Morgunblaðið - 07.10.1999, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Götusmiðjan kaupir gistiheimilið að Árvöllum fyrir meðferðarheimili
Himna-
sending
fyrir starf-
semina
íbúar á svæðinu ósáttir
við þessa ráðstöfun
Morgunblaðið/Eiríkur P.
Mummi ásamt Bjama bróður sínum og heimilishundinum Sóloni. í baksýn sjást húsin að Árvöllum. Vinstra megin sér í
sumarbústaðinn, í miðjunni og aftar er hús með svefnherbergjum og setustofu, en meðferðin sjálf mun fara fram í húsinu
lengst til hægri.
Kjalarnes
STARFSFÓLK Götusmiðj-
unnar vinnur þessa dagana
hörðum höndum við að
breyta gistiheimilinu að Ar-
völlum í meðferðarheimili
fyrir ungt fólk sem á í vímu-
efnavanda. Götusmiðjan rak
áður slíkt heimili í Duggu-
vogi undir nafninu Virkið,
en starfseminni var hætt
þar í síðasta mánuði. Að
sögn Guðmundar Týs Þórar-
inssonar framkvæmdastjóra
Götusmiðjunnar, eða
Mumma eins og hann er
betur þekktur, er gistiheim-
ilið sannkölluð himnasend-
ing fyrir starfsemina, hvað
húsakost, aðstöðu, land-
svæði og staðsetningu varð-
ar. Ekki eru þó allir á sama
máli því íbúar hafa sent
undirskriftalista til skipu-
lagsyfirvalda borgarinnar,
þar sem rekstri meðferðar-
heimilis að Arvöllum er mót-
mælt, m.a. á þeim forsend-
um að reksturinn komi til
með að valda verulegri
skerðingu á kostum svæðis-
ins fyrir núverandi íbúa og
landeigendur.
Mummi segir að markmið
Götusmiðjunnar sé að hjálpa
ungu fólki sem villst hefur
inn í heim fíkniefna og af-
brota að sveigja líf sitt í já-
kvæðan farveg og standa á
eigin fótum. Hann segir að
húsnæðið að Árvöllum henti
mjög vel fyrir meðferðar-
heimili. Það sé hannað sem
gistiheimili og að ekki þurfí
að breyta því mikið fyrir
starfsemi meðferðarheimilis.
Jafnframt því segir hann að
til standi að nýta vel þá 9
hektara landareign sem fylg-
ir heimilinu. Stefnt sé að því
að hefja trjárækt og koma
upp matjurtagörðum á jörð-
inni og einnig komi til greina
að vera með hesta. Markmið-
ið sé að kenna krökkunum að
bera virðingu fyrir náttúr-
unni og hvað hún hefur upp á
að bjóða.
Góð aðstaða er fyrir heim-
ilið að Árvöllum. Þar eru þrjú
hús sem nýtast vel að sögn
Mumma. I einu húsanna eru
góð tveggja manna herbergi
og setustofa þar sem krakk-
arnir munu gista. Meðferðin
sjálf fer fram í öðru húsi, þar
sem að verða viðtalsherbergi,
skrifstofur, matsalur og
fundarherbergi. Þriðja húsið
er sumarbústaður sem
Mummi segir að nýtist vel
fyrir þá sem koma í stutta
dvöl og fjölskyldur sem koma
til að taka þátt í meðferðinni.
Fyrir utan gistihúsið eru
heitir pottar og gufubað og
telur Mummi að þetta sé eina
meðferðarheimilið í heimin-
um sem státar af slíku.
Þörfín gífurleg fyrir
meðferðarheimili
Hann segir að það sé skil-
yrði að krakkarnir komi
sjálfviljugir í meðferð. Það sé
ekki tekið við þeim dópuðum
eða rugluðum, á því er tekið í
bænum eftir öðrum leiðum,
þannig að þau komi í með-
ferðina allsgáð. Á heimilinu
gangast þau undir tveggja og
hálfs mánaðar meðferð sem
byggir á persónulegri nálgun
og sjálfshjálp. Þau eru alltaf
undir leiðsögn og á staðnum
eru standandi vaktir allan
sólarhringinn með afar hæfu
og metnaðarfullu starfsfólki,
að sögn Mumma. Eftir þann
tíma tekur við eftirmeðferð,
viðtöl og aðstoð við að fóta
sig í lífinu. Mummi segir
krakkana þurfa mikinn fé-
lagslegan stuðning eftir með-
ferðina.
Stefnt er að því að aldrei
verði fleiri en 18-20 í einu í
meðferð að Árvöllum. Flestir
voru krakkarnir 14 í Virkinu
við Dugguvog og þar var
orðið allt of þröngt um starf-
semina segir Mummi. Við
meðferðarheimilið starfa 19
manns í fullu starfi, auk
læknis, geðlæknis, sálfræð-
ings með handleiðslu fyrir
starfsfólk og_ bókari og lög-
fræðingur. í heildina séð
munu um 25 manns koma að
starfí Götusmiðjunnar að Ár-
völlum.
