Morgunblaðið - 01.04.2000, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 1. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Vonast til að vinnsla heQist á nýjan leik hjá fískvinnslu Skagstrendings á Seyðisfírði í næstu viku
Unnið að endurreisn
Vélsmiðjunnar Stáls
NOKKUR af helstu at-
vinnuíyrirtækjunum á
Seyðisfirði eiga í rekstr-
arerfiðleikum og birtist
það meðal annars í fréttum af upp-
sögnum starfsfólks Vélsmiðjunnar
Stáls hf. og uppsögn kauptryggingar
hjá Skagstrendingi hf.-Dvergasteini
fyrr í vikunni. Aður hafði þriðja fyr-
irtækið, Strandarsíld, sagt upp
starfsfólki og vitað er að það fyrir-
tæki og fleiri eiga við erfíðleika að
etja.
Vonast er til að vinnslustöðvun
Skagstrendings verði í stuttan tíma
og að unnt verði að fá hráefni til að
hefja aftur vinnslu í næstu viku. Þá
stendur yfir athugun á endurreisn
Vélsmiðjunnar Stáls. Reksturinn
yrði í breyttu formi og í höndum
nýrra eigenda. Vonast forystumenn í
bæjarmálum og stjómendur fyrir-
tækjanna til að þetta gangi eftir.
Jafnframt er unnið markvisst að
nýsköpun í atvinnulífinu og eru með-
al annars bundnar vonir við nýtt sím-
sölufyrirtæki í því efni.
Nýir eigendur að vélsmiðjunni
Auk almennrar þjónustu við fyrir-
tæki á Seyðisfirði hefur Vélsmiðjan
Stál hf. lengi sérhæft sig í vinnu við
endurnýjun fískimjölsverksmiðja og
smíði lokubúnaðar fyrir smærri
virkjanir. Mikill samdráttur hefur
verið á báðum þessum sviðum og
hefur starfsmönnum fyrirtækisins
fækkað úr 30 í 14 á einu ári. Og í vik-
unni var því starfsfólki sem eftir er
sagt upp störfum frá og með degin-
um í dag en flestir hafa þriggja mán-
aða uppsagnarfrest. Unnið hefur
verið að fjárhagslegri endurskipu-
lagningu Stáls. Hafnarsjóður Seyð-
isfjarðar keypti á síðasta ári fast-
eignir félagsins á hafnarsvæðinu
fyrir 32 milljónir kr. Slippstöðin á
Akureyri eignaðist hlut í félaginu
fyrir fáeinum árum og áhugi var á að
Stál kæmi inn í sameiningu Slipp-
stöðvarinnar og Stálsmiðjunnar í
Reykjavík. Stáltak varð til en fyrir
þremur vikum ákvað stjórn þess að
innbyrða ekki Vélsmiðjuna Stál. Tel-
ur Magnús Guðmundsson, skrifstof-
ustjóri Stáls, að kengur í álvers- og
virkjanamálum hafi átt þátt í þeirri
niðurstöðu enda hafi verið hugsað til
þess að gott væri fyrir nýja fyrirtæk-
ið að hafa aðstöðu á Seyðisfirði þegar
kæmi að byggingu álvers og virkjun-
ar á Austurlandi.
„Við þurftum þá að fara að hugsa
öðruvísi,“ segir Magnús. Nú eru uppi
hugmyndir um að nýir aðilar á Seyð-
isfirði yfirtaki reksturinn og er
Magnús nokkuð bjartsýnn á að unnt
verði að byggja upp gott fyrirtæki,
að vísu með aðrar áherslur en Stál
hefur verið með. Til dæmis gæti fyr-
irtækið farið út í ýmsa almenna
verktakastarfsemi á jámiðnaðar-
sviðinu.
Unnið að öflun hráefnis
Vinnsla féll niður vegna hráefnis-
skorts í frystihúsi Skagstrendings
hf.-Dvergasteins fyrr í vikunni.
