Morgunblaðið - 03.09.1999, Síða 39

38 FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf„ Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MIKILVÆG
SJÁVARÚTVEGS-
SÝNING
ÍSLENZKA sjávarútvegssýningin er nú haldin í sjötta
sinn, en í fyrsta sinn í Smáranum í Kópavogi. Aður var
hún haldin í Laugardalshöll. Sýningunni hefur stöðugt
vaxið fiskur um hrygg frá þeirri fyrstu 1984 og er hún orð-
in með stærstu alþjóðlegum sýningum á sviði sjávarútvegs
í heiminum. Hún er íslenzkum sjávarútvegi og efnahagslífi
afar mikilvæg. Fyrirtækin fá tækifæri til að sýna á heima-
velli hvers þau eru megnug, sem eykur möguleikana til út-
rásar á erlenda markaði. Blómlegur iðnaður á sviði hug-
búnaðar, véla, tækja og ýmiss búnaðar fyrir sjávarútveg-
inn hefur risið hér á landi á undanförnum tveimur áratug-
um og er svo komið að sum fyrirtækjanna á þessu sviði
byggja nú orðið afkomu sína að miklu eða mestu leyti á út-
flutningi.
Gert er ráð fyrir að eitt til tvö þúsund erlendir gestir
komi gagngert til að skoða sýninguna, auk allra þeirra
sem eru sýnendur. Alls er gert ráð fyrir að gestir geti orð-
ið 20.000, en sýnendur eru tæplega 900 frá 36 þjóðlöndum.
íslenzka sjávarútvegssýningin, þótt haldin sé undir for-
ystu erlends fyrirtækis, Nexus Media, er merki um það
hve framarlega íslendingar standa í sjávarútvegi, bæði
tækni og veiðistjórnun. Það er litið til okkar Islendinga í
þessum efnum.
Árni Mathiesen sjávarútvegsráðherra lýsti sýninguna
opna og kvað hana afar mikilvæga fyrir íslenzkan sjávar-
útveg, allt íslenzkt efnahagslíf og þar með þjóðarbúið í
heild. Undir það er óhætt að taka.
Með ólíkindum er, hve langt íslenzk hugbúnaðar- og
tölvufyrirtæki hafa náð á sviði sjávarútvegs og framförun-
um virðast lítil takmörk sett. En sýningin er einnig mikil-
væg fyrir það bæjarfélag, sem hýsir hana: „Menn hafa sett
hér upp stórkostlega sýningu og ég tek sérstaklega eftir
hvað básarnir eru fallegir og tæknin mikil. Eg vissi að um-
fangið væri nær 50% meira en síðast en eftir að hafa geng-
ið hérna í gegn virðast fermetrarnir vera heldur stærri,“
segir Sigurður Geirdal, bæjarstjóri í Kópavogi, í samtali
við Morgunblaðið.
LÖG UM FAST-
EIGNAVIÐSKIPTI
DÓMSMÁLARÁÐHERRA, Sólveig Pétursdóttir, hefur
gefið yfirlýsingu þess efnis, að hún sé að láta smíða lög um
fasteignaviðskipti, sem taka til ábyrgðar bæði kaupanda
og seljanda í slíkum viðskiptum og hvaða reglur þurfi að
gilda er þau fara fram. Engin lög hafa verið í gildi um fast-
eignaviðskipti og því ber að fagna þessari ákvörðun ráð-
herrans. I fasteignaviðskiptum eru einstaklingar og fyrir-
tæki oft og einatt með þorra eigna sinna undir og því mik-
ið í húfi fyrir alla að þau fari fram samkvæmt fastmótuð-
um reglum.
Samkvæmt samtali við ráðherrann, sem birtist í Morg-
unblaðinu í gær, var það Húseigendafélagið, sem vakti at-
hygli ráðherrans á nauðsyn lagasetningarinnar. Á Norður-
löndum hafa slík lög verið sett og telur ráðherrann ástæðu
til að lög um fasteignaviðskipti hérlendis taki mið af þeim.
