Morgunblaðið - 30.12.2000, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Gunnsteinn Sig'-
urður Steinsson
fæddist á Hrauni á
Skaga 10. janúar
1915. Hann lést á
sjúkrahúsinu á
Sauðárkróki 19.
desember síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru hjónin Steinn
Leó Sveinsson, f.
17.1. 1886, d. 27.11.
1957, bóndi og
hreppstjóri á
Hrauni á Skaga, og
Guðrún Sigríður
Kristmundsdóttir, f.
12.10. 1892, d. 24.10. 1978, hús-
freyja. Steinn og Guðrún áttu tólf
börn og komust ellefu þeirra upp.
Systkini Gunnsteins eru: Guðrún,
f. 4.9.1916, d. 7.3.1999, húsfreyja
á Reynistað í Skagafirði; Rögn-
valdur, f. 3.10. 1918, búsettur á
Hrauni á Skaga; Svava, f. 17.11.
1919, búsett á Skagaströnd; Guð-
björg Jónfna, f. 30.1. 1921, búsett
í Reykjavík; Tryggvina Ingibjörg,
f. 7.4. 1922, búsett í Reykjavík;
Kristmundur, f. 5.1. 1924, búsett-
ur í Reykjavík; Svanfríður, f.
Ég get ekki sagt annað en að mér
hafi brugðið allverulega þegar ég
fékk þær fregnir fyrir skemmstu að
afí minn hefði veikst alvarlega og
verið fluttur á sjúkrahús. Á þeirri
stundu flugu margar hugsanir um
huga minn á örskotshraða. Það var
svo stutt síðan hann kom í heim-
sókn til okkar barnabarnanna í
Reykjavík. Þá var hann svo hress
að það hvarflaði ekki að mér að það
yrði í síðasta sinn sem ég sæi hann
á lífi. Hann afi minn var alltaf svo
þróttmikill að ekkert virtist bíta á
hann. Daginn eftir að mér voru til-
kynntar þessar fréttir dó afi.
Ég á eftir að sakna afa ákaflega
mikið. Það var alltaf gaman að fara
í heimsókn til hans og ömmu í litla
vinalega húsið þeirra á Skógargöt-
unni á Króknum. Öllum var tekið
með kostum og kynjum og alltaf
voru veitingar í boði. Oftar en ekki
settist maður niður í eldhúsinu
þeirra og þáði margvíslegar góð-
gerðir á meðan spurningum um það
helsta sem á daga manns hafði drif-
ið undanfarið var svarað. Síðan
færðum við okkur um set inn í stofu
og ræddum um allt milli himins og
jarðar, allt frá hversdagslegum at-
burðum eins og fréttum af fjöl-
skyldunni og ættfræði til gagna-
grunns á heilbrigðissviði og annarra
pólitískra mála. Þar var ekki látið
staðar numið heldur færðist um-
ræðan oft yfir í alþjóðamál, ástandið
í Rússlandi, forsetakosningar í
Bandaríkjunum og kosti og galla
Evrópusambandsins svo fátt eitt sé
nefnt. Við afi gátum rætt saman um
alla skapaða hluti tímunum saman
og aldrei kom maður að tómum kof-
anum hjá honum. Að því dáðist ég
mjög enda naut ég þessara samtala
okkar ríkulega. Eg held að hann
hafi haft gaman af þeim líka. Við afi
höfðum nefnilega ákaflega svipaðar
skoðanir á hlutunum.
Síðustu árin hef ég orðið nokkuð
pólitískur en er þó ekki í sama
stjórnmálaflokki og afi minn var.
Hann var mikill og sanntrúaður
sjálfstæðismaður en aldrei deildum
við þó. Það var helst að stundum
brygði fyrir glettnisglampa í augum
hans og hann stríddi mér á mistök-
um minna manna. Ég tók því þá
bara karlmannlega og spaugaði á
móti.
Afi var ekki mikið menntaður á
mælikvarða dagsins í dag. Hann
lauk þó gagnfræðaprófi frá Mennta-
skólanum á Akureyri árið 1936. Ef-
laust hefúr það þótt töluvert í þá tíð
þegar ekki áttu allir kost á jafn-
ódýrri menntun og við búum við í
dag. Þrátt fyrir að afi nyti ekki
lengri skólagöngu en þetta var hann
einhver upplýstasti maður sem ég
hef þekkt. Hann átti mikið safn
bóka og las mikið, jafnvel bækur og
tímarit á dönsku, ensku og þýsku.
Afi var grúskari af lífi og sál.
18.10. 1926, búsett á
Sauðárkróki; Sveinn,
f. 8.9. 1929, búsettur í
Geitagerði í Skaga-
firði; Ásta, f. 27.11.
1930, búsett í Reykja-
vík; Hafsteinn, f. 7.5.
1933, búsettur í
Reykjavík; Hrefna, f.
11.5. 1935, d. 19.8.
1935.
Gunnsteinn kvænt-
ist 2.11. 1945 Guð-
björgu Hólmfríði
Guðmundsdóttur, f.
15.4. 1922, húsfreyju
á Sauðárkróki. For-
eldrar hennar voru Einar Guð-
mundsson, bóndi á Saurum á
Skaga, f. 27.2. 1892, d. 24.4. 1973,
og Margrét Benediktsdóttir, f.
14.10. 1896, d. 1.1. 1973, hús-
freyja. Gunnsteinn og Guðbjörg
eignuðust tvær dætur. Þær eru:
1) Hrefna, f. 11.4. 1945, húsfreyja
í Ketu á Skaga, eiginmaður henn-
ar var Björn Halldórsson, f.
29.11. 1943, d. 5.9. 2000, og eiga
þau þrjú börn: a) Gunnsteinn, eig-
inkona hans er Sigríður Kára-
dóttir, þeirra börn eru Steinunn,
Afi átti mörg önnur áhugamál og
hafði marga góða hæfileika. Hann
var ákaflega laginn í höndunum og
hafði sannkallað smiðsauga. Hann
hafði milda ánægju af að dytta að
húsinu á Skógargötunni, jafnt innan
dyra sem utan. Það sést vel á
snyrtilegu heimili þeirra ömmu.
Grindverkið sem liggur í kringum
húsið málaði hann á nánast hverju
sumri. I fyrrasumai’ tók hann sig til
og reif upp stóran hluta þess, gróf
fyrir nýjum staurum og sagaði og
negldi uns upp var komið nýtt og
enn betra grindverk. Svona var afi
minn og hann var 84 ára gamall að
þessu bardúsi sínu.
Eins og áður sagði var stutt síðan
afi kom suður síðast. Stoppaði hann
lengi hjá okkur systkinunum og átt-
um við gott tal saman. Við ræddum
meira að segja ljóðlist sem bar ekki
svo oft á góma okkar. Afi fór með
kvæði eftir mörg skáld og mest eftir
Jón Helgason, sem hann hafði mikið
dálæti á. Mér varð hugsað til þess-
arar stundar þegar ég frétti að
hann væri allur. Vissulega gæfi ég
mikið til að njóta fleiri slíkra
stunda. Eitt er þó huggun harmi
gegn. Afi átti stutta og þjáning-
arlausa banalegu og ég er ekki í
vafa um að hann hefði viljað sjálfur
að svo færi.
Afi naut ánægjuríks lífs. Hann
ólst upp á stóru og ástríku heimili,
elstur ellefu systkina sem komust á
legg. Hann komst til nokkurra
mennta, var bóndi á góðu búi, var
valinn til margvíslegra ábyrgðar-
starfa fyrir sveit sína og starfaði
seinni árin hjá ágætu fyrirtæki á
Króknum að búskap loknum. Jafn-
framt vinnu var hann lengi umboðs-
maður skattstjóra á Sauðárkróki og
sá í mörg ár um frágang skatta-
skýrslna fyrir hina ýmsu aðila. Ekki
er svo ýkja langt síðan hann hætti
þeirri vinnu. Síðast en ekki síst átti
afi ákaflega góða eiginkonu sem
þarf nú að sjá á eftir manni sínum.