Togarinn Gullver, sem stendur undir
meginhluta hráefnisöflunar frysti-
hússins, hefur bilað tvisvar á stutt-
um tíma. Hefur það bitnað á sjó-
mönnunum og starfsfólki
frystihússins en kauptryggingu
þess, alls hátt í 50 manns, var sagt
upp í vikunni. Fiskverkafólkið er
komið á atvinnuleysisskrá
og lækkar við það í
tekjum. Bergur Ágústs-
son, rekstrarstjóri
Skagstrendings, segir að
uppsögn kauptryggingar
sé neyðaraðgerð út af þessum
skakkaföllum og sárt hafi verið að
grípa til hennar. Segist hann vera að
reyna að útvega hráefni annars stað-
ar frá til að brúa þetta bil, bæði með
því að kaupa fisk á mörkuðum og
Heimamenn á Seyðisfírði vinna að endur-
reisn Vélsmiðjunnar Stáls og vonast er til
að fiskvinnsla Skagstrendings komist aftur
—
af stað í næstu viku. I grein Helga Bjarna-
sonar kemur einnig fram að lögð er mikil
áhersla á nýsköpun í atvinnumálum og er
það byrjað að skila sér.
Gunnþór
Ingvason
Lára G.
Vilhjálmsdóttir
Jóhann P.
Hansson
Þetta er
skelfilegt
ástand
Magntís
Guðmundsson
með því að fá önnur
skip til að landa afla á
staðnum. Þá vonast
hann til að trillumar
fari að komast meira á
sjó en afli þeirra skiptir
verulegu máli fyrir
frystihúsið. Vonast
Bergur til að það takist
að hefja vinnslu aftur
eftir helgi og að fyrir-
tækið rétti þá aftur úr
kútnum.
Auk almennrar fisk-
vinnslu leggur Skag-
strendingur-Dvergast-
einn áherslu á síldar-
og loðnufrystingu og
það gerir einnig hin
fiskvinnslan á staðn-
um, Strandarsíld hf. Loðnu- og síld-
arfrysting brást að verulegu leyti í
vetur og bitnaði það illilega á báðum
þessum fyrirtækjum. Stjórnendur
Strandarsíldar hafa sagt upp starfs-
fólki sínu, sem að vísu var orðið fátt,
og berjast fyrir lífi fyrirtækisins.
Skagstrendingur er deild í stærra
fyrirtæki, Skagstrendingi á Skaga-
strönd, og er með fjölbreyttari starf-
semi.
Önnur sjávarútvegsfyr-
irtæki á Seyðisfirði virð-
ast ganga vel, útgerðarfé-
lagið Gullberg hf. sem
gerir út Gullver, og SR-
mjöl hf. sem hefur endur-
nýjað verksmiðju sína á Seyðisfirði.
Óöryggi fískverkafólks
„Þetta er skelfilegt ástand. Maður
gat búist við þessu hjá frystihúsinu
vegna bilana í togaranum en það
Hulda Bergur
Sveinsdóttir Ágústsson
kom á óvart að starfs-
mönnum Vélsmiðjunn-
ar Stáls skyldi sagt upp
á sama tíma,“ segir
Hulda Sveinsdóttir,
formaður Verka-
mannafélagsins Fram.
Hún hafði nóg að gera
við að skrá fólk at-
vinnulaust, taldi að yfir
50 manns yrðu á at-
vinnuleysisskrá þessa
vikuna og er þó enginn
af starfsmönnum Stáls
í þeim hópi því upp-
sagnir þeirra taka ekki
gildi fyrr en eftir þrjá
Valtýr mánuði.
Sigurbjarnarson Hulda segir að
starfsfólk Skagstrend-
ings verði vonandi ekki atvinnulaust
í langan tíma. Ef það yrði heima í
hálfan mánuð gæti það lent í að fara
beint af atvinnuleysisskrá í verkfall.
Hún segir að fólkið hrapi niður í
launum við uppsögn kauptrygging-
ar, atvinnuleysisbæturnar séu mun
lægri en launin í frystihúsinu með
því álagi og bónus sem fólk eigi kost
á þar. Þetta komi því illa við fjárhag
fjölskyldnanna, fæstir megi við því
enda margir með skuldbindingar
sem þurfi að standa við í hverjum
mánuði. „Það er slæmt að það skuli
vera hægt að segja starfsfólkinu að
fara heim með tveggja daga fyrir-
vara, það ætti ekki að þurfa að bjóða
fólki upp á slíkt óöryggi," segir
Hulda verkalýðsformaður.
