaxið með fyrirtæki í sífelldum vexti
á heimsmælikvarða?
Ef þetta á við þig, hafðu þá samband í síma
881 6230. Þekking á interneti og tungumálum
mjög æskileg.
Sölufulltrúi í sælgæti
Við leitum að duglegum og drífandi sölu-
fulltrúa til að þjónusta verslanir.
Starfið krefst skipulagshæfni og sjálfstæðra
vinnubragða.
Áhersla er lögð á söluhæfileika, snyrtimennsku,
reglusemi og lipurð í mannlegum samskiptum.
Umsækjandi þarf að geta hafið störf sem fyrst. ~
Upplýsingar eru veittar á skrifstofu íslenskrar
dreifingar, Skútuvogi 1e, í dag,föstudaginn
3. september, frá kl. 15.00—18.00.
Kaffi Puccini
kaffihús — kaffiverslun
óskar eftir að ráða starfskraft í ábyrgðarstöðu.
Viðkomandi þarf að hafa góða þjónustulund
og sýna lipurð og frumkvæði í starfi. Um er
að ræða nýtt starf sem mun fela í sér mikla fjöl-
breytni. Uppl. í síma 581 2128 eða 698 8564.
íslensk matvæli
vantar fólk til starfa í pökkun.
Nánari upplýsingar á staðnum.
íslensk matvæli,
Hvaleyrarbraut 4—6, Hafnarfirði. r