Morgunblaðið - 25.06.2000, Qupperneq 30

30 SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VARMAHLIÐ HF
Morgunblaðið/Helgi Bjamason
Veltan hefur tvöfaldast hjá Kristjáni Sigurpálssyni í Vélavali-Varmahlíð hf. eftir að fyrirtækið flutti í nýtt húsnæði.
KEPPIR VIÐ
VÉLA UMBOÐIN
VIDSKIPn AIVINNUIÍF
Á SUNNUDEGI
► Kristján Sigurpálsson, framkvæmdastjóri Vélavals-
Varmahlíð hf. í Skagafírði, er fæddur 25. aprfl 1943 og alinn
upp í Varmahlíð. Hann stundaði nám við Iðnskólann á Sauðár-
króki og var húsvörður félagsheimilisins Miðgarðs um túna.
Hann vann við bú föður síns og var síðan bóndi á íbishóli til
ársins 1988. Þá hafði hann rekið varahlutaverslun undir eigin
nafni í Varmahlíð í fjórtán ár en helgaði þeim rekstri nú alla
krafta sína. Hlutafélag í eigu Kristjáns og fjölskyldu hans,
Vélaval-Varmahlíð hf., var stofnað um fyrirtækið á árinu 1994
og hefur Kristján rekið það frá upphafí.
Eiginkona Kristjáns er Sigríður Halldórsdóttir kennari og
eiga þau þijú börn.
Morgunblaðið/Helgi Bjamason
Starfsmenn Vélavals-Varmahlíð, Sig-urbjörn Á. Friðriksson, Jóhann P.
Jóhannsson og Kristján Sigurpálsson, við rekka með drifsköftum og
hjól í múgavél.
eftir Helga Bjarnason
YRIRTÆKIÐ Vélaval-
Varmahlíð hf. hefur vaxið
mjög frá því Kristján Sig-
urpálsson bóndi hóf að
stunda það sem aukastarf að selja
bændum vélar og útvega varahluti.
Umsvifin jukust mjög þegar hann
hóf beinan innflutning á tindum í
heyvinnuvélar og lækkaði verðið um
fjórðung og annað stökk varð í starf-
seminni þegar hún var flutt í nýtt
húsnæði neðan þjóðvegarins í
Varmahlíð í Skagafírði fyrir tveimur
árum. Vélaval hefur á boðstólum
varahluti og allar algengustu vörur
til búrekstrar, meðal annars áburð
og fóður, og einnig innréttingar í
fjós.
Kristján hóf rekstur varahluta-
verslunar undir eigin nafni á árinu
1974. Faðir hans rak verslun í
Varmahlíð og vildi hætta með vélar
og varahluti. Varð úr að Kristján,
sem þá var bóndi á Ibishóli, tók það
að sér og í félagi við tvo aðra byggði
hann hús yfír starfsemina við vega:
mótin inn í Lýtingsstaðahrepp. I
upphafi var Kristján með sölu á
heyvinnuvélum frá ýmsum framleið-
endum, jafnvel dráttarvélar og því
fylgdi útvegun varahluta í vélamar.
Lækkaði varahluti
um fíórðung
Um miðjan níunda áratuginn fór
Vélaval að stunda beinan innflutning
á varahlutum. „Þetta kom þannig til
að ég var alltaf að leita eftir betra
verði. Komst ég fljótt að því að ég
gæti boðið mun lægra verð með því
að flytja vörurnar inn. Þetta byrjaði
á tindum í heyvinnuvélar. Það kom
til af því að mér hafði dottið í hug að
framleiða tinda og gerði mikla at-
hugun á því í samvinnu við Iðntækni-
stofnun. Ekkert varð úr framleiðsl-
unni en ég hafði þá aflað mér
þekkingar á markaðnum og vissi
hvað hann var stór,“ segir Kristján.
Það var forsendan fyrir innflutn-
ingi að hægt væri að selja vöruna
víðar en í Skagafirði. Tókst að fá all-
marga dreifingaraðila um allt land
og fljótlega var farið að flytja inn
aðra varahluti.
í upphafi tókst Kristjáni að selja
tindana á 25% lægra verði en umboð-
unum. En smátt og smátt fóru aðrir
innflytjendur að lækka verðið til
samræmis. Telur hann að umboðin
hafi keypt varahlutina af erlendum
dreifingaraðilum. Hann sneri sér
hins vegar beint til framleiðenda við-
komandi hluta. Til þess að geta það
þurfi hann reyndar að taka verulega
áhættu. Panta varahlutina að hausti
fyrir sumarið á eftir og áður en pant-
að var þurfti að áætla hvað mörgum
af gömlu vélunum yrði lagt og hvað
kæmi af nýjum í staðinn. Ef áætlun-
in stóðst ekki þurfti að liggja með
óþarflega mikinn lager næsta vetur
eða geta ekki útvegað nauðsynlega
varahluti um sumarið.
Varahlutasalan var aukastarf hjá
Kristjáni því þann var í fullu starfi
sem bóndi á íbishóli. Eftir að beini
innflutningurinn hófst varð rekstur-
inn svo umfangsmikill að hann taldi
sig þurfa að velja á milli búskaparins
og vélasölunnar. Vélamar urðu fyrir
valinu. Segir Kristján að sér hafi gef-
ist tækifæri til að hætta 1 búskapnum
því að ríkið hafi keypt kvóta af
bændum til að hvetja þá til að hætta.