Hún hefur áhyggjur af atvinnu-
ástandinu í bænum. Nefnir erfið-
leika í fiskvinnslufyrirtækjunum
vegna lélegrar loðnu- og síldarver-
Morgunblaðið/Pétur Krisyánsson
Æskan leikur sér áhyggjulaus við grunnskólann á Seyðisfirði á meðan
foreldrarnir reyna að leysa vandann í atvinnulífinu.
tíðar í vetur og verkefnaleysi hjá
Vélsmiðjunni Stáli og netagerðinni
Fjarðarneti.
Jóhann P. Hansson, stjórnarfor-
maður Fjarðarnets ehf., segir að lítið
hafi verið að gera þennan mánuðinn.
Bilun togarans hafi sín áhrif. Þá hafi
engin verkefni skapast við að fara yf-
ir djúpnætur fyrir sumarsíldveiðarn-
ar. Að þessu sinni hafi skipin skipt
beint úr flottrolli yfir í grunnnætur
og djúpnæturnar aldrei farið um
borð. Jóhann segir að fyrirtækið
þurfi að leita sér að verkefnum um
allt land og eru starfsmenn þess nú
að læra á flottrollin til þess að geta
tekist á við verkefni á því sviði. „Ég
trúi ekki öðru en að þetta verkefna-
leysi sé tímabundið í stuttan tíma,“
segir Jóhann.
Bjartsýnir
um framtíðina
Gunnþór Ingvason, forseti bæjar-
stjómar, segir að vissulega sé það
alltaf slæmt þegar áföll verða í at-
vinnulífinu eins og uppsagnirnar hjá
Vélsmiðjunni Stáli og uppsögn
kauptryggingar hjá Skagstrendingi.
Hann er þess þó fullviss að úr rætist
og segir að bæjarfélagið muni standa
þétt við bakið á þeim aðilum sem að
málinu koma.
Gunnþór segir að vel hafi tekist til
með endurskipulagningu fiskvinnslu
Skagstrendings á staðnum og segist
ekki hafa áhyggjur af rekstri fyrir-
tækisins. Hins vegar hafi vinnslust-
öðvun vegna bilunar togarans slæm
áhrif á starfsfólkið og ýti undir þá
óvissu sem fólk í sjávarbyggðunum
býr við. Vonast hann þó til að þetta
hafi ekki þau áhrif að fólk hugsi sér
til hreyfings enda búi frystihúsið við
trausta hráefnisöflun með löndunar-
samningi við togarann Gullver. Til að
tryggja stöðuna enn betur þurfi eig-
endur fyrirtækisins að afla sér auk-
ins hráefnis.
Gunnþór segir að það hafi sett
strik í reikninginn varðandi framtíð-
aráform um rekstur Vélsmiðjunnar
Stáls að stóriðjudraumurinn sé úti í
bili. Menn hafi trúað því að hafist
yrði handa við framkvæmdir á þessu
ári en nú sé ljóst að fyrirtækið geti
ekki vænst verkefna vegna væntan-
legrar stóriðju á næstu árum. Þurfi
að endurskipuleggja fyrirtækið og fá
nýja eigendur til liðs við það. Upp-
sagnimar eru að mati Gunnþórs
nauðsynlegur liður í því þótt hann
taki fram að uppsagnir starfsfólks
séu alltaf dapurleg aðgerð. Segir
hann mikilvægt að þetta takist enda
sé nauðsynlegt íyrir staðinn að hafa
öfluga vélsmiðju til að þjóna fyrir-
tækjunum og skipum sem þangað
koma til löndunar. Segir forseti bæj-
arstjómar að bærinn sé tilbúinn að
aðstoða við endurreisn fyrirtækisins
en það sé þó fyrst og
fremst á ábyrgð nýrra
eigenda og starfsmanna
að vel takist til við það
verk.