í lögunum þurfa að vera skýr ákvæði um úrræði fyrir þá,
sem þurfa að þola vanefndir af mótaðila sínum við samn-
ingsgerðina. Lögin þurfa að tryggja réttarstöðu bæði
kaupanda og seljanda og stuðla að öryggi í fasteignavið-
skiptum.
Lagasetning af þessu tagi er löngu tímabær hérlendis
og er reyndar furðulegt, að slík lög skuli ekki hafa verið
sett löngu fyrr. Lögin þurfa að vera skýr og nefndi dóms-
málaráðherra, að þau þurfi að kveða á um rétt kaupanda,
þegar gallar koma fram í hinni seldu eign, svo og ákvæði
um upplýsingaskyldu seljanda um ástand eignarinnar.
Óhagræði mótaðila við vanefndir á samningum getur oft
verið mikið og úrræði, er hann getur gripið til í slíkum til-
fellum, þurfa að vera afdráttarlaus og skýr. Tilgreina þarf
hvernig tjónþoli getur brugðist við til að lágmarka fjár-
hagslegt tjón sitt bjáti eitthvað á í viðskiptunum.
Bandaríkjamenn vinna að því að vernda búsvæði kyrrahafslaxins
24 laxategundir
í útrýmingarhættu
Ástand lífríkis Elliðaánna hefur verið til um-
fjöllunar undanfarið og er nú stefnt að
aðgerðum svo koma megi í veg fyrir áhrif
mannsins á lífríkið, eins og kostur er.
--7-------------—-------
I Bandaríkjunum standa menn þegar
frammi fyrir þeim vandamálum sem nú er
reynt að koma í veg fyrir hérlendis. Ragna
Sara Jónsdóttir kynnti sér ástandið
í Washington-fylki þar sem reynt er að bæta
fyrir þær skemmdir sem þegar hafa verið
unnar á lífríki áa og búsvæði laxategunda.
PressLink
Bóndi í Washington-fylki heldur fyrir andlit sér því hann fær ekki lengur
vatn til að veita á akra sína. Afturköllun áveituleyfa til bænda er hluti af
aðgerðum til að vernda laxategundir í útrýmingarhættu.
Chinook- (sá neðri) og Coho-laxar eru meðal þeirra laxategunda sem eru
á lista yfir dýr í útrýmingarhættu.
VESTURSTRÖND Banda-
ríkjanna standa menn
frammi fyrir þeim vanda-
málum sem nú er reynt að
fyrirbyggja hér. Sífelld stækkun þétt-
býlissvæða, skógarhögg, mengun,
virkjanir og aðrar framkvæmdir
mannsins hafa haft þau áhrif á bú-
svæði laxins að nauðsynlegt var að
grípa til róttækra aðgerða. Fyrr á
þessu ári voru níu laxategundir frið-
aðar með lögum og aðgerðir til að
bæta ástand þeirra hafnar. Aðgerð-
irnar hafa víðtæk áhrif í fylkjunum og
valda deilum meðal ólíkra hagsmuna-
hóga.
Árið 1973 settu Bandaríkjamenn
lög um tegundir í útrýmingarhættu.
Höfðu þá þegar nokkrar tegundir
dýra, plantna og fiska dáið út vegna
ágangs mannsins á náttúruna. í lög-
unum um tegundir í útrýmingarhættu
segir að yfirvöld skuli beita öllum til-
tækum ráðum til þess að koma í veg
fyrir útdauða fleiri tegunda. Yfir 700
tegundir plantna og dýra eru þegar á
listanum og voru Náttúruverndar-
stofnun Bandaríkjanna (United
States Fish and Wildlife Service) og
Hafrannsóknarstofnun Bandaríkj-
anna (National Marine and Fisheries
Service) stofnaðar til þess að sjá um
að fylgja lögunum eftir.