Sárt er vinar að sakna,
sorgin er djúp og hljóð.
Minningar cfóúpar vakna,
svo var þín samíylgd góð.
Daprast hugur og þjarta,
húmskuggi féll á brá.
Lifir þó Ijósið bjarta,
lýsir upp myrkrið svarta
vinur þó falli frá.
Góðar minningar geyma,
gefur syrgjendum fró.
Til þín munu þakkir streyma,
þér munum við ei gleyma,
sofðu í sælli ró.
(Höf. ók.)
Mikill, góður og heiðarlegur mað-
ur er genginn á vit feðra sinna. Ég
kveð afa minn með sárum söknuði
en veit jafnframt að nú er hann á
góðum stað þar sem honum líður
vel og hann er örugglega á þessari
Hafþór, Ægir Björn og Hrannar
Orn. b) Guðrún Halldóra. c) Sig-
urður Ingimar. 2) Guðrún, f. 26.4.
1949, húsfreyja í Stóru-Gröf syðri
í Skagafírði, eiginmaður hennar
er Sigfús Helgason, f. 11.9. 1939,
og eiga þau níu börn: a) Guðbjörg
Steinunn, sambýlismaður hennar
er Ómar Bragason, þeirra börn
eru Eva Berglind og Andri Valur.
b) Jóhann Þór. c) Þóra Björk,
hennar barn er Kristófer Aron
Ægisson. d) Linda Margrét. e)
Sigfús Ingi. f) Gunnsteinn Rúnar.
g) Elsa Auður. h) Helga Rós. i)
Sigrún Alda.
Gunnsteinn lauk gagnfræða-
prófi frá Menntaskólanum á Ak-
ureyri 1936. Hann var búsettur á
Hrauni til 1953 og stundaði á
þeim tíma aðallega sjómennsku
og smíðar. Gunnsteinn var bóndi í
Ketu á Skaga 1953-1974 en flutt-
ist þá ásamt konu sinni til Sauð-
árkróks. Stundaði hann þar störf
í skinnaverkuninni Loðskinni hf.
auk þess sem hann var um árabil
umboðsmaður skattstjóra á Sauð-
árkróki. Gunnsteinn starfaði mik-
ið að félagsmálum og var m.a.
hreppsljóri og sýslunefndarmað-
ur fyrir Skefilsstaðahrepp um
árabil auk þess að gegna fjöl-
mörgum öðrum trúnaðarstörfum
fyrir sveit sína. títfór Gunnsteins
fer fram frá Ketukirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
stundu einmitt að ræða landsins
gagn og nauðsynjar við vini og ætt-
ingja handan við móðuna miklu.
Sigfús Ingi.
Okkur langar með nokkrum orð-
um að minnast afa míns, Gunn-
steins Steinssonar, sem skyndilega
var kvaddur frá okkur nú stuttu
fyrir jólin.
Afi er ættaður frá Hrauni á
Skaga, en þau amma bjuggu flest
sín búskaparár í Ketu á Skaga. Það-
an á ég góðar minningar frá því ég
var lítU, þegar við fjölskyldan í
Stóru-Gröf fórum í heimsókn til
ömmu og afa og Hrefnu og Bjössa,
þá var oft farið í fjöruna og gersem-
arnar þar skoðaðar.
Þegar afi og amma hættu búskap
í Ketu fluttu þau til Sauðárkróks.
Fyrstu árin bjuggu þau á Lindar-
götunni, en fluttu síðan á Skógar-
götu 9, þar sem þau hafa búið síðan.