Seyðisfjarðarbær hefur
unnið að nýsköpun í atvinnulífinu.
Þannig var gerður samningur við
ráðgjafarfyrirtækið Nýsi hf. um
stofnun útibús á staðnum. í samn-
ingum felst að ráðgjafi frá Nýsi taki
að sér tiltekin verkefni fyrir bæjar-
félagið á þessu sviði og sé fyrirtækj-
um og einstaklingum til aðstoðar við
nýsköpunarverkefni. Meðal annars
hefur verið unnið að stofnun fjar-
vinnslufyrirtækis og undirbúningi
hótelbyggingar. „Við horfum
bjartsýnir fram á veginn. Það er
væntanleg ný ferja hjá Smyril Line
eftir tvö ár og aukin tækifæri skap-
ast með tilkomu hennar. Þá emm við
með menningar- og ferðamálafull-
trúa í fullu starfi og vinnur hann að
því að auka okkar hlut í ferðaþjón-
ustunni sem sumir segja mestu vaxt-
argrein nýrrar aldar,“ segir Gunn-
þór.
Verðum að
breyta áherslum
Nokkrir einstaklingar og bæjarfé-
lagið stofnuðu fjarvinnslufyrirtækið
Símasmiðjuna ehf. Nú vinnur þar
hópur fólks á kvöldin við að afla fé-
laga fyrir Neytendasamtökin. Lára
G. Vilhjálmsdóttir framkvæmda-
stjóri vinnur hörðum höndum að út-
vegun nýrra verkefna. „Lánið leikur
við okkur. Það er verið að ganga frá
stómm samningum sem munu
tryggja okkur góð verkefni til langs
tíma. Stefnan er að þetta verði 30
manna vinnustaður innan árs og hér
verði unnið frá átta á morgnana fram
til tíu á kvöldin," segir Lára.
Ekki var lagt í mikinn kostnað við
tækjakaup við stofnun Símasmið-
junnar, áherslan hefur verið lögð á
öflun verkefna og síðan verður fyrir-
tækið byggt upp í kringum þau.
Valtýr Sigurbjarnarson, ráðgjafi
hjá Nýsi hf., segir að unnið sé að
gerð viðskiptaáætlunar fyrir bygg-
ingu og rekstur hótels á Seyðisfirði.
Hópur áhugamanna stendur að
þessu og segir Valtýr að hann sé að
velta fyrir sér ýmsum möguleikum í
stærðoggerð.
„Við verðum að breyta áherslum
okkar í takt við breytingar sem orðið
hafa í atvinnulífinu," segir Lára Vil-
hjálmsdóttir. „Landsbyggðin þarf að
líta út fyrir fiskinn og taka þátt í
hinni öm þróun tækninnar.“
Miklar breytingar hafa gengið yfir
í sjávarútvegi og þjónustugreinum
hans á Seyðisfirði eins og í sjávar-
plássum um allt land. Þannig er ekki
mjög langt síðan þar var tvennt af
öllu, eins og Jóhann P. Hansson vek-
ur athygli á: Tvær vélsmiðjur, tvær
fiskimjölsverksmiðjur, tvö frystihús
og tveir togarar. Nú er eitt af hverju
og sumt stendur völtum fótum.
Valtýr Sigurbjarnarson segir að
margt af því sem komið hafi í staðinn
fyrir samdrátt í hefðbundnum at-
vinnugreinum hafi orðið til á höfuð-
borgarsvæðinu og þangað hafi fólkið
flust. Verið sé að reyna að ná hluta af
því til baka og það sé unnt vegna
betri samskiptatækni og jafnari
fjarskiptakostnaðar.
„Tækniþróunin gefur
landsbyggðinni tækifæri
og þau ætlum við að nýta
okkur. Hins vegar er erf-
itt að fullyrða um að hve
miklu leyti nýjar greinar geta komið
í stað hinna hefðbundnu, þær gera
það að hluta en ömgglega ekki að
öllu leyti. Þetta þarf að vera hvað
með öðru og hvorugt getur án hins
verið," segir Valtýr.
Verðum að
breyta
áherslum