Morgunblaðið - 01.10.2000, Qupperneq 48
48 SUNNUDAGUR 1. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
HVAÐ ER í SJÓNVARPINU
ÍKVÖLÖ?
PA£> ER PÁ SEM ES
BREYTISTI SKRIMSLIt)
EKKI £R EG
EINN A FER£>
EG fAANA PJG,
SYNDU MER
HENDINA
Hundalíf
Ljóska
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Sómi íslands?
Frá Guðbirni Jónssyni:
ÞEGAR maður hugsar til þeirra
orða sem eru fyrirsögn þessara
skrifa og reynir að tileinka þau
framámönnum þjóðarinnar reynist
manni æ erfiðara að finna sannan
merkisbera þeirra. Segja má að
undanfarna áratugi hafi jafnt og
þétt fækkað þeim stjórnmála-
mönnum og „æðri stjórnendum"
sem hafa þann kjark sem þarf til
að vera merkisberar réttlætis,
kærleika og umhyggju í garð þjóð-
arinnar. Segja má, að á sama tíma-
bili hafi stöðugt vaxið hjá þessum
hópum eiginhagsmunahyggja og
undirlægjuháttur gagnvart pen-
ingaaðlinum sem gengið hefur
undir nafninu „ráðandi öflin í land-
inu“.
Lengi vel fóru menn tiltölulega
dult með það sem ekki samrýmdist
lögum eða góðu siðferði. Nú er
virðingarleysið fyrir réttlætinu
hins vegar orðið svo mikið að ekki
er einu sinni farið leynt með það
þegar sjálfur dómsmálaráðherrann
brýtur lög landsins, eins og gert
var nýlega með tilnefningu í sæti
dómara við Hæstarétt. Er hægt að
komast neðar í lágkúrunni siðleys-
is? Já reyndar er það hægt, með
því að forseti íslands staðfesti
þetta lagabrot ráðherrans, og skipi
hinn tilnefnda mann í dómaraemb-
ætti. Ef réttlæti á sér ekki lengur
vörn í forsetaembættinu er óþarft
fyrir okkur að kenna okkur við sið-
menntað þjóðfélag. Við getum þá
farið að nota réttnefni yfir þá
stjórnunarhætti sem hér ríkja. Eg
skal viðurkenna að þann mann
sem dómsmálaráðherra valdi til
starfa í Hæstarétti þekki ég ekk-
ert. Vel má vera að þetta sé hinn
vænsti maður, sem vinni af heil-
indum að réttlæti og beri virðingu
fyrir lögum landsins. Geri hann
það á hann ekki möguleika á að
setjast í það sæti sem honum hef-
ur verið úthlutað. Einungis með
því að taka því embætti sem hon-
um var úthlutað, í skjóli lagabrots,
staðfestir hann að hann beri ekki
virðingu fyrir lögum landsins, þeg-
ar það hentar honum að gera það
ekki. Slíkur maður getur aldrei
orðið trúverðugur dómari í æðsta
dómstigi landsins. Ef maðurinn er
vandur að virðingu sinni lætur
hann ekki flækja sér í laga- og
réttlætisbrot, sem fylgja mun hon-
um og afkomendum hans um langa
framtíð.
Söguritarar skrá söguna eins og
hún gerist, ekki eins og spillingar-
öfl nútímans vilja að hún verði
skrifuð. Að vísu harma ég ef
Hæstiréttur missir af mætum
dómara við það að lögin séu virt.
Það er hins vegar ekki hægt að
framkvæma lög eða réttlæti eftir
hagsmunum stjórnmálaafla eða
einstaklinga. Þess vegna verður
virðing fyrir lögum og réttlæti æv-
inlega að fara með sigur af hólmi
vilji menn njóta sannrar virðingar.
Því miður virðast margir einstakl-
ingar hafa orðið græðgisöflum og
skeytingarleysi að bráð. Þeir eru
sér ekki nógu meðvitandi um þann
skaða sem þeir valda þjóðinni og
afkomendum sínum. Þeir virðast
hafa gleymt því að atferli þeirra
verður skráð í ljósi heildaráhrifa
athafna þeirra á þjóðfélagið, ekki
stundarhagsmuna þeirra sjálfra.
Ég tel til dæmis að með framkomu
ráðherra í ríkisstjórn okkar að
undanförnu höfum við endanlega
sýnt umheiminum að stjórnmála-
menn okkar hafa afar veika sið-
ferðiskennd. Þjóðin hefur líka sýnt
umheiminum að hún lætur bjóða
sér nánast hvað sem er. Hún
möglar ekki þótt verndari réttlæt-
is (dómsmálaráðherrann) brjóti
lög í starfi sínu. Svo heldur þessi
þjóð, í sjálfumgleði sinni, að borin
sé raunveruleg virðing fyrir ráða-
mönnum hennar. Er þetta heil-
brigt?
GUÐBJÖRN JÓNSSON,
Haukshólum 6, 111 Reykjavík.
Friðhelgir partar
Frá Þór Jónssyni:
SVO er að skilja á Bjama Jónssyni
í Morgunblaðinu 27. september sl.
að hann telji sig frekar njóta frið-
helgi gagnvart fjölmiðlum sundur-
limaður en í heilu lagi. Hann skrif-
ar: „Ef ég hlutast sundur í um-
ferðarslysi, á almenningur þar
einhvern „skýlausan rétt“ til að
horfa á partana? Hvaða rétt hefðu
partarnir?“ Varla efast neinn um
rétt manna til að horfa á Bjarna
ganga sér til heilsubótar austur
Nönnustíg. En skyldu líkamshlutar
hans, hver í sínu lagi, njóta meiri
verndar fyrir augum almennings en
t.a.m. dr. Jean Baptiste Charcot og
áhöfn hans á Pourquoi pas?, þegar
tekin var af þeim örendum í fjör-
unni einhver eftirminnilegasta
fréttaljósmynd á íslandi á þessari
öld? Auk venjulegs fréttamats fer
nefnilega ákvörðun um myndbirt-
ingu af Bjarna lemstruðum í bflslysi
eftir smekk almennings og siðferð-
isgildum á hverjum stað og tíma
fremur en vilja hans sjálfs (sbr.
myndbirtingar erlendra fréttastofa
eins og CNN, AP, BBC o.fl. af látn-
um og slösuðum). Ég þori að full-
yrða að nú á dögum myndi enginn
íslenskur fjölmiðill birta slíka mynd
af Bjarna. Og heldur ekki myndina
frægu af drukknuðum skipverjum
af Pourquoi pas? færist skipið nú,
64 árum síðar, því að íslenskir
fjölmiðlar - eins og ég hef áður
bent á - sýna einstaklega mikla
nærgætni í umfjöllun sinni um slys.
Um þetta snýst málið. Sú „alvar-
lega gagnrýni" á fréttaflutning af
slysum, sem Bjarni vísar til, byggð-
ist á forsendum sem eiga sér ekki
neina stoð í raunveruleikanum.
Þess vegna er ekki hægt að taka þá
gagnrýni alvarlega og sama á við
um útúrsnúninga Bjarna sjálfs, sem
ég elti ekki ólar við frekar.
ÞÓR JÓNSSON,
varaformaður
Blaðamannafélags Islands.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda biaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að iútandi.