„Þetta var erfið ákvörðun á meðan
hún var í bígerð en síðan hef ég verið
mjög sáttur við hana.“
Ný verkefni með nýju húsi
Starfsemi Vélavals byrjaði í einu
horninu á iðnaðarhúsinu. Hann tók
fljótlega allan sinn þriðjung undir
fyrirtækið og síðar var hálft húsið
undir. Þó var húsnæðið farið að
standa vexti fyrirtækisins fyrir þrif-
um auk þess sem Kristján taldi að
það væri óhentugt og á slæmum
stað.
„Mér fannst vera komið að þeim
tímamótum að ég yrði að byggja nýtt
hús ef ég ætlaði að halda þessu
áfram. Þegar þessi lóð varð föl sótti
ég um hana og fékk,“ segir Kristján.
Lóðin er neðan við útibú kaupfélags-
ins í Varmahlíð, við vegamótin til
Sauðárkróks. Þar byggði hann 330
fermetra verslunarhús fyrir tveimur
árum og tvöfaldaði með því húspláss-
ið.
„Við erum fyrst og
fremst í samkeppni
við umboðin í
Reykjavík því það
eru ekki margir úti á
landi sem flytja beint
inn. Bændur hringja
töluvert á milli til að
athuga hvað er til og
hvað vörurnar kosta
og því er virk sam-
keppni á þessum
markaði."
Umsvifin jukust mjög eftir að flutt
varínýjahúsið. „Ég var kominn með |
mann með mér, en áður hafði ég ver-
ið einn við þetta nema á sumrin, og
fannst ég þurfa að finna fleiri verk- :ií
efni. Við fórum að flytja inn allt
mögulegt fyrir fjós, meðal annars
innréttingar og mykjutanka, og jafn-
vel fjósin sjálf. Við seljum flest það
sem þarf til nýbygginga eða breyt-
inga á fjósum, fyrir utan mjaltabása
og fóðrunarkerfi.“
Mikil þróun er á þessu sviði, marg-
ir bændur eru að endurnýja fjósin ’
eða byggja ný. „Það hefur lítil endur-
nýjun átt sér stað en nú eru margii1
að taka við sér,“ segir Kristján. Fjós- *
in eru byggð stærri en áður var en
minni framleiðendur hætta. Að sögn
Kristjáns eru flest ný fjós byggð sem
lausagöngufjós með legubásum.
Aftur á móti á hann ekki von á
miklum breytingum í sauðfjárrækt-
inni. Segir að vissulega sé þörf á fjár-
festingum til að hagræða í sauðfjár-
búskapnum, eins og nú er að gerast í n
nautgriparæktinni, en afkoman sé
svo slök að hún leyfi það ekki. Telur j|
Kristján að framundan sé veruleg 11
fækkun sauðfjárbúa vegna tilboðs
ríkisins um að kaupa upp fram-
leiðslurétt bænda.
Virk samkeppni
Kristján telur að flestir bændur
landsins séu í viðskiptum við Vélaval,
beint við fyrirtækið eða óbeint í
gegnum dreifingaraðilana. „Við er- gg
um fyrst og fremst í samkeppni við
umboðin í Reykjavík því það eru
ekki margir úti á landi sem flytja p
beint inn. Bændur hringja töluvert á
milli til að athuga hvað er til og hvað
vörumar kosta og því er virk sam-
keppni á þessum markaði," segir
hann.
Sala varahluta í heyvinnuvélar og
dráttarvélar er stór þáttur í rekstr-
inum yfir sumarið en innréttingam-
ar seljast allt árið. Þá era til sölu í
verslun Vélavals-Varmahlíð flestar
almennar rekstrarvörur sem bænd-
ur þurfa á að halda, meðal annars
hreinlætisvörar. Þá era þar ýmsar
hestavörur og fleira.
Kristján selur einnig fóður og
áburð. Hann tók við söluumboði
Áburðarverksmiðjunnar af fóður
sínum og seldi áburð frá fyrirtækinu
alla tíð, eða þar til í vor að hann fékk
ekki að kaupa áburð til endursölu
vegna breytinga nýrra eigenda
Áburðarverksmiðjunnar á sölufyrir-
komulagi. Hóf hann þá að selja inn-
fluttan áburð frá ísafold. Kristján
segist aldrei hafa lagt mikla áherslu
á áburðarsöluna en viljað hafa hann
til þess að viðskiptavinir fyrirtækis-
ins hefðu val.
Fóðrið sem hann selur er frá Fóð-
urblöndunni hf. Kemur tankbíll einu
sinni eða tvisvar í viku og afgreiðir
pantanir. Einnig er fóðurbætir í
seklgum á lager. Kristján segir að
fóðursalan sé heldur að aukast aftur [
en hún hafði minnkað þegar Kaupfé- i
lag Skagfirðinga flutti fóðursölu sína j
í Vallhólma sem er í miðju héraðinu.
Veltan tvöfaldast
Vegna flutnings á nýjan stað og
nýrra verkefna hefur velta Vélavals
tvöfaldast. Og Kristján segist sáttur
við afkomuna þótt húsbyggingin sé
nokkuð stór biti sem tíma taki að
melta.
Fyrirtækið hefur vaxið svo hratt
að húsnæðið er að verða of lítið,
tveimur árum eftir að það var tvö-
faldað.
: