Morgunblaðið - 04.09.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 4. SEPTEMBER 1999 37
vestur að Kleifarvatni þar sem heitir
Vatnshlíðarhorn. Fjallaklasinn ofan
Lönguhlíða er ónefndur en Jór,
Jónsson jarðfræðingur kallar há-
kollinn Hvirfil. Hnúkar prýða Gr-
indaskörð og frá götunni norðan
þeirra sýnast þeir einna helst vera
fimm talsins. Er þá ekki talinn
hnúkurinn sem hæstur er austur á
brúninni, en sá er Bollinn, nú víst
oftast nefndur Stóri-Bolli. Frá Boll-
anum þeim hallar fjallsbrún niður að
Kristjánsdalahorni vinstra megin
við okkur. Eftir því sem við nálg-
umst hnúkana verður ljóst að hraun-
ið sem við göngum á er komið úr
gígum utan í hnúkum sem næstir
eru Bollanum og hægra megin við
hann. Tvíbolla hafa menn viljað
kalla þá, einnig Miðbolla. Hin troðna
Selsvogsgata liggur fast upp að
þriðja hnúknum til hægri frá Bolla
stóra og vinstra megin þess tví-
skipta hnúks. Göngumanni er víða
fært en hestum einungis Kerlingar-
skarð; þar er farið upp allmikinn
bratta og eru venjulega sumarlangt
tvær fannir til vinstri við uppgöng-
una. I blíðviðri Sunnlendinga 1998
voru þær báðar horfnar í júnílok.
Sunnan skarðsins eru nefndir Þrí-
bollar eða Syðstubollar (öruggasta
heitið á öllum hnúkunum er Grinda-
skarðahnúkar).
Af fjallsbrún er gott að horfa nið-
ur á borgríkið í norðri. Selvog sjáum
við ekki en vitum af honum við sjó í
suðri. I þjóðsögum af séra Eiríki á
Vogsósum má sjá að prestur reið
„suður“ til Hafnarfjarðarkaup-
manna en heimleiðis hélt hann
„austur" í Selvog. Árnesingar allir
hafa þessar áttir í skiptum sínum við
Faxaflóabyggðir. - Einn fyrsti Ár-
nesingur var Þórir haustmyrkur
landnámsmaður í Selvogi og Rrísu-
vík; hann setti „grindahlið læst í Gr-
indaskarð" til að halda förumönnum
frá (sögn yngri en Landnáma). Ekki
þurfum við samt að óttast að Árnes-
ingar tálmi okkur för, enda munu
Grindvíkingar nú teljast eiga heim-
ildir á Grindaskörðum og eru ekki
kunnir að meinbægni við umrenn-
inga.
Hér uppi er allt brotgjörnum
nýhraunum hulið,
grængróður í minnsta lagi
og jafnvel mosinn á fullt í fangi með
að rækja sitt þarfa hlutverk. Hvar-
vetna er eldstöðvar að sjá og Gr-
indaskarðahnúkum hefir fjölgað frá
því sem sást að neðan. Blástikur
Reykjavegar marka nýstíg til norð-
austurs en okkar gata liggur vörðuð
í suðausturstefnu á gjallhlaðann
Kóngsfell, heitið eftir Selvogsfjall-
kóngi (sumir segja Litla-Kóngsfell
en svo heitir einnig við Stóra-
Kóngsfell nær Bláfjöllum). Að baki
fellinu er eins og dálítill veggur með
snjóskafli við og er þar Stórkonugjá.
Norðan hennar stéttuð sigdæld. Við
vettvangsskoðun kemur í ljós að
Kóngsfell er með gíg inni i sér og
misgengisgjáin stefnir beint norð-
austur á Þríhnúka en miðja vegu er
sá gamli gígur sem Jón Jónsson
nefnir Sporið. Þarna hafa því verið
umbrot í jörðu um langan aldur og
þau nýjustu til endanna; í Þríhnúk-
um gígstrokkurinn mikli á annað
hundrað m djúpur.
Við eigum 1 km ófarinn að Kóngs-
felli þegar komið er niður á jafn-
sléttu við fallna fjárgirðingu og
vörðuraðir tviátta vegfarandann.
Annar kosturinn er sá að halda
áfram langleiðina að Kóngsfelli en
sveigja suðrávið neðan gígaþyrp-
inga, fara síðan götu um Grafning
og milli hrauns og hlíða suður í
Stóra-Leirdal undir Heiðinni há, yf-
ir Hvalskarð milli Hvalhnúka eystri
og vestri, niður í Litla-Leirdal,
framhjá Þorvaldshól, yfir Rituvatns-
stæði, niður með Urðarfelli, ofan
Katlabrekkur og þannig niður í Sel-
vog. Þetta var vörðuð kaupstaðar-
leið Selvogsinga og enn skýrt mörk-
uð, ágætlega hestfær. Þessa leið
höldum við ekki að sinni, heldur
beinum fótum niður á hraunum
prýdda sléttu (Skarðahraun vil ég
ætla) eftir vörðustriki að Hval-
hnúkatagli. Til vinstri sér lengi til
Bláfjalla með mannvirkjum á brún
og tryggja gemsum símsamband. Á
hægri hönd eru Draugahlíðar og
fylgja okkur 2-3 km spöl, á þeim
sunnanverðum stórvaxinn gjallgíg-
ur, hálfgert fell, en hraungígar undir
ii
m
og umkring. Sunnan, suðvestan
Draugahlíða, utan í eldbrunnum
Brennisteinsfjöllum og nokkuð úr-
leiðis, leynast námurnar þar sem
Skotinn Paterson lét nema brenni-
stein í kringum 1880 fáein ár. Var
brennisteinninn fluttur á hestum,
líklega ofan Draugahlíða, og niður
Kerlingarskarð. Af okkar leið er
styst í námumar af miðri hraun-
sléttunni, beint að hlíðinni milli
tveggja apalhrauna, ganga suður
fyiir hana og finna staðinn við mæli-
punkt 63 56,58’ N og 21 46,35’ V
(skekkjumörk áskilin). Upp af er
Námahvammur, beitiland hestum
og þar var íveruhús mönnum.
Áfram skal haldið á vörðuleið um
klappahraun og sneitt hjá h'tt færum
nýhraunum, til vinstri nálgast Hval-
hnúkaklasinn sem hér virðist einnig
bera heitið Austur-Ásar. Þegar
komið er fram fyrir þá eru Vestur-
Ásar skammt til hægri. Leiðin ligg-
ur milli Ásanna og sér þá lítt eða
ekki til varða. í bjartviðri er ráð að
ski-eppa upp á Ásana, t. d. þá vestri,
og öðlast aukið útsýni en einnig far-
símasamband frá Þorlákshöfn. Sést
þá niður á Selvogsströnd og úthafið
ómælisvítt. í austurfjöllum Suður-
lands er Hekla fegurst og fjarska-
hvít við suðurbrún Geitafells í
blásvörtu, upp af því er Heiðin há
himinleitandi.
Af Vestur-Ásum eru tæpir 5
km niður á fjallsbrún fyrir of-
an Hlíðaivatn. Spölurinn er
auðgenginn heimfúsum enda hýrnar
yfir landinu, gróður eykst og mó-
fuglar láta í sér heyra. Við eigum
kost á því að fara fram hjá urðaköst-
um miklum með þykkmosa á björg-
um og gætu verið álfabyggðir.
Nokkur undanhalli er á og verða
þarna grösugar flatir milli móabarða
enda eru Seltún á vísum stað, var
þar fyrrum selstaða frá Stakkavík
og einnig slægjulönd. Varla er hætta
á því að göngumaður ani um of til
hægri út á Selvogshraun úfin og ill-
geng, en leiðin liggur niður með
hraunbrúninni eða hæfilega langt
frá að vild.
Von bráðar er komið niður á
fjallsbrún með hamraflug niður und-
an. Þá er að ganga eftir brúninni 2-
300 metra til vesturs þar sem
smávarða bendir á Selstíg niður í
Stakkavík og má heita að þar séu
tröppur ofan hamrana og síðan taka
við brattar skriður en raunar all-
grónar vöxtulegu lyngi. Má komast
niður á þjóðveg á nokkrum mínút-
um. Þá erum við búin að vera 7
stundir á göngu frá Bláfjallavegi við
góðar hvíldir en leiðin öll er rösk-
lega gengin á 12 stundum.
Það er verðskuldað ævintýri á
gönguför að koma fram á brún Hlíð-
arfjalls og hta yfir Hhðarvatn dimm-
blátt og fagurformað, Vogsósabæir
kúra í grænu túni handan vatns, ós-
inn úr vatninu bugðast til sjávar þar
sem jafnan vakir hvítfext alda ef
eitthvað gárar á annað borð sem oft-
ast er. A dökkri strönd austan við
rís áheitakirkjan magnaða, Strand-
arkirkja, en síðan er aðalbyggðin,
vitinn fjærst. Beint niður undan er
eyðibýlið Stakkavík, gamla bæjar-
stæðið seig í vatn fyrir hundrað ár-
um og var þröngt um nýja bæinn.
Hálfum öðrum km austar er Hlíðar-
skarð fyrir ofan bæinn Hlíð sem
ekki er heldur lengur, en sumai'hús
á báðum bæjum. Enn tveim km
austar eru Katlabrekkur með hesta-
götu niður svo sem fyrr sagði. Eini
bærinn í Selvogi sem ekki sést til er
Herdísarvík, ystur bæja til vesturs.
Hér var gert ráð fyrir sumarblíðu,
en hvernig skal rata á réttar niður-
gönguleiðir í dimmviðri? Svörin við
því verða hér lesin af GPS-tæki
óleiðréttu. Nyrst á Urðarfelli fast
austan við götuna niður í Katla-
brekkur eru hnit 63 53,60’ N og 21
39,18’ V. Brúnin ofan við Selstíg
mælist 63 52,80’ N og 21 43,83’ V en
Hlíðarskarð mæhst 63 52,93’ N og
21 42,10’ V. Götur niður á fjallsbrún
frá Ásunum eru ekki greinilegar.
Höfandur er einn af fararstjórum
Ferðafélags Islands.
HEIMILDIR: Stuðst hefur verið við
ýmis rit, m.a. ritgerð Ólafs heitins
Þorvaldssonar þingvarðar og fyrr
bónda í Herdísarvík, Grindaskarða-
vegur, cn hún kom út í bæklingi hjá
Ferðafélaginu á þessu ári. Ijós-
myndir eru úr þeim bæklingi.
Heitir draumar
DRAUMSTAFIR Kristjáns Frímanns
Mynd/Kristján Kristjánsson
Á kunnuglegum stað í ókunnum tíma.
ÞEGAR húmið leggst yfir mann á
heitu ágústkvöldi og jöklamir
skríða til sjávar líkt og fomar
skepnur sem vaknað hafa af dvala
til að vitja uppruna síns, límist vit-
undin við varma loftið og hður með
því í hring um landið og miðin.
Blærinn leikur um hvarma svo
höfgi kemur á brá og land draums-
ins verður að merlandi gimsteini
sem töfrar mann inn í steininn, inn
i svefninn og drauminn. Litbrigðin,
lyktin og þessi sérstæða kennd
sem fylgir því að ganga á skýi set-
ur mann í óvæntar stellingar svo
draumurinn lifnar í vitundinni sem
raunvemlegt ferh hlaðið heitum
tilfinningum. Sýnin skýrist og
meðvitundin vaknar fyrir þeirri
staðreynd að andar þeir sem birt-
ast í móðunni em ekki tölvugerðir,
teiknaðir eða helber ímyndun,
heidur sérstakir sendiboðar heitra
frétta. Þar ganga sendimenn for-
tíðar fram og bugta sig í gervum
forfeðra, nútímamenn í táknræn-
um búningum og gervingar fram-
tíðar í þess tíma skarti. Einn þess-
ara manna sem hður fram, ber
með sér göfugt yfirbragð þess sem
höndlað hefur firið hjartans. Hann
snýr sér að konu nokkurri og réttir
henni hring.
Draumur „ST“
Mér fannst í draumnum að
Jesús Kristur kæmi til mín, hann
gaf mér hring með hvítum stómm
steini. Eg er með hringinn á
fingrinum (baugfingri held ég) og
Jesús er að sýna mér hvernig ég
get notað hringinn, hann sýnir
mér hvernig ég get beint hringn-
um að fólki og þá kemur mikill
ljósgeisli frá hringnum sem um-
lykur alla manneskjuna. Eg man
ekki hvort hann sagði mér hvort
ég geti notað hringinn á þennan
hátt til að verja mig gagnvart
ákveðnu fólki eða til að hjálpa
fólki, nema að hvort tveggja sé.
En hann varaði mig einnig við að
ég yrði að fara varlega með
hringinn og hvernig ég notaði
hann. Þegar ég vaknaði fannst
mér að ég ætti þennan hring í
raunvemleikanum (þó huglægt).