Afi var heimakær, honum leið vel
heima hjá sér og hann hafði gaman
af að fá góða vini í heimsókn. Hann
fór sjaldan í ferðlög, en þá helst út
á Skaga, þangað sem ræturnar
lágu.
Afi var víðlesinn og fróður, hann
las mikið og hafði gaman af góðum
bókum. Þegar við komum í heim-
sókn á Skógargötuna sat hann oft
við skrifborðið og las eða skrifaði,
hann þýddi ýmsar greinar úr er-
lendum blöðum sér til fróðleiks og
skemmtunar. Alltaf var Eva Bergl-
ind velkomin að skrifborðinu til
langafa, hún settist á stól við hliðina
á borðinu og fékk blað og penna,
eða skoðaði þá hluti sem voru á
borðinu.
Afa var fleira til lista lagt, hann
var vel laghentur og iðinn. Nýlega
tók hann sig til og endurbyggði
gríndverkið utan um litlu lóðina á
Skógargötunni og húsið málaði
hann að utan hjálparlaust og má
það teljast vel að verki staðið af
manni á hans aldri.
Afa þótti vænt um fólkið sitt og
hann fylgdist vel með hvemig því
vegnaði. Alltaf spurði hann frétta af
bamabörnunum, hvernig þeim
gengi við nám og störf.
Afi var hæglátur maður, traustur,
reglusamur og gætinn í orðum og
athöfnum, hann var heiðursmaður.
Gunnsteinn afi, þín er sárt sakn-
að.
Við sendum Guðbjörgu ömmu og
öllum ættingjum og vinum samúð-
arkveðjur.
Guðbjörg Steinunn
Sigfúsdóttir og fjölskylda,
Varmahlíð.
Gunnsteinn í Ketu var mikill
heiðursmaður. Við eyddum þremur
summm saman snemma á sjöunda
áratugnum en áður en ég náði ferm-
ingaraldri var ég í sveit hjá Boggu
og Gunnsteini í Ketu. Þetta var fyr-
ir daga þægindanna á Skaganum
sem komu síðar með rafmagni, upp-
byggðum vegi, brú yfir Gauksstaða-
ána og traustum bílum á breiðum
dekkjum. Dráttarvélarnar vom
samt að koma almennt á bæina á
Skaganum á þessum ámm og höfðu
í för með sér miklar breytingar.
Skagamenn em bæði harðfr og
seigir og Gunnsteinn var þar engin
undantekning. Hann var útsjónar-
samnur og nægjusamur og bjó vel
að sínu.
Gunnsteinn var hreppstjóri á
Skaganum og umboðsmaður skatt-
stjóra. Hann var mjög glöggur á
tölur og aðgætinn við allt sem sneri
að framtölum manna. Stök regla og
snyrtimennska einnkenndi alla
pappíra sem fóm um hendur hans.
Hann kynnti sér jafnan afar vel allt
sem hann þurfti að vita vegna slíkra
starfa og var mjög fróður um lög og
reglur. Gunnsteinn hefði líklega val-
ið sér annan starfsvettvang en bú-
skap hefði hann verið ungur maður
nú á tímum.
Gunnsteinn var ótrúlega þolin-
móður við mig strákinn og viljugur
til þess að ræða við mig um landsins
gagn og nauðsynjar þótt ekki væri
ég gamall og hafi eflaust spurt hann
margra barnalegra spuminga.
Gunnsteinn var mikill sjálfstæðis-
maður og keypti bæði Morgunblað-
ið og ísafold og Vörð sem komu í
vikuskömmtum með Guðmundi
pósti á Þorbjargarstöðum. Blöðin
voru lesin síðu fyrir síðu, bæði frétt-
ir og greinar. Ekki var heldur
sleppt útvarpsfréttum í hádegi og á
kvöldin.
Atburðir líðandi stundar og
stjórnmálin urðu okkur að enda-
lausu umræðuefni. Gunnsteinn upp-
fræddi mig eins og besti kennari í
stjórnmálaskóla Sjálfstæðisflokks-
ins eða prófessor í stjórnmálafræði
og var mjög vel heima í málum
hvort heldur það voru innlend
stjórnmál eða alþjóðamál. Eftir
þessa vist var víst aldrei nokkur
spuming um stjórnmálaskoðanir
mínar.
Ég minnist áranna í Ketu með
miklu þakklæti því að þar bjó ég við
gott atlæti og umhyggju hjá þeim
hjónum. Toppurinn á tilverunni var
á ágústkvöldum þegar berin voru
orðin fullsprottin. Þá var skotist
uppfyrir veg og bláber tínd í glas
eða krukku og þau síðan borðuð
með nýskildum ijóma og sykri. í
minningunni hefur enginn eftirrétt-
ur náð að gæðum bláberjunum og
tjómanum hjá Boggu í Ketu þrátt
fyrir að ég hafi síðan ýmsa góða
veisluna setið.
Eitt sinn leit ég inn hjá Boggu og
Gunnsteini á Króknum í aðdrag-
anda kosninga. Mér þótti vænt um
að Gunnsteinn hafði engu gleymt
frá því á árum áður og fjölmörgu
nýju bætt við sig. Hann var vel
heima í öllu sem var að gerast inn-
anlands sem utan og setti skoðanir
sínar fram af sömu einurðinni og
rökfestunni og áður. Það var allt
eins og fyrr í þeim efnum og ekki
hafði hún minnkað, sjálfstæðishug-
sjónin.
Ég votta Boggu og dætrunum
Hrefnu og Gunnu og fjölskyldum
þeirra samúð mína og þakklæti.
Þau geta öll verið stolt af þeim
mikla sæmdardreng sem nú er
genginn.
Vilhjálmur Egilsson.
Tilkynning um dauðsfall náins
ættingja kemur alltaf á óvart og
vekur okkur til umhugsunar um
fallvaltleika lífsins. Eins var það er
fréttist að Gunnsteinn frá Ketu,
bróðir, mágur og frændi þeirra er
þetta rita, hefði fyrirvaralaust kvatt
sína jarðnesku tilvist nú rétt fyrir
jólin. Löngum vinnudegi hans var
lokið, vinnudegi sem skilaði miklu
til samfélagsins.
Gunnsteinn fæddist á Hrauni á
Skaga 10. janúar 1915, elstur í hópi
12 systkina sem öll komust á legg
utan Hrefnu sem dó í frumbernsku.
Eins og þá var til siðs hóf hann
snemma að leggja sitt af mörkum
við vinnu á þessu mannmarga heim-
ili og kom fljótt í ljós að hann var
útsjónarsamur og laghentur svo eft-
GUNNSTEINN
STEINSSON
ir var tekið. Á Hrauni hefur sjósókn
skipað stóran sess í lífi ábúenda í
gegnum tíðina og hneigðist Gunn-
steinn fljótt til sjómennsku, fyrst
með föður sínum, en síðar á eigin
vélbát. Á Reyni stundaði hann jöfn-
um höndum fiskveiðar og flutninga,
einkum á rekavið, en langt fram á
öldina þurftu Skagabændur að
treysta á samgöngur á sjó við
þungaflutninga. Árið 1953 flutti
Gunnsteinn ásamt konu sinni, Guð-
björgu Guðmundsdóttur, og dætr-
um þeirra, Hrefnu og Guðrúnu, að
Ketu á Skaga og bjuggu þau hjón
þar allt til 1974 er þau fluttu til
Sauðárkróks en Hrefna tók við búi
ásamt manni sínum, Birni Halldórs-
syni, sem nú er látinn. Guðrún býr
á hinn bóginn í Stóru-Gröf í Skaga-
firði ásamt Sigfúsi Helgasyni,
manni sínum.
