Morgunblaðið - 26.08.2000, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 26. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Samningur milli iðnaðarráðuneytisins, Byggðastofnunar og Háskólans á Akureyri
Byggðarannsóknastofnun
stofnuð við Háskólann
SAMNINGUR um Byggðarannsóknastofnun ís-
lands var undirritaður í Strýtu, skála Vetrar-
íþróttamiðstöðvar Islands í Hlíðarfjalli, í gær, en
að honum standa iðnaðarráðuneytið, Byggða-
stofnun og Háskólinn á Akureyri en aðsetur stofn-
unarinnar verður í háskólanum.
Porsteinn Gunnarsson, rektor Háskólans á Ak-
ureyri, sagði markmið Byggðarannsóknastofnun-
ar vera að teysta þekkingu á búsetu- og byggða-
málum, einkum hvað varðaði þróun efnahags- og
atvinnumála, búsetu- og menningarþátta, mennta-
og heilbrigðismála og samgangna á íslandi. Þá
muni stofnuninni verða ætlað að sinna saman-
burðarrannsóknum við nálæg lönd. „í þessu sam-
bandi tel ég mikilvægt að hin nýja stofnun geri
rannsóknir á eiginleikum þekkingarþjóðfélagsins
og hvemig landsbyggðin geti orðið virkari þátt-
takandi í uppbyggingu þess,“ sagði Þorsteinn.
... að byggðastefna sé einhver séríslenskur
átthagaíjötur
Hann gat þess að sérfræðingar Háskólans á Ak-
ureyri hefðu þegar unnið verkefni á þessu sviði og
væru þau góður undirbúningur til að markmiðin
næðust. Einnig nefndi rektor að fyrir umræðuna á
íslandi væri mikilvægt að taka mið af þeirri
byggðastefnu sem rekin væri í nágrannalöndum
okkar. Stundum ber svo við í þjóðmálaumræðunni
í sumum fjölmiðlum höfuðborgarinnar að byggða-
stefna sé einhver séríslenskur átthagafjötur sem
hvergi tíðkist annars staðar á byggðu bóli. Þeir
sem kynnt hafa sér þessi mál erlendis vita hins
Þorsteinn Gunnarsson, rektor Háskólans á
Akureyri, Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra og Kristinn H. Gunnars-
son, formaður stjómar Byggðastofnunar, und-
irrita samning um stofnun Byggðarannsókna-
stofnunar íslands við Háskólann á Akureyri,
en samningurinn var undirritaður í skiðaskál-
anum Strýtu í Hlíðarfjalli ofan Akureyrar.
vegar að stjórnvöld í öllum þeim löndum sem við
viljum bera okkur saman við reka mjög umfangs-
mikla byggðastefnu þar sem faglega er tekið á
málum, m.a. á grundvelli rannsókna og að miklu
er kostað til að að árangur geti náðst. Það er ósk
mín að Byggðarannsóknastofnun megi vaxa og
dafna og eflt þann gmnn sem fyrir hendi þarf að
vera í landinu til að rannsóknir á þessum viðfangs-
efnum megi blómstra og þjóðmálaumræðan um
byggðamál stígi upp úr þeirri lágkúru sem því
miður hefur einkennt hana of lengi,“ sagði Þor-
steinn.
Sótt verður um 11 milljóna króna fjárveitingu til
stofnunarinnar fyrir árið 2001 og er gert ráð fyrir
að ráðinn verði að henni forstöðumaður. Þá er
einnig gert ráð fyrir að samstarf verði með hinni
nýju stofnun og þróunarsviði Byggðastofnunar.
Mikilvægt að afla sér þekkingar
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar- og viðskiptar-
áðherra sagði ánægjulegt að taka þátt í að koma
hinni nýju stofnun á fót og væru miklar vonir
bundnar við að þær rannsóknir sem þar yrðu unn-
ar yrðu árangursríkar, en markmið þeirra sem að
byggðamálum ynnu væri að draga úr þeim mikla
fólksflótta af landsbyggðinni til höfuðborgarsvæð-
isins sem verið hefði síðustu ár.
Kristinn H. Gunnarsson, formaður stjórnar
Byggðastofnunar, sag$. miklu skipta að skapa
þekkingu á því vandámáli sem miklir flutningar af
landsbyggð til höfuðbórgar sköpuðu og að leitað
væri orsaka vandans. „Það er mikilvægt að við öfl-
um okkur þekkingar á þessu til að hægt sé að
leggja fram raunhæfar tillögur um úrbætur,"
sagði Kristinn en hann vonaðist til að með rann-
sóknum á vegum hinnar nýju stofnunar mætti inn-
an fárra ára skapa þekkingu sem skilaði sér í betri
árangri í byggðamálum en fram til þessa.
Smygl á 5.000 e-töflum
Annar mað-
ur hand-
tekinn
TÆPLEGA þrítugur karlmaður
var handtekinn í Reykjavík í
fyrradag grunaður um að tengjast
innflutningi á um 5.000 e-töflum.
Þann 24. júlí sl. var karlmaður á
fertugsaldri handtekinn á Kefla-
víkurflugvelli en tollgæslan á
Keílavíkurfiugvelli fann 5.000 e-
töflur í farangri mannsins. Miðað
við verðkönnun SÁÁ nam verð-
mæti taflanna um 15 milljónum
króna.
Smyglið er eitt hið umfangs-
mesta sem um getur hér á landi.
Fjórir sóttu
um stöðu
dómara
UMSÓKNARFRESTUR um stöðu
dómara í Hæstarétti íslands rann
út 24. ágúst sl. en Arnljótur
Björnsson hæstaréttardómari læt-
ur af störfum um næstu mánaða-
mót.
Fjórar umsóknir bárust og eru
umsækjendur sem hér segir: Árni
Kolbeinsson ráðuneytisstjóri, Ingi-
björg Benediktsdóttir héraðsdóm-
ari, Olöf Pétursdóttir dómstjóri og
Sigríður Ingvarsdóttir héraðsdóm-
ari.
fslensk kona kemur í fyrsta skipti til landsins
Heldur upp á,75 ára
afmæli sitt á Islandi
Morgunblaðið/Jim Smart
Bjarni Guðmundsson, framkvæmdastjóri Sjónvarpsins, Gunnlaugur
Sævar Gunnlaugsson, formaður títvarpsráðs, og Björn Bjamason
menntamálaráðherra.
Húsnæði Sjónvarpsins
við Efstaleiti opnað
Morgunblaðið/Jim Smart
Lovísa Guðrún Weiss er hæstánægð með móttökurnar á íslandi.
SJÓNVARPIÐ hefur nú formlega
hafíð starfsemi í húsakynnum Rík-
isútvarpsins við Efstaleiti, en í
gær opnaði Björn Bjarnason
menntamálaráðherra húsnæði
Sjónvarpsins þar, við hátíðlega at-
höfn.
Var starfsfólk Sjónvarpsins boð-
ið velkomið, en auk menntamála-
ráðherra fluttu Markús Örn Ant-
onsson útvarpsstjóri, Gunnlaugur
Sævar Gunnlaugsson, formaður
útvarpsráðs, Bob Collins, útvarps-
stjóri írska ríkisútvarpsins R.T.E.,
og Bjarni Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Sjónvarpsins, ávörp.
LOVÍSA Guðrún Weiss, alíslensk
kona, heldur upp á 75 ára afmæli
sitt í Reykjavík í dag í stórum hópi
vina og ættingja. Það teldist
kannski ekki í frásögur færandi ef
ekki væri fyrir þá staðreynd að
htín er hér í fyrsta skipti á ævinni.
Lovísa, sem er hjtíkrunarfræð-
ingur að mennt, ólst upp í San
Fransisco og býr þar enn en dvel-
ur í La Paz í Mexíkó yfir vetrar-
mánuðina. Foreldrar hennar, Fil-
ippus Filippusson og Helga
Sigurjónsdóttir, kynntust vestra.
Sigurjón Ólafsson, faðir Helgu,
fluttist til Kanada með fjölskyldu
sína um 1911. Um sama leyti flutt-
ist Filippus, ásamt bróður sínum
Guðmundi, vestur um haf.
