Morgunblaðið - 03.09.1999, Blaðsíða 52

~%2 FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
INGILEIF ÓLAFSDÓTTIR
hverju stefndi, undir það síðasta, en
^ún skyldi ekki gefast upp, því
'alltaf trúir maður á mátt guðs og
kraftaverk. Kallið kom, við sættum
okkur ekki við það, en guð ræður.
Eg var svo lánsöm að fá að kynn-
ast þér, elsku vinkona, þegar við
vorum fimmtán ára gamlar í Haga-
skóla. Pabbi þinn hafði þá nýlega
byggt hús í Sörlaskjóli ásamt elsta
bróður þínum. Fljótlega fór ég að
venja komur mínar í Sörlaskjólið.
Það var mikið hlegið og mikið skraf-
að, rætt um lífið og tilveruna fram á
morgun. Það var eins og við gætum
aldrei hætt að tala saman. Síðan lá
^leiðin í MR, vinahópurinn stækkaði
og klíkan okkar svokallaða myndað-
ist, og allir alltaf velkomnir heim til
Ingileifar.
Foreldrar hennar, Asa og Ólafur,
sem reyndar er látinn fyrir allmörg-
um árum, tóku okkur krökkunum
alltaf opnum örmum, á degi sem
nóttu. Heimili þeirra stóð okkur
alltaf opið, þótt hópurinn væri stór,
skipti ekki máli. Elsku Asa mín, það
ber að þakka hér.
Mig langar að minnast aðeins á
klíkuna okkar hér, það er svo sér-
kennilegt hvemig hún myndaðist.
Nokkrir voru saman í bekk og síðan
völdust krakkarnir saman, maður
þekkti mann. Við hittumst lágmark
' Tim hverja helgi á menntaskólaárun-
um, og enn þann dag í dag árlega
heima hjá einhverjum úr hópnum.
Hópurinn er mjög stór og alltaf er
jafn gaman að sjást. Þegar við hitt-
umst er alltaf eins og við höfum ver-
ið að hittast í gær. Aldrei hefur fall-
ið styggðaryrði á milli nokkurra í
hópnum. Þegar við hittumst í vetur
var mikið sungið og spilað á gítar að
vanda, og auðvitað vora Ingileif og
Gústi þar.
Við vinkonumar höfum hist mikið
ai gegnum árin, og alltaf annað slag-
ið, ásamt mökum okkar og vinum á
heimili hvert annars, og átt yndis-
legar stundir saman. Einnig töluð-
um við mikið saman í síma, og alltaf
var hún Ingileif mín með áhyggjur
af öðrum, hún kvartaði aldrei. Hún
bar veikindi sín með stóískri ró og
yfimáttúrulegum krafti, sem eng-
inn skildi.
Lítil saga sem lýsir Ingileif vel.
Eg hringdi í hana eitt sinn, þegar
ég var að fara í próf sem ég kveið
mikið fyrir. Hún svaraði eins og
henni einni var lagið: Hanna Lísa
mín, ég kem bara til þín í fyrramál-
ið, þú ferð í prófið, ég bíð eftir þér
og svo löbbum við heim. Það fer sko
~»&ngmn í skóna hennar Ingileifar,
það em ekki til nógu stórir skór.
Því háttaði þannig til að leiðir
okkar vinkvennanna _ lágu einnig
saman á vinnustað. Eg vann sem
framumeinatæknir á Krabbameins-
félaginu til margra ára, og þú í
reykingavörnunum. Þú tókst það
mjög nærri þér hve reykingar era
heilsuspillandi og ræddir það oft við
mig. Þú lagðir svo sannarlega þitt
lóð á vogarskálamar í baráttunni
gegn þeim mikla vágesti sem reyk-
ingarnar era. Þú fórst á ráðstefnur,
last mikið og hélst marga fyrir-
lestra í skólum og námskeið á meðal
fullorðinna. Og fleira og fleira sem
of langt mál yrði að tala um hér.