Áhrifamesta aðgerð vegna dýra í
útrýmingarhættu í lengri tíma
I mars síðastliðnum var 9 tegund-
um kyrrahafslax bætt á lista dýrateg-
unda í útrýmingarhættu. Heimkynni
tegundanna eru í Washington og
Oregonfylkjum á vesturströnd
Bandaríkjanna og hefur listinn haft
ákaflega mikil áhrif á flesta íbúa og
fyrirtæki á svæðinu, en alls eru 24
laxa- og silungstegundir friðaðar sam-
kvæmt þessum lögum.
„Listinn frá því í mars er áhrifa-
mesti listi um dýr í útrýmingarhættu
sem tekið hefur gildi í langan tíma.
Þetta er eitt fyrsta skiptið sem lögin
um tegundir í útrýmingarhættu skar-
ast við hagsmuni stórra þéttbýlis-
svæða á við Seattle, Portland og
byggðir þar í kring. Listinn hefur
áhrif á mjög stóran hluta íbúanna,"
segir Joe Scordino fulltrúi svæðis-
skrifstofu Hafrannsóknarstofnunar
Bandaríkjanna í Washington fylki.
Að sögn Scordino er stofnunin
skuldbundin til þess að gæta hags-
muna tegunda í útrýmingarhættu.
Niðurstöður rannsókna hafi sýnt fram
á slæmt ástand umræddra laxateg-
unda og nauðsynlegt hafi verið að
bregðast við því. Stofnunin hafi í nokk-
ur ár bent á vandamálið, en það hafi
ekki verið fyrr en í mars á þessu ári að
bandarísk stjórnvöld samþykktu að
bæta tegundimum á listann.
Að mati sérfræðinga liggja margar
ástæður að baki hnignun laxastofna
við Norðvesturströnd Bandaríkjanna.
Sumar orsakir, eins og slæmt ástand
sjávar, eru náttúrulegar og skapast
ekki af mannavöldum. Aðrar orsakir
og mun fleiri eru hins vegar beinar af-
leiðingar af verkum mannanna og má
þar nefna óhóflega nýtingu vatns,
skógarhögg, landbúnað, vatns- og
loftmengun, vöxt þéttbýlis, stíflur,
virkjanir, veiði og fiskeldi. Aukin
fólksfjölgun og ofnýting náttúruauð-
linda hefur stuðlað að búsvæðamissi
fyrir laxinn og þrengt að honum og
hrygningarstöðvum hans.
Áveitur bænda lagðar af
Markmið laganna er að ná þeim
laxategundum sem eru í hættu á heil-
brigt stig með því að bæta búsvæði
þeirra. Aðgerðir þess efnis eru hafnar
og krefjast þær samstarfs alríkisyfir-
valda, viðkomandi fylkjastjórna,
einkafyrirtækja, íbúa og annarra
hagsmunaaðila. Allar aðgerðir og
framkvæmdir sem á einhvem hátt
geta haft áhrif á búsvæði laxins eru
nú takmarkaðar. Vegagerð, áveitur
og byggingaframkvæmdir, sem áður
fengu nánast fyrirvaralaust samþykki
yfirvalda, eru nú tvisvar sinnum leng-
ur að fara í gegnum kerfið, segir í ný-
legri grein í dagblaðinu The Seattle
Times. Engum framkvæmdum hefur
þó enn verið neitað um leyfí, en svo
gæti farið með sumar þeirra, ef sýnt
er fram á að þær hafi neikvæð áhrif á
laxinn. Bið umsókna eftir afgreiðslu
lengist sífellt og álag á þær stofnarnir
sem taka þær fyrir sömuleiðis.
Framkvæmdir við breikkun einnar
helstu hraðbrautar við Seattle voru
stöðvaðar vegna hugsanlegra áhrifa á
ár sem laxinn gengur í. Fjórtán aðrar
vegaframkvæmdir í Washington fylki
bíða þess að fá afgreiðslu hjá líffræð-
ingum sem eru uppteknari en fyrr við
að fara yfir umsóknir um fram-
kvæmdir og meta áhrif þeirra á lax-
inn.
