Morgunblaðið - 26.08.2000, Blaðsíða 1

194. TBL. 88. ÁRG.
LAUGARDAGUR 26. ÁGÚST 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Auknum framlögum heitið til varnarmála í Rússlandi
Pútín ræðst á einka
rekna fjölmiðla
VLADÍMÍR Pútín Rússlandsforseti
hefur ákveðið að komið verði upp
nýjum björgunarmiðstöðvum fyrir
allar fjórar aðaldeildir rússneska
flotans. Einnig verður kaup þeirra
sem starfa við kjarnorkuvamir
landsins hækkað og framlög til varn-
armála aukin.
Pútín skýrði frá því á fimmtudag
að laun hermanna og lögregluliðs
yrðu hækkuð um 20%. Kúrsk-slysið
hefur beint athyglinni að lélegum
kjörum hermanna og slæmu viðhaldi
á herbúnaði, þ. á m. herskipum.
Rússar reyndust ekki hafa á að skipa
neinum sveitum kafara til björgunar
manna úr kafbátum.
Þess var vandlega gætt að ein-
göngu ríkissjónvarpsstöðin RTR í
Rússlandi fengi að fylgjast með
björgunaraðgerðunum á Barents-
hafi en aðrir fjölmiðlar gátu þó oft
komist að ýmsu eftir krókaleiðum.
Aðstandendur sjómannanna sem
fórust fengu sínar fyrstu fregnir af
slysinu ekki frá yfirvöldum flotans
heldur fjölmiðlum.
Pútín hefur gagnrýnt harkalega
umfjöllun fjölmiðla í tengslum við
Kúrsk-slysið og sagt að kaupsýslu-
menn „sem eiga glæsihús á strönd-
um Spánar og Frakklands" hafi með
tökum sínum á fjölmiðlum átt þátt í
að grafa undan rússneska „hemum,
flotanum og ríkinu“. Fjölmiðlar í
Rússlandi hafa margir deilt hart á
yfirmenn flotans fyrir margvíslegt
klúður í sambandi við Kúrsk-slysið.
A lokuðum fundi í vikunni með
aðstandendum sjóliðanna sem fórust
með Kúrsk neitaði forsetinn að
skella skuldinni á yfirmenn vam-
armála, að sögn heimildarmanna
The Daily Telegraph. Er hann ræddi
um kaupsýslumenn nefndi hann
engin nöfn en að sögn blaðsins er
ljóst að hann á við auðkýfinga eins og
Vladímír Gúsínský og Borís Berez-
ovskí sem báðir eiga öflugar sjón-
varpsstöðvai- og blöð.
Bent á mótsagnir
Fjölmiðlar auðkýfinganna tveggja
hafa verið miskunnarlausir í gagn-
rýni sinni og bent á mótsagnir í upp-
lýsingum sem gefnar vora á ýmsum
stigum. En blöð, sem að öllu jöfnu
era holl forsetanum, hafa einnig ver-
ið hneyksluð á framferði ráðamanna.
Mjög hefur verið gagnrýnt að ekki
skyldi vera leitað eftir erlendri að-
stoð íyrr en eftir margra daga hik.
Ummæli Pútíns era sögð gefa til
kynna að eins konar vopnahlé, sem
ríkt hefur í deilum stjórnvalda í
Kreml við fjölmiðlaeigendurna frá
því í júlí, sé nú lokið.
■ Segir ekki hafa/24
AP
Mótmælt
1 Genf
TÍBEZKUR mótmælandi lætur í sér
heyra á fjölmennum útifundi sem
var haldinn fyrir utan aðalstöðvar
Sameinuðu þjóðanna í Genf í Sviss í
gær. Voru fundarmenn að andmæla
kúgun Kínverja á Tíbetum. Um 300
Tíbetar mættu á fundinn. I gær
kom til Genfar svonefnd „Ganga
fyrir frelsi Tíbets“, en leið hennar
lá frá Nizza í Frakklandi til Genfar
og tók ferðin 49 daga.
Mannskæð-
ir skóg-
areldar
SKÓGARELDAR urðu í gær fimm
manns að bana í fjallaþorpi á Norð-
ur-Grikklandi og I suðurhluta lands-
ins var lýst yfir neyðarástandi vegna
eldanna.
Slökkviliðsmenn og sjálfboðaliðar
víðs vegar um Balkanskaga og á
eynni Korsíku berjast nú við elda
sem hafa breitt úr sér í kjarri og
skóglendi í kjölfar mikillar hita-
bylgju og þurrka í Suður-Evrópu.
Astandið var farið að skána í nokkr-
um Miðjarðarhafslandanna í gær
með því að draga tók úr hitanum, en
á Grikklandi mældist enn um 37%
hiti. Sterkur vindur hjálpaði til við
útbreiðslu eldanna, sem vora farnir
að ógna byggð víða á Grikklandi.
Sviðin lík fimm manna fundust í
gær í fjallaþorpunum Rizo, Kato
Lithari og Kato Lavdani, sem öll era
skammt frá Aghia Maria, þar sem
eldri hjón dóu í eldinum í fyrradag.
■ Eru skógareldar/25
Reuters
Bosníu-serbneskir hermenn beijast við logana í skógi nærri Banja Luka, höfuðborg lýðveldis Bosníu-Serba,
í gær. Skógareldar geisa nú víða um Balkanskaga og annars staðar í Suður-Evrópu.