M Það var mikil gæfa fyrir Ingileif
og Gústa að fella hugi saman og
ganga í hjónaband. Síðar komu
augasteinamir þeirra, Óli Bjarki og
Anna Dröfn, mjög efnileg börn sem
hafa staðið við hlið móður sinnar í
veikindum hennar. Óli Bjarki er að
byrja í Háskólanum núna í haust og
Anna Dröfn er í grannskóla.
Ég hef alltaf litið á Ingileif og
Gústa sem fyrirmyndarhjón, þar
sem ást og vinátta og gagnkvæm
virðing hefur ríkt. Samband þeirra
hefur eflst og dafnað með áranum.
HOg þessi löngu og erfiðu veikindi
Ingileifar hafa styrkt samband
þeirra enn frekar. Gústi hefur stað-
ið eins og klettur við hlið konu sinn-
ar í veikindum hennar.
Ingileif og Ása mamma hennar
hafa alltaf verið mjög samrýndar,
þær vora mikið saman. Ingileif
4ann mikið og þær mæðgur hjálp-
feu hvor annarri og styrktu með
ráðum og dáð.
í veikindum Ingileifar hefur
mamma hennar ekki vikið frá henni.
Það er sárt fyrir aldraða móður að
horfa á eftir dóttur sinni. Elsku
Gústi minn, Óli Bjarki, Anna Dröfn,
Asa og aðrir ættingjar. Guð gefi
ykkur styrk í ykkar miklu sorg.
Elsku vinkona, þú gafst mér svo
mikið, þú veittir mér alltaf svo mik-
inn styrk á hverju sem gekk í dags-
ins önn. Ég fór alltaf ríkari af þín-
um fundi. Þannig varstu alltaf, já-
kvæð, byggjandi upp, gefandi,
styrkjandi, líknandi. Það virtu þig
allir og dáðu sem kynntust þér. Ég
veit að þú hefur verið kölluð til æðri
starfa.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Guð blessi þig.
Orð milli vina gerir daginn góðan.
Það gleymist ei en býr í hjarta þér.
Sem lítið fræ það lifir og verður að
blómi.
Og löngu seinna góðan ávöxt ber.
(Gunnar Dal.)
Þín vinkona
Hanna Lísa.
Hvílík kjamorkukona! Þessi lýs-
ing er mér efst í huga þegar ég hug-
leiði baráttuaðferðir Ingileifar. Tó-
bakspúkinn hefur óþyrmilega feng-
ið að kenna á baráttuþreki, einurð,
stefnufestu og hugmyndauðgi Ingi-
leifar. Helsta vopn Ingileifar hefur
hins vegar verið næmleiki á mann-
legar tilfinningar og líðan. Hversu
oft hefur Ingileif ekki séð rautt þeg-
ar meðmælendur, málpípur og fíkl-
ar tóbaksiðnaðarins hafa þverbrotið
rétt meirihluta íslendinga til þess
að anda að sér ómenguðu lofti.
Hversu oft hefur Ingileif ekki séð
rautt þegar réttur barna og ung-
linga til frelsis hefur verið fótum
troðinn af sömu aðilum. Hversu oft
hefur Ingileif ekki látið kné fylgja
kviði í baráttu sinni gegn tóbaks-
púkanum og kónum hans. Ingileif
hefur hjálpað mjög mörgum til þess
að losna undan viðjum tóbaksfíknar,
jafnt unglingum sem fullorðnum.
Þegar Ingileif hefur stigið í ræðu-
stól hafa menn sjaldnast vitað
hverju von er á öðra en þungum
föstum skotum sem engu eira. Ingi-
leif hefur einnig lagt mörgum
vinnustöðum lið við að hreinsa and-
rúmsloftið og staðið í orrahríð þeg-
ar reykingamenn hafa barist fyrir
fíkn sinni. Við vitum öll hver hefur
haft betur!
I lífi sínu með krabbameini hefur
hún kennt heilbrigðisstéttum og
þeim sem starfa í Krabbameinsfé-
laginu svo margt og knúið menn til
þess að spyrja sig spurninga um
eðli krabbameins, hver sé sjúkling-
ur og um mannlega reisn. Ég kveð
hér kæran samverkamann en hugur
minn dvelur hjá fjölskyldu hennar
sem hún unni öllu öðra fremur. Ég
votta þeim samúð mína alla. Ein
frásögn Ingileifar mun fylgja mér
ævina alla. Þegar hún varaði son
sinn við tóbaksneyslu einu sinni
sem oftar þá klykkti hún út með því
að segja „Éf þú byrjar að reykja, þá
verð ég ekki ábyrg gerða minna“.
Ég held að þessar fortölur hennar
sem og aðrar hafi haft tilætluð áhrif
og lýsi vel lífssannfæringu hennar.
Helgi Grímsson.
Það var í 13 ára bekk í Laugar-
nesskólanum að nokkur okkar sem
bjuggum langt frá skólanum eydd-
um hádeginu í skólastofunni. Þar
hófst vinskapur okkar Ingileifar.
Hádegishléinu var varið í heima-
nám og árangurinn lét ekki á sér
standa að vori. Nanna kennari til-
kynnti okkur Ingileif að það væri al-
deilis sérstakt að nemendur hækk-
uðu sig í einkunnum á þessu aldurs-
stigi. Okkur fannst við geta allt.
Eftir verana í Laugamesskólan-
um gengum við ekki í sama skóla en
vinskapurinn slitnaði aldrei. Okkar
sameiginlegi vettvangur var fim-
leikaæfingar og tíðar sundferðir,
þar sem takmarkið var oftast að
synda 1000 metrana.
MINNINGAR
Ingileif var vinmörg og mjög opin
strax á þessum árum og átti auðvelt
með að kynnast/ólki, enda vinahóp-
urinn stór. A unglingsáranum
stunduðum við allar skemmtanir
mjög samviskusamlega um leið og
við státuðum af heilbrigðu líferni.
Neyttum ekki áfengis eða tóbaks og
í mesta lagi gáfum strákunum undir
fótinn og buðum þeim síðan heim til
Ingileifar í kaffi um miðjar nætur.
Þessi kaffisamsæti vora afar vinsæl
og nú finnst mér tilheyra að þakka
Asu fyrir allar súkkulaðikökumar
og ristaða brauðið sem hún sá um
að eiga handa næturgestum dóttur
sinnar. Frá uppeldislegu sjónarmiði
held ég að þetta hafi verið góð leið
til að hafa stjórn á unglingunum og
á Asa heiður skilið fyrir það. Ég
man að ég öfundaði Ingileif stund-
um af því að vera yngsta barnið og
búa ein með foreldrum sínum í fal-
legri íbúð í Sörlaskjólinu með yndis-
legum garði sem pabbi hennar
eyddi miklum tíma í.
En það kom að því að við full-
orðnuðumst. Sumar vinkonurnar
eignuðust böm ungar, en það var
alveg á hreinu að Ingileif ætlaði
ekki að lenda í þessari gryfju strax.
Hún ætlaði að vera skvísa lengi
lengi og það var hún sannarlega. En
hún féll í gildrana þegar ungi blaða-
maðurinn birtist og bauð henni í
heimsókn á Gullteiginn og hún leit
yfir svæðið og sá appelsínugulu
kaffíkönnuna. Já, þessi var nógu
góður.
A þessum árum voram við að
læra hjúkrun og ég var búin að eiga
tvö börn áður en Ingileif gekk í
gildruna hjá Gústa. Og þess var
ekki langt að bíða að Óli Bjarki
fæddist og Anna Dröfn sex áram
síðar. Móðurástin vai’ ósvikin, og ég
gleymi því ekki þegar hún sagði:
„Imba, ég veit að þú trúir því ekki
hvað þetta er æðislegt,“ og hvemig
átti ég líka að vita það að böm væra
svona dásamleg, ég sem átti bara
tvo venjulega krakka. Og það var
ekki óalgengt á þessum áram að
saumaklúbbstertumar fengju sér-
staka meðferð hjá Óla Bjarka og á
meðan við gæddum okkur á þeim
fengum við hrakfallasögur, sem
ekki var hægt annað en að skemmta
sér yfir þar sem frásagnarhæfileik-
ar hennar nutu sín í því að gera grín
að hrakförum sínum. Það brást ekki
að yfirleitt fengum við eina slíka í
hverjum saumaklúbbi.
Það era fímm ár síðan Ingileif
greindist með krabbamein. Til að
byija með voram við bjartsýn og
hún sagði sjálf: „Ég má ekki vera að
þessu, það er svo margt spennandi
að gerast í vinnunni.“ Og hún lét
ekki sitja við orðin tóm, því hún hélt
ótrauð áfram vinnu sinni meðan hún
hafði nokkurt þrek til.
Líf Ingileifar og Gústa snerist
mikið um Önnu og Óla og það er
eðlilegt að hún væri ekki sátt við að
geta ekki fylgt börnunum sínum út í
lífið. En hún sagði að bömin hennar
ættu góðan pabba og það var henni
huggun. ^
Elsku Óli, Anna, Gústi og Ása.
Við hjónin sendum ykkur okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Öll
munum við sakna hennar Ingu, sem
var kölluð burt alltof fljótt en minn-
ingin um hana mun ylja okkur um
ókomin ár.
Ingibjörg (Imba).
Hún Ingileif, mamma hennar
Önnu vinkonu minnar, er dáin. Ingi-
leif var búin að vera veik lengi og ég
vissi það vel en hún var oftast svo
glöð og hress að maður gleymdi því
næstum að hún væri svona mikið
veik. Allan tímann er ég búin að
vona að henni batnaði og núna veit
ég að vonin mín rættist, en á annan
hátt en ég hefði helst óskað. Ég trúi
því að núna sé henni batnað og núna
líði henni vel, en það er svo sárt að
hafa hana ekki lengur hjá sér.
Ingileif var sérstök. Það geislaði
alltaf af henni og mér fannst svo
gaman og gott að tala við hana. Hún
hlustaði svo vel á mann og tók mark
á því sem maður sagði. Hún sagði
hvað henni fannst en virti skoðanir
annarra. Þau voru mörg kvöldin
sem við mamma sátum og spjölluð-
um við Önnu og Ingileif. Þessi kvöld
era núna svo dýrmæt í endurminn-
ingunni og ég veit að ég mun aldrei
gleyma þeim. Ingileif var líka
þannig að hún vildi alltaf hjálpa til.
Ef manni var kalt bauðst hún til að
lána manni jakkann sinn og hún
kom með kransaköku án þess að
nokkur vissi í skímina mína. Ef mér
leið illa eða ég var slöpp hljóp ég
bara yfir til Ingileifar og hún vissi
alltaf hvað væri best fyrir mig að
gera. Hún lánaði mér bækur þar
sem maður gat lesið um heilsuna,
vítamín og hvað væri hægt að gera
við því sem var að angra mann. Ég
treysti alltaf því sem Ingileif sagði
og hennar ráðleggingar virkuðu
alltaf. Það var eins og Ingileif væri
töfrakona.
Það var alltaf skemmtilegt að
vera með Ingileif. Hún var oft svo
fyndin að segja alls konar sögur.
Élestar fyndnustu sögurnar vora
um hana sjálfa og þá var hún að
segja hvað hún, og stundum Gústi,
væra miklir klaufar. Ingileif sá
nefnilega alltaf það fyndna út úr
hlutunum. I fyrrasumar fórum við
mæðgurnar og Begga vinkona í
skemmtiferð til Þingvalla. Við
keyrðum til Þingvalla í sól og blíðu.
Settumst í græna laut með skrýtna
nestið okkar, tókum myndir, spjöll-
uðum og hlógum. Svo á leiðinni
heim sungum við uppáhaldslagið
okkar allra, „I’U be missing you“
með Puff Daddy. Okkur fannst
þetta svo fallegt lag að við sungum
það aftur og aftur alla leiðina heim.