Bændur fara ekki varhluta af áætl;
uninni um endurreisn laxategunda. I
maí afturkallaði Hafrannsóknarstofn-
unin leyfi sex bænda til að nota vatn
sem þeir hafa notað til að veita á akra
sína sl. 100 ár, og jafngildir svæðið
1000 hekturum. Forsendur leyfis-
sviptinganna eru þær að vatnið sé
nauðsynlegt fyrir laxinn og eftir birt-
ingu nýja listans hafi laxinn forgang.
Þetta kom fram í The Seattle Times í
maí, og tjáðu nokkrir bændur reiði
sína í blaðinu.
Byggingariðnaðurinn höfðar mál
Bændur eru ekki einir um að vera
reiðir vegna áhrifanna sem endur-
reisn laxastofnanna hefur. Samtök
byggingariðnaðar Washington fylkis,
nokkrir þingmenn fylkisins og fjöldi
annarra samtaka hafa myndað hátt í
70.000 manna samtök sín á milli sem
kallast „Common Sense Salmon
Recovery", og hafa þau höfðað mál
gegn Hafrannsóknarstofnuninni
vegna listans. Samtökin byggja lög-
sókn sína á því að Hafrannsóknar-
stofnunin hafi brotið lög með því að
leyfa ítrekað ofveiði og ofnýtingu á
Washington laxategundum. Samtökin
nefna dæmi þess að 56-59% af sumum
tegundum hafi verið veiddar í hafinu
áður en þær ganga í árnar. Auk þess-
ara leyfa hafi ættflokkar indíána á
svæðinu veiðileyfi.
„Níu af hverjum tíu löxum eru
veiddir í hafinu áður en þeir komast í
árnar. Við bendum á að ofveiði á lax-
inum verði að stöðva. Meðan hún við-
gengst þýðir lítið að grípa til jafnrót-
tækra aðgerða og Hafrannsóknar-
stofnunin hefur gert til þess að bjarga
laxinum frá útdauða," segir Trent
Matson talsmaður samtakanna sem
standa að lögsókninni.
Samtökin gagnrýna einnig starfs-
aðferðir stofnunarinnar og segja til-
lögu hennar um að auka fjölda veiði-
leyfa um 300%, úr 22.500 í 79.900, sem
fram kom eftir að listinn um tegund-
imar í útrýmingarhættu var birtur,
fáranlega í Ijósi verndaraðgerðanna.
Matson bendir að síðustu á að auk
tregðu í kerfinu öllu sem lagasetning-
in veldur, hafi hún áhrif á lóða- og
húsnæðisverð í fylkinu. „Lóðaverð
var mjög hátt fyrir hér í Washington
en nú mun það hækka enn frekar.“
Friðunin hefur gríðarleg
efnahagsleg áhrif
Byggingariðnaðurinn hefur gengið
hvað harðast fram gegn aðgerðum
Hafrannsóknarstofnunarinnar. Fyrir-
tæki sem stunda skógarhögg og fram-
leiðslu pappírs verða einnig fyrir
áhrifum af verndaraðgerðunum. Tals-
menn Weyerhouser Corporation,
stærsta skógarhöggsfyrirtækis svæð-
isins, segja að fyrirtækið hafi í nokkur
ár fylgt strangi-i umhverfisstefnu þar
sem meðal annars sé haft að leiðar-
ljósi að vinnuaðferðir fyrirtækisins
rýri ekki með neinu móti gæði bú-
svæða laxins. Sú stefna hafi gert fyr-
irtækinu auðveldara um vik að bregð-
ast við þeim breytingum sem urðu
eftir að listinn var tilkynntur í mars.