Alþjóðlegur þrýstingur á stjórnvöld 1 Líberíu skilar árangri
Fréttamenn
látnir lausir
Monrovíu. Reuters.
FJÓRIR brezkir sjónvarpsfrétta-
menn vora í gær látnir lausir úr fang-
elsi í Monrovíu, höfuðborg Vestur-
Afríkuríkisins Líberíu, eftir að
stjómvöld féllu frá njósnaákæra á
hendurþeim.
Charles Taylor, forseti Líberíu,
sagði í viðtali í beinni útsendingu á
sjónvarpsstöðinni CNN að allir fjórir
liðsmenn fréttamannateymis frá
brezku Channel Four-stöðinni og
vinnuveitendur þeirra hefðu beðið
þjóðina afsökunar. „Við höfum nú
ákveðið að líta á áfrýjunina og afsök-
unarbeiðnina og að láta þá lausa taf-
arlaust,“ sagði Taylor.
Mennirnir héldu rakleiðis frá fang-
elsinu í Monróvíu á Robertsfield-
flugvöll utan við borgina og tóku sér
far með flugvél til Abidjan á Ffla-
beinsströndinni. Þaðan fara fjór-
menningamir - Bretamir David
Barrie og Timothy Lambon, S-Afr-
íkumaðurinn Gugulakhe Radebe og
Sierra Leone-maðurinn Sorious
Samura - áfram um París til Lund-
úna í dag, laugardag.
Þeir voru handteknir fyrir viku,
sakaðir um myndatökur á bann-
svæði, um tilraunir til að sverta
ímynd Líberíu og að halda því fram
að Taylor forseti tengdist demanta-
smygli og vopnaviðskiptum í grann-
ríkinu Sierra Leone, þar sem borgar-
astríð geisar.
Eddington Varmah, dómsmála-
ráðherra Líberíu, sagði á blaða-
mannafundi að ákveðið hefði verið „af
mannúðarástæðum" að sækja menn-
ina ekki til saka. Fulltrúi saksóknara
las upp það sem hann sagði vera af-
sökunarbréf frá sjónvarpsmönn-
unum, þar sem þeir biðja forsetann
og íbúa landsins afsökunar á „hvers
konar skaða sem gerðir [þeirra] eða
orð kunna að hafa valdið".
Handtaka fréttamannanna hafði
verið fordæmd, m.a. af ríkisstjórnum
Bretlands og Bandarflq'anna, sem
hrópleg árás á fjölmiðlafrelsi.
Mannréttindasamtökin Amnesty
Intemational fögnuðu því að þeir
skyldu hafa verið látnir lausir, en
tóku fram að algengt væri að blaða-
menn væra handteknir í Líberíu eða
þvingaðir til að flýja land.
Ollum
sænskum
pósthús-
um lokað
ÁKVEÐIÐ hefur verið að loka öllum
pósthúsum í Svíþjóð. Frá komandi
vori á sú þjónusta sem innt hefur
verið af hendi fram að þessu í hinum
900 hefðbundnu póstútibúum Sví-
þjóðar að færast í matvörabúðir og
benzínstöðvar.
Um 5.000 póstafgreiðslumenn
munu missa vinnuna við þessar rót-
tækustu breytingar á póstþjónust-
unni í Svíþjóð „frá því frímerkið var
fundið upp“, eins og komizt var að
orði í frétt netútgáfu sænska dag-
blaðsins Expressen um málið í gær.
A þessi ákvörðun að koma til
framkvæmda frá 1. apríl á næsta ári.
„í stað pósthúsa koma minni
póstafgreiðslur, meðal annars í mat-
vörabúðum og á bensínstöðvum," er
haft eftir Lindu Andersson, upplýs-
ingafulltrúa sænska póstsins. Þessar
litlu póstafgreiðslur munu annast
einfaldari 'þætti þjónustunnar, svo
sem afgreiðslu á bréfum og böggl-
um. Bankaþjónusta, sem mjög
margir Svíar hafa sótt á pósthúsið,
verður lögð niður. Sérstakar af-
greiðslur verða settar upp til að
sinna fyrirtækjapósti.
---------------
Norður-Irland
*
Ottast
fleiri víg
LÖGREGLUEFTIRLIT var hert
í gær í því hverfi Belfast, þar sem
mismunandi öfgahópar norður-
írskra sambandssinna hafa staðið í
gagnkvæmum vígum undanfarna
daga. Þrír menn liggja í valnum
eftir vikuna og óttast öryggismála-
yfirvöld í borginni að framhald
geti orðið á morðunum.
Engin merki voru um það í gær,
að sögn The Irish Times, að hóp-
arnir sem nú berast á banaspjót
væra á þeim buxunum að friðmæl-
ast, þrátt fyrir áköll stjórnmála-
manna og kirkjunnar manna á
staðnum þar um.
Þá komu í gærkvöld einnig fram
upplýsingar um að n-írska lög-
reglan hefði síðustu daga gert þó
nokkuð af vopnum upptækt í
tveimur húsleitaráhlaupum á
Shankill Road-svæðinu í Belfast.
Segir lögreglan vopnafundina
tengjast bæði UVF (Ulster
Volunteer Force) og samkeppnis-
hópnum UDA (Ulster Defence
Association).
Tveir þeirra sem myrtir voru í
vikunni, Bobby Mahood og Jackie
Coulter, voru bornir til grafar í
gær. Mahood er sagður hafa verið
í tengslum við UVF en Coulter við
UDA.
MORGUNBLAÐW 26. ÁGÚST 2000