Þetta var dásamleg ferð og þó svo
að við getum ekki farið í fleiri ferðir
saman þá verður Ingileif alltaf með
okkur.
I lokin langar mig að vitna í Spá-
manninn. Orð hans hljóða þannig:
Þegar þú ert sorgmædd
skoðaðu þá huga þinn og
þú munt sjá að þú grætur
vegna þess sem var gleði þín.
Elsku Ingileif. Þakka þér fyrir
allt sem J)ú gerðir fyrir mig og
mömmu. Eg veit að þú átt alltaf eft-
ir að vaka yfir Önnu, Óla og Gústa.
Guð veiti Ónnu vinkonu minni og
fjölskyldu hennar styrk tO að takast
á við sorgina.
Inga.
Kveðja frá stjórn
Krabbameinsfélags
Reykjavíkur
Ingileif var baráttukona. Hún
vildi þó ekki kalla það baráttu að
þurfa að eiga við krabbameinið
sem réðst harkalega að henni.
Miklu fremur að fólk með krabba-
mein yrði eins og aðrir sjúklingar
að lifa með sjúkdómnum. Krabba-
mein væri eins og aðrir sjúkdómar
hluti af lífinu. Stundum stenst lík-
aminn ekki raunina og við sjáum
engan tilgang með ótímabæra frá-
falli hennar.
I starfi sínu að tóbaksvömum
fyrir Krabbameinsfélag Reykjavík-
ur var Ingileif hamhleypa. Hún átti
auðvelt með að útmála fyrir ungum
sem öldnum skaðsemi tóbaks. Hún
dró þar ekkert undan og þeir sem
heyrðu fóra ekki í grafgötur um
áhættuna. Hún talaði af sannfær-
ingu. Hún kom auga á ýmsar leiðir í
starfinu og notaði hin ólíkustu tæki-
færi til að vara við tóbaksnotkun.
Hún leitaði fanga innanlands sem
utan til að viða að sér meiri þekk-
ingu. Hún var eftirsótt sem leið-
beinandi á námskeiðum í tóbaks-
bindindi. Hún hugsaði um starf sitt
fram á síðasta dag.
Skarð Ingileifar verður vandfyllt.
Hennar verður saknað. Mestur er
þó söknuður fjölskyldunnar sem
hugurinn hvarflar til með samúð.
Blessuð veri minning hennar og
megi hún lifa með okkur.
Jóhannes Tómasson.
Það var snemma í desember árið
1990 sem fjölskylda mín flutti í
Álfalandið. Við voram öll eftirvænt-
ingarfull að flytja á nýja staðinn.
Heimasætan sem var sex ára hlakk-
aði mest til vegna þess að hún batt
svo miklar vonir við að á nýja staðn-
um yrðu einhverjir leikfélagar.
Draumurinn rættist því á meðan á
flutningum stóð sáum við ljóshært og
bjarteygt stúlkubam í húsinu við
hliðina. Stúlkan sagðist heita Anna
Dröfn og vera fimm ára. Þama var
leikfélaginn langþráði kominn og nú
bjó hann bara í næsta húsi. En það
vora þrír aðrir sem bjuggu í húsinu
við hliðina; hún Ingileif var ein þeirra
og hún var einmitt mamma hennar
Önnu. En það vora fleiri en stúlku-
hnokkamir tveir sem urðu góðir fé-
lagar; við mömmumar kynntumst
einnig og þessi tæpu níu ár hafa verið
einstök á svo margan hátt.
Ingileif nágrannakona mín var
perla í mannhafinu. Hún var einstök
manneskja prýdd miklum kostum
og persónutöfrum. Á þessum tæpu
níu árum hafa leiðir okkar legið
saman að ýmsu leyti. Við unnum
báðar að tóbaksvörnum og skipu-
lögðum ásamt öðram tvær ráðstefn-
ur um konur og reykingar. Þetta
vora okkar ær og kýr og í gegnum
þessa vinnu kynntist ég kraftinum
sem bjó í Ingileif. Hún var óþreyt-
andi; eljusemin og vinnugleðin var
óendanleg. Hún vann á hljóðlátan
en fágaðan og árangursríkan hátt.