„Vandamálið við lögin um tegundir
í útrýmingarhættu er hversu sterk
þau em. Þau eru hafin yfir öll önnur
lög, em mjög ósveigjanleg og hafa
þegar haft gríðarleg efnahagsleg
áhrif. Við höfum hafið nána samvinnu
við bæði yfirvöld og aðra hagsmuna-
aðila til þess að komast sem best í
gegnum þessa erfiðleika
og við tráum því að við munum finna
sameiginlega lausn,“ segir Kay Ga-
briel hjá Weyerhouser Corporation.
Vatnsaflsvirkjanir em meðal þess
sem hefur haft töluverð áhrif á laxa-
stofnana. Washington og Oregon fylki
hafa látið gera hagkvæmniathuganir
á því að láta fjarlægja virkjanir úr ám
til þess að laxinn komist á ný óhindr-
aður upp þær. Rannsóknir sýna að
verði stíflurnar rifnar niður auki það
líkur á bættu ástandi tegundanna.
Þegar hafa verið reyndar aðferðir
sem eiga að hjálpa laxinum að komast
fram hjá stíflunum en þær hafa ekki
gengið sem skyldi, að sögn Scordino.
Segir hann að það séu stórar ákvarð-
anir að rífa stíflurnar niður, sem lík-
lega verði ekki teknar á næstunni, þar
sem ekki sé nægilegur pólitískur
stuðningur við þær aðgerðir.
Ástandið í Washington-fylki ætti að
vera íslensku þjóðinni og öðmm þjóð-
um sem skemmra eru á veg komnar
með nýtingu á náttúranni og út-
breiðslu þéttbýlissvæða víti til varn-
aðar. Hér glímum við ekki við jafnstór
vandamál og þeir vestra, en dæmið
frá Washington sýnir að fara þarf
fram með varúð þegar sambúð manns
og lífríkis er annars vegar.
FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999 39 -
Torleiv Brattegard og Jörundur Svavarsson veiða botndýr upp úr
formalín-botndýrasúpunni. Milli þeirra situr Sigmar A. Steingrímsson.
Morgunblaðið/Rristinn Ingvarsson
Þetta botndýr, sem nefnt er á íslensku marflækja, finnst á allt að 1.850
metra dýpi.
FYRIR rámlega hundrað ár-
um fóm vísindamenn í tvær
rannsóknarferðir um hafs-
svæðið í kringum ísland á
danska varðskipinu „Ingolf" og könn-
uðu meðal annars botndýralífið. Fjöl-
margar ritgerðir byggðar á gögnum
úr rannsóknarleiðangrinum birtust á
næstu áratugum, sú síðasta sextíu ár-
um eftir að ferðimar vom farnar. Á
síðustu ámm hefur hópur vísinda-
manna frá ýmsum löndum fylgt í
kjölfar Ingolf á norska rannsóknar-
skipinu „Hákon Mosby“ og mun lík-
lega útvega sjávarlíffræðingum dags-
ins í dag rannsóknarefni til næstu
áratuga.
Rúmum áratug eftir ferð Ingolf,
árið 1908, vom birtar niðurstöður
rannsókna á ögnum, einum ættbálki
krabbadýra, sem tekin voru sýni af í
ferðinni. Torleiv Brattegard, sjávar-
líffræðingur við Háskólann í Björgvin
í Noregi, segir að sú skýrsla sé ennþá
„Biblían" á hans sérsviði.
Brattegard og aðrir sjávarlíffræð-
ingar frá Norðurlöndum og Bretlandi
kanna nú dýralífið sem leynist á
botninum á 100-1700 metra dýpi í ís-
lenskri löggsögu. í gær kom rann-
sóknarskipið til hafnar í Reykjavík
eftir sjötta leiðangur sinn á hafs-
svæðið út af Vestfjörðum og Norður-
landi. Hafrannsóknarskipið Bjarni
Sæmundsson hefur farið jafnmargar
ferðir um svæðið suður af landinu og
færeyska skipið Magnús Heinason
hefur auk þess farið um hafið milli Is-
lands og Grænlands.