Eftir að Virkinu var lokað
í síðasta mánuði og allir sem
þar voru útskrifaðir, hefur
ekki verið hægt að taka við
neinum í meðferð. Stefnt er
að því að opna heimilið að
Árvöllum 1. nóvember n.k.
og segir Mummi það erfiðast
við biðtímann að fá mörg
símtöl á dag frá ungu fólki
sem er að biðja um aðstoð og
geta ekki sagt annað en að
því miður sé ekki búið að
opna ennþá. Hann segir að
nú sé fyrirliggjandi biðlisti
upp á 50 manns og þörfín sé
gífurleg.
íbúar mótmæla
Ekki eru allir jafn ánægðir
með með þessa ráðstöfun og
forsvarsmenn Götusmiðj-
unnar. I síðasta mánuði
sendu íbúar á Kjalarnesi
undirskriftarlista til skipu-
alagsyfirvalda þar sem fyrir-
huguðu meðferðarheimiji að
Arvöllum er mótmælt. I er-
indinu sem um 30 íbúar
skrifuðu undir, er bent á að
rekstur meðferðarheimilis
muni „brjóta í bága við gild-
andi aðalskipulag en þar eru
Esjuhlíðar skilgreindar sem
landbúnaðarsvæði." Telja
íbúar að Árvellir á Kjalar-
nesi séu ekki rétti staðurinn
fyrir slíka starfsemi „miðað
við núverandi skipulag og að-
stæður.“ Bent er á að íbúar
hafi á sínum tíma mótmælt
því að þarna yrði gistiheimili
og að í Esjuhlíðum „séu smá-
býli þar sem íbúar geta mót-
að umhverfi sitt á stórum
lóðum og sinnt áhugamálum
sínum svo sem hesta-
mennsku, trjárækt o.s.frv."
Jafnframt segir að fyrirhug-
aður rekstur meðferðar-
heimilis verði „að teljast til
verulegra breytinga fyrir
svæðið sem draga stórlega
úr kostum þess að búa á
smábýlum á landbúnaðar-
svæði Esjuhlíða og kann að
hamla möguleikum fólks til
að selja eignir sínar á verði
sem ella hefði fengist fyrir
smábýli á landbúnaðar-
svæði.“
„Það hefur verið svolítill
skjálfti í Kjalnesingum út af
okkur. Fólk er óöruggt, en
ég held að fólk þurfi ekkert
að óttast okkur. Hingað
kemur enginn undir áhrifum,
aliir koma edrú og fara edrú.
Ef einhver krakki fer úr
meðferðinni, mun hann svo
sannarlega ekki hanga í tún-
fætinum hér, heldur fara
eitthvað allt annað. Krakk-
arnir eru síðan stöðugt undir
eftirliti, við verðum eins og
ein stór fjölskylda hérna, og
það er í raun ekkert að ótt-
ast,“ segir Mummi.
Hann segir að nágranni
Árvalla hafi verið að karpa
út af afleggjaranum, sem er
sameiginlegur, en nú sé
Götusmiðjan að leita leiða til
að færa hann inn á lóð Ár-
valla og hafa hann sér. „Okk-
ur er mjög í mun að búa hér í
sátt og samlyndi við Kjalnes-
inga. Fordæmið er til staðar,
hérna hinum megin við veg-
inn rekur SÁÁ meðferðar-
heimilið Vík og Tindar voru
hérna rétt hjá.“
„Við munum gera allt sem
við getum til að leysa þetta
friðsamlega við alla nábúa
okkar hér. Takist það sé ég
framtíðina fyrir mér sem
bjartan og breiðan veg fyrir
Götusmiðjuna, þar sem við
höfum gott pláss tO að vinna
með þeim krökkum sem
hingað leita. Þeim hefur liðið
mjög vel hjá okkur og ætti
að iíða ennþá betur hér í
rýmra og þetra húsnæði,"
segir Mummi.
*
Strætisvagnaferðir frá bflastæði HI niður í miðbæ ílla nýttar
U mfer ðarhópur
fjallar um málið
Reykjavík
BÍLASTÆÐASJÓÐUR, Strætis-
vagnar Reykjavíkur og miðborgar-
stjórn hafa kynnt niðurstöður könn-
unar sem gerð var á meðal þeirra
farþega sem nýttu sér ókeypis ferð-
ir SVR frá bílastæði Háskólans og
niður í miðbæ. Að sögn Þórhalls
Arnar Guðlaugssonar, forstöðu-
manns markaðs- og þróunarsviðs
SVR, var að meðaltali einn farþegi í
hverri ferð og nam kostnaður við
hvern farþega 842 krónum.
„Það er ljóst að tilkostnaður
vegna svona verkefnis er mjög mik-
ill og að langan tíma mun taka að nú
góðri nýtingu," sagði Þórhallur Öm.
