Morgunblaðið - 18.10.2000, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 18. OKTÓBER 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Skýrslutaka barna sem sætt hafa kynferðisofbeldi
Ráðherra mótfallinn
breytingum til fyrra horfs
Morgunblaðið/Kristinn
Páll Pétursson félagsmálaráðherra og Sólveig Pétursdóttir dómsmála-
ráðherra í herbergi í Barnahúsi sem ætlað er til skýrslutöku. Við hlið
Páls er Birkir Jón Jónsson, aðstoðarmaður hans.
Alþingi
Fólk gjaldi ekki aldurs á vinnustad
OGMUNDUR Jónasson, þingmaður Vinstrihreyfingarinnar - græns fram-
boðs, mælti í gær fyrir þingsályktunartillögu um að komið verði í veg fyrir
uppsagnir eða mismunum í starfi vegna aldurs. Tillagan felur í sér að ríkis-
stjórnin hefji undirbúning að lagasetningu með það að markmiði að fólk
verði ekki látið gjalda aldurs á vinnustað, hvort heldur er með uppsögnum
eða mismunun í starfi.
Þingmenn úr öllum flokkum tóku vel í grundvallarhugsun tillögnnnar við
umræðu um hana á Alþingi í gær. Kom fram gagnrýni á það sem kallað var
æskudýrkun og sagt var að réði ríkjum hér á Islandi. Jóhanna Sigurðar-
dóttir, Samfylkingu, velti hins vegar fyrir sér hvernig tryggja mætti að til-
lagan, ef hún verður samþykkt, lendi ekki aðeins ofan í skúffu stjórnvalda.
Brugðist við hættu á campylobacter
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráðherra mælti í gær fyrir frumvarpi til
laga um breytingu á lögum um matvæli og er því ætlað að bregðast við
hættunni á campylobacter-sýkingu, en sem kunnugt er komu upp alvarleg
tilvik slíkra sýkinga á síðasta ári. Aðgerðimar sem í frumvarpinu felast
miða einkum að því að draga úr tíðni campylobacter í afurðum alifugla.
í frumvarpinu, sem var flutt á síðasta þingi en varð ekki útrætt, er lagt til
að hægt verði að grípa til þess að setja reglur um að starfsfólk sem starfar
við framleiðslu og dreifingu matvæla skuli hafa til að bera grundvallar-
þekkingu á meðferð matvæla, ekki síst með hliðsjón af öryggi þeirra og
innra eftirliti fyrirtækjanna. Enn fremur er lögð sú skylda á eftirlitsaðila að
þeir reyni að fyrirbyggja að matvæli geti valdið heilsutjóni og grípi til við-
eigandi ráðstafana ef vart verður við matarsjúkdóma eða smithættu.
Loks verði sett inn í lögin ákvæði sem kveða á um skyldur eftirlitsaðila til
að sinna forvörnum og rannsókn mála sem upp kunna að koma vegna mat-
arsjúkdóma, sem og um tilkynningarskyldu þeirra aðila sem starfa við
framleiðslu og dreifingu matvæla.
Stjórn Landmælinga lögð niður
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráðherra mælti í gær fyrir frumvarpi til
laga um breytingu á lögum um landmælingar og kortagerð en frumvarpið
felur í sér að sfjórn Landmælinga íslands verði lögð niður og að forsfjóri
stofnunarinnar fari með stjóm hennar og beri þær skyldur sem sfjórn stofn-
unarinnar hefur haft skv. gildandi lögum. f frumvarpinu, sem ráðherrann
flutti einnig á síðasta þingi, er gert ráð fyrir að forstjóri Landmælinga Is-
lands beri eftir sem áður ábyrgð gagnvart ráðherra. Einnig felur fmmvarp-
ið m.a. í sér að ákvæði um fjármögnun stofnunarinnar verða gerð skýrari.