Að sögn Brattegard vom það hann
og Jömndur Svavarsson, prófessor í
sjávarlíffræði við Líffræðistofnun
Háskólans, sem áttu frumkvæði að
verkefninu, sem nefnist Botndýr á ís-
landsmiðum, eða BIOICE, þegar þeir
unnu saman að öðru svipuðu rann-
sóknarverkefni við Færeyjar. Fjölda-
margir aðrir hafa síðan á einn eða
annan hátt unnið að verkefninu, með-
al annars dr. Jon-Ame Sneli frá Há-
skólanum í Þrándheimi, dr. Ole Ten-
dal frá Háskólanum í Kaupmanna-
höfn, Færeyingurinn dr. Arne Nor-
revang, og ýmsir nemendur þeirra og
samstarfsmenn.
íslensk botndýr send
um allan heim
í þetta sinn vom það tólf fræði-
menn og námsmenn frá Noregi, ís-
landi, Danmörku, Svíþjóð og Bret-
landi sem fóra með Hákon Mosby og
sóttu marflær, sæbjúgu, krossfiska,
slöngustjörnur og marflækjur í und-
irdjúpin. Afraksturinn er síðan settur
í plastdósir með formalíni og fluttur í
land, flokkuð í rannsóknarstöð verk-
efnisins í Sandgerði og loks verða
sýni send víða um heim, til fræði-
manna á Norðurlöndum, I Evrópu,
Norður-Ameríku, og jafnvel í Ástral-
íu og Kína sem bíða spenntir eftir að
*
Islenskar mar-
flær í pósti
til Astralíu
Ovenjulegum farmi var skipað í land í
Reykjavíkurhöfn af norska rannsóknarskip-
inu Hákon Mosby fyrr í vikunni, nefnilega
marflóm, sæbjúgum, krossfískum, slöngu-
stjörnum og öðrum dýrum sem þrífast
á 100-1700 metra dýpi norður af Islandi.
Helgi Þorsteinsson ræddi við vísindamenn
sem safna botndýrum sem síðan eru send
til sérfræðinga um víða veröld sem bíða
spenntir eftir því að fá að krukka í kvikindin.
Morgunblaðið/Jörundur Svavarsson
Sækúngulær em einkennandi
fyrir kalda sjúinn fyrir norðan
Iand og finnast á allt að 1.000
metra dýpi. Þær sjúga næringu
úr sæfíflum.
fá að krukka í þessi kvikindi úr Norð-
ur-Atlanshafinu.
„Hafssvæðið fyrir norðan okkur er
mjög merkilegt. Sjórinn er mjög
kaldur, til dæmis er hann á 1700
metra dýpi um mínus 0,9 gráður,
nærri frostmarki sjávar. Það er sér-
kennilegt lífríki sem þrífst þarna,“
segir Jörundur
Hjálpar til við að greina
innihald fiskmaga
Brattegard segir að rannsóknimar
þjóni einkum fræðilegum tilgangi, en
geti þó jafnframt orðið hagnýtar,
ekki síst til að átta sig á hegðun fiski-
stofna. „Þegar við höfum kortlagt
botndýralífið verður miklu auðveld-
ara fyrir fiskifræðingana að greina
innihaldið í maga fiskanna. Fiskarnfr
éta alls kyns fæðu, og breyta gjaman
háttum sínum eftir aldri. Botndýrin
geta einnig gefið vísbendingar um
langtímabreytingar á hitastigi á
ákveðnum svæðum, því samsetning
dýralífsins þar breytist smám saman
með hitastigsbreytingunum.“
Brattegard segir að rannsóknfrnar
hafi gefið sterkar vísbendingar um
það að stór hluti botndýranna sé
bundinn ákveðnum hafssvæðum, eða
sjógerðum, sem eru í kringum landið.
Ákveðið hitastig og magn salts, súr-
efnis og næringarefna einkennir
hvert þeirra fimm til sex sjógerða
sem talin em vera innan íslensku
landhelginnar.