„Það hefur ekki verið ákveðið hvort
boðið verður upp á þessa þjónustu
næsta sumar. I raun er meiri þörf á
henni yfír vetrartímann þegar um-
ferð er meiri, menntaskólamir byrj-
aðir og því fleiri sem sækja í mið-
bæinn. Bílastæðið við Háskólann er
hinsvegar ekki í boði yfir vetrartím-
ann, þar sem nemendur skólans
nota það.“
Heildarkostnaður 4,2 milljónir
Tilraunin, sem bar heitið „Stæði
og strætó“ hófst 1. júní og lauk 31.
ágúst og sagði Þórhallur Örn, að
heildarkostnaður hefði verið 4,2
mOljónir króna. HeOdarfjöldi far-
þega var 4.822.
Stefán Haraldsson, fram-
kvæmdastjóri bílastæðasjóðs, sagði
að sjóðurinn hefði fylgst með nýt-
ingu bflastæðanna við Háskólann,
þar sem fólki var gert að leggja ef
það viidi nýta sér ferðimar með
strætó niður í miðbæ. Að sögn Stef-
áns kom í ljós að nýtingin var slök,
en meðalnýtingin var um 25 bflar á
dag, en bflastæðið rúmar á þriðja
hundrað bfla.
Stefán sagði að miðað við það
ástand sem hefði skapast í Kvosinni
í sumar, hefði mátt áætla að það
vantaði um 300 bflastæði. Hann
sagði að þar sem sú þjónusta sem
SVR hefði boðið upp á í sumar hefði
ekki gengið upp þyrftu menn aug-
ijóslega að hugsa dæmið upp á nýtt.
„Það er reyndar mín skoðun að
fyrirkomulag sem þetta virki í borg-
um þar sem fólk þarf að keyra um
30 kflómetra í vinnuna, þá leggur
það kannski í stæði 10 kílómetrum
frá vinnustaðnum og tekur almenn-
ingsvagn þaðan,“ sagði Stefán. „Ef
uppfæra ætti þetta yfir á Island
myndi fólk leggja heima hjá sér og
taka strætó í vinnuna. I úthverfum
borgarinnar standa þúsundir bfla-
stæða vannýtt daglangt."
Um 90% notenda ánægð
með þjónustuna
Þórhallur Örn sá um framkvæmd
viðhorfskönnunar sem gerð var
meðal þeirra sem notuðu þjónust-
una í sumar, en 140 manns svöruðu.
Að sögn Þórhalls Ai’nar voru 87%
notendanna mjög eða frekar
ánægðir með þjónustuna. Um 27%
nýttu sér þjónustuna reglulega, þ.e.
þrisvar eða oftar í viku. Um 44%
þeirra sem notuðu þjónustuna voru
að fara til vinnu, en 31% voru að
fara í miðbæinn til að versla eða
nota aðra þjónustu. Stærsti hluti
þeÚTa sem nýtti sér þjónustuna,
eða 41% hafði áður notað gjaldtöku-
stæði í miðbænum.
I könnuninni kom einnig fram að
um 84% notendanna töldu frekar
eða mjög líklegt að þeir myndu nota
sömu eða sambærilega þjónustu ef
hún byðist aftur. Hinsvegar voru
aðeins 40% tilbúnir til að borga fyr-
ir þjónustuna.
Kristín Einarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri miðborgarinnar, vildi
alls ekki taka fyrir það að boðið yrði
upp á sambærilega þjónustu, og
boðið var upp á í sumar, í náinni
framtíð. Hún sagði að þar sem til-
raunin hefði staðið í mjög stuttan
tíma væri erfitt að draga af henni
ályktanir.
Þrýstingur frá íbúum
Að sögn Kristínar ákvað mið-
borgarstjóm að vísa málinu tfl sér-
staks umferðarhóps, sem hefur það
hlutverk að móta tillögur varðandi
stefnu í umferðannálum fyrir borg-
arstjórn. I umferðarhópnum sitja
embættismenn og þrír fulltrúar,
sem miðborgarstjórn hefur tflnefnt,
þ.e. íbúai’ miðbæjarins og verslun-
areigandi.
Kristín sagði að eins og staðan
væri í dag væri mikið lagt við íbúð-
argötur og að vaxandi þrýstingur
væri frá íbúum um að eitthvað yrði
aðhafst í þeim málum. Hún sagði að
komið hefði upp sú hugmynd að
hafa gjaldskyldu við íbúðargöturnar
til að sporna gegn því að fólk legði
allan daginn við íbúðarhúsin.
Að sögn Kristínar er verið að
kanna ýmsar leiðir til að auðvelda
fólki að ferðast í miðbæinn. Hún
sagði að hægt væri að leysa hluta af
vandanum með því að koma upp bfla-
stæðahúsi eða bílastæðum spölkom
frá miðbænum, þar sem fólki gæfist
kostur á að taka strætó í miðbæinn,
líkt og í sumar. Að sögn Kristínar er
nánast öruggt að tekið verður gjald
af slíkri þjónustu í framtíðinni.