Kostnaður barna vegna sjónglerja
Sömu reglur gildi I
um öll börn undir
sjálfræðisaldri
SÓLVEIG Pétursdóttir dómsmála-
ráðherra lýsti sig í gær mótfallna
hugmyndum sem felast í frumvarpi
sem þrír þingmenn Samfylkingar
hafa lagt fram á Alþingi og fela í sér
að komið verði á sömu tilhögun og
var áður um skýrslutöku bama sem
sætt hafa kynferðisofbeldi. Kvaðst
ráðherrann ósammála því að framtíð
starfsemi Barnahúss væri háð þeim
breytingum sem hér væru lagðar til
og lagði jafnframt áherslu á að hún
hefði aldrei sagt að hún teldi að
leggja ætti Bamahús niður.
I framsöguræðu Jóhönnu Sigurð-
ardóttur, Samfylkingunni, í gær kom
fram að mikil óvissa hefði ríkt um
starfsemi Barnahúss frá því að
ákvæði laga um meðferð opinberra
mála tóku gildi 1. maí á síðasta ári en
þar er kveðið á um að skýrslutaka
barna, sem granur leikur á að hafi
sætt kynferðisofbeldi, skuli vera á
vegum dómara en ekki lögreglu eins
og áður var. í kjölfar lagabreyting-
arinnar hefði verið komið upp að-
stöðu í Héraðsdómi Reykjavíkur til
skýrslutöku og stærstur hluti
skýrslutöku yfir börnum hefði síðan
farið þar fram.
Sagði Jóhanna þetta kippa fótun-
um undan starfsemi Bamahúss,
LMCÍill Dagskrá
ÞINGFUNDUR hefst í Alþingi í dag
kl. 18.30. Að afloknum atkvæða-
greiðslum verður fyrirspurnatími
og eru eftirfarandi fyrirspurnir á
dagskrá fundarins:
1. Skipun hæstaréttardómara,
fsp. til dómsmálaráðherra.
2. Umferðaröryggisáætlun og
umferðaröryggismál, fsp. til
dómsmálaráðherra.
3. Hlutverk ríkislögreglusljóra,
fsp. til dómsmálaráðherra.
4. Fangelsismái, fsp. til dóms-
málaráðherra.
5. Fjárveitingar til mennta- og
þróunarstofnana landbúnaðar-
ins, fsp. til landbúnaðarráð-
herra.
6. Skattlagning söluhagnaðar af
hlutabréfum, fsp. til fjármála-
ráðherra.
7. Atvinnumöguleikar kvenna í
fiskvinnslu, fsp. til sjávar-
útvegsráðherra.
8. Hrefnuveiðar, fsp. til sjávar-
útvegsráðherra.
9. Stofnun þjóðgarðs á Snæfells-
nesi, fsp. til umhverfisráð-
herra.
starfsemi sem væri afar mikilvæg
auk þess sem vitað væri að skýrslu-
taka fyrir dómi væri mun ógeðfelld-
ari brotaþolanum. Fór hún þess á
leit við ráðherra að hún beitti sér
fyrir sáttum í deilum um Barnahúsið
með því að taka mark á skilaboðum
helstu sérfræðinga og hagsmunaað-
ila um mikilvægi þess að skýrslutök-
ur yfir börnum, í það minnsta þeim
sem væm yngri en 14 ára, fari fram í
Barnahúsi.
Sólveig Pétursdóttir dómsmála-
ráðherra sagði markmið lagabreyt-
ingar í fyrra hafa verið að styrkja
réttarstöðu bama og koma í veg fyr-
ir að tvisvar þyrfti að taka af þeim
skýrslu sem gæti valdið andlegum
og líkamlegum þjáningum. Fram hjá
þessu væri alveg litið í fmmvarpi
Samfylkingarinnar.
Sagði Sólveig það alrangt að verk-
lagsreglur um skýrslutökur af börn-
um, sem dómstólaráð gaf nýlega út,
fælu í sér skipbrot tilrauna til að
skapa Barnahúsi starfsgmndvöll.
Þvert á móti hefði dómstólaráð
treyst starfsgrundvöll Barnahúss
með því að gera beinlínis ráð fyrir
því í verklagsreglum að málum yngri
barna verði vísað til meðferðar þar.