Efnahernaður botndýranna
gæti gagnast við lyfjagerð
„Gmnnrannsóknarhlutinn lýtur að
því að fá upplýsingar um það hvaða
tegundir em á Islandsmiðum, og
hvar þær lifa,“ segir Jömndur. „Upp-
lýsingar um þetta hafssvæði hafa
verið af skomum skammti, sérstak-
lega hafa dýpri svæðin verið lítt
þekkt. Það er einnig hagnýtur undir-
tónn, því allar þessar lífvemr em étn-
ar af öðmm, meðal annars fiskum.
Þannig getum við fengið aukinn
skilning á umhverfi fiskanna, hvað
þeir hafa til ráðstöfunar. Einnig má
búast við að hluti af þessum lífveram
verði nýttur í framtíðinni. Margar
þeirra nota einhvers konar efnahem-
að til að verjast öðmm dýmm, og ég
býst við því að menn muni í auknum
mæli fara að leita að verðmætum efn-
um úr þeim, einkum til að nota í lyfja-
iðnaði. Okkar verkefni er kortlagn-
ing, en ef menn seinna finna einhver
efni sem hægt er að nýta, er hægt að
nota hana sem gagnabanka, og sjá
hvar þessar lífverar er helst að
finna."
Gefa vinnu sína
í skiptum fyrir sýni
Jörandur segir að flestar lífverarn-
ar sem finnast séu sendar til útlanda.
„Þar er fjöldi sérfræðinga sem gefa
vinnu sína í verkefnið, það er að segja
þeir njóta þess að fá skemmtileg sýni
frá okkar, en í staðinn greina þeir
þau eftir tegundum fyrir okkur og
lýsa þeim ef þetta eru áður óþekktar
tegundir."
Rannsóknarverkefnið nýtist ekki
aðeins fræðimönnum, heldur hafa
námsmenn frá ýmsum löndum einnig
nýtt hluta þess sem meistaraprófs-
verkefni í sjávarlíffræði. í nýafstað-
inni ferð skipsins vora tveir norskir
námsmenn, einn danskur, einn
sænskur og einn breskur.
Þeir sem þátt taka í rannsókninni
em að jafnaði sendir á kostnað
heimalanda sinna. Ferðir rannsókn-
arskipsins Hákon Mosby em greidd-
ar af Háskólanum í Bergen, en hver
ferð kostar um fimm milljónir ís-
lenskra króna. Aðrir sem styrkt hafa
verkefnið em Evrópusambandið,
Rannís, Norræna ráðherranefndin,
Lýðveldissjóður og Fiskveiðasjóður.
Af íslands hálfu taka þátt í rannsókn-
inni Hafrannsóknarstofnun, Líffræði-
stofnun Háskólans, Náttúmfræði-
stofnun íslands, Sjávarátvegsstofnun
Háskóla Islands og Sandgerðisbær,
og það er unnið undir umsjón um-
hverfisráðuneytisins.
75% rannsúknarinnar lokið,
en sýnin áratuga efniviður
Brattegard segir að rannsakaðir
hafi verið um þrír fjórðu hlutar þess
svæðis sem BIOICE-rannsóknin
beinist að. „Það sem vantar er aðal-
lega djúpsvæði sunnan og norðaustan
íslands og grannsvæði suðaustan við
landið. Síðastnefndi hlutinn er einn
sá áhugaverðasti því þar mætist kalt
vatn sem kemur að norðan og hlýtt
vatn frá Suður-Atlantshafi. Þar er því
mikill breytileiki í dýralífinu."
Áætlað er að rannsókninni verði
lokið árið 2002, en þá er enn eftir að
rannsaka sýnin. Líklegt er að það
verkefni muni endast vísindamönn-
unum um langt skeið. Enn hefur ekki
verið lokið rannsóknum á öllum þeim
sýnum sem Ingolf kom með úr ferð-
um sínum 1895-96.