Kann nokkur íslensk lög
Þótt Lovísa hafi ekki talað ís-
lensku í rtím sextíu ár kann htín
enn nokkur orð í íslensku. „Ég
kann nokkur íslensk lög. Ólafur
reið með björgum fram, Gamli
Nói, Bf bí og blaka, Stóð óg úti í
tunglsljósi, svo nokkur séu nefnd.
Fólk hérna verður almennt stein-
hissa þegar það kemst að þessu,“
segir hún brosandi.
Hún segir það hafa háð íslensku-
kunnáttu sinnj að enska var töluð
á heimilinu. „Islenski hreimurinn
var svo sterkur hjá föður mínum
að móðir mfn skipaði honum að
tala alltaf ensku heima, til að bæta
tír því. En þegar við hittum ís-
lenska vini okkar var móðurmálið
auðvitað notað,“ segir Lovfsa.
Guðbrandur Gíslason, frændi
Lovfsu, hafði uppi á henni í fyrra
og náði sambandi við hana f gegn-
um Netið. Þau eru skyld í annan
lið; eiga sameiginlega ömmu.
Guðbrandur kom f heimsókn til
hennar f kjölfarið og þau ákváðu f
sameiningu að htín skyldi heim-
sækja ættjörðina. „Það fór strax
vel á með okkur, enda er skopskyn
okkar mjög svipáð," segir Lovfsa.
Lovfsa Guðrtín kom til landsins
fyrir þremur vikum og hefur ferð-
ast vítt og breitt um landið. Hún
segist vera afar hrifin af landinu
og hvarvetna hafa fengið einstak-
lega hlýjar móttökur. Htín þver-
tekur fyrir að vera þreytt eftir
þessi miklu ferðalög. „Nei, auð-
vitað ekki, ég er íslensk!" segir
hún og hlær. „Við vorum á Stykk-
ishólmi í gær [fyrradag] og þar
tók kona á móti okkur eins og við
værum fjölskylda hennar. Bauð
okkur inn f stofu og gaf okkur
kaffi og vöfflur með rjóma. Það
var yndislegt," segir Lovfsa Guð-
rtín.
Eiginmaður Lovfsu Guðrtínar
var dr. Robert Otto Weiss, prófess-
or f germönskum fræðum og sam-
anburðarbókmenntum við Stan-
ford-háskóla. Hann lést 29. janúar
1999. „Hann fæddist í Berlfn í
Þýskalandi og komst til Banda-
ríkjanna árið 1938 þar sem systir
hans bjó í New York. Hann fór svo
til Ktíbu og bjó þar í 22 mánuði, til
að geta flutt til Bandarfkjanna
sem innfiytjandi þaðan. Þetta var
fyrir valdatfð Castros,“ segir Lov-
fsa Guðrún.
Var viðfangsefni
myndhöggvara
Þegar Lovísa var fimm eða sex
ára var htín stödd heima hjá
kunnum myndhöggvara í San
Fransisco, að leika sér við köttinn
hans á gólfinu. „Allt í einu hrópaði
hann: „Stattu upp!“ Ég varð dauð-
hrædd en gerði eins og hann
sagði. „Togaðu kjólinn upp fyrir
hné!“ skipaði hann mér. Ég hlýddi.
„Bara hnén, ég vil bara sjá hnén,“
sagði hann þá. Og þannig vildi það
til að hnén á mér eru höggvin í
stein fyrir framan verðbréfahöll-
ina í San Fransisco," segir Lovísa
Guðrtín Weiss.
1881 km
Fjórir dagar
á þjóðveginum
með Páli Stefánssyni
Ijósmyndara
Ný Ijósmyndabók
frá Páli Stefánssyni
með stórfenglegu
landslagi, birtu
og lífi
viö þjóðveginn.
. iceiana
IRmMv
Síöumúla 6 • 108 Reykjavík • lceland
Tel: 550 3000 • Fax: 550 3033 • icelandöicenews.is • www.icenews.is.