„Það hefur aldrei verið nefnt af
minni hálfu,“ sagði Sólveig, „að til
stæði að leggja niður starfsemi
Barnahússins. Þvert á móti hef ég
fagnað því að fjölgað sé þeim úrræð-
um sem bömum standa til boða í
okkar þjóðfélagi.“
Flutt fyrir fasteign
en ekki lifandi fólk?
Hjálmar Jónsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokks, gagnrýndi fmm-
varp Samfylkingar. Taldi hann að af-
leiðing þess yrði að tekin yrði upp
tvöföld skýrslutaka yfir börnum sem
væri neikvæð þróun.
„Fmmvarp þetta er frekar flutt
fyrir fasteign heldur en lifandi fólk,
frekar fyrir Barnahúsið heldur en
börnin," sagði Hjálmar. Hann sagði
þetta sjálfsagt ekki vera ætlun flutn-
ingsmanna en niðurstaðan væri engu
að síður sú.
Guðrún Ögmundsdóttir, þingmað-
ur Samfylkingar, sagði þetta mál
ekki snúast um það að vera með eða
á móti Barnahúsi heldur um það
hvernig best mætti tryggja að börn
fengju góða umönnun í afar ljótum
málum. Hún sagði aðstöðuna í dóms-
húsi Reykjavíkur ekki sambærilega
við aðstöðuna í Barnahúsi þó að þar
væri ágætt fundarherbergi. Hún
benti á að dómarar gætu haldið dóm-
þing þar sem þeir kysu, þ. á m. í
Barnahúsi, og kvaðst hún ekki trúa
því að málið snerist fyrst og fremst
um hreyfanleika þeirra að þessu
leyti.
Steingrímur J. Sigfússon, Vinstri
hreyfingunni - grænu framboði, tók í
sama streng og flutningsmenn og
sagði hann dapurlegt ef Barnahúsið
dagaði uppi í sviptingum um laga-
bókstaf. Hann ætti ekki að ráða ferð-
inni heldur hagsmunir bama.
HEILBRIGÐISRÁÐHERRA verð-
ur falið að beita sér fyrir endurskoð-
un reglna um endurgreiðslu sjón-
glerja og linsa fyrir börn þannig að öll
böm undir sjálfræðisaldri fái endur-
greiddan hluta kostnaðar sjónglerja
og linsa samþykki Alþingi þingsálykt-
unartillögu sem Páll Magnússon,
varaþingmaður Framsóknarflokks-
ins, hefur lagt fram.
ALÞINGI
í greinargerð tUlögunnar er bent á
að 16-17 ára böm njóta ekki endur-
greiðslu á hluta kostnaðar vegna j
sjónglerja og linsa þrátt fyrir hækkun |
sjálfræðisaldurs í 18 ár. Það sé rök-
stutt með því að sjón sé aðeins í mót-
un tU 12 ára aldurs en skv. núgildandi
reglum er þessi styrkur veittur í
lækningaskyni en ekki sem fjárhags-
aðstoð. Enn fremur kemur fram í
greinargerðinni að nærsýn böm fái
enga styrki. „Það er réttlætismál að
bömum sé ekki mismunað þannig að
sum þeirra njóti stuðnings við kaup á j
sjónhjálpartækjum en önnur ekki,“ j
segir í greinargerðinni. „Með hliðsjón
af þátttöku rUdsins í tannlækningum
bama og stuðningi þess við kaup á
heyrnartækjum byggist sú hugmynd
á sanngimi að aðstoð við kaup a
sjónglerjum og linsum fyrir börn
verði aukin og að öll börn njóti hennai'
án tillits til eðlis sjóngalla."