Ráðning
Á þessu og síðasta misseri hafa
birst draumar um komu frelsar-
ans í Draumstöfum. Þeir hafa með
sér yfirbragð þess að eitthvað sér-
stakt sé í aðsigi og því fylgi vit-
undarvakning fólks. En sömu
draumar virðast einnig undirbún-
ingsdraumar fyrir þá sem dreym-
ir að taka sig á, breyta um stíl og
sinna sínum innri þörfum svo andi
þeirra fái að njóta sín, því þeirra
bíði verk að vinna. Þinn draumur
sver sig í ætt við hina að þér sé
ætlað hlutverk í fyrmefndum
breytingum. En einnig er þér
bent á að undirbúnings sé þörf af
þinni hálfu. í draumum „vinkonu"
(sem virðist þér allnáin og þekkir
þig út og inn) hér að neðan kemur
vel fram hvað þú þarft að gera til
að losna við hömlur, tengjast sjálf-
inu og verða meðvituð. Þetta kem-
ur fram í húsunum, litum þess,
áferð, útliti og staðsetningu. Utliti
herbergja og stíl. Aldur barnanna
gefur vísbendingar um þroska.
Litur náttkjólsins í draum 2 er um
þróun mála sem heldur áfram í
draumi 3 (birtist ekki hér) og því
ferli lýkur i draumi 4. Þar er
ákveðin mynd komin á húsið
(sjálfið) þótt enn sé nokkuð í land
að tengja alla þætti (kjallarinn).
Það sem er áberandi í draumun-
um eru jólatrén (efnisgerð þeirra
er leiðbeinandi) sem vísa bæði til
mikilla hæfileika að vera öðrum
gott fordæmi og þess tíma sem
draumarnir tengjast huglægt.
Draumar „vinkonu“
1. Mér fannst ég vera í heim-
sókn hjá vinkonu minni. Heimilið
var á öðrum stað en það er nú.
Þetta var blokk og íbúðin á neðstu
hæð. Stigahúsið var allt úr gleri
og ég gekk beint inn í íbúðina. Ein
hliðin á íbúðinni var bara gluggi.
Þetta var ný íbúð og hún nýflutt
inn. Fyrir glugganum í stofunni
voru hillur og þær voru hlaðnar
alls konar skrautmunum. Þar á
meðal voru tvö jólatré, annað var
bútasaums jólatré en hitt gamal-
dags gervijólatré. Eg man að ég
hugsaði í draumnum; „líður henni
svo illa að hún er ekki enn búin að
taka jólaskrautið niður“? Lengra
inni í íbúðinni var eldhús og þar
var allt svo tómlegt og ég spyr
vinkonu mína af hverju hún flytji
ekki eitthvað af dótinu inn í eld-
hús því þar sé svo tómlegt en hún
svarar „það er allt í lagi því það
sér þetta enginn“. Mér fannst eins
og enginn kæmi þarna hvort eð er
og hún væri mjög ein og einmana.
Svo heldur hún áfram inn í her-
bergi dóttur sinnar sem er ellefu
ára. Það var óhrjálegt, glugga-
laust og þar stóð þriðja jólatréð.
2. Mér fannst ég vera heima og
vera með gesti. Allt í einu opnar
vinkona mín hurðina og kemur
inn. Hún var í bláum stuttum
náttkjól einum fata. Hún segir:
„Ég er að fara að gifta mig.“
4. Ég er í heimsókn hjá vinkonu
minni. Hún er í nýju einbýli sem
hún átti. Húsið var fallegt, stein-
grátt, tvflyft með grænu þaki. Það
voru tvennar dyr framan á hús-
inu. Enginn garður virtist vera
framan við húsið, heldur bara
gangstétt. Strax og inn er komið
er brattur stigi niður. Þai' var ein-
hvers konar kyndikompa eins og í
gömlum húsum og aðrar kompur,
allt einhvern veginn óhaganlegt.
Vinkona mín sýndi mér herbergi
bamanna sinna, þar var ekki
þverfótað fyrir gömlum húsgögn-
um. Herbergið var niðui'grafið
með litlum gluggum uppi við loft-
ið. Þarna var alls staðar fullt af
dyrum sem ég kíkti inn um og alls
staðar var mikið af hillum og dóti.
Opi5: mán.- fim. 10.00 -18.30
fös. 10.00- 19.00
lau. 10.00-18.00
KRINGMN