Búskapurinn í Ketu var hefð-
bundinn sauðfjárbúskapur en ávallt
var treyst á sjóinn með og þá ekki
síst á grásleppuveiðar á vorin sem
Gunnsteinn stundaði frá Hrauni
ásamt Rögnvaldi bróður sínum. Var
það drjúgt búsílag þegar afurðaverð
var hagstætt.
Gunnsteinn var afar vel greindur
maður og fróður. Hann lauk gagn-
fræðaprófi frá Akureyii ungur að
árum en menntaði sig alla ævi til
viðbótar með bóklestri og grúski.
Hann gegndi ýmsum trúnaðarstörf-
um í heimasveit og var lengi hrepp-
stjóri og sýslunefndarmaður en
þeim störfum tók hann við af föður
sínum, Steini á Hrauni. Á Sauð-
árkróki var hann lengi umboðsmað-
ur skattstjórans auk þess að dvelja
við störf svo vikum skipti á skrif-
stofu embættisins á Siglufirði.
Lengst af var hann þó starfsmaður
Loðskinns og þau hjón bæði eftir að
þau fluttu í Krókinn. Það var sama
hvað Gunnsteinn tók sér fyrir hend-
ur, nákvæmni og samviskusemi
voru hans einkunnarorð, ekki var
hrapað að neinu án umhugsunar.
Smíðar voru meðal þeirra mörgu
verkþátta er hann lagði stund á.
Gilti þá einu hvort um var að ræða
húsbyggingar eða smíði og lagfær-
ingar á smáhlutum. Mörg handtökin
var hann búinn að leggja í húsið
þeirra Boggu í Skógargötu 9. Nú
síðast málaði hann þakið og setti
upp spánnýja girðingu í kringum
garðinn. „Það var nú skolli hart að
grafa fyrir staurunum, en þeir eru
allir teknir eftir snúru,“ sagði
Gunnsteinn eins og ekkert væri
sjálfsagðara en að 85 ára gamall
maður stæði í slíkum framkvæmd-
um. Gestrisni þeirra Boggu er róm-
uð og margir hafa í gegnum tíðina
sopið kaffi við eldhúsborðin þeirra
hvar sem þau hafa staðið. Barna-
börnin hafa átt vísan samastað hjá
ömmu og afa á Króknum og eitt-
hvert þeirra búið þar til skiptis við
nám eða störf nú um langa hríð.
Gunnsteinn vai’ heilsuhraustur að
eðlisfari. Fyrir nokkrum árum varð
hann þó fyrir áfalli sem olli honum
mikilli fötlun á báðum höndum. En
með geysilegum dugnaði og einbeit-
ingu tókst honum að öðlast styrk á
ný og meira að segja þjálfa upp
lýtalausa rithönd, sem var honum
mikils virði.
Að slíkum manni gengnum hafa
lokast dyr að miklum fróðleik,
gömlum og nýjum, sem hann bjó yf-
ir enda minnið óskeikult til dán-
ardags. Sem betur fer er til töluvert
af rituðum heimildum eftir Gunn-
stein og ekki síst í tengslum við
skrásetningu á byggðasögu Skag-
firðinga þar sem Gunnsteinn veitti
Hjalta Pálssyni mikla aðstoð. En
mörgu var ólokið og sumt mun enda
í glatkistunni eins og svo oft vill
verða þegar við hin eftirlifandi er-
um of sein á að átta okkur á því
„hve margt er gott sem gamlir
kveða“.
Með Gunnsteini er genginn ein-
staklingur sem verður minnst fyrir
allt sem prýða má einn mann. Hann
lifði með reisn og dó með reisn.
Elsku Bogga, Hrefna; Gunna og
aðstandendur allir. Árið hefur
reynst ykkur þungt í skauti vegna
ástvinamissis. Við sendum okkar
innilegustu samúðarkveðjur ykkur
til handa og biðjum góðan guð að
styrkja ykkur í sorginni.
Rögnvaldur, Guðlaug,
synir og fjölskyldur þeirra.