Þátttaka í stjórnum sparisjóða
Ákvæði um 40%
hlut sveitarfélaga
verði afnumið
ÞÁTTTAKA sveitarfélaga í stjórn-
um sparisjóða að því leyti sem þátt-
takan á ekki rætur að rekja til stofn-
fjár verður afnumin ef Alþingi
samþykkir framvarp til laga um
breytingar á lögum um viðskipta-
banka og sparisjóði sem þrír þing-
menn Sjálfstæðisflokks hafa lagt
fram.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokks og for-
maður Sambands íslenskra sveitar-
félaga, er fyrsti flutningsmaður
framvarpsins. I greinargerð þess er
rakið að gildandi lög geri ráð fyrir að
sveitarfélög eigi a.m.k. tvo stjómar-
menn af fimm í öllum sparisjóðum
landsins, algerlega óháð því hvort
viðkomandi sveitarfélög eigi nokkra
aðild að stofnun sparisjóðsins eða
leggi fram fjármuni þar að lútandi.
„Margt hefur breyst á undanföm-
um árum hvað varðar rekstur sparis-
jóðanna og bankanna almennt," seg-
ir í greinargerðinni. „Sparisjóðirnir
hafa vaxið hratt að undanfömu og
era í mikilli samkeppni við aðrar
bankastofnanir. I slíku umhverfi og
nútímarekstraramhverfi er afar
mikilvægt að stjórnendur fyrirtækja
séu fulltrúar þeirra sem mestra
hagsmuna eiga að gæta, þ.e. stofn-
fjáreigenda í þessu tilviki. Því skýtur
skökku við að í stjóm sparisjóða
skulisitja fulltrúar aðila sem oft eiga
engra hagsmuna að gæta við rekstur
þeirra. Tengsl sveitarfélaga við
sparisjóði era mjög mismunandi og
tilviljanakennd og réttlæta á engan
hátt 40% stjórnarsetu. Skipan
stjóma sparisjóðanna samkvæmt
gildandi lögum er óeðlileg og óholl
bæði fyrir sveitarfélögin og sparis-
jóðina," segir þar enn fremur.
Þingsályktunartillaga um samkeppnishæfa menntun
og nýja stefnu í kjaramálum kennara
Náð verði þjóðarsátt um
eflingu menntakerfisins
SAMFYLKINGIN hefur lagt fram
á Alþingi tillögu til þingsályktunar
um samkeppnishæfa menntun og
nýja stefnu í kjaramálum kennara.
Það er Ágúst Einarsson sem er
fyrsti flutningsmaður tillögunnar
en í henni er lagt til að Alþingi kjósi
nefnd til að vinna að tillögum um
menntamál og efla þannig menntun
og skólastarf hérlendis til að stand-
ast alþjóðlegan samanburð.
Flutningsmenn vilja að sjö atriði
verði höfð að leiðarljósi í vinnu
nefndarinnar. í fyrsta lagi að auka
fjármagn til menntamála til sam-
ræmis við nágrannalöndin; að
fjölga þeim sem ljúka framhalds-
skólaprófi; að lækka útskriftar-
aldur úr framhaldsskólum um eitt
til tvö ár; að gera fjölþjóðlegan
samanburð á kjörum og vinnutíma
kennara; að bæta kjör kennara
samhliða bættu skólakerfi á alþjóð-
legum mælikvarða; að verja álíka
fjármagni til háskólastigsins og
nágrannalöndin og að tengja öll
heimili og skólastofur Netinu og
efla rafræn bókasöfn.
í greinargerð tillögunnar kemur
fram að flutningsmenn telja það
eitt brýnasta verkefni samtímans 1
íslenskum þjóðmálum að hefja stór- |
sókn í menntamálum. Tillagan er
byggð á stefnumótun Samfylkingar
frá stofnfundi hennar síðastliðið vor
og segir í greinargerðinni að
menntamál séu hið nýja almanna-
tryggingakerfi jafnaðarmanna. Er
lagt til að fyrrnefnda nefnd skipi
fulltrúar stjórnmálaflokka og frá
samtökum og stofnunum sem þekki
vel til menntamála. Þannig verði
leitað eftir þjóðarátaki á þessu sviði .
enda þurfi að ná þjóðarsátt um það j
að efla menntakerfið.