Ég varð líka vitni að því þegar Ingi-
leif kom sem fræðslufulltrúi
Krabbameinsfélagsins í 10. bekk
grannskóla. Hörðustu töffaramir
ætluðu náttúrlega að nota tækifær-
ið og slá í gegn en á nokkram
augnablikum gleymdu þeir fyrirætl-
an sinni og hlustuðu af athygli.
Spurningunum ætlaði aldrei að
linna og einhverjir þein-a komu
meira að segja nokkrum dögum síð-
ar og pöntuðu viðtal við Ingileif;
þeir vora nefnilega að spá í að
hætta að reykja og datt í hug hvort
hún gæti aðstoðað þá! Og Ingileif
aðstoðaði þá af heilum hug. Þjóðin
öll hefur notið verka Ingileifar og
lagði hún meðal annarra grunninn
að nýja fræðsluefninu í tóbaksvörn-
um fyrir unglinga. Ingileif vann af
fagmennsku og eldmóði.
Þegar ég hugsa til þessara níu
ára í Álfalandinu koma margar ljúf-
ar myndir upp í hugann: Fjölskylda
mín er eitthvað að moldvarpast úti í
garði og Ingileif kemur með nýtt og
ilmandi bananabrauð sem hún var
að baka (bananarnir lágu undir
skemmdum svo hún varð að baka!),
nú eða þá að muffinskökur flæða
um allt eldhúsborðið. Við Ingileif að
fara í bíó með dætur okkar, eða þá
að útbúa þær fyrir öskudaginn. Við
„stelpumar“ með matarboð, bara
fyrir okkur fjórar, þar sem við
leggjum fallega á borð með fínum
dúk, servíettum, spariglösunum og
kertaljósi. Við skemmtum okkur
konunglega; Ingileif sagði svo
skemmtilega frá og broslegu hlið-
arnar gleymdust aldrei. Við rædd-
um líka lífið og tOverana og einnig
þar hljómaði rödd Ingileifar kristal-
tær. Áuk samverastundanna með
dætrum okkar áttum við einnig dýr-
mætar stundir tvær saman. Við gát-
um setið alllengi (að mati dætra
okkar - og annarra!) yfir kaffibolla
og eplasafa og rætt okkar hjartans
mál. Uppeldismálin vora ein af
hjartans málunum. Auðvitað breytt-
ust hjá okkur áherslur eftir því sem
bömin eltust og allt í einu voram við
famar að ræða um fermingar; Óli
var fermdur og allt í einu vora
stelpumar okkar líka orðnar ung-
lingar. Bjartar sumamætur og
dimm vetrarkvöld voru okkar tími.
Tíminn hefur liðið og samveru-
stundimar breyst. Við höfum tengst
sterkum böndum og orðið trúnaðar-
vinkonur; við höfum fellt tár saman
- bæði af gleði og sorg.
Það era fimm ár og fjórir mánuð-
ir síðan Ingileif greindist með
krabbamein. Sjúkdómsgreiningunni
tók hún með æðruleysi og kjarki og
þessi fimm ár hafa verið ómetanleg.
Ingileif settist ekki í helgan stein,
hún hélt áfram að lifa lífinu. Hún
settist á skólabekk í Háskóla ís-
lands og lauk þaðan prófi í hjúkrun-
arfræði, hún vann sem fræðslufull-
trúi Krabbameinsfélagsins; hélt
ræður og erindi um allt land, fór á
ráðstefnur í tengslum við vinnuna
og kom færandi hendi til vina og
vandamanna, og þannig mætti lengi
telja. Það dýrmætasta af öllu sneri
þó að fjölskyldunni og einnig á þeim
vettvangi tókst Ingileif einstaklega
vel. Heimilisbragurinn var svo ótrú-